Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 października 2013 roku

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy
w składzie:

Przewodniczący SSO Włodzimierz Hilla - sprawozdawca

Sędziowie SO Adam Sygit

SO Wiesław Juchacz

Protokolant sekr. sądowy Hanna Płaska

przy udziale Gizeli Kubickiej - prokuratora Prokuratury Okręgowej
w Bydgoszczy

po rozpoznaniu w dniu 17 października 2013 roku

sprawy C. T.

oskarżonego z art. 178a§4 k.k. i art. 244 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k., art. 190§1 k.k., art. 288§1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 3 kwietnia 2013 roku sygn. akt XVI K 681/12

zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że z kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonemu czynu eliminuje przepis art. 64 § 1 kk; utrzymuje zaskarżony wyrok w pozostałej części; zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze i jego wydatkami obciąża Skarb Państwa.

IV Ka 541/13

UZASADNIENIE

Oskarżony C. T. pozostawał pod zarzutem popełnienia trzech występków, opisanych w akcie oskarżenia, a zakwalifikowanych z art. art.: 178a § 4 k.k. i 244 k.k. w zw. z 12 k.k.; 190 § 1 k.k. oraz 288 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy wyrokiem z 3 kwietnia 2013 r. (sygn. akt XVI K 681/12) orzekł wobec oskarżonego, że:

1. uznał go za winnego tego, że 13 grudnia 2011 r. w B. przy ul. (...) prowadził samochód marki V. (...) nr rej. (...) w ruchu lądowym, znajdując się w stanie nietrzeźwości, mając o godz. 22:49 i o godz. 23:09 – 1,12 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, przy czym czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z 3 grudnia 2007 r. – sygn. akt XVI K 2491/07 za przestępstwo z art. 178a § 1 k.k. oraz w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych orzeczonego wyrokiem Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z 22 września 2008 r. – sygn. akt XVI K 2192/08 obowiązującego od 30.09.2008 r. do 30.09.2013 r. oraz w ciągu 5 lat od odbycia w okresie od 10.12.2009 r. do 22.04.2010 r. i od 2.05.2010 r. do 26.07.2010 r. kary 8 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z 3.12.2007 r. – sygn. akt XVI K 2491/07 za przestępstwo z art. 178a § 1 k.k., tj. za winnego występku z art. 178a § 4 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za to, na podstawie art. 178a § 4 k.k., wymierzono mu karę 9 miesięcy pozbawienia wolności;

2. uznał go za winnego czynu zarzucanego mu w pkt. 2 aktu oskarżenia (polegającego na tym, że 13 grudnia 2011 r. w B.przy ul. (...)podczas kontroli drogowej kierował w stosunku do policjanta B. B.groźby karalne pozbawienia życia, czym wywołał w pokrzywdzonym uzasadnioną obawę spełnienia tych gróźb – przyp. SO), tj. czynu z art. 190 § 1 k.k. i za to, na podstawie cyt. przepisu ustawy, wymierzono mu karę 4 miesięcy pozbawienia wolności;

3. uznał go za winnego tego, że 13 grudnia 2011 r. w B. na ul. (...) uszkodził urządzenie (...) znajdujące się, na stanie KP B. – F. w ten sposób, że podczas próby badania trzeźwości uderzył ręką w urządzenie i wytrącił je z ręki interweniującego funkcjonariusza, w wyniku czego uszkodzeniu uległa obudowa, czym spowodował straty w wysokości 609,02, tj. czynu z art. 288 § 1 k.k. i za to, na podstawie cyt. przepisu ustawy, wymierzył mu karę 3 miesięcy pozbawienia wolności.

4. na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. w miejsce orzeczonych kar jednostkowych wymierzono oskarżonemu karę łączną roku pozbawienia wolności;

5. na podstawie art. 42 § 2 k.k. orzeczono wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 6 lat;

6. na podstawie art. 49 § 2 k.k. zobowiązano oskarżonego do zapłaty świadczenia pieniężnego w wysokości 500 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej;

7. na podstawie art. 46 § 1 k.k. zobowiązano oskarżonego do naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez zapłatę na rzecz Komendy Miejskiej Policji w B. kwotę 609,02 zł.

