Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 29 kwietnia 2016r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Ewa Tkocz (spr.)

Sędziowie: SA Elżbieta Karpeta

SA Lucyna Świderska-Pilis

po rozpoznaniu w dniu 29 kwietnia 2016r. w Katowicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi pozwanej na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki w sprawie toczącej się przed Sądem Okręgowym w K., sygn. akt I C 558/12

z powództwa A. W.

przeciwko (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w M.

o uchylenie uchwały

postanawia:

1)  stwierdzić, że w sprawie Sądu Okręgowego w K., sygn. akt I C 558/12, wystąpiła przewlekłość postępowania;

2)  przyznać od Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w Katowicach na rzecz (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w M. kwotę 4.000 (cztery tysiące) złotych;

3)  oddalić skargę w pozostałym zakresie;

4)  zwrócić skarżącej kwotę 100 (sto) złotych uiszczoną z tytułu opłaty sądowej od skargi.

SSA Elżbieta Karpeta SSA Ewa Tkocz SSA Lucyna Świderska-Pilis

Sygn. akt I S 24/16

UZASADNIENIE

Skarżąca (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa w M. wniosła o stwierdzenie przewlekłości postępowania w sprawie prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Katowicach, pod sygn. I C 558/12, przeciwko niej z powództwa A. W. o uchylenie uchwały.

W uzasadnieniu wskazała, że od dnia wniesienia pozwu minęło kilka lat, a Sąd dotychczas nie wydał rozstrzygnięcia co do istoty sprawy. Zdaniem skarżącej, na długotrwałość postępowania wpływ ma zbyt rzadkie wyznaczanie posiedzeń, a także uwzględnianie wniosków powoda o ustanowienie pełnomocnika z urzędu, pomimo, że zrezygnował on z tego rodzaju pomocy prawnej. Podniosła, iż brak rozstrzygnięcia sprawy zagraża jej stabilności finansowej, a nadto uniemożliwia wystąpienie z powództwem o eksmisję przeciwko powodowi, który od kilku lat nie opłaca czynszu za zajmowany lokal.

W tych okolicznościach skarżąca domagała się stwierdzenia przewlekłości postępowania w okresie od dnia wniesienia pozwu do chwili obecnej oraz przyznania kwoty 20.000 złotych z tytułu odszkodowania.

W odpowiedzi na skargę Prezes Sądu Okręgowego w K. przystąpił do sprawy i wniósł o jej oddalenie. Przedstawiając chronologię czynności podejmowanych w sprawie o sygn. akt I C 558/12 stwierdził, że nie wystąpiło zjawisko nieuzasadnionej przewlekłości postępowania, w którym przeszkodę stanowiła długotrwała choroba powoda, a przez to jego nieobecność na rozprawach usprawiedliwiona stosownymi zaświadczeniami lekarskimi. Z tych względów Sąd ustanowił dla powoda pełnomocnika z urzędu, co wiązało się z koniecznością wyznaczenia dla niego terminu do złożenia pisma przygotowawczego. Podniósł również, że przyczyną odraczania rozpraw były usprawiedliwione nieobecności świadków.

Sąd Apelacyjny ustalił, co następuje:

