Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 28 kwietnia 2016 roku

Sąd Rejonowy w Zgierzu I Wydział Cywilny w składzie :

Przewodnicząca : Sędzia SR Małgorzata Nowak

Protokolant : sekr. sąd. Sylwia Domańska

po rozpoznaniu w dniu 14 kwietnia 2016 roku w Zgierzu na rozprawie sprawy

z wniosku Skarbu Państwa – Lasów Państwowych Nadleśnictwo G. w Z.

z udziałem S. B.

o stwierdzenie nabycia własności przez zasiedzenie

p o s t a n a w i a :

1.  oddalić wniosek;

2.  nakazać pobranie od Skarbu Państwa – Lasów Państwowych Nadleśnictwa G. w Z. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Zgierzu kwotę 11.973,99 złotych (jedenaście tysięcy dziewięćset siedemdziesiąt trzy 99/100) tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Zgierzu.

Sygn. akt I Ns 1527/12

UZASADNIENIE

Wnioskiem z dnia 25 października 2012 roku wnioskodawca Skarb Państwa – Lasy Państwowe Nadleśnictwo G. wniósł o stwierdzenie , że Skarb Państwa – Lasy Państwowe Nadleśnictwo G. nabył przez zasiedzenie z dniem 1 stycznia 1985 roku własność nieruchomości leśnej położonej w obrębie H. , gmina G. oznaczonej jako działka nr (...) o powierzchni 32,2092 ha .

W uzasadnieniu wniosku wnioskodawca wskazał, że działka nr (...) powstała ze scalenia działek nr (...), i część działki nr (...) ( rów ) . Działki te zostały ujawnione w rejestrze gruntów w 1964 roku na rzecz Państwowego Gospodarstwa Leśnego – Nadleśnictwo G. .

W dniu 8 maja 2012 roku Starostwo Powiatowe w Z. wszczęło postępowanie administracyjne w sprawie wyłączenia z działki nr (...) działki , której nadano numer(...) – jako dawne działki nr (...) oraz uwidocznienia jej właściciela S. B. zgodnie z decyzją Wójta Gminy G. nr (...) z dnia 27 kwietnia 2005 roku . To postępowanie jest zawieszone .

( wniosek k 2-3 )

Uczestnik S. B. nie uznał wniosku w części , a mianowicie w zakresie działki nr (...) będącej częścią działki nr (...) , która to działka należała do dziadka uczestnika J. B. (1) . Podniósł , że działkę tę otrzymał jego ojciec również J. B. (1) , a po jego śmierci 10 grudnia 1971 roku wnioskodawca sam zajął się tą działką , trochę ja uprawiał , następnie ją zalesił . Od momentu zalesienia do chwili obecnej uczestnik opłaca podatki od tej działki .

( protokół rozprawy k 50 , k 157 )

Nieruchomość objęta wnioskiem była już przedmiotem postępowania o zasiedzenie z wniosku Lasów Państwowych w sprawie I Ns 581/11 . W postępowaniu tym wnioskodawca cofnął wniosek w zakresie działki nr (...) .

( protokół rozprawy z dnia 10 października 2012 oraz postanowienie k 114, 116 akt sprawy I Ns 581/11 )

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

W rejestrze gruntów miejscowości H. , obrębu H. gminy G. oznaczonym nr (...) widnieją działki o numerach ewidencyjnych (...) . Działki te tworzyły ciągi gospodarcze następujące po sobie . W pierwszym rzędzie były działki nr (...) . dalej następował rząd działek (...) . Dalej był ciąg działek (...), następnie (...), i dalej (...) i ostatecznie (...)

( kopia rejestru gruntów 149/12/7 – 64 k 5-10 , mapa k 11 )

Na mapie przeglądowej drzewostanu Nadleśnictwa G. obrębu W. z 1979 roku oraz z 1994 roku wyszczególniony jest teren obecnej działki (...) .

( mapy k 20, 21 )

Działki (...) były własnością J. B. (1) na podstawie tytułu własności wpisanego do repertorium Hipotecznego Rep. H.. „ H. Nr (...) „ , a wpisanego w 13 kwietnia 1926 roku . Ziemię po J. B. (1) przejął jego syn J. B. (2) , który umówił się ze swoim bratem J. B. (1) ( ojcem uczestnika ) , że mu odda część ziemi stanowiącej około 1,40 ha .