Niniejszy wyrok zawiera nadto rozstrzygnięcia w trybie przepisu art. 63 § 1 k.k., a także odnośnie kosztów sądowych w sprawie.

Powyższy wyrok został zaskarżony w trybie apelacji, w całości, przez obrońcę oskarżonego, który podniósł zarzuty:

1. z powołaniem się na podstawę odwoławczą określoną w art. 438 pkt 1 k.p.k. - obrazy prawa materialnego, a mianowicie art. 53 § 1 k.k., poprzez nieuwzględnienie okoliczności rzutujących na wymiar kary, a to - problemu alkoholowego oskarżonego, posiadania przezeń zobowiązań alimentacyjnych, faktu przestawiania samochodu jedynie na krótkim odcinku drogi;

2. z powołaniem się na przepis art. 438 pkt 2 k.p.k. – obrazy przepisów postępowania, a to: art.art.: 7, 424 § 1 pkt 1, 167 w zw. z 9 § 1 oraz 10 k.p.k., poprzez:

- wadliwe uznanie, że zachowanie oskarżonego można uznać za wypełniające dyspozycję przepisu art. 190 § 1 k.k., w sytuacji, kiedy tego rodzaju sytuacje wiążą się z ryzykiem zawodowym funkcjonariusza, w konsekwencji nieuprawnionego przyjęcia, że groźbę oskarżonego można było uznać za uzasadnioną;

- oparcia rozstrzygnięcia na nieobiektywnych dowodach odnośnie zarzutu 3. - przedłożonych przez samego zainteresowanego – pokrzywdzonego; nadto oskarżonemu nie wykazano winy; poza tym, nie ustalono w jakim trybie i w jakich okolicznościach dokonano naprawy rzeczonego urządzenia, zwłaszcza, że było ono sprawne w dniu zdarzenia.

W konkluzji apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i wymierzenie oskarżonemu za czyn z pkt. 1 kary wolnościowej oraz o uniewinnienie go odnośnie pozostałych, zarzucanych mu czynów.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego była zasadna wyłącznie o tyle, o ile wywołując postępowanie odwoławcze w sprawie, implikowała konieczność wydania orzeczenia o charakterze reformatoryjnym, w zakresie określonym w części dyspozytywnej wyroku.

W ocenie sądu odwoławczego, sąd pierwszej instancji w sposób w pełni należyty, kompletny i wyczerpujący przeprowadził postępowanie dowodowe, po czym poczynił jak najbardziej trafne ustalenia faktyczne skutkujące uznaniem sprawstwa oskarżonego w zakresie zarzucanych mu czynów, po przeprowadzeniu kompleksowej, wnikliwej i gruntownej analizy i oceny całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.

W ocenie organu ad quem, sąd orzekając y w swym kompletnym i w pełni przekonującym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, czyniącym zadość – wbrew treści zarzutu obrony - tym wymogom, jakie zakreśla dlań treść przepisu art. 424 k.p.k., wskazał, na jakich dowodach oparł dokonane ustalenia i z jakich powodów nie uznał dowodów przeciwnych. Z treści uzasadnienia zatem w sposób jednoznaczny, jasny i zrozumiały wynika dlaczego zapadł taki właśnie wyrok, a przedstawiona ocena dowodów, jak wspomniano, w żaden sposób nie wykracza poza granice ich swobodnej oceny, uwzględnia wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego oraz zasady logicznego rozumowania, jak najbardziej uprawnienie korzystając z ochrony przewidzianej właśnie treścią przepisu art. 7 k.p.k.

Sąd odwoławczy w powyższym zakresie z tą argumentacją, jaka została tamże przywołana, w pełni się utożsamia i się do niej odwołuje , nie dostrzegając zatem konieczności ponownego szczegółowego jej przytaczania.