W dniu 24 lipca 2012r. do Sądu Okręgowego w Katowicach wpłynął pozew A. W. przeciwko (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w M. o uchylenie uchwały Rady Nadzorczej nr (...) z dnia 28 maja 2012r. (k. – 2). Zarządzeniem z tego samego dnia wezwano powoda do uiszczenia opłaty sądowej od pozwu w kwocie 200 złotych (k. – 6), zaś w odpowiedzi na nie, w piśmie nadanym dnia 9 sierpnia 2012r., powód wniósł o zwolnienie go od kosztów sądowych (k. – 8). Postanowieniem z dnia 20 sierpnia 2012r. Sąd Okręgowy zwolnił powoda od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych (k. – 12), którego odpis powód otrzymał w dniu 4 września 2012r. (k. – 15). Jednocześnie dnia 20 sierpnia 2012r. przesłano pozwanej odpis pozwu (k. – 14). Odpowiedź na pozew wpłynęła do Sądu dnia 10 września 2012r. (k. – 17), a jej odpis doręczono powodowi dnia 9 października 2012r. (k. – 73). W piśmie przygotowawczym nadanym dnia 22 października 2012r. powód ustosunkował się do odpowiedzi na pozew, wnioskując jednocześnie o dopuszczenie dowodu z jego zeznań (k. – 74, 75). Pismami z dnia 30 października 2012r. Sąd zawiadomił strony o terminie rozprawy wyznaczonej na dzień 16 stycznia 2013r., wzywając przy tym powoda do obowiązkowego stawiennictwa w celu przesłuchania w charakterze strony (k. – 78, 79). W dniu 14 stycznia 2013r. do Sądu wpłynął wniosek powoda o ustanowienie pełnomocnika z urzędu (k. – 98, 99). Na rozprawie w dniu 16 stycznia 2013r. powód nie stawił się, stwierdzono brak dowodu doręczenia mu wezwania na posiedzenie, a wobec jego wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu sprawę odroczono (k. – 100). Postanowieniem z dnia 21 stycznia 2013r. Sąd Okręgowy oddalił powyższy wniosek (k. – 101), doręczając powodowi jego odpis w dniu 5 lutego 2013r. (k. – 104). W dalszej kolejności, pismem z dnia 25 lutego 2013r. (k. – 108) akta wraz z zażaleniem powoda na postanowienie z dnia 21 stycznia 2013r. przekazano Sądowi Apelacyjnemu w Katowicach, który orzeczeniem z dnia 15 marca 2013r. oddalił zażalenie powoda (k. – 110, 111). W dniu 19 kwietnia 2013r. akta zostały zwrócone do Sądu Okręgowego, gdzie zarządzeniem z dnia 25 kwietnia 2013r. wyznaczono termin rozprawy na 11 czerwca 2013r. i wezwano powoda do osobistego stawiennictwa w celu przesłuchania (k. – 113, 114). W dniu rozprawy, tj. 11 czerwca 2013r., powód nadesłał za pośrednictwem faxu pismo, w którym wniósł o odroczenie rozprawy z uwagi na swoją chorobę (k. – 119). Na powyższym posiedzeniu Sąd postanowił odroczyć rozprawę wyznaczając jej kolejny termin na dzień 16 października 2013r. oraz polecił wezwać na nią powoda (k. – 120). W piśmie nadanym dnia 11 października 2013r. powód złożył ponownie wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu oraz odroczenie rozprawy z powodu choroby, załączając zaświadczenie wydane przez lekarza sądowego (k.- 145, 151). Na rozprawie w dniu 16 października 2013r. Sąd postanowił odroczyć posiedzenie na dzień 26 lutego 2014r., wezwać na nie powoda oraz skierować jego wniosek do rozpoznania na posiedzeniu niejawnym (k. – 152). Postanowieniem z dnia 17 października 2013r. Sąd Okręgowy ustanowił dla powoda pełnomocnika z urzędu (k. – 155) a jego wyznaczenia, w osobie radcy prawnego A. S., dokonała Okręgowa Izba Radców Prawnych w K., informując o tym pismem z dnia 4 listopada 2013r. (k. - 164). Wyznaczony dla powoda pełnomocnik – w piśmie nadanym dnia 13 listopada 2013r. – wniósł o zwolnienie go z obowiązku zastępowania powoda z uwagi na swój urlop rodzicielski (k. – 166). Postanowieniem z dnia 19 