Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 kwietnia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Bełchatowie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSR Bartłomiej Niedzielski

Protokolant: M. M., J. J.

przy udziale Prokuratora: Katarzyny Jarząbkowskiej

po rozpoznaniu na rozprawach w dniach: 21 października 2015 r., 25 i 27 listopada 2015 r., 10 lutego 2016 r., 9 i 30 marca 2016 r. oraz 13 i 27 kwietnia 2016 r.

sprawy D. B. (1) z d. W. ur. (...) w P. c. E. i M. z d. M.

oskarżonej o to, że:

I w okresie od września 2013 r. do listopada 2013 r. w K. D.woj. (...) będąc funkcjonariuszem publicznym, pełniącym funkcję dy­rektora Szkoły Podstawowej w K. D., przekroczyła swoje uprawnienia w ten sposób, że na liście płac D dofinansowanie „wyprawka szkolna" dla Szkoły Podstawowej w K. D.

-

podrobiła podpis o brzmieniu (...) widniejący w obrębie ru­bryki oznaczonej numerem kolejnym 2 o nazwie „potwierdzenie odbioru podpis” w/w listy jako otrzymująca kwotę 225 zł czym działała na szko­dę J. K.,

-

podrobiła podpis o brzmieniu (...) widniejący w ob­rębie rubryki oznaczonej numerem kolejnym 7 o nazwie „potwierdzenie odbioru podpis” w/w listy jako otrzymująca kwotę 225 zł czym działała na szkodę J. S. (1),

-

podrobiła podpis o brzmieniu (...) widniejący w obrębie rubryki oznaczonej numerem kolejnym 14 o nazwie „potwierdzenie odbioru podpis” w/w listy jako otrzymująca kwotę 225 zł czym działała na szkodę M. N. (1)

- podrobiła podpis o brzmieniu (...) widniejący w obrębie rubryki oznaczonej numerem kolejnym 18 o nazwie „potwierdzenie odbioru podpis” w/w listy jako otrzymująca kwotę 225 zł czym działała na szko­dę I. K. (1),

-

podrobiła podpis o brzmieniu (...) widniejący w obrębie ru­bryki oznaczonej numerem kolejnym 32 o nazwie „potwierdzenie odbio­ru podpis” w/w listy jako otrzymująca kwotę 325 zł czym działała na szkodę M. O. (1),

przedkładając w/w dokument organowi prowadzącemu, tj. Urzędowi Gminy w B. jako autentyczny uzyskują jednocześnie z tego tytułu korzyść majątkową w kwocie 1225 zł, czym działała na szkodę in­teresu publicznego i prywatnego w/w osób

tj. o czyn z art. 231 § 1 i 2 kk w zw. z art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

II w czerwcu 2014 r. w K. D.woj. (...) będąc funkcjonariuszem publicznym pełniącym funkcję dyrektora Szkoły Podstawowej w K. D.przekroczyła swoje uprawnienia w ten sposób, że nakłoniła nauczyciela w/w szkoły E. K. (1) do podrobienia podpisów o brzmieniu (...) widnieją­cy w obrębie rubryki oznaczonej numerem kolejnym 30 o nazwie „potwierdzenie odbioru podpis" listy płac D nr Dofinansowanie „Wyprawka szkolna” dla Szkoły Podstawowej w K. D.jako otrzymująca kwotę 225 zł na szkodę" A. W. (1) oraz podpisu o brzmieniu (...) widniejący w obrębie rubryki oznaczonej numerem kolejnym 20 o nazwie „potwierdzenie odbioru pod­pis” listy płac D nr Dofinansowanie „wyprawka szkolna” dla Szkoły Podstawowej w K. D.jako otrzymująca kwotę 225 zł na szkodę K. O. (1), przedkładając w/w dokument organowi prowadzącemu, tj. Urzędowi Gminy w B. jako autentyczny uzyskując jednocześnie korzyść majątkową w kwocie 450 zł czym działała na szkodę interesu publicznego i prywatnego w/w osób,

tj. o czyn z art. 231 § 1 i 2 kk w zw. z art. 18 § 2 kk w zw. z art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

1.  uznaje oskarżoną D. B. (1) w miejsce czynów opisanych w punktach I oraz II za winną tego, że w okresie od 21 listopada 2013 r. do 26 czerwca 2014 r. w K. (woj. (...)), będąc osobą, której powierzono stanowisko dyrektora Szkoły Podstawowej w K. (funkcjonariuszem publicznym) biorącą udział w realizacji Rządowego programu pomocy uczniom w 2013 r. – „Wyprawka szkolna” ustanowionego uchwałą nr 125/2013 Rady Ministrów z dnia 12 lipca 2013 r. w sprawie Rządowego programu pomocy uczniom w 2013 r. – „Wyprawka szkolna”, działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, przekroczyła swoje uprawnienia w ten sposób, że na liście płac D Nr dofinansowanie „Wyprawka szkolna” dla Szkoły Podstawowej w K., w obrębie rubryk w wierszach o nr kolejnych: 2, 7, 14, 18 i 32 w kolumnie o nazwie „Potwierdzenie odbioru – podpis”, w celu użycia za autentyczne: podrobiła podpisy o brzmieniach: (...) (jako osoby otrzymującej do wypłaty kwotę 225 zł), (...) (jako osoby otrzymującej do wypłaty kwotę 225 zł), (...) (jako osoby otrzymującej do wypłaty kwotę 225 zł), (...) (jako osoby otrzymującej do wypłaty kwotę 225 zł), (...) (jako osoby otrzymującej do wypłaty kwotę 325 zł), a także wykorzystując uzależnienie innego nauczyciela ww. szkoły od siebie poleciła w tym samym celu E. K. (1) podrobienie w obrębie rubryk w wierszach o nr kolejnych: 20 i 30 w kolumnie o tej samej nazwie wymienionej listy podpisów o brzmieniach: (...) (jako osoby otrzymującej do wypłaty kwotę 225 zł) oraz (...) (jako osoby otrzymującej do wypłaty kwotę 225 zł), którą to następnie listę przedłożyła organowi prowadzącemu – Urzędowi Gminy w B. jako autentyczną, działając w ten sposób na szkodę interesu publicznego oraz prywatnego M. O. (1), a także osiągając korzyść majątkową w kwocie 325 zł i po przyjęciu, że tak opisany czyn wypełnia dyspozycję art. 231 § 2 kk, art. 270 § 1 kk i art. 18 § 1 kk w zw. z art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk oraz art. 12 kk i art. 4 § 1 kk wymierza za to oskarżonej D. B. (1) na podstawie art. 231 § 2 kk w zw. z art. 11 § 3 kk oraz art. 33 § 2 kk karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności oraz grzywnę w wysokości 100 (stu) stawek dziennych po 10 (dziesięć) złotych;

2.  na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk oraz art. 70 § 1 pkt 1 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza D. B. (1) na okres 2 (dwóch) lat próby;

3.  na podstawie art. 45 § 1 kk orzeka przepadek równowartości osiągniętej korzyści majątkowej w wysokości 325 (trzystu dwudziestu pięciu) złotych;

4.  na podstawie art. 230 § 2 kpk nakazuje zwrócić Gminnemu Zespołowi (...) w B. dowód rzeczowy wymieniony w wykazie dowodów rzeczowych nr 1/377/14 z karty 109 akt sprawy pod pozycją 1 zarejestrowany za nr Drz 441/15 w postaci listy płac po uprzednim sporządzeniu kserokopii oraz fotokopii wymienionego dokumentu, które pozostawić w aktach sprawy;

5.  pobiera od D. B. (1) kwotę 380 (trzystu osiemdziesięciu) złotych tytułem opłaty oraz zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 3.836,52 zł (trzech tysięcy ośmiuset trzydziestu sześciu złotych i pięćdziesięciu dwóch groszy) złotych tytułem zwrotu wydatków.

