Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 kwietnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Andrzej Dyrda

Sędzia SO Anna Hajda (spr.)

Sędzia SR (del.) Łukasz Malinowski

Protokolant Aldona Kocięcka

po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2016 r. w Gliwicach na rozprawie

sprawy z powództwa W. B. (1)

przeciwko Ł. B.

o ustalenie ojcostwa i alimenty

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 5 listopada 2015 r., sygn. akt V RC 228/15

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 300 (trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Łukasz Malinowski SSO Andrzej Dyrda SSO Anna Hajda

UZASADNIENIE

Małoletni powód, reprezentowany przez matkę M. B., domagał się ustalenia, że jego ojcem jest Ł. B.. Nadto wnosił o nienadawanie mu nazwiska ojca oraz zasądzenie od pozwanego po 1.500 zł miesięcznie tytułem alimentów poczynając od maja 2015r. i kosztów procesu. W uzasadnieniu matka małoletniego wskazała, że pozostawała w nieformalnym związku z pozwanym przez półtora roku. W tym czasie nie obcowała z innym mężczyzną. Podała, że pozwany interesuje się dzieckiem i regularnie je odwiedza, a także płaci alimenty w wysokości po 300 zł miesięcznie. Kwota ta jednak nie wystarcza na pokrycie potrzeb dziecka, które cierpi na alergię. Wskazała, że ojciec małoletniego powoda osiąga dochód w wysokości około 3.000 zł miesięcznie.

Pozwany nie kwestionował faktu, że małoletni jest jego synem. Domagał się nadania dziecku jego nazwiska, a nadto uznał żądanie w zakresie alimentów do kwoty po 300 zł miesięcznie. Podał, że uzyskuje dochód w wysokości 2.500 – 2700 zł miesięcznie. Podkreślał, że potrzeby małoletniego powoda nie przekraczają przeciętnych kosztów utrzymania dziecka w tym wieku. Wskazał również, że dobrowolnie kupuje dziecku wiele rzeczy, utrzymuje z nim kontakt, uczestniczy w jego życiu i finansuje bieżące potrzeby.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy ustalił, że pozwany Ł. B., syn W. i C., urodzony (...) w G., jest ojcem małoletniego W. B. (2) urodzonego (...) w G., akt urodzenia wydany przez Urząd Stanu Cywilnego w G. za numerem (...). Nadto Sąd nadał małoletniemu nazwisko (...) oraz umorzył postępowanie co do żądanie pozbawienia pozwanego władzy rodzicielskiej nad dzieckiem. Tytułem alimentów na rzecz małoletniego zasądził od pozwanego kwotę 700 zł miesięcznie, płatne do rąk matki małoletniego – M. B., do dnia 10-go każdego miesiąca począwszy od 5 listopada 2015r. z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat. W pozostałej części powództwo o alimenty oddalił. Wyrokowi w części zasądzającej alimenty nadał rygor natychmiastowej wykonalności oraz odstąpił od obciążania pozwanego kosztami postępowania.

Orzeczenie to zapadło przy ustaleniu, że małoletni pochodzi ze związku (...) i pozwanego Ł. B.. Obecnie ma 10 lat. Miesięczny koszt utrzymania dziecka wynosi około 800 zł. Do stałych wydatków należy dodatkowo doliczyć koszt wypoczynku wakacyjnego i w okresie ferii w wysokości łącznie około 4.000 zł.

Przedstawicielka ustawowa małoletniego pracuje jako instruktorka na siłowni dla kobiet za minimalnym wynagrodzeniem. Poprzednio była zatrudniona w charakterze instruktora narciarstwa i pilota wycieczek i otrzymywała wynagrodzenie w granicach 2.000 – 2.500 zł.

Pozwany posiada wykształcenie wyższe. Ukończył studia na Politechnice (...) na Wydziale Elektrycznym. Studia sfinansował mu zakład pracy w zamian z podpisanie zobowiązania do pracy przez kolejne 5 lat. Z tytułu wykonywanej pracy ojciec małoletniego uzyskuje od 2.500 – 2.700 zł miesięcznie. Mieszka z obecną partnerką i jej dzieckiem we własnym mieszkaniu, na zakup którego zaciągnął kredyt hipoteczny. Miesięczna rata kredytu wynosi 772,72 zł. Pozwany spłaca również inne kredyty zaciągnięte na zakup wyposażenia do mieszkania, roweru dla syna i zapłatę za kolonie syna. Ich raty wynoszą łącznie 370 zł miesięcznie. Na utrzymanie mieszkania i opłacenie rachunków pozwany przeznacza 836,70 zł. Ojciec małoletniego interesuje się synem. Przychodzi do niego około godziny 17:00 i spędza z dzieckiem około 4 godzin bawiąc się i odrabiając z małoletnim zadania. Zabiera również powoda do siebie. Kiedy pozwany mieszkał na stancji syn kilkukrotnie u niego nocował. We wrześniu zobowiązany kupił małoletniemu synowi część wyprawki szkolnej. Dawał również synowi drobne kieszonkowe na wyjazdy.