listopada 2013r. Sąd wniosek ów uwzględnił zwracając się jednocześnie do Okręgowej Izby Radców Prawnych w K. o wyznaczenie kolejnego pełnomocnika z urzędu dla powoda (k. – 170). W piśmie z dnia 2 grudnia 2013r. (k. – 179) Okręgowa Izba Radców Prawnych w K. wyznaczyła pełnomocnikiem powoda radcę prawnego K. K., który w piśmie złożonym dnia 22 stycznia 2014r. podtrzymał wnioski i twierdzenia zawarte w pozwie, załączając również dowód nadania odpisu tegoż pisma pełnomocnikowi strony przeciwnej (k. – 187-189). Zarządzeniem z dnia 4 lutego 2014r. zniesiono rozprawę wyznaczoną na dzień 26 lutego 2014r. oraz wyznaczono jej kolejny termin na dzień 14 maja 2014r., polecając jednocześnie poinformowanie o powyższym powoda oraz pełnomocników stron (k. – 190). Na rozprawie w dniu 14 maja 2014r. stawili się pełnomocnicy stron, Sąd dopuścił dowód z zeznań świadków A. K. i M. W., a także z przesłuchania stron oraz odroczył termin posiedzenia na dzień 17 września 2014r. w celu przeprowadzenia postępowania dowodowego, wzywając jednocześnie do obowiązkowego stawiennictwa na wskazany termin świadków oraz strony (k. – 204, 205). Na posiedzeniu w dniu 17 września 2014r. powód nie stawił się, a o jego nieobecności w tym dniu telefonicznie poinformowała Sąd córka, nie stawiła się również świadek A. K., informując telefonicznie o swej chorobie. Sąd przesłuchał świadka M. W., dopuścił dowód z zeznań kolejnych świadków B. W. i S. W. oraz odroczył termin rozprawy na dzień 14 stycznia 2015r. polecając wezwanie do obowiązkowego stawiennictwa na nią świadków oraz powoda (k. – 215, 216, 219, 220). W dniach 18 i 22 września 2014r. do Sądu wpłynęły: zaświadczenie lekarskie świadka A. K. oraz zaświadczenie o pobycie powoda w szpitalu (k. – 226, 229). W piśmie z dnia 7 stycznia 2015r. świadek B. W. zwróciła się z prośba o usprawiedliwienie jej nieobecności na rozprawie w dniu 14 stycznia 2015r. z uwagi na konieczność sprawowania opieki nad chorą matką S. W. (k. – 240). Jednocześnie, za pośrednictwem faxu, w dniu 14 stycznia 2015r. wpłynęło do Sądu zaświadczenie lekarskie dotyczące świadka A. K. (k. – 246). Na rozprawę w dniu 14 stycznia 2015r. nie stawił się powód, a także świadkowie A. K., B. W. i S. W.. Sąd postanowił odroczyć posiedzenie na dzień 16 kwietnia 2015r., na które polecił wezwać świadków oraz strony (k. – 247, 248). Pismem nadanym dnia 9 kwietnia 2015r. powód poinformował Sąd, że wypowiedział pełnomocnictwo r. pr. K. K., a nadto zwrócił się z prośba o usprawiedliwienie swej nieobecności na rozprawie w dniu 16 kwietnia 2015r. z uwagi na pogorszenie się stanu jego zdrowia (k. – 262). Dodatkowo w dniu 14 kwietnia 2015r. świadek A. K. przedłożyła informację o swojej nieobecności na najbliższej rozprawie, załączając przy tym orzeczenie lekarza orzecznika ZUS (k. – 265, 266). Na dzień przed wyznaczonym terminem rozprawy wpłynęły także do Sądu, za pośrednictwem faxu, zaświadczenia wydane przez lekarza sądowego dotyczące stanu zdrowia powoda oraz świadka S. W. (k. – 268, 269). Na posiedzeniu w dniu 16 kwietnia 2015r. nie stawił się powód, ani też wezwani świadkowie, w związku z czym Sąd postanowił odroczyć rozprawę na dzień 28 sierpnia 2015r., zawiadamiając o tym pełnomocników stron oraz polecając wezwać na ten termin powoda i świadków (k. – 270, 271). Zarządzeniem z dnia 8 maja 2015r. Sąd zniósł wyznaczony uprzednio termin rozprawy ustalając jednocześnie jej nowy termin na dzień 18 sierpnia 2015r. oraz polecił wezwać strony i świadków, a także zawiadomić pełnomocnika pozwanej Spółdzielni (k. – 289). W piśmie nadanym dnia 