Sygn. akt II K 502/15

UZASADNIENIE

W dniu 31 sierpnia 2013 r. Wójt Gminy B., w oparciu o art. 36a ust. 1 i 14 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t. j. Dz. U. z 2004 r. nr 256 poz. 2572 z późn. zm.) powierzył D. B. (1) stanowisko Dyrektora Szkoły Podstawowej im. A. B. w K. na czas od 1 września 2013 r. do 31 sierpnia 2018 r.

/kserokopia angażu k. 286/

Do zakresu obowiązków D. B. (1) należało między innymi: dysponowanie środkami określonymi w planie finansowym szkoły, ponoszenie odpowiedzialności za prawidłowe wykorzystywanie środków finansowych szkoły, wykonywanie innych zadań określonych w porozumieniu z innymi ministrami przez Ministra Edukacji Narodowej.

/kserokopia zakresu obowiązków i kompetencji k. 279 - 280/

W 2013 roku realizowany był Rządowy program pomocy uczniom „Wyprawka szkolna” ustanowiony uchwałą Rady Ministrów z 12 lipca 2013 r. nr (...). Stosownie do Rozporządzenia Rady Ministrów z 12 lipca 2013 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy finansowej uczniom na zakup podręczników i materiałów dydaktycznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 818) obejmował on między innymi pomoc w formie dofinansowania zakupu podręczników do kształcenia ogólnego dopuszczonych do użytku szkolnego przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, która udzielana była uczniom rozpoczynającym naukę w roku szkolnym 2013/2014 w klasach I-III lub V szkoły podstawowej. Pomoc udzielana miała być na wniosek rodziców ucznia (prawnych opiekunów, rodziców zastępczych), a także nauczyciela, pracownika socjalnego lub innej osoby, ale za zgodą przedstawiciela ustawowego lub rodziców zastępczych. Do wniosku należało dołączyć zaświadczenie o wysokości dochodów lub zamiast niego (w uzasadnionych wypadkach) oświadczenie o wysokości dochodów. Dyrektor szkoły miał sporządzić listę uczniów uprawnionych do otrzymania pomocy i przekazać ją odpowiednio wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta właściwemu ze względu na siedzibę szkoły, który następnie miał poinformować o liczbie osób zakwalifikowanych do otrzymania pomocy. W dalszej kolejności, dyrektor po analizie wniosków oraz zgodnie z otrzymaną informacją o liczbie uczniów zakwalifikowanych do otrzymania pomocy, miał podjąć decyzję w sprawie przyznania pomocy, po czym, wójt, burmistrz lub prezydent miasta przekazywał środki na pomoc na rachunek bankowy szkoły prowadzonej przez gminę. Dyrektor zaś miał zwrócić rodzicom uczniów koszt zakupu podręczników do kształcenia ogólnego, po przedłożeniu dowodu zakupu, do wysokości wartości pomocy.

W praktyce realizacja powyższego programu w Szkole Podstawowej im. A. B. w K. wyglądała tak, że na początku roku szkolnego wychowawczynie poszczególnych klas wpisywały na listę osoby, które ich zdaniem powinny otrzymać wyprawkę.

/zeznania E. K. k. 153-154, 215 – 217 (wyjaśnienia) oraz k. 381 – 383, zeznania I. R. k. 166-167 i 384 – 385, zeznania A. N. k. 496 - 497/

W dalszej kolejności, D. B. (1) przekazała do Gminnego Zespołu (...) w B. informację o ogólnej liczbie uczniów uprawnionych do otrzymania dofinansowania do zakupu podręczników, a po otrzymaniu akceptacji przekazana została lista osób uprawnionych.

/wyjaśnienia D. B. k. 498 - 499/

Następnie, pracownica Gminnego Zespołu (...) w B. przygotowała listę, według jakiej miały zostać wypłacone środki finansowe, które w dniu 21 listopada 2013 r. w łącznej kwocie 8.050 zł pobrała z kasy D. B. (1).

/ lista płac D nr Dofinansowanie „Wyprawka szkolna” dla Szkoły Podstawowej w K. k. 106 , kserokopia listy płac D z 21.11.2013 r. k. 518, wyjaśnienia D. B. k. 599, zeznania A. D. k. 40 - 41, 597 - 599, zeznania A. R. k. 682 – 684/

W listopadzie 2013 roku J. S. (1) otrzymała od wychowawcy klasy, do której uczęszczała jej córka M. S. (1) informację o tym, aby zgłosić się do szkoły w sprawie podręczników. W związku z tym, udała się do sekretariatu szkoły, w którym zastała D. B. (1) i dowiedziała się od niej, że chodzi o wyprawkę szkolną. Tego typu informacja wywołała zaskoczenie u J. S. (1), gdyż ze względu na dobrą sytuację majątkową, nie ubiegała się ona o dofinansowanie do zakupu podręczników. Dlatego też, podziękowała za tego typu wsparcie i powiedziała, aby w miejsce jej córki wpisać inną osobę, która tego potrzebuje.

/zeznania J. S. k. 6-7 i 353 – 356, zeznania A. K. k. 32 – 33 i 363 - 364/

W czerwcu 2014 r. J. S. (1) skontaktowała się z Gminnym Zespołem (...) w B. w sprawie wglądu w listę uczniów uprawnionych do otrzymania pomocy finansowej na zakup podręczników. Otrzymała odpowiedź, że ta lista nie została jeszcze przekazana, a możliwość wglądu do niej będzie w ciągu kilku dni.

/zeznania J. S. k. 6-7 i 353 – 356/

W dniu 26 czerwca 2014 r. E. K. (1) – jedna z nauczycielek w Szkole Podstawowej im. A. B. w K. – wraz dwoma koleżankami uzupełniały braki w dziennikach lekcyjnych. W pewnym momencie przyszła D. B. (1) i zapytała E. K. (1) dlaczego rodzice uczniów z jej klasy pomimo wzięcia wyprawek nie podpisali się na liście, na co odpowiedziała ona, że nie wie. Następnie oskarżona poprosiła wymienioną nauczycielkę do siebie.

/zeznania E. K. k. 153-154, 215 – 217 (wyjaśnienia) oraz k. 381 – 383, zeznania I. R. k. 166-167 i 384 – 385/

D. B. (1) pokazała E. K. (1) dwa wolne miejsca na liście oraz powiedziała, że ma pięć minut na odwiezienie tej listy do Gminy i trzeba się podpisać. E. K. (1) spytała, czy ma się podpisać swoim imieniem i nazwiskiem, na co otrzymała odpowiedź, że nie, bo przecież nie ona wzięła te pieniądze. W związku z tym, że wymieniona była młodym nauczycielem i obawiała się o pracę, a oskarżona jest taką osobą, iż nie można jej odmówić, E. K. (1) nie myśląc o możliwych konsekwencjach podpisała się na liście dotyczącej wyprawki nazwiskami (...) i (...).

/zeznania E. K. k. 153-154, 215 – 217 (wyjaśnienia) oraz k. 381 – 383, lista płac D nr Dofinansowanie „Wyprawka szkolna” dla Szkoły Podstawowej w K. k. 106 /

Po powrocie, E. K. (1) powiedziała swoim dwóm koleżankom z pracy, że podpisała się za rodzica na liście.

/zeznania E. K. k. 153-154, 215 – 217 (wyjaśnienia) oraz k. 381 – 383, zeznania I. R. k. 166-167 i 384 – 385, zeznania A. D. k. 147 i 157/

W dniu 27 czerwca 2014 r. J. S. (1) udała się do Gminnego Zespołu (...) w B., gdzie dokonała wglądu w listę uczniów uprawnionych do otrzymania pomocy finansowej na zakup podręczników. Stwierdziła, że figuruje na niej M. S. (1), a przy jej nazwisku znajduje się podrobiony podpis o treści (...) kwitujący odbiór pieniędzy w kwocie 225 zł. W związku z tym, J. S. (1) złożyła pisemne zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa i napisała do Kuratorium (...).