( wypis z rep.hip H. k 153-155, oraz opinia biegłej k 174 załącznik 8 , zeznania uczestnika k 229 )

J. B. (1), syn J. zmarł 10 grudnia 1971 roku , a po jego śmierci działką zajęła się jego żona , a matka uczestnika . Wówczas również przestała płacić podatki od nieruchomości . W 1975 roku S. B. postanowił uregulować zaległości i wystąpił do Naczelnika Gminy G. o umorzenie zaległości podatkowej. W dniu 15 lipca 1975 roku Naczelnik Gminy G. częściowo umorzył zaległości podatkowe , a częściowo obciążył nimi uczestnika . S. B. opłaca podatki od nieruchomości do chwili obecnej .
( decyzja o rozłożeniu na raty k 55, decyzja ustalająca wysokość zobowiązania podatkowego za 2013 k 61, za 2014 rok k 168 )

W dniu 1 marca 1979 roku Naczelnik Gminy G. wydał decyzję zezwalającą S. B. na zalesienie gruntów rolnych na działkach (...) o pow. 1,18 ha . W uzasadnieniu decyzji wydanej w trybie ustawy z dnia 22 listopada 1973 roku o zagospodarowaniu lasów nie stanowiących własność Państwa ( Dz U z 1973 Nr 48 poz. 283 ) wskazano , że teren pod zalesienie jest IV i V klasy , przyległy do lasów , o bardzo niskiej wydajności planów , nieprzydatny rolniczo . Od tego czasu działka była zalesiona , przy czym sadzonki do zalesienia pochodziły z Lasów Państwowych .S. B. robił przecinki w lesie . Między innymi dostał zezwolenie w wycinkę sosen i brzóz w marcu 1979 roku , aby móc posadzić nowy las na całej działce oraz zezwolenie na wycinkę niektórych drzew w 1984 roku .

( decyzja k 60 , decyzja z 1979 k 59 , decyzja z 1984 k 56-58 , zeznania uczestnika k 229 )

W dniu 27 kwietnia 2005 roku została wydana decyzja Wójta Gminy G. wprowadzająca zmiany w operacie ewidencji gruntów i budynków obrębu H. gm. G. polegające na odłączeniu z dotychczasowej działki nr (...) , której władającym uwidoczniony był Skarb Państwa – Administracja Lasów Państwowych działki nr (...) o pow. 1,4822 ha i uwidocznieniu jako jej właściciela spadkobierców J. B. (1) , zaś jako władającego S. B. s. J. i R. . W uzasadnieniu decyzji wskazano , że na podstawie decyzji Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Ł. z dnia 15 września 1972 roku znak (...) (...) na rzecz Skarbu Państwa zostało przejęte w zamian za rentę gospodarstwo rolne o pow. 13,05 ha położone na terenie wsi H. gm. G. składające się z działek nr (...) stanowiące dotychczas własność J. i M. małżonków B. na podstawie aktu własności ziemi nr ON-451-879/72 . Podczas wprowadzania zmiany do operatu ewidencji gruntów pomyłkowo dopisano do tych gruntów również sąsiedni pas gruntu figurujący w pozycji rejestrowej nr 48 gdzie jako posiadacze ujawnieni byli s-cy B. J. (1) . Natomiast w Rep hip „ H. „ nr (...) poz. 26 jako właściciel ujawniony jest B. J. (2) . Natomiast władający nieruchomością nie został powiadomiony o dokonanej zmianie , cały czas prowadzi na niej gospodarkę leśną , zaś o dokonanej zmianie dowiedział się dopiero wówczas , kiedy chciał wystąpić do sądu o uregulowanie własności nieruchomości na jego rzecz .

( decyzja z 27.04.2005 k 83 )

W marcu 2012 roku S. B. rozpoczął w Starostwie Powiatowym w Z. ustalania jak obecnie oznaczone są działki nr (...) będące we władaniu jego ojca J. B. (1) .

W dniu 8 maja 2012 roku Starosta Powiatowy w Z. wszczął postępowanie administracyjne w sprawie zmian w ewidencji gruntów i budynków obrębu H. , gm. G. do działki o nr (...) na skutek pisma S. B. z dnia 2 kwietnia 2012 roku oraz decyzji z dnia 27.04.2005 roku w sprawie GN.(...)