7 sierpnia 2015r. pozwana zwróciła się z prośbą o usprawiedliwienie nieobecności świadka A. K., załączając kopię decyzji ZUS (k. – 310, 311). W przeddzień wyznaczonej rozprawy, tj. 17 sierpnia 2015r., wpłynęło również pismo powoda z wnioskiem o usprawiedliwienie nieobecności na rozprawie jego i żony S. W. wraz z zaświadczeniami wydanymi przez lekarza sądowego (k. – 314-316). Na rozprawę w dniu 18 sierpnia 2015r. nie stawił się powód, ani też świadkowie, wobec czego Sąd postanowił przeprowadzić dowód z przesłuchania powoda oraz zeznań świadków A. K., B. W. i S. W. w miejscu ich pobytu, wyznaczając termin przesłuchania na dzień 10 września 2015r., polecił zawiadomić o powyższym powoda oraz świadków, a także zobowiązał pełnomocnika pozwanej do wskazania adresu świadka A. K., zakreślając mu termin do dnia 21 sierpnia 2015r. (k. – 317, 318). W dniu 10 września 2015r. Sąd przesłuchał świadków B. W. i S. W. w miejscu ich zamieszkania (k. – 326-328), powód nie stawił się, albowiem w tym dniu został przyjęty do szpitala, o czym poinformowała Sąd jego córka B. W., jak również on sam w piśmie nadanym dnia 11 września 2015r., załączając stosowne zaświadczenie (k. – 336, 337). Zarządzeniem z tego samego dnia Sąd wyznaczył kolejny termin rozprawy na dzień 15 października 2015r. polecając wezwać na nią powoda oraz zawiadomić pełnomocnika pozwanej (k. – 329). Pismem z dnia 7 października 2015r. powód zwrócił się z prośbą o usprawiedliwienie jego nieobecności na rozprawie wyznaczonej na dzień 15 października 2015r. jednocześnie wnosząc o ustanowienie pełnomocnika z urzędu (k. – 332, 333). Na posiedzeniu w dniu 15 października 2015r. powód nie stawił się, zaś wobec jego wniosku o udzielenie pomocy prawnej z urzędu Sąd zobowiązał go do złożenia stosownego oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania, a także odroczył rozprawę na dzień 15 grudnia 2015r. polecając wezwać powoda (k. – 339, 340). Po nadesłaniu przez powoda wymaganego oświadczenia w dniu 24 listopada 2015r. (k. – 343), postanowieniem z dnia 11 grudnia 2015r. Sąd Okręgowy ustanowił dla powoda pełnomocnika z urzędu, zwracając się jednocześnie do Okręgowej Izby Radców Prawnych w K. o jego wyznaczenie (k. – 347). Na rozprawie w dniu 15 grudnia 2015r. powód był nieobecny, zaś wobec braku wskazania przez Okręgową Izbę Radców Prawnych w K. pełnomocnika dla powoda, Sąd postanowił odroczyć posiedzenie na dzień 11 lutego 2016r., polecił również wezwać na nią powoda oraz zawiadomić pełnomocnika pozwanej (k. – 349). W piśmie z dnia 29 grudnia 2015r. Okręgowa Izba Radców Prawnych w K. poinformowała o wyznaczeniu dla powoda radcy prawnego w osobie M. R. (k. – 357). Na rozprawie w dniu 11 lutego 2016r. stawili się pełnomocnicy stron, przy czym pełnomocnik powoda wniósł o wyznaczenie terminu do złożenia pisma przygotowawczego z uwagi na utrudniony kontakt z powodem. Sąd postanowił zobowiązać pełnomocnika powoda do złożenia w terminie 21 dni pisma przygotowawczego zawierającego ostateczne stanowisko strony powodowej wraz z wnioskami dowodowymi, odraczając jednocześnie termin posiedzenia na dzień 5 kwietnia 2016r.(k. – 367). W dniu 2 marca 2016r. wpłynęło pismo przygotowawcze sporządzone przez pełnomocnika powoda (k. – 369-370). W związku z wpływem skargi pozwanej Spółdzielni na przewlekłość postępowania, Sąd Okręgowy, zarządzeniem z dnia 9 marca 2016r. (k. – 375), polecił przekazać ją do rozpoznania wraz z aktami sprawy I C 558/12 Sądowi Apelacyjnemu w Katowicach.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na częściowe uwzględnienie.