/zeznania J. S. k. 6-7 i 353 – 356, lista płac D nr Dofinansowanie „Wyprawka szkolna” dla Szkoły Podstawowej w K. k. 106, zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa k. 1-2, kserokopia notatki służbowej k. 30/

Podpisy na liście płac D Nr dofinansowanie „Wyprawka szkolna” dla Szkoły Podstawowej w K., w obrębie rubryk w wierszach o nr kolejnych: 2, 7, 14, 18 i 32 w kolumnie o nazwie „Potwierdzenie odbioru – podpis”, o brzmieniach: (...) (jako osoby otrzymującej do wypłaty kwotę 225 zł), (...) (jako osoby otrzymującej do wypłaty kwotę 225 zł), (...) (jako osoby otrzymującej do wypłaty kwotę 225 zł), (...) (jako osoby otrzymującej do wypłaty kwotę 225 zł), (...) (jako osoby otrzymującej do wypłaty kwotę 325 zł) zostały nakreślone przez D. B. (1).

/ekspertyza kryminalistyczna dokumentów k. 176 – 195, lista płac D nr Dofinansowanie „Wyprawka szkolna” dla Szkoły Podstawowej w K. k. 106/

Podpisy na liście płac D Nr dofinansowanie „Wyprawka szkolna” dla Szkoły Podstawowej w K., w obrębie rubryk w wierszach o nr kolejnych: 20 i 30 w kolumnie o nazwie „Potwierdzenie odbioru – podpis”, o brzmieniach: (...) (jako osoby otrzymującej do wypłaty kwotę 225 zł) oraz (...) (jako osoby otrzymującej do wypłaty kwotę 225 zł) zostały nakreślone przez E. K. (1).

/ekspertyza kryminalistyczna dokumentów k. 176 – 195, lista płac D nr Dofinansowanie „Wyprawka szkolna” dla Szkoły Podstawowej w K. k. 106/

J. S. (3) (poprzednio K.) od 2011 roku pracuje w Holandii i okresowo jedynie przebywa w Polsce. Jest matką K. K. (2), która w roku szkolnym 2013/2014 uczęszczała do klasy I Szkoły Podstawowej im. A. B. w K.. Nie składała ona wniosku o dofinansowanie na zakup podręczników dla córki, ale pod koniec roku szkolnego otrzymała od D. B. (1) informację, że dziecku przysługuje „wyprawka”. J. S. (3) w rozmowie telefonicznej z oskarżoną odmówiła przyjęcia pomocy finansowej wnosząc o jej przekazanie na rzecz (...) i przy okazji wizyty w kraju podpisała przygotowane przez D. B. (1) na tą okoliczność pisemne oświadczenie. Podpis o treści (...) na liście płac D Nr dofinansowanie „Wyprawka szkolna” dla Szkoły Podstawowej w K. nie został nakreślony przez J. S. (4). Prawdziwe jej nazwisko z pierwszego małżeństwa to (...).

/zeznania J. S. k. 494 – 496, informacja k. 536, lista płac D nr Dofinansowanie „Wyprawka szkolna” dla Szkoły Podstawowej w K. k. 106, sprawozdanie finansowe z działalności (...) przy Szkole Podstawowej w K. k. 614 - 677/

W związku ze stanowiskiem J. S. (1), która odmówiła przyjęcia dofinansowania do zakupu podręczników, D. B. (1) w celu ustalenia, któremu dziecku przyznać pomoc finansową powołała komisję, w skład której weszły dwie nauczycielki Szkoły Podstawowej im. A. B. w K. (T. G. (1) i A. D. (2)) oraz pedagog szkolny (M. W. (1)). Komisja w oparciu o „wniosek z poprzedniego roku szkolnego” oraz bieżący wywiad z rodzicami i wychowawcą wytypowała do odbioru wyprawki uczennicę klasy IV A. Ś., zaś jej ojciec C. Ś. (1) potwierdził odbiór wyprawki szkolnej i „upoważnił” sekretariat placówki szkolnej do „potwierdzenia odbioru” w formie jego „podpisu”. Na okoliczność posiedzenia wymienionej komisji sporządzono dokument datowany na 18 marca 2014 r., a C. Ś. (1) podpisał „potwierdzenie/ upoważnienie” opatrzone datą 2 kwietnia 2014 r.

/zeznania T. G. k. 145-146 i 377-379, zeznania M. W. k. 143-144 i 380 – 381, zeznania A. D. k. 147 i 157, zeznania C. Ś. k. 101-102, kserokopia protokołu posiedzenia Komisji Kwalifikacyjnej k. 212 (276), kserokopia potwierdzenia/upoważnienia z 2.04.2014 r. k. 211 (29)/

M. N. (1) jest matką A. N. (2), który w roku szkolnym 2013/2014 uczęszczał do klasy (...) Szkoły Podstawowej im. A. B. w K.. Nie składała ona wniosku o dofinansowanie na zakup podręczników dla syna. Po zakończeniu jednak roku szkolnego – w lipcu 2014 r. otrzymała od D. B. (1) telefonicznie informację, aby zgłosić się po wymienioną pomoc finansową. W związku z tym, M. N. (1) udała się do gabinetu oskarżonej i po namowach z jej strony wzięła od D. B. (1) (bez żadnego pokwitowania) pieniądze w gotówce w kwocie 225 zł. Podpis o treści (...) na liście płac D Nr dofinansowanie „Wyprawka szkolna” dla Szkoły Podstawowej w K. nie został nakreślony przez M. N. (1).

/zeznania M. N. k. 81-82 i 358-359, lista płac D nr Dofinansowanie „Wyprawka szkolna” dla Szkoły Podstawowej w K. k. 106/

I. K. (1) jest matką M. K. (1), który w roku szkolnym 2013/2014 uczęszczał do klasy (...) Szkoły Podstawowej im. A. B. w K.. W dniu 13 września 2013 r. złożyła ona wniosek o dofinansowanie na zakup podręczników dla syna. Po otrzymaniu natomiast informacji z sekretariatu, aby się zgłosić po pieniądze udała się do szkoły i z rąk oskarżonej otrzymała 225 zł. Podpis jednak o treści (...) na liście płac D Nr dofinansowanie „Wyprawka szkolna” dla Szkoły Podstawowej w K. nie został nakreślony przez I. K. (1). I. K. (1) natomiast podpisała się pod dokumentem „Potwierdzenie/ upoważnienie” opatrzonym datą 2 kwietnia 2014 r., w którym potwierdziła odbiór wyprawki szkolnej i „upoważniła” wychowawcę klasy oraz sekretariat placówki szkolnej do „potwierdzenia odbioru” w formie jej „podpisu”.

/zeznania I. K. k. 89 - 90 i 356 - 358, kserokopia wniosku k. 566, lista płac D nr Dofinansowanie „Wyprawka szkolna” dla Szkoły Podstawowej w K. k. 106, kserokopia potwierdzenia/upoważnienia z 2.04.2014 r. k. 567 (28odw.)/

M. O. (1) jest matką K. O. (2), który w roku szkolnym 2013/2014 uczęszczał do klasy (...) Szkoły Podstawowej im. A. B. w K. Poza tym, posiada jeszcze córkę – K. O. (3), która w tamtym czasie uczęszczała do Gimnazjum Publicznego w K., które mieści się w tym samym budynku. W dniu 6 września 2013 r. złożyła ona wniosek o dofinansowanie na zakup podręczników dla syna, do którego dołączyła orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Ponadto, wystąpiła też o pomoc finansową na rzecz K. O. (3). W listopadzie 2013 r. M. O. (1) dowiedziała się, że są wypłacane pieniądze i dopytywała o nie oskarżoną, ale D. B. (1) ją zbywała zasłaniając się brakiem czasu lub możliwości znalezienia dokumentów. Z czasem M. O. (1) przestała dopytywać o pieniądze. W kwietniu natomiast 2014 roku, w miejscu zamieszkania M. O. (1) pojawiła się pod jej nieobecność D. B. (1), która przekazała J. S. (6) (matce M. O. (1)) kwotę 600 zł, która odpowiadała wysokości pomocy finansowej należnej K. O. (3). M. O. (1) nie otrzymała zaś dofinansowania na zakup podręczników dla K. O. (2), z kolei w dniu 10 lipca 2014 r. udała się do Gminnego Zespołu (...) w B., gdzie dokonała wglądu w listę płac D Nr dofinansowanie „Wyprawka szkolna” dla Szkoły Podstawowej w K. i stwierdziła, że figuruje na niej K. O. (2), a przy jego nazwisku znajduje się podrobiony jej podpis o treści (...) kwitujący odbiór pieniędzy w kwocie 325 zł.