Czyniąc natomiast zadość stosownym wymogom procesowym przewidzianym dla postępowania odwoławczego treścią przepisów art. art.: 433 § 2 i 457 § 3 k.p.k., należy stwierdzić co następuje:

Niniejsza apelacja w gruncie rzeczy jawi się jako wyłącznie polemiczna wobec ustaleń sądu orzekającego oraz rzetelnej, wyczerpującej, logicznej i w pełni przekonującej argumentacji zawartej w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, nie dostarczając merytorycznych argumentów tego rodzaju, które mogłyby i winny by skłaniać do podzielenia zarzutów wywiedzionych w tymże środku odwoławczym oraz przywołanej tamże argumentacji, gdzie usiłuje się w sposób właśnie wyłącznie polemiczny, a przy tym jednostronny i uproszczony kwestionować prawidłowość i zasadność zapadłego rozstrzygnięcia.

Odnosząc się natomiast wprost do treści poszczególnych argumentów i okoliczności przytoczonych w apelacji dla wsparcia sformułowanych w niej zarzutów odwoławczych, stwierdzić należy co następuje:

Nie są trafne zarzuty obrazy przepisów postępowania i to nie tylko dlatego, że w gruncie rzeczy apelacja nie zawiera pogłębionej argumentacji, z jakich to powodów miałoby dojść do obrazy owych, poszczególnych wymienionych w pkt. II. a) apelacji przepisów ustawy.

Przede wszystkim, konstatacji wymaga, że brak jest jakichkolwiek rzeczowych przesłanek do uznania, iżby fakt kierowania przez oskarżonego przedmiotowych gróźb pod adresem policjanta mógł być kwestionowany. Funkcjonariusze Policji wykonywali wobec oskarżonego swe rutynowe czynności służbowe, oskarżony był dla nich osobą przypadkową, a relacje między nimi silą rzeczy musiały być całkowicie obojętne. Zatem, jeśli zdecydowali się na podjęcie wobec oskarżonego ustalonych czynności służbowych, to w sposób oczywisty oskarżony dał im po temu taki powód, jaki zadeklarowali w swych oświadczeniach procesowych.

Równocześnie zaś, jako chybioną należy co do samej zasady tezę, że określony sprawca nie może wypełnić dyspozycji przewidzianej treścią art. 190 § 1 k.k. w odniesieniu do osoby będącej funkcjonariuszem Policji, jaką to tezę zdaje się próbuje uzasadnić autor apelacji. Zatem, okoliczności, w jakich krytyczne groźby miały miejsce oraz słowa, jakich oskarżony użył względem pokrzywdzonego B. B., w sposób oczywisty mogły wzbudzić w nim uzasadnioną obawę ich spełnienia. Zwłaszcza, że oskarżony był nietrzeźwy, agresywny, w stanie silnego wzburzenia. Trudno natomiast czynić tego rodzaju aprioryczne założenie, jak czyni się to w apelacji, że tego rodzaju groźby wypowiadane przez osobę nietrzeźwą z gruntu należałoby lekceważyć. W konsekwencji, z powodów przytaczanych przez pokrzywdzonego z powodzeniem sąd orzekający mógł przyjąć, że groźby te miały taki charakter, że wyczerpywały one ustawowe znamiona występku penalizowanego cyt. przepisem ustawy.

Nie zasługuje na uwzględnienie także ten zarzut odwoławczy, jaki zawarty jest w pkt. II. b) apelacji.

Przede wszystkim, nie jest niczym nadzwyczajnym, że organ procesowy niejednokrotnie czyni swe ustalenia na podstawie deklaracji samego pokrzywdzonego co do wysokości powstałej w jego mieniu szkody, gdzie z różnych powodów nie korzysta się z wiadomości specjalnych biegłego. W konsekwencji, w realiach niniejszej sprawy, w sposób oczywisty również nie było po temu powodu. Natomiast, zeznania policjantów, wespół z treścią zgromadzonych dowodów z dokumentów, z powodzeniem w sposób miarodajny i wiarygodny dowodzą, już to samego faktu powstania uszkodzenia, ewidentnie wiązanego z przebiegiem krytycznego zdarzenia (ułamany sensor – uszkodzenie mechaniczne – k. 139), już to konieczności dokonania jego naprawy, już to wreszcie wysokości szkody związanej z ceną jego naprawy (k. 39,78).

Jako gołosłowne należy uznać wyjaśnienia sprawcy co do rzekomego, przypadkowego uszkodzenia urządzenia, tak wobec treści zeznań policjantów w tym względzie, jak i ustalonego i bezspornego stanu, w jakim C. T. w inkryminowanym czasie pozostawał (był znacząco nietrzeźwy – 1,12 mg/l alkoholu we krwi – k. 5 i agresywny).