Wobec niekwestionowania przez pozwanego ojcostwa Sad, ustalił jego ojcostwo w stosunku do małoletniego. Z uwagi na sprzeczne oświadczenia rodziców co do nazwiska, które ma nosić dziecko Sąd na podstawie art. 89 kro orzekł, że małoletni będzie nosił nazwisko dwuczłonowe składające się z nazwiska matki i dołączonego do niego nazwiska pozwanego. Z uwagi na cofnięcie wniosku o pozbawienie pozwanego władzy rodzicielskiej na rozprawie w dniu 5 listopada 2015r. Sąd umorzył postępowanie w tym zakresie.

Wskazując na treść art. 96 kro i art. 135 kro Sąd uznał za uzasadnione żądanie zasądzenia alimentów na rzecz małoletniego powoda. Uwzględniając koszt utrzymania małoletniego powoda, ustalony na 1.100 zł miesięcznie, Sąd uznał za zasadne obciążenie pozwanego alimentami w wysokości po 700 zł miesięcznie. Kwota ta w ocenie Sądu Rejonowego jest adekwatna do jego możliwości zarobkowych, które kształtują się na poziomie otrzymywanego wynagrodzenia w wysokości 2.500 – 2.700 zł netto. Ustalając wysokość obowiązku alimentacyjnego Sąd uwzględnił również okoliczność, że matka dziecka wykonuje swój obowiązek alimentacyjny także przez osobiste starania o wychowanie małoletniej. Rygor natychmiastowej wykonalności nadano na mocy art. 333 § 1 pkt 1 kpc.

Apelację od wyroku wywiódł pozwany zaskarżając wyrok w zakresie punktu zasądzającego alimenty ponad kwotę 300 zł miesięcznie. Zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych w odniesieniu do zakresu potrzeb małoletniego powoda zaspokajanych przez matkę dziecka. Nadto zarzucił pominięcie w ustaleniach faktycznych, że powód do 2015r. miał zorganizowany i opłacony przez ojca wypoczynek wakacyjny. W ocenie skarżącego Sąd nie uwzględnił również przy ustalaniu alimentów potrzeb uprawnionego, w zakresie w jakim zostały one zaspokojone przez zobowiązanego oraz nie odniósł tych potrzeb do majątkowych możliwości pozwanego. Zobowiązany wskazał również, że Sąd pominął przy ustalaniu obowiązku alimentacyjnego obciążenia pomniejszające dochód uzyskiwany przez pozwanego, a także fakt, że łoży na małoletniego, gdy dziecko znajduje się pod jego opieką. W oparciu o tak podniesione zarzuty domagał się zmiany zaskarżonego orzeczenia i oddalenia powództwa ponad kwotę 300 zł miesięcznie oraz adekwatnego do takiego rozstrzygnięcia orzeczenia o kosztach procesu. Względnie domagał się uchylenia wyroku i przekazania sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na apelację powód wnosił o jej oddalenie i zasądzenie od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazywał na trafność i prawidłowość rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelacja pozwanego nie zasługiwała na uwzględnienie.

Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy i przyjęte za podstawę rozstrzygnięcia są prawidłowe i w pełni znajdują potwierdzenie w zgromadzonych dowodach. Zostały one poddane wnikliwej ocenie, zgodnej z wypływającymi z treści art. 233 kpc dyrektywami. Z tych to przyczyn Sąd Okręgowy podzielił je i przyjął za własne.

Z charakteru świadczeń alimentacyjnych wynika, że ich celem jest dostarczanie uprawnionemu środków do zaspokojenia jego bieżących potrzeb, przy czym obowiązek dostarczania wskazanych środków musi być zawsze brany pod uwagę w połączeniu z możliwościami zarobkowymi i majątkowymi osoby zobowiązanej. Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego wyznaczają zaś jego zarobki oraz dochody, jakie uzyskuje przy wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych. Uzyskane zaś od zobowiązanego środki pieniężne służyć mają nie tylko pokryciu kosztów związanych z bieżącym utrzymaniem małoletniego lecz także mają zabezpieczać prawidłowe wychowanie i rozwój małoletniego.