/zeznania M. O. k. 122 -123 i 360 - 361, kserokopia wniosku k. 586, kserokopia orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego k. 587-589, lista płac D nr Dofinansowanie „Wyprawka szkolna” dla Szkoły Podstawowej w K. k. 106, kserokopia notatki k. 31/

A. W. (1) jest matką M. W. (3), który w roku szkolnym 2013/2014 uczęszczał do klasy (...) Szkoły Podstawowej im. A. B. w K.. Nie składała ona wniosku o dofinansowanie na zakup podręczników dla syna, jednak od rodzica innej uczennicy dowiedziała się, że jej dziecko figuruje jednak na liście osób uprawnionych. W tym celu udała się do oskarżonej, ale D. B. (1) nie wypłaciła jej pieniędzy z uwagi na to, że nie było listy. Na początku roku 2014 r. A. W. (1) udała się w tej sprawie ponownie do Pani Dyrektor i otrzymała od niej 225 zł, jednakże nie kwitowała ich odbioru, gdyż lista miała gdzieś zaginąć. W lipcu 2014 r. A. W. (1) otrzymała telefon od oskarżonej i podczas rozmowy dowiedziała się, że za nią na liście podpisała się wychowawczyni jej syna - E. K. (1). Następnie A. W. (1) w rozmowie z E. K. (1) uzyskała potwierdzenie tej informacji. Wychowawczyni powiedziała jej, że zrobiła to dlatego, iż oskarżona przyszła do niej i kazała się podpisać za A. W. (1). Podpis o treści (...) na liście płac D Nr dofinansowanie „Wyprawka szkolna” dla Szkoły Podstawowej w K. nie został nakreślony przez A. W. (1).

/zeznania A. W. k. 134-135 i 361-362, lista płac D nr Dofinansowanie „Wyprawka szkolna” dla Szkoły Podstawowej w K. k. 106/

K. O. (1) od 2011 roku pracuje poza granicami Polski. Jest matką J. O., która pozostawała w kraju pod opieką swojej babci M. R. (1) i w roku szkolnym 2013/2014 uczęszczała do klasy (...) A Szkoły Podstawowej im. A. B. w K.. W dniu 1 września 2013 r. M. R. (1) złożyła wniosek o dofinansowanie na zakup podręczników dla swojej wnuczki. Na wiosnę 2014 roku, jak K. O. (1) wróciła już do Polski i otrzymała informację z sekretariatu, aby się zgłosić po pieniądze udała się do szkoły i z rąk oskarżonej otrzymała 225 zł. K. O. (1) nie była jednak w stanie kategorycznie potwierdzić autentyczności podpisu o treści (...) na liście płac D Nr dofinansowanie „Wyprawka szkolna” dla Szkoły Podstawowej w K.. M. R. (1) natomiast podpisała się pod dokumentem „Potwierdzenie/ upoważnienie” opatrzonym datą 2 kwietnia 2014 r., w którym potwierdziła odbiór wyprawki szkolnej i „upoważniła” wychowawcę klasy oraz sekretariat placówki szkolnej do „potwierdzenia odbioru” w formie jej „podpisu”.

/zeznania K. O. k. 95-96, 158 i 362-363, zeznania M. R. k. 103-104, kserokopia wniosku k. 540, lista płac D nr Dofinansowanie „Wyprawka szkolna” dla Szkoły Podstawowej w K. k. 106, kserokopia potwierdzenia/upoważnienia z 2.04.2014 r. k. 541 (27)/

Pozostałe osoby widniejące na liście płac D Nr dofinansowanie „Wyprawka szkolna” dla Szkoły Podstawowej w K. potwierdziły autentyczność podpisów na niej występujących.

/zeznania: I. N. k. 49-5, A. K. k. 51-52, A. K. k. 53-54, M. L.k. 60-61, B. S. k. 64-65, M. K. k. 66-67, M. S. k. 68-69, I. W. k. 70-71, K. D. k. 73-74, R. F. k. 75- 76, A. R. k. 77-78, K. F. k. 79-80, A. H.-C. k. 85-86, J. K. k. 87-88, M. K.k. 93-94, M. P. k. 97-98, M. P. k. 99-100, A. S. k. 111-112, K. P. k. 113-114, K. H. k. 116-117, M. K. k. 118-119, D. K. k. 120-121, W. T. k. 126-127, M. L. k. 128-129 i M. W. k. 161-162/

W dniach 14 – 18 lipca 2014 r. z upoważnienia Wójta Gminy B. wskazany zespół przeprowadził w Szkole Podstawowej im. A. B. w K. kontrolę problemową i doraźną w zakresie prawidłowości realizacji Rządowego program pomocy uczniom w 2013 r. „Wyprawka szkolna”. W jej wyniku stwierdzono, że „jednostka nie stosowała się” do Rozporządzenia Rady Ministrów z 12 lipca 2013 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy finansowej uczniom na zakup podręczników i materiałów dydaktycznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 818). W szczególności stwierdzone zostały nieprawidłowości polegające na tym, że: brakowało 5 wniosków od osób wskazanych na liście do wypłat, przedstawiona dokumentacja w żadnym przypadku nie zawierała uzasadnienia udzielenia pomocy poza kryterium dochodowym, do 27 wniosków nie dołączono zaświadczeń o wysokości dochodów, a jedynie oświadczenia o ich wysokości (bez uzasadnienia takiej formy informacji o dochodach), w 2 przypadkach dołączono faktury na zakup podręczników, które nie pokrywały w pełni przyznanego dofinansowania, zaś 30 osób w ogóle nie rozliczyło się z przyznanej pomocy, brakowało dokumentu lub zapisu świadczącego o przyznaniu lub nieprzyznaniu dofinansowania wydanego przez upoważnioną osobę, pomimo braku prawnych możliwości dofinansowanie przekazano osobom nieuprawnionym tj. (...) oraz uczennicy klasy IV.

/kserokopia protokołu z kontroli problemowej/doraźnej k. 21 – 23, zeznania A. W. k. 34-35, zeznania W. P. k. 36-37, zeznania K. G. k. 38-39 /

W dokumentacji związanej z realizacją Rządowego program pomocy uczniom w 2013 r. „Wyprawka szkolna” znajdującej się w posiadaniu Gminnego Zespołu (...) w B. brak jest dokumentu potwierdzającego dokładną datę zwrotu listy płac D ze Szkoły Podstawowej im. A. B. w K..

Dokumentem niezbędnym do rozliczenia przez Gminę dotacji celowej w ramach programu „Wyprawka szkolna” są listy płac D zwracane przez szkoły i podpisane przez osoby uprawnione do odbioru świadczeń.

W dniu 14 stycznia 2014 r. zostało sporządzone rozliczenie z otrzymanej dotacji, które Gmina B. miała obowiązek przekazać do Kuratorium (...) w Ł. do 15 stycznia 2014 r.

W dniu 30 stycznia 2014 r. Gminny Zespół (...) w B. przesłał do Kuratorium (...) w Ł. korektę sprawozdania z rozliczenia dotacji w ramach programu „Wyprawka szkolna”.

W świetle rozliczenia przez Gminę B. dotacji celowej w ramach programu „Wyprawka szkolna” z 14 stycznia 2014 r. oraz jego korekty z 30 stycznia 2014 r. figurujące w sprawozdaniach środki zostały w całości wykorzystane zostały na cel określony w decyzjach Wojewody (...), gdyż kwota środków do zwrotu wynosiła „0”.

