Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 kwietnia 2016 roku

Sąd Rejonowy w Słupsku XIV Wydział Karny w składzie:

Przewodnicząca: SSR Joanna Hetnarowicz - Sikora

Protokolant: Paulina Szostakiewicz

przy udziale Prokuratora: ---

po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2016 roku sprawy

P. C. (C.)

syna Z. i A. z d. Ł.

urodzonego (...) w S.

oskarżonego o to, że:

w dniu 23 sierpnia 2015 roku w S. na ulicy (...) przebywając w autobusie (...) m-ki S. (...) nr rej. (...) linii numer (...) publicznie i z oczywiście błahego powodu, okazując przez to rażące lekceważenie porządku prawnego, poprzez parokrotne pchnięcie prawą ręką w szybę znajdującą się wewnątrz pojazdu dokonał jej zniszczenia powodując straty w wysokości 1.057,80 zł. na szkodę Miejskiego Zakładu (...) w S.,

tj. o czyn z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 57a § 1 k.k.

1.  uznaje oskarżonego P. C. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, z tym ustaleniem, że wysokość szkody wynosi 1.207,80 zł, tj. przestępstwa z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 57a § 1 k.k. i za jego popełnienie na podstawie art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 57a § 1 k.k. przy zastosowaniu art. 37 a k.k. skazuje oskarżonego na karę 6 (sześciu) miesięcy ograniczenia wolności, na podstawie art. 34 § 1 i § 1a pkt 1 k.k. w zw. z art. 35 § 1 k.k. zobowiązując go do wykonywania w tym okresie nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 (dwudziestu) godzin w stosunku miesięcznym;

2.  na podstawie art. 57 a § 2 k.k. orzeka wobec oskarżonego P. C. obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę kwoty 1.207,80 złotych (tysiąc dwieście siedem złotych i osiemdziesiąt groszy) na rzecz pokrzywdzonego Miejskiego Zakładu (...) w S.;

3.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 110 zł (stu dziesięciu złotych) tytułem kosztów sądowych – wydatków oraz kwotę 120 zł (stu dwudziestu złotych) tytułem opłaty.

Sygn. akt XIV K 695/15; 1 Ds. 1205/15

UZASADNIENIE

P. C., syn Z. i A. z d. Ł., ur. (...) w S. został oskarżony o to, że w dniu 23 sierpnia 2015 roku w S. na ulicy (...) przebywając w autobusie (...) m-ki S. (...) nr rej. (...) linii numer (...) publicznie i z oczywiście błahego powodu, okazując przez to rażące lekceważenie porządku prawnego, poprzez parokrotne pchnięcie prawą ręką w szybę znajdującą się wewnątrz pojazdu dokonał jej zniszczenia powodując straty w wysokości 1.057,80 zł. na szkodę Miejskiego Zakładu (...) w S., tj. o czyn z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 57a § 1 k.k.

Wyrokiem z dnia 28 kwietnia 2016 roku Sąd Rejonowy w Słupsku uznał oskarżonego P. C. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, z tym ustaleniem, że wysokość szkody wynosi 1.207,80 zł, który to czyn Sąd zakwalifikował jako przestępstwo z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 57a § 1 k.k. i za jego popełnienie na podstawie art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 57a § 1 k.k. przy zastosowaniu art. 37 a k.k. Sąd skazał oskarżonego na karę 6 (sześciu) miesięcy ograniczenia wolności, na podstawie art. 34 § 1 i § 1a pkt 1 k.k. w zw. z art. 35 § 1 k.k. zobowiązując go do wykonywania w tym okresie nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 (dwudziestu) godzin w stosunku miesięcznym.

Na podstawie art. 57 a § 2 k.k. Sąd orzekł wobec oskarżonego P. C. obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę kwoty 1.207,80 złotych (tysiąc dwieście siedem złotych i osiemdziesiąt groszy) na rzecz pokrzywdzonego Miejskiego Zakładu (...) w S..

Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 110 zł (stu dziesięciu złotych) tytułem kosztów sądowych – wydatków oraz kwotę 120 zł (stu dwudziestu złotych) tytułem opłaty.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

P. C. ma 20 lat. Jest kawalerem. Z zawodu jest stolarzem. Utrzymuje się z prac dorywczych poza granicami kraju i z tego tytułu osiąga dochód w kwocie 3.000 zł miesięcznie. P. C. nie posiada majątku większej wartości.