Postanowieniem z dnia 30 maja 2012 roku Starosta Powiatowy w Z. zawiesił z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie wprowadzenia zmiany w operacie ewidencyjny gruntów i budynków dla działki nr (...) w związku z wnioskiem złożonym do Sądu Rejonowego w Zgierzu przez Lasy Państwowe Nadleśnictwo G. w sprawie I Ns 581/11 .

W dniu 13 marca 2012 roku Starosta skierował do S. B. pismo , w którym wskazał , że ewidencja gruntów dla obrębu H. została założona w 1966 roku . W rejestrze pomiarowo - klasyfikacyjnym dla tego obrębu do działek oznaczonych wówczas numerami (...) wpisano jako użytkownika J. B. (1) . Zmianą nr (...) w roku 1976 ujawniono jako właściciele Państwowy Fundusz Ziemi .

( kserokopia dokumentacji do sprawy GK.6620.455.2012.IM nadesłana przez Starostwo Powiatowe w Z. : w tym postanowienie z dnia 30.05.2012 k 66, zawiadomienie o wszczęciu k 81, decyzja z 27.04.2005 k 83, )

Zgłoszona do zasiedzenia działka (...) powstała z dawnych działek (...). Dla potrzeb niniejszego postępowania o zasiedzenie działka nr (...) została podzielona przez biegłą sądową geodetę V. M. na 6 działek tj działkę nr (...) , a to z uwagi na fakt , że istniały do nich odrębne tytuły własności .

Działka nr (...) odpowiada dawnym numerom działek (...) , które to działki wraz z nr (...)i częścią dz. (...) stanowiły własność ujawnionego w Rep. H. „ H. nr (...) „ J. B. (1) jako plac 20 a . Część placu 20a obejmującego dawne działki (...) o łącznej powierzchni 1,4800 ha stanowi własność spadkobierców J. B. (1) , a była użytkowana przez jego syna J. B. (1) , a po jego śmierci przez ojca uczestnika , a następnie przez S. B. .Pozostała część placu 20a przeszła w użytkowanie drugiego syna J. B. (1) seniora tj. J. B. (2) . Ten z kolei nabył tytuł prawny do działek tej części nieruchomości czyli do działek (...) na podstawie Aktu Własności Ziemi z dnia 30 sierpnia 1972 wydanego pod nr ON-451-879/72 przez P.P.R.N w Ł. , a następnie decyzją (...) Nr (...) własność tych działek nabył Skarb Państwa wobec przekazania gospodarstwa rolnego przez J. i M. B. (1) za rentę .Obecnie są to działki (...) o łącznej powierzchni 13,1203 ha wydzielone przez biegłą .

( opinia biegłej k 174, kopia aktu własności ziemi k 192 , kopia decyzji k 209-210 )

Następna wydzielona przez biegłą działka (...) o powierzchni 6,0464 ha odpowiada dawnym działkom (...) . Skarb Państwa nabył własność tych działek po spadkobiercach S. O. na podstawie decyzji (...) Nr (...) z dnia 15 lipca 1972 roku jako mienie opuszczone po dniu 28 kwietnia 1955 roku .

( opinia biegłej k 174 , decyzja k -22 akt kw LD1G/00070764/2 )

Działka nr (...) o powierzchni 6,1842 ha odpowiada dawnym działkom (...) . Działki te były własnością W. i L. małżonków W. na podstawie (...) z dnia 30 lipca 1975 roku ON-451- (...) Naczelnika Gminy G. i na podstawie decyzji z dnia 16 grudnia 1975 roku (...) Nr (...) przeszły na własność Skarbu Państwa za rentę

( opinia biegłej k 174, kopia aktu własności ziemi k 201 decyzja k 28 akt kw LD1G/00070764/2. )

Działka (...) o powierzchni 5,3668 ha odpowiada dawnym działkom (...) . Skarb Państwa nabył własność tych działek po spadkobiercach K. L. na podstawie decyzji (...) Nr G.VI-z 15/10/71 z dnia 15 października 1971 roku jako mienie opuszczone po dniu 28 kwietnia 1955 roku

( opinia biegłej k 174, decyzja k 17 akt kw LD1G/00070764/2. )

Niniejszy stan faktyczny sąd ustalił przede wszystkim na podstawie dokumentów stanowiących tytuły własności na rzecz Skarbu Państwa , znajdujących się w aktach księgi wieczystej Kw akt kw LD1G/00070764/2. , które zostały przypisane poszczególnym częściom działki nr (...) po zbadaniu hipotecznemu dokonanemu przez biegłą sądową . Opinia biegłej jest szczegółowa , oparta o badania hipoteczne zarówno księg.wieczystych jak i dostępnych map .