/pisemna informacja z Gminnego Zespołu (...) w B. z 5 kwietnia 2016 r. k. 686, pisemna informacja z Gminnego Zespołu (...) w B. z 17 marca 2016 r. wraz z załącznikami k. 607 - 612/

Oskarżona nie jest chora psychicznie, ani upośledzona umysłowo, jak również nie wykazuje innego rodzaju zakłócenia czynności psychicznych. W chwili popełnienia zarzucanych jej czynów mogła rozpoznać ich znaczenie i pokierować swoim postępowaniem. W aktualnym stanie zdrowia psychicznego może brać udział w toczącym się postępowaniu karnym, a obecny stan psychiczny oskarżonej pozwala jej na prowadzenie obrony w samodzielny i rozsądny sposób.

/opinia biegłych psychiatrów k. 339-341/

D. B. (3) jest mężatką, posiada dwoje dorosłych dzieci, nie ma nikogo na utrzymaniu, zdobyła wykształcenie wyższe pedagogiczne, z zawodu jest nauczycielem, obecnie jest zawieszona w obowiązkach zawodowych nauczyciela i dyrektora, otrzymuje wynagrodzenie w obniżonej wysokości ok. 2.500 zł miesięcznie, jest współwłaścicielką domu jednorodzinnego o powierzchni 100 m ² wraz z działką o wartości 100.000 zł oraz dwóch innych działek o pow. 1 ha i 1,7 ha, nie była karana. /oświadczenie k. 207 i 318, informacja o osobie z K. k. 224/

Oskarżona nie przyznała się do zarzucanych jej czynów. Na etapie śledztwa wyjaśniła, że podpisała się za J. S. (1) na liście dotyczącej wypłat pomocy finansowej uczniom na zakup podręczników „Wyprawka szkolna” dla Szkoły Podstawowej w K., ale zdaniem D. B. (1) nie było to podrobienie podpisu. M. S. (1) została wytypowana przez wychowawczynię klasy, do której uczęszczała, zaś jej matka po otrzymaniu informacji o przyznaniu dofinansowania odmówiła przyjęcia pomocy finansowej, którą powołana przez oskarżoną komisja przeznaczyła dla innej uczennicy – A. Ś.. D. B. (1) nie potrafiła jednak wytłumaczyć dlaczego na listę wpisała imię i nazwisko J. S. (1), a z drugiej strony utrzymywała, iż nie miała zamiaru podrobić jej podpisu. Odnośnie pozostałych podpisów na liście o treści: (...), (...), (...) i (...) oskarżona nie pamiętała, czy mogła je sfałszować. Jeżeli natomiast chodzi o podpisy brzmiące: (...) i (...) to D. B. (1) zaprzeczała, aby nakłoniła E. K. (1) do ich podrobienia. Oskarżona podawała, że wypłata miała następować zawsze w sekretariacie szkoły, zaś procedura złożenia listy trwała wyjątkowo długo z racji tego, że przenoszony był sekretariat do nowej części szkoły. D. B. (1) podawała, że pieniądze zostały wypłacone każdemu z rodziców, który widnieje na liście i zaprzeczała, aby wzięła środki finansowe dla siebie. W toku przewodu sądowego natomiast podawała, że M. N. (1), I. K. (1), A. W. (1) i K. O. (1) otrzymały dofinansowania z tytułu wyprawek szkolnych. Pomoc finansowa dla M. S. (1) została przesunięta dla A. Ś., a suma należna dziecku J. S. (3) (poprzednio K.) zgodnie z jej dyspozycją trafiła do (...). W przypadku natomiast syna M. O. (1) otrzymać miał on (za zgodą matki) pieniądze w kopercie w kwocie 302 zł w sekretariacie szkoły. Wymieniona suma była niższa od należnej (325 zł), gdyż wcześniej oskarżona miała dostarczyć matce M. O. (1) dofinansowanie na rzecz K. O. (3) w wysokości 630 zł, które było zawyżone o 23 zł względem jej przynależnego (607 zł). W ocenie oskarżonej fakt, iż M. O. (1) zaprzecza otrzymaniu dofinansowania na rzecz syna wynika z tego, że przysparzał on problemów wychowawczych i z tego powodu była wzywana do szkoły. W przypadku natomiast J. S. (1), to „sprawa wyprawki” jest zdaniem D. B. (1) zemstą za to, że jej córka początkowo nie dostała świadectwa z wyróżnieniem. Poza podpisem J. S. (1) oskarżona nie pamiętała okoliczności w jakich były składane inne kwestionowane podpisy. Nie wykluczała jednak, iż sama je nakreśliła. Podnosiła jednak w tym zakresie, że ze względu na zaginięcie listy (w związku z przeprowadzaniem sekretariatu) i żądanie jej zwrotu w trybie natychmiastowym, umieszczone zostały na niej „podpisy pośrednie”, które nie miały mieć charakteru pokwitowania, a jedynie wskazywać osobę odbierającą pieniądze. Zaprzeczała, aby polecała E. K. (1) podrobienie podpisów, ale podnosiła jednocześnie, że miała ona na tyle dobre relacje z rodzicami uczniów ze swojej klasy, że „jakby upoważnili” oni wymienioną nauczycielkę do składania za nich podpisów potwierdzających odbiór czegoś. D. B. (1) przyznawała fakt pobrania środków na wypłaty wyprawek w dniu 21 listopada 2013 r. Jeżeli natomiast chodzi o rozliczenie się z pobranych środków, to o zwrot listy z podpisami kwitującymi odbiór pieniędzy miała zostać poproszona pod koniec roku szkolnego. (k. 208 – 210, 319 – 323 i 498 - 499)

Sąd zważył, co następuje:

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje na to, że D. B. (1) dopuściła się zarzucanych jej czynów, z tym, że zdaniem Sądu stanowiły one jeden czyn zabroniony popełniony w warunkach czynu ciągłego.

W świetle przeprowadzonych dowodów nie ulegało wątpliwości, że oskarżona w okresie objętym zarzutami zajmowała stanowisko Dyrektora Szkoły Podstawowej im. A. B. w K. i w związku z tym zajmowała się w 2013 roku realizacją Rządowego program pomocy uczniom „Wyprawka szkolna” w kierowanej przez siebie placówce szkolnej. Po tym, jak została ustalona lista uczniów uprawnionych do otrzymania pomocy, oskarżona pobrała z Gminnego Zespołu (...) pieniądze z przeznaczeniem ich na wypłaty przyznanych dofinansowań (21 listopada 2013 r.). Oczywistym jest, że przyjęła przez to na siebie obowiązek rozliczenia się z wziętych publicznych środków finansowych i na tle sposobu wywiązania się z tegoż obowiązku występowały rozbieżności w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Dotyczyły one w szczególności tego, kiedy D. B. (1) zwróciła do Gminnego Zespołu (...) o listę, według której realizowano wypłaty, czy wszystkie osoby na niej figurujące otrzymały dofinansowania, a jeżeli nie, to co się stało z pobranymi pieniędzmi, a także, czy siedem podpisów występujących na tej liście, o których mowa w zarzutach aktu oskarżenia zostało podrobionych i ewentualnie przez kogo? Rozstrzygając zaś zarysowane przed chwilą węzłowe zagadnienia dowodowe Sąd doszedł do następujących wniosków.

Wobec nie występowania w dokumentacji posiadanej przez Gminny Zespół (...) w B. dokumentu potwierdzającego dokładną datę zwrotu listy płac D ze Szkoły Podstawowej im. A. B. w K., opierać się należało w tym względzie na dowodach o charakterze osobowym. W świetle zeznań J. S. (1), którym należało przypisać walor wiarygodności, ubiegała się ona o wgląd w listę pod koniec czerwca 2014 r. i dowiedziała się wówczas, że nie ma jej jeszcze w Gminnym Zespole (...) w B.. Po tym fakcie, zażądano od D. B. (1) w trybie natychmiastowym zwrotu kompletnej listy z podpisami, na co wskazują wprost nie tylko zeznania E. K. (1), ale i także wyjaśnienia samej oskarżonej. W związku natomiast z tym, że na liście brakowało siedmiu podpisów, D. B. (1) podrobiła pięć z nich o brzmieniach: (...), (...), (...), (...) i (...), zaś w przypadku dwóch pozostałych o treści: (...) i (...) wykorzystując uzależnienie od siebie E. K. (1) poleciła jej ich podrobienie. Następnie lista została przekazana do Gminnego Zespołu (...) w B., gdzie okazano ją J. S. (1), która stwierdziła sfałszowanie swojego podpisu i złożyła zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa oraz wystąpiła z pismem do Kuratorium (...) w Ł..

