Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 kwietnia 2016 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Stanisław Jabłoński

Protokolant Justyna Gdula

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Tadeusza Kaczana

po rozpoznaniu w dniu 12 kwietnia 2016 r.

sprawy R. Ż.

syna Z. i I. z domu K. urodzonego (...) we W. oskarżonego o przestępstwo z art. 207 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej

z dnia 21 października 2015 roku sygn. akt II K 221/15

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze, w tym wymierza mu opłatę w kwocie 260 złotych za II instancję.

Sygn. akt IV Ka 11/16

UZASADNIENIE

R. Ż. został oskarżony o to, że w okresie od sierpnia 2014 r. do 17 marca 2015 r. w miejscowości (...) gm. K. znęcał się psychicznie i fizycznie nad członkami swojej rodziny tj. matką I. Ż., ojcem Z. Ż. i bratem M. Ż. w ten sposób, że będąc pod wpływem alkoholu wszczynał awantury domowe, podczas których znieważał ich słowami wulgarnymi, szarpał za ubranie, popychał, prowokował bójkę, bił oraz groził pozbawieniem życia wzbudzając u w/w uzasadnioną obawę spełnienia groźby, tj. o czyn z art. 207 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej II Wydział Karny wyrokiem z dnia 21 października 2015 r. w sprawie o sygn. akt II K 221/15:

I.  uznał oskarżonego R. Ż. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, tj. przestępstwa z art. 207 § 1 k.k. i za to na podstawie tego przepisu wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 69 § 1 i § 2 k.k. oraz art. 70 § 1 k.k. warunkowo zawiesił oskarżonemu wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności na okres 3 lat próby;

III.  na podstawie art. 71 § 1 k.k. orzekł od oskarżonego karę grzywny w wymiarze 80 stawek dziennych przy określeniu jednej stawki dziennej na kwotę 10 zł;

IV.  na podstawie art. 73 § 1 k.k. oddał oskarżonego w okresie próby pod dozór kuratora sądowego;

V.  na podstawie art. 41a § 1 k.k. w zw. z art. 43 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu zbliżania się do pokrzywdzonych I. Ż., M. Ż. i Z. Ż. na okres 3 lat;

VI.  na podstawie art. 627 k.p.k. zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe i na podstawie art. 2 ust 1 pkt 3 i art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych wymierzył mu opłatę w kwocie 260 zł.

Powyższy wyrok zaskarżył w całości obrońca oskarżonego, zarzucając orzeczeniu:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych, będący wynikiem mającej wpływ na treść orzeczenia obrazy przepisów postępowania, zwłaszcza art. 4 k.p.k, art 5 § 2 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k., art. 424 § 1 k.p.k., który to błąd wyraża się w przyjęciu tezy, iż zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy pozwala na przyjęcie, że R. Ż. dopuścił się przestępstwa z art. 207 § 1 k.k., podczas gdy prawidłowa i całościowa ocena materiału dowodowego i pominięcie wyjaśnienia i ustalenia istotnej dla sprawy okoliczności, czyli nieprzeprowadzanie prawidłowego postępowania dowodowego oraz nierozważenie w sposób bezstronny i wszechstronny zeznań świadków i wyjaśnień oskarżonego, a także informacji z dokumentów prowadzi do całkowicie pewnego przeciwnego wniosku.

2.  obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 2 pkt 1 k.p.k., art. 4 k.p.k., art. 5 § 2 k.p.k., art 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. i art. 424 § 1 k.p.k. przez:

a) przyjęcie ustaleń przez Sąd Rejonowy w sposób ogólnikowy i fragmentaryczny z jednoczesnym pominięciem okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, a mających istotny wpływ dla prawidłowego rozstrzygnięcia w zakresie winy R. Ż.;

b) niedostateczne rozważenie ujawnionych w toku przewodu sądowego wątpliwości w zakresie winy tego oskarżonego i przy braku konfrontacji tych wątpliwości z zebranym materiałem dowodowym poczytania ich na wyłączną niekorzyść oskarżonego R. Ż..