P. C. nie był dotąd karany sądownie.

W dniu 23 sierpnia 2015 roku P. C. podróżował autobusem miejskim linii numer (...) w kierunku ul. (...) w S.. W autobusie miejskim znajdowali się liczni inni pasażerowie.

Na ul. (...) w S., siedzący wewnątrz autobusu P. C., dyskutując z siedzącym obok znajomym, zaczął napierać prawą ręką na szybę okna w miejscu, gdzie siedział. Parokrotnie pchnął on przedramieniem szybę, w wyniku czego doprowadził umyślnie i z oczywiście błahego powodu do zniszczenia szyby, która stłukła się na całej swej powierzchni.

Autobus należał do taboru Miejskiego Zakładu (...) Sp. z o.o. w S..

Zakupiona na wymianę tafla szyby kosztowała 1.057,80 złotych, zaś koszt jej wstawienia wyniósł 150 złotych.

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie następujących dowodów zgromadzonych w sprawie:

- wyjaśnień P. C. (k. 16-17, 48-49);

- zeznania świadka J. T. (k. 2-3);

- protokołu oględzin zapisu monitoringu wraz ze zdjęciami k. 12-15, 31-32,

- dowodów w postaci zgromadzonych w sprawie dokumentów znajdujących się na kartach: 6-9, 19, 28-30, 48-49, 76-77;

- dowodu rzeczowego w postaci płyty CD z zapisem monitoringu k. 10;

Oskarżony P. C. (k. 16 – 17) słuchany w dniu 21 sierpnia 2015 roku przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i wyjaśnił zgodnie z ustalonym stanem faktycznym.

Oskarżony złożył wniosek o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia rozprawy, w tym o orzeczenie wobec niego obowiązku naprawienia szkody w całości – zwrotów kosztów naprawy.

Oskarżony P. C. (k.48 - 49) słuchany w dniu 05 grudnia 2015 roku przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i wyjaśnił zgodnie z ustalonym stanem faktycznym.

Oskarżony złożył wniosek o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia rozprawy, w tym o orzeczenie wobec niego obowiązku naprawienia szkody w całości – zwrotów kosztów naprawy.

Pismem z dnia 01 lutego 2016 roku pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego r.pr. A. P. wniosła o naprawienie szkody na rzecz pokrzywdzonego, wskazując, iż oprócz ceny zakupionej na wymianę tafli szyby, tj. kwoty 1.057,80 zł, wartość szkody obejmuje także koszt jej wstawienia, tj. koszty robocizny w kwocie 150 zł. (k. 75-77).

Sąd zważył, co następuje:

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego zarówno okoliczności popełnienia zarzucanego oskarżonemu czynu, jak i wina sprawcy nie budzą wątpliwości.

Oskarżony P. C. złożył wniosek o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzania rozprawy. W tym miejscu podkreślić należy, że P. C. dwukrotnie wskazywał, iż wnioskiem swym obejmuje postulat zobowiązania go do naprawienia na rzecz pokrzywdzonego wyrządzonej przestępstwem szkody w całości poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego kosztów naprawy.

Zgodnie z art. 335 § 1 KPK, jeżeli oskarżony przyznaje się do winy, a w świetle jego wyjaśnień okoliczności popełnienia przestępstwa i winy nie budzą wątpliwości, a postawa oskarżonego wskazuje, że cele postepowania zostaną osiągnięte, można zaniechać przeprowadzenia dalszych czynności. Jeżeli zachodzi potrzeba oceny wiarygodności złożonych wyjaśnień, czynności dowodowych dokonuje się jedynie w niezbędnym zakresie. (…) Prokurator, zamiast z aktem oskarżenia, występuje wówczas do sądu z wnioskiem o wydanie na posiedzeniu wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kar lub innych środków przewidzianych za zarzucany mu występek, uwzględniając także prawnie chronione interesy pokrzywdzonego.