W związku z tym, Sąd odmówił mocy dowodowej informacji zawartej z piśmie Gminnego Zespołu (...) w B. z 5 kwietnia 2016 r. (k. 686) oraz nie przyznał waloru wiarygodności zeznaniom A. R. (3) i A. D. (3) odnośnie tego, że przedmiotowa lista została zwrócona najpóźniej do 14 stycznia 2014 r. Przyjęcie bowiem takiej daty pozostaje w całkowitej sprzeczności z logiką wydarzeń wynikającą z relacji J. S. (1), E. K. (1) oraz samej D. B. (1) i doświadczeniem życiowym. W sytuacji przecież gdyby kompletna lista była już zwrócona do tego czasu, to oskarżona nie musiałaby w trybie natychmiastowym uzupełniać tuż przed końcem roku szkolnego brakujących podpisów poprzez ich podrabianie.

Ponadto, „konieczność fałszowania” wynikała właśnie z tego, że Gminny Zespół (...) dokonał już kilka miesięcy wcześniej rozliczenia dotacji otrzymanej na realizację Rządowego program pomocy uczniom „Wyprawka szkolna” podając w sprawozdaniu i jego korekcie, że środki zostały w całości wykorzystane na cel określony w decyzjach Wojewody (...). Wobec natomiast nie posiadania w swoich zasobach listy pilnie domagał się jej od oskarżonej z kompletnymi podpisami tak, aby odpowiadała ona złożonemu już rozliczeniu.

W powyższy sposób, D. B. (1), znalazła się w swego rodzaju „pułapce”, gdyż w tamtej chwili nie dysponowała pokwitowaniami odbioru pieniędzy przez osoby uprawnione, które widniały na liście. Z uwagi natomiast na dokonane wcześniej rozliczenie dotacji „nie mogła” już wówczas zwrócić środków, których nie przekazała jeszcze beneficjentom lub których pobrania odmówiły J. S. (1) i J. S. (3). W sytuacji przecież, gdyby w momencie zażądania zwrotu listy nie zostało jeszcze złożone sprawozdanie do Kuratorium (...) w Ł. istniałaby możliwość zwrotu niewykorzystanej części dotacji. A tak powstały warunki, w których D. B. (1) w celu rozliczenia się „zmuszona” została do podrobienia pięciu podpisów i poleciła sfałszowanie kolejnych dwóch młodej nauczycielce E. K. (1).

Poza tym, oskarżonej do rozwiązania pozostała jeszcze kwestia tego typu, że nie wszystkie z tych osób otrzymały pieniądze, a dwie z nich odmówiły ich przyjęcia. Z pewnością środki finansowe wręczone zostały I. K. (1), A. W. (1), K. O. (1) później niż wynika to z listy, w świetle której wszyscy mieli je otrzymać 27 listopada 2013 r. M. N. (1) dostała natomiast pieniądze dopiero po zakończeniu roku szkolnego (!), a do M. O. (1) w ogóle one nie dotarły. W przypadku z kolei środków pieniężnych, których przyjęcia odmówiły J. S. (1) i J. S. (3) oskarżona doprowadziła do ich przesunięcia. Z wykorzystaniem wewnętrznej komisji wsparcie finansowe przeznaczone według listy dla M. S. (1) przekazano na rzecz A. Ś., która wówczas była uczennicą klasy IV i w ogóle nie przysługiwała jej pomoc, gdyż nie obejmowała ona uczniów z takich klas. Pieniądze z kolei przeznaczone zgodnie z listą dla uczennicy K. K. (2) stosownie do dyspozycji jej matki przekazano na działalność (...), której finansami zajmowała się wówczas nie kto inny jak sama D. B. (1).

Przedstawiony powyżej sposób rozumowania doprowadził Sąd do przekonania, że na wiarę zasługiwały zeznania osób, których podpisy zostały podrobione, a więc J. S. (1), J. S. (3), M. N. (1), I. K. (1), M. O. (1), A. W. (1) i K. O. (1). Relacje wymienionych świadków, były spójne logiczne, konsekwentne oraz korespondowały z innymi zeznaniami i dowodami o charakterze nieosobowym. We wszystkich przypadkach w opinii biegłego z zakresu podpisów potwierdziło się to, że kobiety te nie składały podpisów, które stanowiły pokwitowania odbioru pomocy finansowej. Tym niemniej, większość z nich przyznała, że dofinansowanie ostatecznie otrzymały (M. N. (1), I. K. (1), A. W. (1), K. O. (1)), nawet pomimo tego, że niektóre z nich w ogóle o wsparcie nie występowały (M. N. (1), A. W. (1)).

Jeżeli natomiast chodzi o relację J. S. (1), to w zeznaniach A. K. (4) odbicie znalazła sytuacja, która rozegrała się w sekretariacie szkoły związana z „rezygnacją” przez wymienionego świadka z dofinansowania, o które no ta bene się nie ubiegała. Kwestia zaś tego, że M. S. (1) początkowo nie przyznano świadectwa z wyróżnieniem w żaden sposób nie może podważać zeznań jej matki dotyczących wyprawki. Ostatecznie przecież, wymieniona uczennica otrzymała świadectwo z tzw. czerwonym paskiem, co oznacza, że po prostu J. S. (1) miała w tym zakresie rację. Ale tego rodzaju sytuacja, nie może dyskredytować depozycji świadka odnośnie tego, że bez jej woli wpisano M. S. (1) na listę osób uprawnionych, a następnie pomimo wyrażenia sprzeciwu i odmówienia przyjęcia dofinansowania podrobiono jej podpis.

Dalsze losy pomocy finansowej przyznanej początkowo na rzecz M. S. (1) udało się ustalić dzięki zasługującym także na wiarę zeznaniom członków wewnętrznej komisji powołanej przez oskarżoną: T. G. (1), A. D. i M. W. (1), które zostały poparte relacją ostatecznego beneficjenta wymienionego wsparcia w osobie C. Ś. (1).

Z uwagi na fakt, że J. S. (3) podpisała się pod informacją o przeznaczeniu wyprawki na rzecz (...) (k. 536) oraz ślad przekazania tych środków występuje w sprawozdaniach z działalności wymienionej komórki, brak było dostatecznych podstaw, aby w tym zakresie kwestionować zeznania wymienionego świadka lub podważać wyjaśnienia oskarżonej.

Zupełnie natomiast odwrotny wniosek Sąd wysnuł odnośnie wyjaśnień D. B. (1) w zakresie przekazania środków synowi M. O. (1), która temu zaprzeczyła. W tej części depozycje oskarżonej nie zasługują na wiarę, a prawdomówna była wymieniona przed chwilą matka ucznia, na rzecz którego przyznano dofinansowanie. Po pierwsze bowiem, tego typu sytuacja nie znalazła potwierdzenia w wiarygodnych zeznaniach osób wskazywanych przez D. B. (1) (k. 319). Zarówno przecież D. M. (k. 385) jak i B. N. (k. 498) zaprzeczyły temu, aby były świadkami przekazywania pieniędzy w kopercie K. O. (2). Po drugie natomiast, D. B. (1) powinna była przekazać środki pieniężne za pokwitowaniem rodzicom uczniów, a nie samym uczniom. W świetle przecież doświadczenia życiowego i zdrowego rozsądku, sprawy finansowe dotyczące osób małoletnich załatwia się z ich przedstawicielami ustawowymi lub opiekunami, a nie z nimi samymi. Dlatego też, Sąd doszedł do wniosku, że we wspomnianym zakresie wyjaśnienia oskarżonej nie polegają na prawdzie i stanowią jedynie przyjętą przez D. B. (1) linię obrony.

