Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 kwietnia 2016 roku

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Anita Jarząbek - Bocian

Sędziowie: SO Małgorzata Bańkowska

SO Sebastian Mazurkiewicz (spr.)

protokolant: protokolant sądowy - stażysta Monika Oleksy

przy udziale prokuratora Artur Oniszczuk

po rozpoznaniu dnia 21 kwietnia 2016 roku w W.

sprawy I. O., córki R. i B., urodzonej (...) w W.

oskarżonej o przestępstwo z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 305 ust. 1 Ustawy z dnia 30.06.2000 r. prawo własności przemysłowej w zw. z art. 12 kk

na skutek apelacji wniesionych przez oskarżoną i jej obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego w Legionowie

z dnia 26 maja 2015 roku sygn. akt II K 514/12

I. wyrok w zaskarżonej części co do I. O., oraz na podstawie art. 435 kpk wobec B. O. zmienia w ten sposób, że ustala, iż oskarżone działały w okresie od dnia bliżej nieustalonego, nie wcześniej niż od dnia 22 maja 2006 roku do 13 lipca 2006 roku, zaś jako kwalifikację prawną czynu przypisanego oskarżonym przyjmuje art. 18 § 3 kk w związku z art. 305 ust. 1 ustawy z 30 czerwca 2000 roku Prawo własności przemysłowej w brzmieniu obowiązującym w dniu 13 lipca 2006 roku w związku z art. 4 § 1 kk w związku z art. 12 kk, zaś za podstawę wymiaru kary przyjmuje art. 19 § 1 kk w związku z art. 305 ust. 1 ustawy z 30 czerwca 2000 roku Prawo własności przemysłowej w brzmieniu obowiązującym w dniu 13 lipca 2006 roku w związku z art. 4 § 1 kk;

II. w pozostałej części wyrok tenże przy zastosowaniu ustawy Kodeks Karny w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 roku w związku z art. 4 § 1 kk utrzymuje w mocy;

III. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. G. kwotę 516,60 złotych obejmującą wynagrodzenie za obronę oskarżonej I. O. z urzędu oraz podatek VAT;

IV. zwalnia oskarżoną I. O. od opłaty za drugą instancję oraz od pozostałych kosztów sądowych w instancji odwoławczej, wydatkami postępowania odwoławczego obciążając Skarb Państwa.

SSO Anita Jarząbek - Bocian SSO Małgorzata Bańkowska SSO Sebastian Mazurkiewicz

Sygn. akt VI Ka 1307/15

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Wniesione apelacje jedynie w niewielkiej części zasługiwały na uwzględnienie.

Sąd I instancji przeprowadził w niniejszej sprawie pełne postępowanie dowodowe, w zakresie niezbędnym dla dokonania prawidłowych ustaleń faktycznych oraz możliwości podjęcia oceny prawnej zachowania oskarżonej I. O. zgromadzone dowody poddając ocenie zgodnej z zasadami wiedzy, logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, w sposób przekonujący przedstawiając ową ocenę w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku, podobnie, jak i prawną ocenę zachowania oskarżonego.

W osobiście wywiedzionej apelacji oskarżona I. O. podniosła zarzut obrazy prawa materialnego polegający na niewłaściwej subsumbcji ustalonego w sprawie stanu faktycznego pod odpowiedni przepis karny. Niemniej jednak już sama lektura owego zarzutu oraz jego uzasadnienie wskazuje, iż intencją oskarżonej było de facto zakwestionowanie przeprowadzonej przez sąd meriti oceny dowodów, który to zarzut szczegółowo został wyartykułowany także w apelacji obrońcy oskarżonej. Truizmem jest stanowisko, że obraza prawa materialnego polega na wadliwym jego zastosowaniu (lub niezastosowaniu) w orzeczeniu opartym na trafnych i niekwestionowanych ustaleniach faktycznych. Nie można, zatem stawiać zarzutu naruszenia prawa materialnego w sytuacji, gdy wadliwość orzeczenia ma polegać na błędnych ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia lub na naruszeniu przepisów procesowych. Tym samym literalne brzmienie podniesionego przez oskarżoną zarzutu nakazuje odczytywać go zgodnie z intencją skarżącej, a zatem jako naruszenie art. 7 kpk. Oznacza to, że uzasadnienie niezasadności argumentacji apelacji oskarżonej I. O. może zostać połączone z kwestiami dotyczącymi zarzutów sformułowanych przez jej obrońcę.

Pomijając już kwestie formalno-prawne, a odnosząc się do podniesionych zarzutów błędnej oceny zgromadzonych dowodów, podkreślenia wymaga fakt, iż niezbędne w niniejszej sprawie było dokonanie szczegółowej analizy relacji przedstawionych przez mieszkańców domu przy ul. (...) oraz świadków dokonujących przeszukania tego domu i skonfrontowanie ich z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy z powyższego wywiązał się w sposób należyty.