W myśl art. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. z 2004r., Nr 179, poz. 1843 ze zm.), zwanej dalej w skrócie: ustawą, strona może wnieść skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie w tej sprawie trwa dłużej niż to konieczne dla wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, albo dłużej niż to konieczne do załatwienia sprawy egzekucyjnej lub innej dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego (przewlekłość postępowania).

Dla stwierdzenia czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy zgodnie z treścią art. 2 ust. 2 ustawy ocenić w szczególności terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do istoty, uwzględniając charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, zwłaszcza tej, która zarzuciła przewlekłość postępowania. Ponieważ ustawa mówi o nieuzasadnionej zwłoce w rozpoznaniu sprawy, ta wymaga zawinionego, nieusprawiedliwionego obiektywnymi przesłankami opóźnienia w podejmowaniu czynności przez sąd.

Uwzględniając opisane wyżej kryteria stwierdzić trzeba, że postępowanie w sprawie I C 558/12 objętej skargą, trwa dłużej, niż to konieczne dla wydania rozstrzygnięcia na skutek pozwu A. W. wniesionemu przeciwko (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w M..

W ocenie Sądu Apelacyjnego, nieuzasadniona zwłoka w rozpoznaniu sprawy wystąpiła między dniem 4 lutego 2014 r., tj. dniem kiedy wydano zarządzenie o zniesieniu terminu rozprawy wyznaczonej na 26 lutego 2014r., a wyznaczeniem kolejnego jej terminu na dzień 14 maja 2014r. (k. – 190). Wskazać nadto należy, że w zarządzeniu z dnia 4 lutego 2014r. nie podano przyczyn zniesienia terminu rozprawy, ani też nie zostało ono podpisane przez sędziego, co uniemożliwia ocenę jego zasadności. W konsekwencji, na skutek zniesienia tego terminu powstała siedmiomiesięczna przewlekłość postępowania pomiędzy rozprawą w dniu 16 października 2013r. (k. – 152), a rozprawą wyznaczoną na dzień 14 maja 2014r. Dodatkowo zauważyć trzeba, że pełnomocnik powoda r. pr. K. K. już w dniu 22 stycznia 2014r., a zatem na miesiąc przed terminem rozprawy wyznaczonej na 26 lutego 2014r., nadesłał pismo procesowe (k. – 187-189), w którym podtrzymał wnioski i twierdzenia zawarte w pozwie, nie składając żadnych dodatkowych wniosków dowodowych.