Podnosząc tak sformułowane zarzuty obrońca oskarżonego wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie R. Ż. od stawianego mu zarzutu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługuje na uwzględnienie. Wbrew zarzutom w niej zawartym Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny na podstawie wszechstronnej analizy materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie oraz wywiódł słuszne wnioski w zakresie sprawstwa oskarżonego. Sąd całościowo rozważył dowody z zeznań świadków, wyjaśnień oskarżonego oraz z dokumentów, co znalazło wyraz w kompletnym i rzeczowym uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia spełniającym wymogi przepisu art. 424 k.p.k. Sąd wskazał, na jakich dowodach oparte zostały dokonane ustalenia faktyczne oraz z jakich powodów nie uznano dowodów przeciwnych, w tym także wskazywanych przez obrońcę wyjaśnień oskarżonego. Z treści uzasadnienia w sposób jednoznaczny, przejrzysty i całkowicie zrozumiały wynika, dlaczego zapadł taki właśnie, w ocenie Sądu Odwoławczego słuszny wyrok.

Zdaniem obrońcy nieprawidłowość przeprowadzonego przez Sąd I instancji postępowania dowodowego wyrażać ma się w odczytaniu przez Sąd na rozprawie głównej wyjaśnień oskarżonego złożonych w postępowaniu przygotowawczym na podstawie art. 479 § 2 k.p.k., który stracił moc z dniem 1 lipca 2015 roku. Należy jednak zauważyć, że derogacja przepisu nie zawsze oznacza zakończenie okresu jego stosowalności. W zależności od przyjętych regulacji intertemporalnych w dalszym ciągu mogą być stosowane przepisy obowiązujące poprzednio. Taką regulację stanowi w tym przypadku art. 32 powołanej przez obrońcę ustawy z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r., poz. 1247) pozwalający na prowadzenie postępowania sądowego wszczętego przed 1 lipca 2015 roku w dotychczasowej formie lub trybie.

Pozostałe podniesione przez obrońcę zarzuty apelacyjne sprowadzają się w rzeczywistości do polemiki z ustalonym przez Sąd I instancji stanem faktycznym sprawy. Zarzucając obrazę art. 410 k.p.k. obrońca twierdzi, iż Sąd pominął fakt nieprzyjęcia oskarżonego do izby wytrzeźwień w dniu 17 marca 2015 roku, co miało świadczyć o nie przejawianiu przez oskarżonego agresywnych zachowań w tym momencie. Tymczasem Sąd I instancji biorąc pod uwagę właśnie całokształt okoliczności ujawnionych w toku postępowania, w tym zeznania świadków I., Z. i M. Ż. dowód z protokołu użycia urządzenia kontrolno – pomiarowego, jak również dowód z protokołu doprowadzenia osoby R. Ż. w celu wytrzeźwienia doszedł do słusznych wniosków, iż oskarżony działał pod wpływem alkoholu oraz zachowywał się w sposób agresywny. Jak wynika więc z uzasadnienia zaskarżonego wyroku przedmiotem rozważań Sądu I instancji były wszystkie dowody przeprowadzone i ujawnione w toku przewodu sądowego, oceniane z taką samą wnikliwością i starannością. Skoro Sąd I instancji oparł swoje rozstrzygnięcie na analizie całokształtu ujawnionych okoliczności i przeprowadzonych dowodów nie można skutecznie stawiać mu zarzutu naruszenia art. 410 k.p.k.

Obrońca oskarżonego podniósł ponadto, iż w toku przewodu sądowego nie została wyjaśniona okoliczność konieczności spłacania przez oskarżonego długów jego brata M. Ż.. Należy zauważyć, że Sąd I instancji nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego w tym zakresie, co znalazło wyraz w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Wobec pozostawania w rażącej sprzeczności z wiarygodnymi zeznaniami świadków oraz pozostałym zgromadzonym w postępowaniu materiałem dowodowym w ocenie Sądu Odwoławczego Sąd I instancji słusznie uznał, iż stanowią one jedynie linię obrony przyjętą przez oskarżonego ukierunkowaną na unikniecie odpowiedzialności karnej.

