Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 marca 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Stachurska

Protokolant: protokolant sądowy Urszula Kalinowska

po rozpoznaniu w dniu 18 marca 2016 r. w Warszawie

sprawy K. Ż.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania K. Ż.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 23 kwietnia 2015 r. znak: (...)

- zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje K. Ż. praco do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od dnia 27 listopada 2015 roku do dnia 30 listopada 2017 roku.

UZASADNIENIE

K. Ż. w dniu 25 maja 2015r. złożyła do Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział
w W., odwołanie od decyzji z dnia 23 kwietnia 2015r., znak: (...), odmawiającej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W uzasadnieniu odwołania ubezpieczona wskazała, że boryka się ze skrzywieniem kręgosłupa w odcinku piersiowym i lędźwiowym oraz przewlekłymi bólami zwyrodnieniowymi, w szczególności dolnego odcinka kręgosłupa, a także stawów biodrowych. W ciągu ostatnich dwóch ostatnich lat przebywała długoterminowo na zwolnieniu lekarskim, gdyż jej choroba nasilała się. Dodatkowo podkreśliła, że ma wykształcenie wyższe. Z wykształcenia jest geologiem, ale nigdy w tym zawodzie nie pracowała. Od 16 lat prowadzi natomiast działalność gospodarczą w zakresie projektowania wnętrz oraz prac wykończeniowych i budowlanych. Praca polega na kontakcie z klientem, wykonywaniu projektów oraz nadzorowaniu ich realizacji. Wiąże się z noszeniem ciężkich próbników, długim chodzeniem oraz wizytowaniem budów, gdzie często nie ma windy ani schodów. Obecny stan kręgosłupa ubezpieczonej na tego rodzaju czynności nie pozwala, gdyż nawet chodzenie czy stanie przez 10 minut powoduje drętwienie prawej nogi, a potem utratę w niej władzy i przeszywający ból w dole kręgosłupa promieniujący do nogi (odwołanie od decyzji ZUS z dnia 23 kwietnia 2015r., znak: (...), k. 2-3 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wskazał na przepisy art. 57 i 58 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2013r., poz. 1440 ze zm.). Ponadto podniósł, że w dniu
21 stycznia 2015r. ubezpieczona złożyła wniosek o przyznanie jej renty z tytułu niezdolności do pracy na podstawie powołanych przepisów i w toku postępowania została skierowana na badanie do Komisji Lekarskiej ZUS, która orzeczeniem z dnia 30 marca 2015r. uznała ją za osobę zdolną do pracy. W oparciu o powyższe orzeczenie i wskazane przepisy organ rentowy zaskarżoną decyzją z dnia 23 kwietnia 2015r., znak: (...), odmówił K. Ż. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (odpowiedź na odwołanie z dnia 17 czerwca 2015r., k. 4 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

K. Ż. ur. (...), ukończyła studia magisterskie w zakresie ochrony środowiska na Uniwersytecie (...) na Wydziale Geologii (dowód osobisty,
t. I, k. 7-8 a.r.).

W okresie od dnia 28 grudnia 1995r. do dnia 31 stycznia 2007r. była wspólnikiem
w spółce (...) (...) s.c. (REGON: (...)), którą tworzyli: Ż. A., K. S., Ż. P., Ż. K. (aneks do umowy z dnia 15 sierpnia 1986r., t. I, k. 11 a.r., zaświadczenie o numerze identyfikacyjnym REGON, t. I, k. 12 a.r., zaświadczenie o niezaleganiu w opłacaniu składek, t. I, k. 13 a.r., wyciąg z ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez Burmistrza W., t. I, k. 14 a.r., zaświadczenie z dnia 5 lipca 1996r., t. I, k. 15 a.r., potwierdzenie ubezpieczenia, t. I, k. 24-26v a.r.).

Od dnia 1 kwietnia 1999r. ubezpieczona prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą „(...) D. K. Ż., (...) 8/8 K. Ż.” z siedzibą przy ul. (...) w W.. Zajmuje się projektowaniem i aranżacją wnętrz (wpis
w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej RP, t. I, k. 16 a.r., poświadczenie dla celów świadczeń emerytalno – rentowych, t. I, k. 39-40v a.r., zaświadczenie o wypłaconych zasiłkach z ubezpieczenia społecznego, t. I, k. 43-43v a.r.).