Sąd dokonał również ustaleń co do posiadania części działki nr (...) , a mianowicie działki nr (...) przez S. B. , a wcześniej przez jego ojca na podstawie zeznań uczestnika , potwierdzonych zeznaniami świadków K. T. i Z. S. . Decyzje o wyrębie lasu w 1979 i 1984 , kwestionowane przez wnioskodawcę , dotyczą tzw czyszczenia lasu z powodu dominacji brzozy samosiejkowej , która zasłaniała świerki . Wspomina o tym w zeznaniach świadek K. T. ( k 170 ) , która potwierdziła również , że właścicielem tej działki był S. B. bo płacił regularnie podatki.

Zeznania świadka T. S. potwierdzają jedynie fakt , że teren był zalesiony i podlegał pielęgnacji drzewostanu ( k 51 ) Świadek E. J. , który był leśniczym w latach 1990 – 1994 pamięta , że tereny obecnej działki nr (...) były przejmowane z Państwowego Funduszu Ziemi ( k 51-52 )

Sąd zważył , co następuje :

Wniosek podlega oddaleniu w dwóch powodów .

Co do działek wydzielonych przez biegłą jako działki (...) sąd ustalił i przyjął , że Skarb Państwa ma już tytuł prawny do tych działek . W przypadku działek (...) Skarb Państwa stał się ich właścicielem na podstawie prawomocnej decyzji o przejęciu gospodarstwa za rentę , przy czym należy podkreślić , że osoby przekazujące to gospodarstwo tzn, J. i M. B. (2) mieli tytuł własności do przekazywanego gospodarstwa , pochodzący z prawomocnego aktu własności ziemi . Podobna sytuacja jest w przypadku działki (...) przekazanej za rentę Skarbowi Państwa przez małżonków W. i L. W. .

Natomiast działki nr (...) zostały przejęte na rzecz Skarbu Państwa w trybie ustawy z dnia 15 lipca 1961 roku zmieniającej Ustawę z dnia 13 lipca 1957 roku o zmianie dekretu z dnia 18 kwietnia 1955 o uwłaszczeniu i uregulowaniu innych spraw związanych z reformą rolną i osadnictwem rolnym . Zgodnie z art. 15 dekretu z dnia 18 kwietnia 1955 roku ( tekst jednolity Dz u z 1959 nr 14 poz 78 ze zm ) gospodarstwo rolne nabyte na podstawie przepisów o przeprowadzeniu reformy rolnej lub o ustroju rolnym i osadnictwie , lecz opuszczone przez właściciela przed wejściem w życie niniejszego dekretu , przechodzi z mocy prawa na własność Państwa – bez odszkodowania i wolne od obciążeń z wyjątkiem służebności gruntowej . Przejście gospodarstwa ( działki ) na własność Państwa stwierdza prezydium powiatowej rady narodowej .

Wszystkie te okoliczności wskazują na fakt , że Skarb Państwa ma tytuł własności do tej części działki (...) z wyjątkiem działki nr (...) . W przypadku tej bowiem działki sąd uznał , że Lasy Państwowe nie przejęły władztwa nad tą działką .

Zasiedzenie jest pierwotnym sposobem nabycia własności rzeczy przez upływ czasu. Dla przyjęcia, iż skutek w postaci zasiedzenia nastąpił koniecznym jest stwierdzenie ziszczenia się dwóch kumulatywnych przesłanek, a mianowicie posiadania oraz upływu przewidzianego w ustawie terminu. Przy czym posiadanie prowadzące do zasiedzenia musi mieć samoistny oraz nieprzerwany charakter.