Odnosząc się do okoliczności niniejszej sprawy należy stwierdzić, że nie zasługiwał na uwzględnienie podnoszony w apelacji zarzut zmierzający do wykazania, iż Sąd przez błędne ustalenie potrzeb uprawnionego oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego, zasądził na rzecz małoletniego powoda alimenty w zbyt dużej wysokości.

Przede wszystkim nie sposób doszukać się naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 135 § 1 kro przez błędne ustalenie potrzeb uprawnionego. Pozwany w apelacji wywodzi, że przedstawicielka ustawowa nie wykazała kosztów utrzymania małoletniego w wysokości usprawiedliwiającej obciążenie go obowiązkiem alimentacyjnym w kwocie 700 zł miesięcznie. Z takim twierdzeniem nie sposób się zgodzić. Wskazać należy, ze matka uprawnionego w toku postępowania dokładnie wskazała jakie koszty ponosi w związku z utrzymaniem dziecka. Co istotne wysokość tych kosztów nie była co do zasady kwestionowana przez zobowiązanego. Ponadto zauważyć należy, że wskazane przez matkę małoletniego powoda usprawiedliwione koszty utrzymania dziecka (1.100 zł miesięcznie) nie obejmują wydatków związanych z utrzymaniem wspólnie zajmowanego z małoletnim mieszkania, w zakresie w jakim go obciążają. W rezultacie uznać należało, że usprawiedliwione potrzeby małoletniego zostały określone w sposób prawidłowy. Zwłaszcza w świetle ugruntowanego stanowiska doktryny i orzecznictwa, zgodnie z którym usprawiedliwione potrzeby uprawnionego obejmują nie tylko niezbędne środki na zapewnienie podstawowego utrzymania, ale również wydatki mające zapewnić prawidłowy rozwój dziecka, w tym rozwój zainteresowań. Wbrew przy tym stanowisku pozwanego koszty ewentualnych wyjazdów wakacyjnych i w okresie ferii stanowią część całkowitych kosztów utrzymania dziecka i jako takie zostały przez Sąd pierwszej instancji uwzględnione, co wynika wprost z treści pisemnych motywów zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Nie sposób również podzielić stanowiska apelującego, który w apelacji podnosi, że osiągany przez niego dochód i wysokość obciążeń z tytułu zaciągniętych kredytów nie uzasadniają zasadzenia alimentów w wysokości określonej zaskarżonym wyrokiem. Należy zwrócić uwagę, że ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika jednoznacznie, że pozwany osiągał w ostatnich 6 miesiącach stały miesięczny dochód netto w kwocie 2.275,96 zł. Dochód ten co prawda jest nieznacznie niższy od ustalonego przez Sąd pierwszej instancji, lecz nawet takie wynagrodzenie umożliwia spełnianie obowiązku alimentacyjnego w wysokości określonej zaskarżonym wyrokiem. Podkreślić w tym miejscu należy, że obowiązek alimentacyjny wobec własnego dziecka wyprzedza wszelkie inne zobowiązania, które winny być spłacane dopiero po zaspokojeniu potrzeb uprawnionego do alimentacji dziecka. W konsekwencji wysokość obciążeń, które co miesiąc pozwany ponosi z tytułu spłaty rat zaciągniętych kredytów nie mogła wpłynąć na ocenę jego możliwości zarobkowych i majątkowych, a w konsekwencji na wymiar zobowiązania alimentacyjnego. Wskazać przy tym również należy, że pozwany mieszka wspólnie z nową partnerką, a zatem koszty utrzymania mieszkania, które określił na 836,70 zł powinny obciążać go tylko w połowie.

Reasumując, powyższe rozważania musiały doprowadzić Sąd Okręgowy do stwierdzenia, iż Sąd Rejonowy ustalił obowiązek pozwanego w wysokości prawidłowej, umożliwiającej zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, a jednoczenie odpowiadającej realnym możliwościom zarobkowym zobowiązanego

Podzielając zatem motywy, leżące u podstaw zaskarżonego orzeczenia, Sąd Okręgowy oddalił apelację jako nieznajdującą usprawiedliwionych podstaw prawnych (art. 385 kpc). O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono w oparciu o art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 98 § 1 i § 3 kpc oraz § 6 pkt 3 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013r., poz. 461 t.j.).

SSR (del.) Łukasz Malinowski SSO Andrzej Dyrda SSO Anna Hajda