Decyzją z dnia 3 października 2012r., znak: (...)/R/ZAS/2012, Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał K. Ż. prawo do świadczenia rehabilitacyjnego na okres od dnia 7 września 2012r. do dnia 5 grudnia 2012r. w wysokości 90 % podstawy wymiaru (decyzja ZUS z dnia 3 października 2012r., znak: (...)/R/ZAS/2012, a.r.).

W dniu 21 stycznia 2015r. ubezpieczona złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy (wniosek o rentę wraz
z załącznikami, t. I, k. 1-16 a.r.).

Po przeprowadzeniu bezpośredniego badania i dokonaniu analizy przedstawionej dokumentacji medycznej, w tym: dokumentacji z przebiegu leczenia ambulatoryjnego, zaświadczeń o stanie zdrowia wystawionych przez lekarzy leczących w dniu 4 stycznia
2015r., jak i wyników badań dodatkowych: (...) i RTG stawów biodrowych, Lekarz Orzecznik ZUS w orzeczeniu z dnia 2 marca 2015r. uznał, że K. Ż. nie jest osobą niezdolną do pracy. Jednocze niezdolną do pracy. Jednocześnie wskazał na brak okoliczności uzasadniających ustalenie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego (orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 2 marca 2015r., t. I, k. 17-17v a.r.).

Orzeczeniem z dnia 30 marca 2015r. Komisja Lekarska ZUS nr (...), również nie stwierdziła, by ubezpieczona była osobą niezdolną do pracy (orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS nr (...) z dnia 30 marca 2015r., t. I, k. 19-19v a.r.).

W oparciu o powyższe orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS, Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w decyzji z dnia 23 kwietnia 2015r., znak: (...), odmówił K. Ż. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Na podstawie dowodów dołączonych do wniosku – uzyskanych w wyniku przeprowadzonego postępowania organ rentowy przyjął za udowodnione okresy nieskładkowe w wymiarze 11 miesięcy i 23 dni, okresy składkowe w wymiarze 17 lat, 7 miesięcy i 8 dni, tj. łącznie 18 lat, 7 miesięcy i 1 dzień . Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie uwzględnił okresów: od dnia 28 grudnia 1995r. do dnia 1 stycznia 1996r., gdyż brak jest zgłoszenia K. Ż. do ubezpieczenia z tytułu współpracy oraz od dnia 28 lipca 2014r. do dnia 20 stycznia 2015r., z uwagi na brak opłaconych składek na ubezpieczenie społeczne (decyzja ZUS z dnia 23 kwietnia 2015r., znak: (...), t. I, k. 45-45v a.r.). Ubezpieczona odwołała się od powyższej decyzji (odwołanie od decyzji ZUS z dnia 23 kwietnia
2015r., znak: (...), k. 2-3 a.s.).

Postanowieniem z dnia 29 czerwca 2015r. Sąd Okręgowy Warszawa – Praga
w Warszawie dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych: ortopedy i neurologa celem ustalenia, czy K. Ż. jest zdolna czy też całkowicie lub częściowo niezdolna do pracy zarobkowej, ze szczególnym wskazaniem daty powstania tej niezdolności, czy jest to niezdolność trwała czy okresowa, a jeżeli okresowa to na jaki okres oraz, jeżeli nastąpiła zmiana stanu zdrowia ubezpieczonej (poprawa lub pogorszenie), to na czym polegała (postanowienie z dnia 29 czerwca 2015r., k. 7 a.s.).

Biegły sądowy specjalista z zakresu ortopedii M. G. w opinii z dnia
18 sierpnia 2015r. rozpoznał u K. Ż. zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa piersiowo – lędźwiowego w przebiegu skoliozy oraz zwyrodnienie bioder. Zdaniem biegłego ortopedy, analiza przedstawionej dokumentacji, zebrany wywiad oraz przeprowadzone badanie, pozwalają stwierdzić, że badana częściowo utraciła zdolność do pracy. Powodem niezdolności jest dysfunkcja kręgosłupa spowodowana skoliozą i powstałymi w przebiegu tej skoliozy zmianami zwyrodnieniowymi wtórnymi. Powyższe w ocenie biegłego powoduje przewlekły zespół bólowy. W związku z tym badana może wykonywać pracę, ale w niepełnym wymiarze czasu pracy, nie rokuje poprawy. Biegły ortopeda uznał zatem, że ubezpieczona od daty wniosku jest częściowo niezdolna do pracy trwale (opinia biegłego sądowego specjalisty z zakresu ortopedii M. G. z dnia 18 sierpnia 2015r., k. 14-15 a.s.).