Posiadaczem samoistnym rzeczy jest zaś ten, kto włada nią jak właściciel (art. 172 § 1 k.c. w zw. z art. 336 k.c.). „Posiadanie samoistne” rozumiane jest jako stan faktyczny składający się z dwóch występujących łącznie elementów: faktu władania rzeczą (corpus) i woli wykonywania tego władztwa dla siebie (animus rem sibi habendi). Pierwszy z tych elementów występuje, gdy dana osoba znajduje się w sytuacji, która pozwala jej na korzystanie z rzeczy, w taki sposób, w jaki mogą to czynić osoby, którym przysługuje do rzeczy określone prawo. Nie jest przy tym wymagane efektywne korzystanie z rzeczy, wystarczająca jest bowiem sama możliwość korzystania z rzeczy. O możności korzystania z rzeczy można mówić wówczas, jeżeli władający może używać rzeczy, pobierać z niej pożytki, przekształcać, a nawet rzecz zniszczyć. Zakres potencjalnego korzystania z rzeczy jest najszerszy przy posiadaniu samoistnym, odpowiada ono wówczas treści prawa własności.

Drugi czynnik w postaci woli władania dla siebie przejawia się w podejmowaniu wielu czynności wskazujących na to, że posiadacz traktuje rzecz jako własną. Przy czym, jak podniósł Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 28 kwietnia 1999 roku wydanego w sprawie o sygn. akt I CKN 430/98, OSNC 1999/11/98, jest oczywiste, i pozostaje poza wszelką dyskusją, że podłożem zasiedzenia – instytucji prawa rzeczowego polegającej na usuwaniu długotrwałej niezgodności między stanem posiadania
a rzeczywistym stanem prawnym – jest taki stan faktyczny, który nie opiera się na prawie własności. Istotnym elementem tego stanu musi być natomiast posiadanie określane mianem „posiadania samoistnego”, polegające na faktycznym władaniu rzeczą „jak właściciel”. Konieczne jest zatem wykonywanie przez posiadacza, który – co jasne – właścicielem
nie jest, czynności faktycznych wskazujących na samodzielny, rzeczywisty, niezależny od woli innej osoby stan władztwa. Mówiąc inaczej, wszystkie dyspozycje posiadacza powinny swą treścią odpowiadać dyspozycjom właściciela.

Poza tym, nie w każdej sytuacji posiadacz musi mieć przekonanie, iż jest właścicielem. Kwestia świadomości, jaką posiadacz odnosi do wykonywanego prawa, a więc przekonanie o tym, czy jest lub nie jest właścicielem posiadanej rzeczy, rzutuje natomiast na dobrą albo złą wiarę posiadania. Tak więc w dobrej wierze jest posiadacz, który pozostaje w błędnym, ale usprawiedliwionym okolicznościami sprawy przeświadczeniu, że przysługuje mu prawo własności. Dobrą wiarę posiadacza wyłącza więc jego wiedza o rzeczywistym stanie prawnym (stanie własności) oraz jego niedbalstwo. Pozostaje również w złej wierze osoba, która przy dołożeniu należytej staranności mogła się dowiedzieć, że nie jest właścicielem nieruchomości.

Na gruncie niniejszej sprawy należy przyjąć , że S. B. skutecznie udowodnił , że działka obecnie nazwana jako (...) była we władaniu rodziny najpierw przez jego dziadka J. B. (1) , a potem jego ojca również J. . Po śmierci ojca w grudniu 1971 roku nadal pozostawała we władaniu rodziny . Dowodem tego są skuteczne starania S. B. czynione w 1975 roku o uregulowanie należności podatkowych , a następnie starania o uporządkowanie terenu poprzez wycinkę części starego lasu , zgodę na zalesienie całego obszaru oraz wycinki porządkujące w 1984 roku . Tereny zalesione nie podlegają tak ciągłemu oglądaniu i uprawie jak tereny rolnicze , tym nie niemniej uczestnik skutecznie udowodnił , że na przestrzeni kilkudziesięciu lat poczynając co najmniej od 1975 roku traktował działkę jako swoją własność . Przez cały ten czas od 1975 roku płaci podatek od tej nieruchomości , czyli spełniał powinności fiskalne w stosunku do Państwa jak każda osoba , która czuje się właścicielem .

O kosztach sąd orzekł na podstawie art. 520 § 1 kpc , przy czym sąd nakazał ściągnięcie od wnioskodawcy wydatków poniesionych w związku z wydaną opinia biegłej geodety w łącznej wysokości 11.973,99 zł .( postanowieni k 178 oraz k 188 ) , który to dowód został dopuszczony z urzędu .

.