Zwłoka w działaniu Sądu Okręgowego wystąpiła także w okresie pomiędzy rozprawami z dnia 16 kwietnia 2015r. i 18 sierpnia 2015r. Jak wynika z protokołu rozprawy z dnia 16 kwietnia 2015r. nie stawili się po raz drugi wezwani świadkowie A. K., B. W. i S. W., usprawiedliwiając swoją nieobecność stanem zdrowia (k. – 270). Nie stawił się również po raz kolejny powód, przesyłając w przeddzień posiedzenia, za pośrednictwem faxu, zaświadczenie wydane przez lekarza sądowego (k. – 262, 268). Wcześniej świadkowe ci nie stawili się na rozprawę wyznaczoną na dzień 14 stycznia 2015r., także usprawiedliwiając nieobecność spowodowaną chorobą (tak w przypadku świadka A. K. i S. W., k. – 241-244, (...)) oraz koniecznością sprawowania opieki nad chorą matką (świadek B. W., k. - 240). W tych okolicznościach, na posiedzeniu w dniu 16 kwietnia 2015r., Sąd Okręgowy, w celu przesłuchania powoda oraz wymienionych wyżej świadków, kolejny raz postanowił odroczyć termin rozprawy na dzień 28 sierpnia 2015r., który jednak zmieniono, wyznaczając nowy termin na dzień 18 sierpnia 2015r. (k. – 289). Na posiedzeniu w dniu 18 sierpnia 2015r. (k. – 317) nie stawił się zarówno powód, jak i wezwani świadkowie, przedkładając uprzednio zaświadczenia wydane przez lekarza sądowego. Wówczas dopiero Sąd Okręgowy podjął decyzję o przeprowadzeniu dowodu z przesłuchania powoda i zeznań świadków w miejscu ich pobytu, wyznaczając termin do dokonania tej czynności na dzień 10 września 2015r. Tego rodzaju działania Sądu, wobec kolejnych nieobecności (jakkolwiek usprawiedliwionych) świadków oraz powoda, doprowadziły do nieuzasadnionego wydłużenia postępowania o kolejne cztery miesiące.

W ocenie Sądu Apelacyjnego bezzasadna przewlekłość w rozpoznaniu sprawy zaistniała również w okresie pomiędzy rozprawą w dniu 11 lutego 2016r., a następną wyznaczoną na dzień 5 kwietnia 2016r., której termin z powodu choroby sędziego referenta został zniesiony, zaś kolejny wyznaczono dopiero na dzień 7 czerwca 2016r. (k. – 380). Na rozprawie w dniu 11 lutego 2016r., mimo, iż stawili się pełnomocnicy stron, Sąd postanowił odroczyć jej termin na dzień 5 kwietnia 2016r. udzielając jednocześnie pełnomocnikowi powoda (zgodnie z jego wnioskiem) dodatkowego terminu do złożenia pisma przygotowawczego, zawierającego ostateczne stanowisko strony powodowej oraz wnioski dowodowe (k. – 367v). Mając na uwadze, że obecny pełnomocnik powoda ustanowiony ponownie dla niego z urzędu, r. pr. M. R., został wyznaczony przez Okręgową Izbę Radców Prawnych w K. w dniu 29 grudnia 2015r. (k. – 357), stwierdzić przyjdzie, iż nieuzasadnionym było udzielenie mu (na posiedzeniu w dniu 11 lutego 2016r.) dodatkowego terminu do złożenia pisma przygotowawczego. Od daty wyznaczenia pełnomocnika do dnia rozprawy upłynął bowiem ponad miesięczny termin, wystarczający do zapoznania się z aktami sprawy. Złożone następnie przez tegoż pełnomocnika pismo z dnia 2 marca 2016r. (k. – 369-370) nie zawierało zaś żadnych wniosków dowodowych i potwierdzało dotychczasowe stanowisko procesowe wyrażone przez samego powoda, jak i jego poprzedniego pełnomocnika r. pr. K. K., przedstawione w piśmie z dnia 21 stycznia 2014r. (k. - 187-189). Niezależnie od powyższego zwrócić należy też uwagę, że zarządzeniem z dnia 4 kwietnia 2016r. (k. – 380) Sąd Okręgowy, z uwagi na chorobę sędziego referenta, zniósł termin rozprawy wyznaczonej na dzień 4 kwietnia 2016r., w sytuacji, gdy rozprawa miała odbyć się w dniu 5 kwietnia 2016r. (k. – 367). Wyżej wskazana przerwa w procedowaniu począwszy od dnia 11 lutego 2016r., nieuzasadniona w okolicznościach niniejszej sprawy, spowodowała przewlekłość postępowania o kolejne kilka miesięcy, a jej konsekwencją jest to, że nieuzasadniona zwłoka w rozpoznaniu sprawy (wszczętej w lipcu 2012r.) trwa do chwili obecnej.