W opinii z dnia 17 września 2015r. biegły sądowy specjalista neurolog dr n. med. B. Z. wskazał, że w badaniu neurologicznym w ostatnim czasie nastąpiła redukcja wagi ubezpieczonej o 12 kg (wzrost 168 cm, waga 100 kg). Z odchyleń biegły stwierdził: dodatni objaw L.’a po stronie prawej przy 60 stopniach, po lewej + przy 80 stopniach, brak odruchów kolanowych, skokowe – słaby +. Nie stwierdził zaburzeń czucia. Zdaniem biegłego neurologa, u badanej zgłaszane bóle są prawdopodobnie spowodowane skoliozą i mogą mieć charakter przeciążeniowy. Zaznaczają się miernego stopnia bóle korzeniowe z odcinka lędźwiowego. Z punktu widzenia wyłącznie neurologicznego badana nie jest niezdolna do pracy (opinia biegłego sądowego specjalisty z zakresu neurologii B. Z. z dnia 17 września 2015r., k. 23 a.s.).

Z uwagi na zastrzeżenia organu rentowego do opinii biegłego sądowego z zakresu ortopedii (pismo procesowe ZUS z dnia 19 października 2015r., k. 34-35 a.s.), postanowieniem z dnia 21 października 2015r. Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie dopuścił dowód z uzupełniającej opinii biegłego sądowego ortopedy celem ustalenia, czy ubezpieczona jest zdolna czy też całkowicie lub częściowo niezdolna do pracy zarobkowej, ze szczególnym wskazaniem daty powstania tej niezdolności, czy jest to niezdolność trwała czy okresowa, a jeżeli okresowa to na jaki okres oraz, jeżeli nastąpiła zmiana stanu zdrowia ubezpieczonej (poprawa lub pogorszenie), to na czym polegała (postanowienie z dnia 21 października 2015r., k. 36 a.s.).

Biegły sądowy specjalista z zakresu ortopedii lek. K. K. w opinii z dnia 7 grudnia 2015r. rozpoznał u K. Ż. zaawansowaną chorobę zwyrodnieniową obu stawów biodrowych, z niewielkim ograniczeniem ruchomości, dolegliwościami bólowymi, niewydolnością chodu, a nadto przewlekłe dolegliwości bólowe i rozciągowe kręgosłupa piersiowego i lędźwiowego w przebiegu skoliozy II ⁰ i zmian zwyrodnieniowych, bez niedowładów. Biegły sądowy ortopeda uznał, że choroba zwyrodnieniowa stawów biodrowych kwalifikuje się obecnie do całkowitej obustronnej protezoplastyki. Do czasu zabiegu operacyjnego ubezpieczona jest niezdolna do wykonywania prac wymagających dłuższego stania, chodzenia, chodzenia po schodach, po drabinie, pracy na wysokości, prac wymagających podnoszenia i przenoszenia ciężarów. Sprawność i wydolność kończyn dolnych może się poprawić po wykonaniu protezoplastyki obu stawów biodrowych. Dodatkowo biegły podkreślił, że ostatnio ubezpieczona pracowała jako projektantka wnętrz, nadzorowała budowy, a w obecnym stanie zdrowia nie jest zdolna do wykonywania takiej pracy. Kwalifikuje się do przyznania renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 27 listopada 2015r. na okres 2 lat – do 30 listopada 2017 roku. Przyczyną niezdolności do pracy jest choroba zwyrodnieniowa stawów biodrowych i przewlekłe dolegliwości bólowe kręgosłupa piersiowego i lędźwiowego w przebiegu skoliozy i zmian zwyrodnieniowych (opinia biegłego sądowego specjalisty z zakresu ortopedii lek. K. K. z dnia 7 grudnia 2015r., k. 59 a.s.).