W pierwszej kolejności – co posiada niebagatelne znacznie w kontekście dalszych rozważań – podzielić należy ustalenie Sądu Rejonowego, iż oskarżona I. O. w okresie objętym zarzutem pozostawała w nieformalnym związku uczuciowym z M. S.. Zważyć należy, iż powyższego nie negowała sama oskarżona, która składając pierwsze wyjaśnienia merytorycznie odnoszące się do zarzutu przyznała, iż M. S. był jej narzeczonym (k. 493). Prawidłowość powyższego ustalenia potwierdzają także zeznania oskarżonej B. O., która już w toku postępowania przygotowawczego wskazywała na relacje uczuciowe łączące jej córkę z M. S.. Zważyć należy, iż powyższe wyjaśnienia oskarżone zaczęły wypierać dopiero w późnej fazie postępowania jurysdykcyjnego, z czego oskarżona I. O. nie kwestionowała samego faktu przebywania w związku uczuciowym z M. S. a jedynie czasookres tego związku. Dlatego też Sąd Okręgowy dokonując szczegółowej i kompleksowej oceny wyjaśnień oskarżonych uznał za prawidłowe ustalenie Sądu Rejonowego, iż oskarżoną I. O. i M. S. łączył nieformalny związek uczuciowy.

Powyższe ustalenie jednoznacznie potęguje zasadność twierdzenia, iż oskarżona I. O. wiedziała, że M. S. w wynajmowanej części domu umieszczał na odzieży podrobione znaki towarowe znanych firm odzieżowych. Logicznym przecież w świetle zasad doświadczenia życiowego jest, iż osoby pozostające w relacji uczuciowej z „najemcą” posiadają znacznie szerszą wiedzę odnośnie jego życia codziennego niż przeciętna osoba wynajmująca pomieszczenia, której zasadniczo zależy na płynności finansowej.

Istotne światło w kontekście niniejszej sprawy rzucają także wyjaśnienia oskarżonej I. O., w których oskarżona relacjonowała, iż „ wiedziałam, że on naszywa te znaki towarowe, widzieć tego nie widziałam (…). Mówił, że coś takiego wykonuje, no że wykonuje te znaki, ja tego nie widziała, ale on mówił, że je robi, mówił, że je robi na tej maszynie, która została zabezpieczona” (k. 495). Łącząc powyższe z faktem, iż oskarżona posiadała wiedzę, że M. S. zarobkuje sprzedając ubrania na stadionie dziesięciolecia (który nota bene wówczas powszechnie słynął jako źródło sprzedaży głównie takich rzeczy), uznać należy, iż I. O. z pełną świadomością udostępniła pomieszczenie domu w celu, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego. Oczywiście powyższe ustalenie wiązać należało z krytyczną oceną wyjaśnień oskarżonej, która jako udostępniająca pomieszczenie, a zarazem narzeczona najemcy, chciała w dosyć infantylny sposób przekonywać, że nie posiadała wiedzy o nielegalnym procederze odbywającym się w udostępnionych pomieszczeniach. W niniejszej sprawie przypisanie waloru wiarygodności wyjaśnieniom I. O. pozostawałoby w skrajnej opozycji względem zasad logiki i doświadczenia życiowego. Zgromadzony bowiem materiał dowodowy tworzy jednolitą całość i pozwala dokonać jednoznacznych ustaleń faktycznych. Okoliczności takie jak: świadomość oskarżonej o miejscu pracy M. S., czy o fakcie przechowywania przez niego koszulek i znaków towarowych oraz maszyny do szycia rozważane w kontekście związku uczuciowego oskarżonej z obcokrajowcem, pozwalają w sposób jednoznaczny zanegować ferowaną przez I. O. wersję, iż nie posiadała świadomości odnośnie nielegalnej działalności najemcy. Tym samym wyeksponowany (wprost w apelacji obrońcy oraz dorozumiany w apelacji oskarżonej) zarzut błędnej oceny dowodów należy uznać za niezasadny.