Odnosząc się do stanowiska Prezesa Sądu Okręgowego w Katowicach, zawartego w odpowiedzi na skargę, wskazać trzeba, że długotrwała choroba powoda skutkująca jego usprawiedliwioną nieobecnością na jedenastu rozprawach, a także usprawiedliwione nieobecności wzywanych na rozprawy świadków (zarówno zawnioskowanych przez powoda, jak i pozwaną) niewątpliwie stanowiły przeszkodę w terminowym procedowaniu Sądu. Niemniej jednak, czas trwania niniejszego postępowania, 3 lata i 9 miesięcy, mógł być krótszy co najmniej o połowę, gdyby terminy rozpraw były wyznaczane w mniejszych odstępach czasowych, dwukrotnie nie odwoływane (z czego raz bez podania przyczyny i podpisu sędziego) i gdyby nie odroczono rozprawy w celu udzielenia ustanowionemu po raz drugi pełnomocnikowi z urzędu (wobec wypowiedzenia przez powoda pierwszemu z nich pełnomocnictwa) dodatkowego terminu do złożenia ewentualnych wniosków dowodowych, mimo że miał on dostatecznie dużo czasu do zapoznania się z materiałem procesowym sprawy. Zaistniała zwłoka nie mieści się w pojęciu rozsądnego terminu, w którym sprawa może oczekiwać na jej rozpoznanie pośród innych spraw wniesionych do sądu.

Wobec stwierdzonej przewlekłości uznać należy, że zaistniały okoliczności określone w art. 12 ust. 4 ustawy, uzasadniające przyznanie z tego tytułu od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Katowicach na rzecz skarżącej kwotę w wysokości 4.000 złotych, przyjmując, iż będzie ona adekwatną rekompensatą za zaistniałą zwłokę w prowadzeniu postępowania. Określając wysokość tej rekompensaty Sąd Apelacyjny miał na względzie rodzaj sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, a przede wszystkim dość znaczny czas trwania przewlekłości biorąc pod uwagę datę wpływu pozwu, a także fakt, iż do bezzasadnej zwłoki doszło wskutek opieszałych działań Sądu. Z uwagi na wielomiesięczne przerwy pomiędzy rozprawami, przy ustaleniu wysokości zasądzonej kwoty uwzględniono również znaczenie sprawy dla skarżącej. Z tych przyczyn orzeczono, jak w punkcie 1. i 2.

W pozostałym zakresie skarga nie znajdywała uzasadnionych podstaw.

Zważyć trzeba, że wobec powszechnie występującego w polskim sądownictwie zjawiska obejmującego przeciążenie działalności sądów w związku znaczną ilością inicjowanych postępowań, takie okoliczności jak odroczenie rozprawy z ustaleniem następnego terminu posiedzenia na dwa, trzy miesiące naprzód, choć powodują pewne spowolnienia, nie mogą być uznane za opóźnienie rażące w stopniu uzasadniającym skargę na przewlekłość.

Z tych względów stwierdzić przyjdzie, że działania Sądu Okręgowego w okresach nieobjętych stwierdzoną przewlekłością nie mogą być uznane za nadmiernie opieszałe. Podnieść trzeba bowiem, że główna przyczyną odroczeń rozpraw była usprawiedliwiona nieobecność zarówno powoda, jak i świadków.

W ocenie Sądu Apelacyjnego kwota 20.000 zł, jakiej żądała skarżąca, jest znacznie wygórowana, biorąc pod uwagę przede wszystkim okres w jakim została stwierdzona przewlekłość postępowania.

Z tych przyczyn, dalej idące żądanie skarżącej jako nieuzasadnione zostało oddalone, o czym orzeczono w punkcie 3. (art. 12 ust.1 ustawy).

Na mocy art. 17 ust. 3 ustawy należało zwrócić skarżącej uiszczoną przez nią opłatę od skargi w kwocie 100 zł.

SSA Elżbieta Karpeta SSA Ewa Tkocz SSA Lucyna Świderska-Pilis