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach sprawy, w tym na podstawie dokumentów znajdujących się
w aktach rentowych K. Ż.. Ich autentyczność, jak również zgodność
z rzeczywistym stanem rzeczy, nie była kwestionowana przez żadną ze stron procesu, dlatego Sąd uznał je za pełnowartościowy materiał dowodowy mogący stanowić podstawę ustaleń faktycznych w sprawie.

Jednocześnie w toku postępowania Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów z zakresu ortopedii: M. G. (k. 14-15 a.s.)
i K. K. (k. 59 a.s.) oraz biegłego z zakresu neurologii B. Z. (k. 23 a.s.).

Opinie biegłych sądowych: neurologa B. Z. i ortopedy K. K. Sąd w pełni podzielił. Do opinii pierwszego z wymienionych biegłych żadna ze stron nie zgłosiła zarzutów. Co zaś najistotniejsze, opinia ta jest wyczerpująca oraz jasno i logicznie uzasadniona. Podobnie Sąd ocenił opinię ortopedy K. K., która również nie była przedmiotem zastrzeżeń ubezpieczonej i organu rentowego. Zostały w niej szczegółowo wyjaśnione przyczyny, dla których wskazany biegły uznał badaną za osobę niezdolną do pracy. Jednocześnie biegły podkreślił, że protezoplastyka może spowodować poprawę stanu zdrowia i z tej przyczyny wskazał, że niezdolność do pracy u K. Ż. istniejąca od daty 27 listopada 2015r. powinna być orzeczona na okres dwóch lat. Z takim uzasadnieniem biegłego odnośnie częściowej niezdolności do pracy i czasu jej trwania należało się zgodzić biorąc pod uwagę logiczną i pogłębioną argumentację, jaką biegły przedstawił.

Opinia biegłego sądowego z zakresu ortopedii M. G. została przez Sąd zaaprobowana w części, w której ten biegły – tak samo jak K. K. – uznał ubezpieczoną za osobę częściowo niezdolną do pracy. Argumentacja M. G. w tym zakresie jest zbieżna z argumentacją K. K. i zasługiwała na akceptację. Sąd nie zgodził się jedynie z oceną biegłego M. G. odnośnie trwałości niezdolności do pracy i stwierdzenia, że stan zdrowia K. Ż. nie rokuje poprawy. Inne stanowisko odnośnie tej kwestii wyraził K. K., który wskazywał na możliwość poprawy stanu zdrowia w wyniku protezoplastyki. Sąd z takim stanowiskiem zgodził się uznając je za przekonujące w przeciwieństwie do stanowiska biegłego M. G., które w części dotyczącej trwałości niezdolności do pracy w zasadzie nie zostało uzasadnione.

Oceniając opinie biegłych ortopedów, Sąd Okręgowy uwzględnił, że wydane opinie odnoszą się do zdolności ubezpieczonej do pracy w odniesieniu do zawodu projektanta wnętrz, wykonywanego przez nią od 1999r. Wprawdzie organ rentowy to kwestionował, ale nie można zgodzić się z jego zarzutami zawartymi w piśmie procesowym z dnia 19 października 2015r. (k. 34-35 a.s.), a sprowadzającymi się w zasadzie do stwierdzenia, że przy orzekaniu o niezdolności do pracy konieczne jest uwzględnienie posiadanych kwalifikacji, a nie tylko ostatniego stanowiska pracy. Wobec tego, w ocenie organu rentowego, K. Ż. z uwagi na posiadane wykształcenie wyższe z zakresu geologii oraz przebieg dotychczasowej pracy (wcześniejsza praca w charakterze pilota wycieczek) może podjąć pracę na poziomie posiadanych kwalifikacji, na stanowisku dostępnym przy istniejących ograniczeniach, bez konieczności przekwalifikowania. W ocenie Sądu uwzględnić należy jednak, że częściowa niezdolność do pracy polega na utracie w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Wymaga to uwzględnienia zarówno kwalifikacji formalnych (czyli zakresu
i rodzaju przygotowania zawodowego udokumentowanego świadectwami, dyplomami, zaświadczeniami), jak i kwalifikacji rzeczywistych (czyli wiedzy i umiejętności faktycznych, wynikających ze zdobytego doświadczenia zawodowego). Jak wskazał Sąd Najwyższy
w wyroku z dnia 20 marca 2013r. (I UK 538/12), przy ocenie niezdolności do pracy dla celów rentowych bardziej istotne są kwalifikacje rzeczywiste, gdyż ocena ta sprowadza się do stwierdzenia, w jakim stopniu wiedza i umiejętności, którymi dysponuje ubezpieczony, mogą być wykorzystane przez niego w pracy pomimo zaistniałych ograniczeń sprawności organizmu. W przypadku ubezpieczonej będą to jej kwalifikacje do wykonywania pracy w zakresie projektowania i aranżacji wnętrz. Ubezpieczona praktycznie przez cały okres swojej działalności wykonywała pracę właśnie jako projektant, aranżując wnętrza, a następnie nadzorując wykonanie projektu na budowie. Mając powyższe na uwadze stwierdzić zatem należy, że jej kwalifikacje do wykonywania pracy w charakterze projektanta mają charakter faktyczny. Ubezpieczona jako projektant pracowała przez wiele lat, co pozwoliło jej na nabycie odpowiednich umiejętności i doświadczenia zawodowego. W obecnym stanie zdrowia (z uwagi na schorzenia natury ortopedycznej) nie może wykorzystać w pracy nabytych kwalifikacji, ponieważ praca ta związana jest z wysiłkiem fizycznym. Jak wskazał w szczególności biegły sądowy ortopeda K. K., do czasu zabiegu operacyjnego jest niezdolna do wykonywania prac wymagających dłuższego stania, chodzenia, chodzenia po schodach, po drabinie, pracy na wysokości, prac wymagających podnoszenia i przenoszenia ciężarów. Sprawność i wydolność kończyn dolnych może się poprawić po wykonaniu protezoplastyki obu stawów biodrowych.