Sygnalizowane przez obrońcę oskarżonej naruszenie zasady in dubio pro reo również nie potwierdziło się w postępowaniu przed sądem odwoławczym. Przede wszystkim skarżący nie wykazał, jakież to nieusuwalne wątpliwości natury faktycznej pojawiły się w toku postępowania, by koniecznym było stosowanie tej reguły procesowej. Wskazać należy, iż każdą niejasność w dziedzinie ustaleń faktycznych (m.in. kilka wersji wydarzeń) należy w pierwszym rzędzie redukować inicjatywą dowodową, a następnie wnikliwą analizą całokształtu materiału dowodowego zebranego w sprawie. Jeżeli z materiału dowodowego wynikają różne wersje przebiegu zdarzenia objętego aktem oskarżenia, to nie jest to jeszcze jednoznaczne z zaistnieniem niedających się usunąć wątpliwości w rozumieniu art. 5 § 2 kpk i obowiązkiem stosowania tego przepisu (tak np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 2013 roku, sygn. akt V KK 343/12, Lex nr 1308178). Naruszenie reguły z art. 5 § 2 kpk ma miejsce jedynie wówczas, gdy sąd orzekający poweźmie wątpliwości co do istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności i nie mogąc wątpliwości tych usunąć, rozstrzyga je na niekorzyść oskarżonego (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 7 maja 2013 roku, sygn. akt II AKa 58/13, Lex nr 1316234). Podzielić w tym zakresie należy przyjmowany w judykaturze pogląd, iż art. 5 § 2 kpk nie można interpretować jako powinności czynienia ustaleń w oparciu o dowody najkorzystniejsze dla oskarżonego. Konstatując – nie był trafny zarzut naruszenia art. 5 § 2 kpk, Sąd Rejonowy przepisu tego nie naruszył, gdyż go nie zastosował, albowiem nie musiał do niego sięgać, miał bowiem możliwość dokonania oceny dowodów z wykorzystaniem kryteriów przewidzianych w art. 7 kpk. O zaistnieniu sytuacji opisanej w art. 5 § 2 kpk można mówić tylko wówczas, gdy pomimo podjęcia starań nie zgromadzono dowodów, które pozwoliłyby na usunięcie istniejących w sprawie wątpliwości, co w analizowanej sprawie nie miało miejsca.

Zasadny okazał się natomiast podnoszony przez obrońcę oskarżonej zarzut dotyczący nieprecyzyjnego określenia przez Sąd Rejonowy w jakim brzmieniu zastosował art. 305 ust. 1 Prawo własności przemysłowej. Sąd Okręgowy dokonując analizy konkurencyjności ustaw doszedł do przekonania, iż najkorzystniejszą dla oskarżonej ustawą w niniejszej sprawie będzie ta w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 sierpnia 2007 roku. Zmiana dokonana w tym dniu poszerzyła bowiem zakres penalizacji analizowanego przepisu o dodatkowe znamiona „ oznaczania towarów zarejestrowanym znakiem towarowym, z którego sprawca nie ma prawa korzystać”, a także „ dokonywanie obrotu takimi towarami”. Stwierdzić zatem należy, iż ustawa obowiązująca do dnia 31 sierpnia 2007 roku była dla oskarżonej względniejsza, albowiem penalizowała mniej czynności sprawczych. Z tych względów Sąd Okręgowy zobligowany treścią art. 4 kk zmienił zaskarżony wyrok. Jednocześnie drobnego sprostowania wymagał także ustalony przez Sąd Rejonowy czasookres popełnienia przez oskarżoną przestępstwa. Sąd meriti błędnie bowiem przypisał oskarżonej popełnienie przestępstwa w okresie od dnia bliżej nieustalonego, nie później niż dnia 22 maja 2006 roku do dnia 13 lipca 2006 roku. Niemniej jednak w świetle zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego nie ulega wątpliwości, iż inkryminowanego czynu oskarżona dopuściła się nie wcześniej niż od dnia 22 maja 2006. Stąd też i w tym względzie należało dokonać korekty zaskarżonego orzeczenia.

Wobec treści art. 435 kpk orzeczenie w ww. względach zostało zmienione także na korzyść oskarżonej B. O., która wyroku nie zaskarżyła skutecznie.

Nie sposób jednak podzielić zarzutu obrońcy co do obrazy art. 442 § 3 kpk, albowiem wskazania sądu odwoławczego dotyczyły jedynie tego, aby sąd meriti miał baczenie ma kwestie związane z art. 4 § 1 kk, co nie dotyczyło kwestii dowodowych, zaś sprecyzowanie brzmienia wyroku w tej mierze mogło nastąpić na etapie postępowania odwoławczego.

W pozostałej części zaskarżony wyrok, jako odpowiadający prawu, utrzymano w mocy.

O wynagrodzeniu za pomoc prawną udzieloną przez obrońcę ustanowionego z urzędu Sąd orzekł na podstawie § 14 ust. 2 pkt 4, § 2 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czyn­ności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy praw­nej udzielonej z urzędu (tekst jednolity Dz. U. z 2013 roku, poz. 461) w związku z § 21 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 5 listopada 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 roku, poz. 1800).

O kosztach sądowych postępowania odwoławczego Sąd orzekł na podstawie art. 634 kpk w zw. z art. 624 § 1 kpk.