W tożsamy sposób ocenić należało ten fragment wyjaśnień oskarżonej, w którym zaprzeczała ona temu, aby poleciła E. K. (1) podrobienie podpisów K. O. (1) i A. W. (1). W tym zakresie zdaniem Sądu wiarygodnymi okazały się być zeznania E. K. (1), która w szczery i konsekwentny sposób opisywała jak doszło do tego, że podpisała się za wspomniane osoby. Na przypisanie waloru prawdziwości zasługiwało tłumaczenie, że zrobiła ona tak dlatego, iż D. B. (1) wywarła na nią presję i nie miała czasu na zastanowienie się nad tego typu postępowaniem i jego możliwymi konsekwencjami, które sama zresztą poniosła. E. K. (1) postawione bowiem zostały zarzuty i skierowano przeciwko niej wniosek o warunkowe umorzenie postępowania. Poza tym, relacja omawianego świadka została poparta depozycjami I. R. (2) i A. D., które w zbieżny sposób opisały sytuację, kiedy przyszła do nich oskarżona i poprosiła do siebie E. K. (1), która z kolei po powrocie opowiedziała im następnie co zrobiła. Z taką samą zresztą konsekwencją pytana o to wychowawczyni M. W. (3) przyznała się jego matce do podrobienia podpisu A. W. (1). Według Sądu, zarysowane powyżej stanowisko i postawa E. K. (1) oraz korespondujące z jej podaniem zeznania koleżanek i matki wspomnianego ucznia pozwalają wnioskować o wiarygodności zeznań tychże osób, a zwłaszcza omawianej młodej nauczycielki, która bez zastanowienia uległa presji oskarżonej i podpisała się za dwie osoby. A skoro już mowa o tym, to trzeba jeszcze nawiązać w tym miejscu do tego, że w czasie tej sytuacji E. K. (1) na zadane oskarżonej pytanie, czy ma się podpisać swoim nazwiskiem otrzymała od D. B. (1) kategoryczną przeczącą odpowiedź, gdyż to nie ona miała wziąć pieniądze. Wynika z tego, że oskarżona doskonale sobie zdawała sprawę ze znaczenia podpisów na liście. Utrzymywanie zatem przez D. B. (1) w swoich wyjaśnieniach, że podpisując się za J. S. (1) nie miała ona zamiaru podrabiać jej podpisu, a pozostałe podpisy miały być „podpisami pośrednimi” jest tylko wyłącznie przyjętą przez nią strategią procesową, która nie polega na prawdzie.

Sąd przyznał moc dowodową opiniom biegłych sporządzonych w sprawie, gdyż są zupełne, wnikliwe, zrozumiałe, logiczne oraz wyczerpujące.

Za wiarygodną uznano treść dokumentów i akt ujawnionych oraz zaliczonych w poczet materiału dowodowego za zgodą stron bez odczytywania, gdyż poza omówioną już powyżej informacją z Gminnego Zespołu (...) odnoście daty zwrotu listy, nie budziły one wątpliwości i nie były kwestionowane przez strony.

Mając na względzie dokonaną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego
i poczynione na jej podstawie ustalenia faktyczne, Sąd przyjął, że D. B. (1) w okresie od 21 listopada 2013 r. do 26 czerwca 2014 r. w K. (woj. (...)), będąc osobą, której powierzono stanowisko dyrektora Szkoły Podstawowej w K. (funkcjonariuszem publicznym) biorącą udział w realizacji Rządowego programu pomocy uczniom w 2013 r. – „Wyprawka szkolna” ustanowionego uchwałą nr 125/2013 Rady Ministrów z dnia 12 lipca 2013 r. w sprawie Rządowego programu pomocy uczniom w 2013 r. – „Wyprawka szkolna”, działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, przekroczyła swoje uprawnienia w ten sposób, że na liście płac D Nr dofinansowanie „Wyprawka szkolna” dla Szkoły Podstawowej w K., w obrębie rubryk w wierszach o nr kolejnych: 2, 7, 14, 18 i 32 w kolumnie o nazwie „Potwierdzenie odbioru – podpis”, w celu użycia za autentyczne: podrobiła podpisy o brzmieniach: (...) (jako osoby otrzymującej do wypłaty kwotę 225 zł), (...) (jako osoby otrzymującej do wypłaty kwotę 225 zł), (...) (jako osoby otrzymującej do wypłaty kwotę 225 zł), (...) (jako osoby otrzymującej do wypłaty kwotę 225 zł), (...) (jako osoby otrzymującej do wypłaty kwotę 325 zł), a także wykorzystując uzależnienie innego nauczyciela ww. szkoły od siebie poleciła w tym samym celu E. K. (1) podrobienie w obrębie rubryk w wierszach o nr kolejnych: 20 i 30 w kolumnie o tej samej nazwie wymienionej listy podpisów o brzmieniach: (...) (jako osoby otrzymującej do wypłaty kwotę 225 zł) oraz (...) (jako osoby otrzymującej do wypłaty kwotę 225 zł), którą to następnie listę przedłożyła organowi prowadzącemu – Urzędowi Gminy w B. jako autentyczną, działając w ten sposób na szkodę interesu publicznego oraz prywatnego M. O. (1), a także osiągając korzyść majątkową w kwocie 325 zł.

Stosownie do treści art. 231 § 1 kk za przestępstwo określone w tym przepisie odpowiada funkcjonariusz publiczny, który przekraczając swoje uprawnienia lub niedopełniając obowiązków działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego. Jeżeli natomiast sprawca dopuszcza się powyższego w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej odpowiada na gruncie przestępstwa w typie kwalifikowanym określonym w art. 231 § 2 kk.

W świetle przytoczonego przepisu występek ten jest przestępstwem indywidualnym,
gdyż może być popełniony przez sprawcę będącego funkcjonariuszem publicznym. W myśl art. 115 § 13 kk funkcjonariuszem publicznym jest między innymi osoba będąca pracownikiem organu samorządu terytorialnego. Wobec tego, zasadnym jest przyjęcie, iż D. B. (1) w chwili popełnienia przypisanego jej czynu posiadała status funkcjonariusza publicznego, gdyż była pracownicą organu samorządu terytorialnego zajmującą stanowisko dyrektora szkoły, a więc z pewnością nie pełniła czynności wyłącznie usługowych.

Zgodnie z art. 24 ust. 1 oraz ust. 2 pkt 1 ustawy z 21 listopada 2008 r. (Dz. U. z 2008 r. Nr 223 poz. 1458) do podstawowych obowiązków pracownika samorządowego należy dbałość o wykonywanie zadań publicznych oraz o środki publiczne, z uwzględnieniem interesu publicznego oraz indywidualnych interesów obywateli a w szczególności przestrzeganie prawa.