Konkludując, zasadnie orzekli więc biegli, że ubezpieczona utraciła zdolność do wykonywania pracy wykwalifikowanego projektanta wnętrz. Zdaniem ZUS, pozostała jej natomiast zdolność do wykonywania niżej kwalifikowanych prac fizycznych, tj. pilota wycieczek, przy których nie jest konieczne posiadanie pełnej zdolności fizycznej. Podkreślenia wymaga, że art. 12 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS wyraźnie stanowi o zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Z tego punktu widzenia projektant wnętrz z długoletnim doświadczeniem w pracy, posiada niewątpliwie wyższy poziom kwalifikacji zawodowych niż pracownik wykonujący proste prace, np. pilota wycieczek.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie K. Ż. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 23 kwietnia 2015r., znak: (...), jako zasadne zasługiwało na uwzględnienie.

Na wstępie wskazać należy, że organ rentowy wnioskował o zastosowanie w sprawie art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. Powołany przepis stanowi, że sprawie o świadczenie z ubezpieczeń społecznych, do którego prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji albo stwierdzenia stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, jeżeli podstawę do wydania decyzji stanowi orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub orzeczenie komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i odwołanie od decyzji opiera się wyłącznie na zarzutach dotyczących tego orzeczenia, sąd nie orzeka co do istoty sprawy na podstawie nowych okoliczności dotyczących stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji albo stwierdzenia stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, które powstały po dniu złożenia odwołania od tej decyzji. W tym przypadku sąd uchyla decyzję, przekazuje sprawę do rozpoznania organowi rentowemu i umarza postępowanie.

W rozpatrywanej sprawie Zakład Ubezpieczeń Społecznych jako uzasadnienie zgłoszonego wniosku powoływał badanie RTG z dnia 31 lipca 2015r., w którym ujawniono u K. Ż. zaawansowane – bardziej nasilone niż w badaniu RTG z 31 sierpnia 2012r. - zmiany zwyrodnieniowe obu stawów biodrowych, większe po stronie lewej, kwalifikujące się do całkowitej protezoplastyki ( pismo procesowe organu rentowego z dnia 5 lutego 2016r., k. 68 a.s.).

Zdaniem Sądu powoływana zmiana stanu zdrowia ubezpieczonej nie może być kwalifikowana jako nowa okoliczność uzasadniająca zastosowanie cytowanego przepisu. Chodzi bowiem w istocie o tę samą jednostkę chorobową, te same dolegliwości, a tylko nieco inny stopień ich nasilenia. W związku z tym Sąd nie orzekł zgodnie z treścią art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c., lecz rozpoznał odwołanie złożone przez K. Ż..