Wreszcie, chybiony jest - co do samej swej istotny - pierwszy ze sformułowanych w apelacji zarzutów, dotyczący obrazy przepisu prawa materialnego, a mianowicie przepisu art. 53 § 1 k.k. Okoliczności, jakie obrona podniosła w tej części swego środka odwoławczego, mogłyby co najwyżej stanowić podstawę zarzutu opartego na tej podstawie odwoławczej, jaka statuowana jest treścią przepisu art. 438 pkt 4 k.p.k., a więc ewentualnej rażącej surowości wymierzonej oskarżonemu kary, względnie z art. 438 pkt 3 k.p.k., poprzez dokonanie wadliwych ustaleń faktycznych implikujących wadliwe ustalenie prognozy kryminologicznej względem oskarżonego, leżącej u podstaw orzekania bezwzględnej kary pozbawienia wolności, bądź kary o charakterze wolnościowym (z warunkowym zawieszeniem jej wykonania).

Zarzut obrazy prawa materialnego ma charakter samoistny i jest uprawniony wyłącznie wówczas, gdy nie są kwestionowane ustalenia faktyczne, choćby w takim zakresie, o jakim mowa powyżej.

Równocześnie zaś, sąd odwoławczy nie dostrzega jakichkolwiek racjonalnych przesłanek do ingerencji w treść rozstrzygnięcia o karze, zarówno w zakresie wymierzonych oskarżonemu kar jednostkowych, jak i kary łącznej, a także jej izolacyjnego charakteru. Za prawidłowością orzeczenia w tym zakresie przemawiają wszystkie ustalenia w zakresie przedmiotowych i podmiotowych okoliczności przypisanych oskarżonemu czynów, a których, ze wszystkich przywoływanych powodów, nie ma podstaw kwestionować.

Natomiast dotychczasowa kilkukrotna karalność sądowa oskarżonego, również za czyny popełnianie w stanie nietrzeźwości, wskazuje na to, że brak jest jakichkolwiek podstaw do postawienia wobec wymienionego pozytywnej prognozy kryminologicznej i przyjęcia, że w tym wypadku, pomimo ewentualnego warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności, oskarżony będzie przestrzegał porządku prawnego i nie popełni ponownie przestępstwa.

Nadto, przypomnienia wymaga, że w zakresie pierwszego z przypisanych sprawcy czynów, działał on w warunkach § 4 art. 178a k.k. Zatem, warunkowemu zawieszeniu wykonania kary w tym zakresie sprzeciwiała się regulacja zawarta w treści art. 69 § 4 k.k., albowiem w sposób oczywisty okoliczności przedmiotowej sprawy niepodobna jest uznać jako przewidziany tamże „szczególnie uzasadniony wypadek”. Nie trzeba dodawać, że apelacja w tym przedmiocie milczy.

Tak wymierzona oskarżonemu kara, także w ocenie sądu odwoławczego, winna w optymalny sposób spełnić wszelkie te cele kary, jakie ustawodawca statuuje właśnie treścią przepisu art. 53 k.k.

Natomiast, zaskarżony wyrok wymagał modyfikacji w zakresie w jakim konieczne było wyeliminowanie z podstawy skazania przepisu art. 64 § 1 k.k. Jego zastosowanie pozostawało w kolizji z brzemieniem i zastosowaniem przepisu art. 178a § 4 k.k. To właśnie z tego powodu zastosowano wobec oskarżonego ów przepis w kwalifikowanej postaci przedmiotowego przestępstwa. Równocześnie, oczywiste jest, że oskarżony nie odpowiadał dotychczas w warunkach art. 178a § 4 k.k., co wespół zastosowanie w kwalifikacji prawnej czynu przepisu art. 64 § 1 k.k. czyniło niezasadnym.

Rozstrzygnięcie odnośnie kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze uzasadnione jest treścią przepisów art. 634 k.p.k. i art. 624 § 1 k.p.k., związane z aktualną sytuacją życiową i materialną oskarżonego.