Stosownie do § 8 oraz § 9 ust. 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z 12 lipca 2013 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy finansowej uczniom na zakup podręczników i materiałów dydaktycznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 818) D. B. (1) jako Dyrektor Szkoły Podstawowej im. A. B. w K. po podjęciu decyzji w sprawie przyznania pomocy i otrzymaniu środków na nią miała zwrócić rodzicom uczniów uprawnionych do dofinansowania koszt zakupu podręczników do kształcenia ogólnego, po przedłożeniu dowodu zakupu, do wysokości wartości pomocy. Tymczasem oskarżona po pobraniu z Gminnego Zespołu (...) środków przeznaczonych na pomoc podrobiła na liście płac D Nr dofinansowanie „Wyprawka szkolna” dla Szkoły Podstawowej w K. podpisy pięciu osób oraz wykorzystując uzależnienie od siebie E. K. (1) poleciła jej podrobienie kolejnych dwóch podpisów. Podpisanie się natomiast za inną osobę jej nazwiskiem na dokumencie mającym znaczenie prawne stanowi podrobienie dokumentu w rozumieniu art. 270 § 1 kk. Nie ulega przy tym wątpliwości, że nastąpiło to w celu użycia przedmiotowego dokumentu jako autentycznego, gdyż stanowił on rozliczenie się z pobranych środków finansowych i został zwrócony do Gminnego Zespołu (...). W ten sposób, oskarżona przekroczyła swoje uprawnienia, albowiem podpisywanie się za inne osoby z pewnością nie mieściło się w zakresie jej kompetencji, ale równocześnie wiązało się formalnie i merytorycznie z nimi, gdyż względem dokumentu w postaci listy do wypłaty D. B. (1), jako osoba mająca rozdysponować pomoc finansową ze strony państwa na zakup podręczników i rozliczyć się z pobranych pieniędzy, występowała jako funkcjonariusz publiczny. Skutkiem natomiast powyższego przekroczenia uprawnień było działanie na szkodę interesu publicznego i prywatnego. Środki finansowe bowiem dedykowane ściśle określonym osobom wymienionym w Rządowym programie pomocy uczniom „Wyprawka szkolna” na precyzyjnie określonych w Rozporządzeniu zasadach nie dotarły do adresatów wedle ustalonych reguł. Trafiły przecież do niektórych beneficjentów pomocy z opóźnieniem, część w ostateczności dotarła do osób lub podmiotów, dla których w ogóle nie były przeznaczone (uczennicy klasy IV nie kwalifikującej się do pomocy, (...)), a wsparcie przeznaczone dla M. O. (1) nie trafiło do jej rąk wcale. Wszystko to oznacza zatem dodatkowo, iż zachowania oskarżonej miały na celu osiągnięcie korzyści majątkowej, gdyż pod tym pojęciem rozumie się działanie zmierzające do osiągnięcia korzyści zarówno dla siebie jak i dla kogo innego (art. 115 § 4 kk). Postępowanie zaś, oskarżonej doprowadziło do tego, że przysporzyła sobie środki pieniężne w kwocie 325 zł, których nie otrzymała wymieniona przed chwilą z imienia i nazwiska matka jednego z uczniów albo ponad niezbędny czas dysponowała pobranymi środkami, z których powinna się niezwłocznie rozliczyć lub sprawiła, że pieniądze trafiły w ostatecznym rezultacie do innych osób.

Stosownie do treści art. 18 § 1 kk odpowiada za sprawstwo nie tylko ten, kto wykonuje czyn zabroniony sam albo wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, ale także ten, kto kieruje wykonaniem czynu zabronionego przez inną osobę lub wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, poleca jej wykonanie takiego czynu. W związku z tym, Sąd doszedł do przekonania, że w realiach niniejszej sprawy D. B. (1) pomimo tego, że sama nie podrobiła podpisów K. O. (1) i A. W. (1), to powinna odpowiadać za ten czyn na zasadzie formy zjawiskowej sprawstwa polecającego. Oskarżona bowiem wykorzystała uzależnienie od siebie E. K. (1), która na jej polecenie podrobiła wymienione podpisy.

Zachowania przypisane D. B. (1) stanowiły jeden czyn zabroniony, gdyż zostały one podjęte w wykonaniu z góry powziętego zamiaru i w krótkich odstępach czasu. Oskarżonej bowiem od samego początku przyświecał jeden cel w postaci spowodowania tego, aby oddać kompletną listę. Następnie zaś dążąc do niego podjęła działania polegające na podrobieniu pięciu podpisów i poleceniu podrobienia innej osobie kolejnych dwóch autografów. Wobec tego, uprawniony jest wniosek, iż czynności D. B. (1) odpowiadają warunkom czynu ciągłego określonego w art. 12 kk.

W związku z powyższym, Sąd przyjął, że D. B. (1) swoim zachowaniem wypełniła dyspozycję art. 231 § 2 kk, art. 270 § 1 kk i art. 18 § 1 kk w zw. z art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk oraz art. 12 kk i art. 4 § 1 kk.

Przypisany oskarżonej czyn miał charakter zawiniony. W ustalonym stanie faktycznym D. B. (1) mogła zachować się zgodnie z prawem i nie zachodziły żadne okoliczności, które wyłączałyby jej winę. Ponadto, przypisany oskarżonej czyn był bezprawny, a stopień jego społecznej szkodliwości był wyższy niż znikomy.

Przy wymiarze kary, Sąd na korzyść oskarżonej wziął pod uwagę uprzednią niekaralność oraz pozytywną opinię o jej dotychczasowej pracy w oświacie.

Sąd stosownie do dyspozycji art. 11 § 3 kk w oparciu o art. 231 § 2 kk oraz art. 33 § 2 kk wymierzył oskarżonej karę 1 roku pozbawienia wolności oraz grzywnę w wysokości 100 stawek dziennych po 10 zł.

W przekonaniu Sądu wymierzone D. B. (1) kary odpowiadają stopniowi jej winy oraz społecznej szkodliwości przypisanego czynu. Pozwalają także na osiągnięcie zapobiegawczych i wychowawczych celów kary w stosunku do oskarżonej oraz czynią zadość potrzebie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Oskarżona działała co prawda umyślnie względem ważnego z punktu widzenia rozliczenia dotacji celowej dokumentu oraz z pełną świadomością podrabiała podpisy osób, dla których pomoc była przeznaczona. Z drugiej jednak strony, poza jednym przypadkiem, starała się, aby ostatecznie dofinansowania dotarły do osób uprawnionych lub innej uczennicy w trudnej sytuacji materialnej, ewentualnie zostały rozdysponowane przez (...). Ponadto zaś, podrabiane podpisy dotyczyły pokwitowań odbioru niewielkich sum pieniężnych. W związku z tym Sąd uznał, że należy wymierzyć oskarżonej karę w dolnej granicy ustawowego zagrożenia.

Z uwagi na dotychczasowy sposób życia D. B. (1), Sąd postawił wobec niej pozytywną prognozę kryminologiczną i na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk oraz art. 70 § 1 pkt 1 kk warunkowo zawiesił oskarżonej wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności na okres próby 2 lat. W ocenie Sądu jest to wystarczające dla osiągnięcia celów kary, a w szczególności można żywić przekonanie, że zapobiegnie powrotowi do przestępstwa.

Zgodnie z treścią art. 4 § 1 kk Sąd zastosował w niniejszej sprawie ustawę obowiązującą w chwili czynu, gdyż ze względu na treść art. 72 § 1 kk była ona dla oskarżonej względniejsza, albowiem z warunkowym zawieszeniem wykonania kary pozbawienia wolności nie wiązała się (tak jak to jest już w chwili wyrokowania) konieczność orzeczenia przynajmniej jednego z przewidzianych w tym przepisie obowiązków probacyjnych.

Stosownie natomiast do kategorycznego brzmienia art. 45 § 1 kk Sąd zobowiązany był do orzeczenia przepadku równowartości osiągniętej korzyści majątkowej. Obejmowała ona pobrane przez oskarżoną pieniądze, które nie zostały przekazane na rzecz M. O. (1).

Na podstawie art. 230 § 2 kpk Sąd nakazał zwrócić Gminnemu Zespołowi (...) w B. dowód rzeczowy wymieniony w wykazie dowodów rzeczowych nr 1/377/14 z karty 109 akt sprawy pod pozycją 1 zarejestrowany za nr Drz 441/15 w postaci listy płac (po uprzednim sporządzeniu kserokopii oraz fotokopii wymienionego dokumentu, które pozostawić w aktach sprawy). Opisany bowiem dokument obecnie jest już zbędny dla sprawy i należało zwrócić go uprawnionej osobie tj. jednostce organizacyjnej gminy od której pochodził.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 627 kpk i zasądził od skazanej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 380 zł tytułem opłaty (por. art. 2 ust. 1 pkt 3 oraz art. 3 ust. 1 ustawy
z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych t. j. Dz. U. z 1983 r. Nr 49 poz. 223 z późn. zm.) oraz kwotę 3.836,52 zł tytułem zwrotu poniesionych w sprawie wydatków, na którą to sumę składa się: 1.538 zł jako suma wydatków w śledztwie (k. 248), 1.870,52 zł tytułem należności świadka (k. 503), 408 zł z racji wynagrodzenia biegłych (k. 351) oraz 20 zł tytułem zryczałtowanych kosztów doręczeń w postępowaniu sądowym.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w wyroku z 27 kwietnia 2016 r.