W myśl art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. (Dz. U z 2015r. poz. 748 z późn. zm.) o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy;

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3.  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

W myśl art. 57 ust. 2 przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Wskazane warunki te muszą być spełnione łącznie. Pierwszy z nich, tj. niezdolność do pracy, jest kategorią ubezpieczenia społecznego łączącą się z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu bez rokowania jej odzyskania po przekwalifikowaniu (art. 12 ustawy). Przy ocenie stopnia i trwałości tej niezdolności oraz rokowania co do jej odzyskania uwzględnia się zarówno stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności
w drodze leczenia i rehabilitacji, jak i możliwość wykonywania pracy dotychczasowej lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj
i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne ubezpieczonego (art. 13 ust. 1 ustawy) (wyrok Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 28 stycznia 2004 roku, II UK 222/03, OSNAPiUS rok 2004, Nr 19, poz. 340.).

Kolejna przesłanka, o której mowa w art. 57 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej, wiąże się z treścią art. 58. Wskazany przepis określa w ust. 1, że warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej:

1)1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;

2)2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;

3)3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;

4)4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;

5)5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.

Jeśli chodzi zaś o trzeci z warunków z art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej, to wiąże się on z okresami, w czasie których powinna powstać niezdolność do pracy (bądź w ciągu 18 miesięcy od ich ustania), aby ubezpieczony mógł skorzystać z prawa do renty.

Wskazywane warunki, z wyjątkiem niezdolności do pracy, nie podlegają ocenie, jeśli w oparciu o art. 61 ustawy emerytalnej prawo do renty, które ustało z powodu ustąpienia niezdolności do pracy, podlega przywróceniu. Następuje to wtedy, kiedy ciągu 18 miesięcy od ustania prawa do renty ubezpieczony ponownie stał się niezdolny do pracy. W przypadku postępowania o przywrócenie prawa do renty koniecznym i jedynym warunkiem jej ponownego przyznania jest ustalenie tylko jednej z przesłanek warunkujących przyznanie prawa do świadczenia, tj. niezdolności do pracy (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 grudnia 2013r., III AUa 1204/12).

W rozpatrywanej sprawie K. Ż. po raz pierwszy wystąpiła z wnioskiem o rentę z tytułu niezdolności do pracy, zatem wszystkie wskazane warunki musiały być spełnione i podlegały rozważeniu. Pierwszy z warunków – niezdolność do pracy – ziścił się, ponieważ, jak wynika z opinii biegłych ortopedów, K. Ż. jest osobą częściowo niezdolną do pracy. W jej przypadku schorzenia natury ortopedycznej mają decydujące znaczenie dla oceny zdolności do pracy zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji. Obaj orzekający w sprawie biegli w/w specjalności ocenili, że stopień zaawansowania choroby ubezpieczonej, daje podstawy do uznania częściowej niezdolności do pracy, co Sąd z przyczyn wskazanych zaaprobował. Ostatecznie i organ rentowy takiego stanowiska wyrażonego przez biegłego K. K., nie kwestionował (k. 69 a.s.).

Jeśli chodzi o drugi warunek, to i on został spełniony. Niezdolność ubezpieczonej do pracy – według biegłego K. K. powstała 27 listopada 2015r., a zatem kiedy ubezpieczona była w wieku powyżej 30 lat. To z kolei powoduje, że wymagany okres składkowy i nieskładkowy powinien wynosić 5 lat i przypadać w dziesięcioleciu przed datą złożenia wniosku o rentę bądź przed datą powstania niezdolności do pracy. Ubezpieczona takim okresem się legitymuje, co potwierdza karta przebiegu jej zatrudnienia (k. 44 t. I a.r.) oraz dokumenty wskazujące przebieg ubezpieczenia. Z tych dokumentów wynika również, że niezdolność do pracy powstała przed upływem 18 miesięcy od daty, za którą składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, zostały zapłacone (28 lutego 2015 roku).

Uwzględniając powyższe, przyznanie ubezpieczonej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy było możliwe. Sąd Okręgowy uznając opinię biegłego K. K. za bardziej przekonującą i logicznie uzasadnioną w kwestii czasu trwania niezdolności do pracy - na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. - zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującej K. Ż. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od dnia 27 listopada 2015r. do dnia 30 listopada 2017r.

ZARZĄDZENIE

(...)