Wniosek o skazanie bez przeprowadzenia rozprawy złożył w postępowaniu przygotowawczym oskarżony P. C., jednocześnie przyznając się do winy i składając odpowiadające stanowi faktycznemu wyjaśnienia, które nie budziły wątpliwości, a nadto korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym w sprawie, będącym wiarygodnym i rzeczowym źródłem wiedzy o rekonstruowanych wydarzeniach.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy, który stał się podstawą ustaleń faktycznych w sprawie, a mianowicie: zeznania świadka J. T. (k. 2-3), protokoły oględzin zapisu monitoringu wraz ze zdjęciami k. 12-15, 31-32, dowody w postaci zgromadzonych w sprawie dokumentów znajdujących się na kartach: 6-9, 19, 28-30, 48-49, 76-77 i dowód rzeczowy w postaci płyty CD z zapisem monitoringu k. 10, został oceniony przez sąd jako wiarygodny z uwagi na jego wzajemną spójność, rzeczowość oraz kategoryczność. Z całą mocą podkreślić przy tym należy, że wymienione dowody korelowały także z treścią wyjaśnień samego oskarżonego, nie pozostawiając wątpliwości co do przebiegu zdarzenia oraz mechanizmu wybicia szyby i okoliczności tego czynu.

Żadnej wątpliwości nie budziła też kwestia związana z wartością szkody. Oprócz ceny zakupionej na wymianę tafli szyby, tj. kwoty 1.057,80 zł, wartość szkody obejmowała wszakże również koszt jej wstawienia, tj. koszty robocizny w kwocie 150 zł. (k. 75-77), na co wskazywały dokumenty dostarczone przez pokrzywdzonego.

Bez znaczenia dla ustaleń faktycznych w sprawie pozostawały natomiast zeznania świadka agaty W., która wypowiadała się jedynie na okoliczność miejsca przebywania oskarżonego w czasie trwania postepowania przygotowawczego (k. 37).

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego okoliczności popełnienia przez oskarżonego zarzucanego mu czynu nie budzą wątpliwości.

Żadnych wątpliwości nie budziła także kwalifikacja prawna czynu przypisanego oskarżonemu. Zgodnie z treścią art. 288 § 1 k.k. działa bezprawnie ten, kto niszczy lub uszkadza lub czyni niezdatnym do użytku cudzą rzecz.

Przez zniszczenie rzeczy należy rozumieć zniszczenie całkowite lub tak znaczne naruszenie substancji materialnej rzeczy, iż nie nadaje się ona do używania zgodnie z przeznaczeniem. Uszkodzeniem natomiast jest naruszenie lub uszczuplenie substancji materialnej, powodujące obniżenie wartości rzeczy lub takie oddziaływanie na rzecz, które powoduje istotne ograniczenie jej właściwości użytkowych, nie czyniąc niemożliwym samego korzystania z rzeczy. Z kolei uczynienie rzeczy niezdatną do użytku oznacza pozbawienie rzeczy właściwości użytkowych, jednakże bez istotnego naruszenia jej substancji. Przestępstwo stypizowane w art. 288 § 1 k.k. ma charakter materialny; jego dokonanie wymaga skutku w postaci unicestwienia rzeczy, uszkodzenia jej substancji albo spowodowania niezdatności do użytku.

Przekładając powyższą uwagę na grunt przedmiotowej sprawy, wskazać należy, że swoim działaniem, czyli poprzez parokrotne pchnięcie prawą ręką w szybę znajdującą się wewnątrz pojazdu P. C. umyślnie dokonał jej zniszczenia.

Wysokość strat wyniosła przy tym 1.207,80 zł na szkodę Miejskiego Zakładu (...) Sp. z o.o. w S.. Oprócz ceny zakupionej na wymianę tafli szyby, tj. kwoty 1.057,80 zł, należało bowiem także uznać za element składowy szkody również koszt jej wstawienia, tj. koszty robocizny w kwocie 150 zł. (k. 75-77), na co wskazywały dokumenty dostarczone przez pokrzywdzonego.

Dalej wskazać trzeba, że P. C. czynu swego dopuścił się publicznie (na terenie autobusu miejskiego), z oczywiście błahego powodu (dyskutując w tym czasie ze współpasażerem), okazując swym zachowaniem rażące lekceważenie porządku prawnego. W tym stanie rzeczy zachowanie P. C. zakwalifikować należało jako występek o charakterze chuligańskim w rozumieniu art. 57a § 1 k.k. w zw. z treścią art. 115 § 21 k.k., który stanowi, że występkiem o charakterze chuligańskim jest występek polegający na umyślnym zamachu na zdrowie, na wolność, na cześć lub nietykalność cielesną, na bezpieczeństwo powszechne, na działalność instytucji państwowych lub samorządu terytorialnego, na porządek publiczny albo na umyślnym niszczeniu, uszkodzeniu lub czynieniu niezdatną do użytku cudzej rzeczy, jeżeli sprawca działa publicznie i bez powodu albo z oczywiście błahego powodu, okazując przez to rażące lekceważenie porządku prawnego.