Nie jest zasadne również twierdzenie obrońcy, iż przeprowadzając postępowanie dowodowe w zakresie przestępstwa z art. 207 § 1 k.k. do obowiązków Sądu należało ustalenie czy pokrzywdzeni byli w stanie przeciwstawić się skierowanej przeciwko nim agresji oskarżonego. Przestępstwo znęcania może zostać popełnione niezależnie od tego czy pokrzywdzony sprzeciwia się sprawcy i próbuje się bronić. Jak słusznie zauważył Sad I instancji oskarżony przez okres ponad siedmiu miesięcy stosował wobec swoich rodziców i brata przemoc fizyczną oraz psychiczną poprzez znieważanie, szarpanie, popychanie oraz grożenie pozbawieniem życia, które to zachowania wypełniły znamiona przestępstwa określonego w art. 207 § 1 k.k. Zarzuty o wzajemnych zniewagach w rodzinie Ż. podnoszone przez obrońcę stanowią wyłącznie polemikę z ustalonym przez Sąd Rejonowy stanem faktycznym. Podobnie obrońca podważa zaistnienie przestępstwa znęcania się przez oskarżonego nad jego bliskimi z uwagi na nie sprecyzowanie w ich zeznaniach jednostkowych zdarzeń oraz nie przedstawienie innych dowodów na potwierdzenie tych faktów. Tymczasem Sąd Rejonowy dał zasadnie wiarę zeznaniom pokrzywdzonych jako spójnych i wzajemnie się uzupełniających. Sposób zachowania oskarżonego został przez nich jednoznacznie określony, podobnie jak wysoka częstotliwość wszczynanych przez oskarżonego awantur. W niniejszej sprawie nie pojawiły się żadne okoliczności, które mogłyby wskazywać na niewiarygodność podanych przez pokrzywdzonych informacji dotyczących zachowań oskarżonego, wypełniających znamiona przestępstwa znęcania się nad członkami najbliższej rodziny.

Treść uzasadnienia zaskarżonego wyroku w ocenie Sądu Odwoławczego jest zgodna z art. 424 § 1 k.p.k. i nie potwierdza zarzutów obrońcy o przyjęciu ustaleń przez Sąd Rejonowy w sposób ogólnikowy i fragmentaryczny z pominięciem okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, a mających istotny wpływ dla prawidłowego rozstrzygnięcia w zakresie winy R. Ż.. Na podstawie analizy całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd nie powziął żadnych wątpliwości w zakresie winy i sprawstwa oskarżonego odnośnie zarzucanego mu czynu z art. 207 § 1 k.k., które zdaniem obrońcy miałyby być rozstrzygnięte na niekorzyść oskarżonego. Zarzut naruszenia przez Sąd art. 2 pkt 1 k.p.k., art. 4 k.p.k., art. 5 § 2 k.p.k. jest z tych względów nieuzasadniony.

W świetle powyższego Sąd Odwoławczy nie podzielił stanowiska skarżącego zawartego w apelacji, bowiem analiza akt sprawy wskazuje, że zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez Sąd Orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. W ocenie Sądu Odwoławczego, Sąd I instancji w toku przewodu sądowego przeprowadził wszystkie dowody niezbędne dla merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy, które poddał wnikliwej i szczegółowej analizie uwzględniającej zasady logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego oraz mieszczącej się w granicach zakreślonych treścią przepisu art. 7 k.p.k., a następnie poczynił trafne ustalenia faktyczne skutkujące uznaniem sprawstwa oskarżonego w zakresie zarzucanego mu czynu.

Reasumując stwierdzić należy, że żaden z argumentów podniesionych w apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego nie zasługuje na uznanie go za zasadny i przekonujący oraz mogący skutecznie podważyć oceny i ustalenia przeprowadzone przez Sąd I instancji.

Mając powyższe na uwadze, przy braku okoliczności, które należy brać pod uwagę z urzędu, Sąd Okręgowy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok orzekając o kosztach postępowania.