Reasumując, przypisując oskarżonemu zarzucany mu czyn, należało uznać, iż wyczerpał on znamiona występku z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 57a § 1 k.k.

Przypisany oskarżonemu czyn nacechowany jest przy tym znacznym stopniem społecznej szkodliwości, a to z uwagi na fakt, iż oskarżony dopuścił się swojego zachowania działając z zamiarem bezpośrednim. Swoim czynem oskarżony godził w prawo własności innego podmiotu. Na stopień społecznej szkodliwości czynu wpłynął również sposób jego popełnienia przez oskarżonego (zachowania o charakterze demonstracyjnym). Na stopień społecznej szkodliwości czynu wpływa także fakt, iż oskarżony dopuścił się swego czynu działając publicznie, z oczywiście błahego powodu i powodując znaczne następstwa dla pokrzywdzonego.

Sąd ustalił również, iż stopień zawinienia sprawcy czynu jest znaczny. P. C. – osoba dojrzała, sprawna intelektualnie i funkcjonująca samodzielnie w życiu codziennym – miał możność rozpoznania bezprawności swego zachowania. Jednak w czasie swego bezprawnego, karalnego i karygodnego działania nie dał posłuchu obowiązującym normom prawnym, pomimo tego, że w ustalonych przez sąd konkretnych okolicznościach popełnienia tego czynu zachodziła pełna wymagalność zgodnego z prawem zachowania.

Na stopień zawinienia J. S. wpływ miał fakt, że oskarżony działał z zamiarem bezpośrednim, nagłym.

Sąd nie dopatrzył się przy tym żadnych okoliczności umniejszających, czy wyłączających stopień zawinienia po stronie oskarżonego.

Przystępując do wymiaru kary, Sąd miał na względzie dyrektywy jej wymiaru opisane w art. 53 i 58 § 1 k.k., w tym przede wszystkim wychowawcze działanie kary oraz cele zapobiegawcze wyrażające się w dążeniu do wyeliminowania u oskarżonego zachowań godzących w przyjęty porządek prawny.

Wymierzając karę, Sąd uwzględnił wszystkie okoliczności łagodzące i obciążające.

Jako okoliczność łagodzącą w niniejszej sprawie Sąd wziął pod uwagę fakt, iż oskarżony działał z zamiarem nagłym nieprzemyślanym, a nadto fakt dotychczasowej niekaralności oskarżonego.

Do okoliczności obciążających Sąd zaliczył natomiast wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu, konsekwencje zdarzenia dla pokrzywdzonego, a nade wszystko fakt, iż oskarżony działał z oczywiście błahego powodu, publicznie, w warunkach czynu o charakterze chuligańskim.

Pamiętać należy, że dyrektywy prewencji ogólnej z art. 53 § 1 k.k. nakazują wymierzenie kary nieprzekraczającej granic zawinienia i stopnia społecznej szkodliwości czynu. Pozytywne cele w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa wypełni tylko kara sprawiedliwa, wymierzona w granicach winy i współmierna do stopnia społecznej szkodliwości konkretnego czynu - a za taką Sąd uznał karę ograniczenia wolności w stosunku do oskarżonego P. C., której wymiar - 6 (sześciu) miesięcy ograniczenia wolności, na podstawie art. 34 § 1 i § 1a pkt 1 k.k. w zw. z art. 35 § 1 k.k. zobowiązując go do wykonywania w tym okresie nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 (dwudziestu) godzin w stosunku miesięcznym - ma pełne uzasadnienie w okolicznościach sprawy. Orzeczona kara winna odnieść skutek wychowawczy wobec oskarżonego i skłonić ich do zmiany postępowania w przyszłości i wdrożyć do przestrzegania porządku prawnego, a przy tym jest one współmierne do stopnia społecznej szkodliwości czynu przez nich popełnionego i nie odbiega od stopnia jego winy.

Orzeczona kara osiągnie przy tym pokładane w niej cele w zakresie oddziaływania społecznego i wpłynie zapobiegawczo wobec oskarżonego na przyszłość, stanowiąc nadto czynnik kształtujący świadomość prawną społeczeństwa i informując o normach sankcjonowanych oraz karach orzekanych za ich naruszenie.

Zmierzając do realizowania jednego z celów procesu karnego, jakim jest wyrównanie szkód poniesionych przez pokrzywdzonego oraz mając na uwadze treść przepisu art. 46 § 1 k.k. Sąd orzekł wobec oskarżonego P. C. obowiązek zapłaty na rzecz pokrzywdzonego Miejskiego Zakładu (...) Sp. z o.o. w S. kwoty 1.207,80 zł tytułem naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem bliżej opisanym w punkcie 8 sentencji wyroku.

Podkreślić trzeba, że Sąd omyłkowo podstawą orzeczenia wymienionego obowiązku uczynił art. 57a § 2 k.k. (pozwalający jedynie na zasądzenie nawiązki), podczas gdy prawidłową podstawą jest art. 46 § 1 k.k. Omyłki tej Sąd pierwszej instancji nie może jednak samodzielnie zmodyfikować.

Powyższy środek karny ma charakter nie tylko wychowawczy i prewencyjny, jak wszelkie środki reakcji karnej, ale też charakter odszkodowawczy, mający wyrównać szkody wyrządzone pokrzywdzonemu.

Nadmienić w tym miejscu należy, że wniosek o naprawienie szkody został dodatkowo złożony przez samego pokrzywdzonego w toku procesu.

Już tylko na marginesie zaakcentować trzeba, że orzeczenie obowiązku naprawienia szkody w takim wymiarze mieści się zarówno we wniosku samego oskarżonego, który dwukrotnie deklarował chęć naprawienia szkody w całości, tj. zwrotu kosztów naprawy (k. 16-17, k. 48-49), jak i we wniosku pokrzywdzonego, który wskazywał, że wysokość strat wynikających z czynu oskarżonego wyniosła 1.207,80 zł na szkodę Miejskiego Zakładu (...) Sp. z o.o. w S.. Oprócz ceny zakupionej na wymianę tafli szyby, tj. kwoty 1.057,80 zł, należało bowiem także uznać za element składowy szkody również koszt jej wstawienia, tj. koszty robocizny w kwocie 150 zł. (k. 75-77).

Uznanie obu wymienionych elementów za element szkody zgodne jest przy tym z treścią art. 46 § 1 k.k. wskazującą na zakres wymienionego środka kompensacyjnego. Sąd ma wszakże orzekać obowiązek, o którym mowa, „stosując przepisy prawa cywilnego", Wprowadzenie do art. 46 § 1 k.p.k. zwrotu „stosując przepisy prawa cywilnego" zdezaktualizowało w znacznym zakresie dotychczasowe kierunki wykładni tego przepisu. Wprawdzie przecież dotychczas również zasadniczo zgodnie przyjmowano, że orzekając obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, należy stosować przepisy prawa cywilnego, ale zawsze z zastrzeżeniem, że w takim tylko zakresie, w jakim dozwala na to status tego środka jako środka karnego, czasem opatrywanym nadto dodatkową uwagą, że chodzi o stosowanie „posiłkowe". Obecnie zaś za element składowy szkody wyrządzonej przestępstwem należy uznać wszystko, co stanowi uszczerbek w obszarze majątkowym pokrzywdzonego, a więc zarówno „czystą” wartość uszkodzonego przedmiotu, jak i poniesione przez pokrzywdzonego koszty związane z przywróceniem uszkodzonej rzeczy do stanu poprzedniego (koszty naprawy).

Na podstawie art. 626 § 1 k.p.k. i art. 627 k.p.k. w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych zasądzono od oskarżonego na rzecz skarbu Państwa koszty sądowe w wysokości 110 zł (stu dziesięciu złotych) tytułem kosztów sądowych – wydatków oraz kwotę 120 zł (stu dwudziestu złotych) tytułem opłaty.

S., dnia 14 maja 2016 r.

Sędzia Sądu Rejonowego w Słupsku

Joanna Hetnarowicz - Sikora