Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: IV Ka 301/16

UZASADNIENIE

T. S. pozostaje pod zarzutem popełnienia czynów polegających na tym, że:

1)  10 lutego 2015 r. w B. na ul. (...) na wysokości stacji paliw (...) prowadził na drodze publicznej samochód marki D. - C. (...) o nr. rej. (...) znajdując się w stanie nietrzeźwości, gdzie badanie na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu przeprowadzone urządzeniem kontrolno - pomiarowym typu D. A. (...) wykazało o godzinie 0:44 - 0,70 mg/l, natomiast o godzinie 23:30 - 23:40 stężenie alkoholu w jego krwi wynosiło 1,58 promila - 1,63 promila, tj. występek z art. 178a§ 1 k.k.;

2)  10 lutego 2015 r. w B. na ul. (...) na terenie stacji paliw (...) groził M. P. (1) pozbawieniem życia, która to groźba wzbudziła u pokrzywdzonej uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu ponad 6 miesięcy kary pozbawienia wolności na mocy wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z 20 czerwca 2012 r., sygn. akt IV K 293/10, zmienionego wyrokiem Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z 22 października 2012 r., sygn. akt IV Ka 886/12, którą odbył w okresie od 29 stycznia 2010 r. do 23 sierpnia 2010 r. m.in. za czyn z art. 191 § 1 k.k., tj. występku z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy wyrokiem z 25 listopada 2015 r. (sygn. akt XI K 492/15) orzekł, że:

1.  uznał oskarżonego za winnego czynu zarzucanego mu w pkt. 1. aktu oskarżenia, z tym ustaleniem, że prowadził ww. samochód w ruchu lądowym, tj. czynu z art. 178a § 1 k.k. i za to, na podstawie cyt. przepisu ustawy, wymierzył mu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności;

2.  na podstawie art. 42 § 2 k.k. orzeczono wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat;

3.  na podstawie art. 49 § 2 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. orzeczono względem oskarżonego świadczenie pieniężne w kwocie 1.500 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej;

2

4.  oskarżony został uznany za winnego czynu opisanego w pkt. 2. aktu oskarżenia, tj. czynu z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za to, na podstawie art. 190 § 1 k.k., wymierzono mu karę 10 miesięcy pozbawienia wolności;

5.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczono na poczet orzeczonej w pkt. 1 wyroku kary pozbawienia wolności okres faktycznego zatrzymania w sprawie 11 lutego 2015 r., przyjmując, że jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności równa się jednemu dniowi kary pozbawienia wolności;

6.  na podstawie art. 85 § 1 k.k. i art. 86 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. w miejsce orzeczonych w pkt. 1 i 4. kar jednostkowych pozbawienia wolności wymierzono oskarżonemu karę łączną roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności.

Niniejszy wyrok zawiera nadto rozstrzygnięcie odnośnie kosztów sądowych w sprawie.

Powyższy wyrok został zaskarżony, w trybie apelacji, przez obrońcę oskarżonego, który zaskarżył ów wyrok w całości podnosząc zarzuty:

1. naruszenia przepisów postępowania, a mianowicie:

a)  art. 7 i art. 424 § 1 k.p.k. poprzez niepoddanie ocenie całości zeznań śwd. K. Ś., nieuwzględnienie przy ocenie dowodów wyjaśnień oskarżonego, a nadto zeznań świadków: M. P., M. W., K. W. i M. K.;

b)  art. 377 § 4 k.p.k. poprzez uznanie za wystarczające odczytanie wyjaśnień oskarżonego z postępowania przygotowawczego pomimo występowania w nich sprzeczności, także w zestawieniu z zeznaniami śwd. M. Ś.;

c)  art. 392 § 1 k.p.k. w zw. z art. 394 § 2 k.p.k. przez ujawnienie bez odczytywania na rozprawie protokole zeznań wymienionych niżej świadków, w sytuacji gdy są to zasadnicze dowody oskarżeni a dotyczą bezpośrednio faktu głównego;

d)  art.art.: 7, 92, 410 w zw. z 393 § 1 i 394 § 1 i 2 k.p.k. poprzez ujawnienie bez odczytywania protokołów przeprowadzonych w postępowaniu przygotowawczym oględzin płyt DVD i CD obejmujących nagranie z monitoringu stacji benzynowej i nagranie video wykonane przez M. Ś., obejmujących stenogramy z tych nagrań;

e)  art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. przez uwzględnienie w podstawie rozstrzygnięcia wydruków z fotografii z k. 53 0 55 pomimo, że nie zostały one ujawnione w toku rozprawy głównej;

f)  art. 5 § 2 k.p.k. i art. 413 § 2 pkt 1 k.p.k. przez wskazanie w opisie przypisanego oskarżonemu czynu, jakoby stężenie alkoholu we krwi oskarżonego o godz. 23:30 - 23: 40 wyniosło od 1,58 do 1,63 promila, co miało istotny wpływ na treść orzeczenia;

3

2. błędu w ustaleniach faktycznych, polegającego na przyjęciu, że krytycznego dnia oskarżony prowadził pojazd na drodze publicznej, podczas gdy brak jest po temu dowodów, a także błędnego przyjęcia, że oskarżony wystosował wobec pokrzywdzonej słowa mogące wzbudzić w niej uzasadnioną obawę ich realizacji, co miało istotny wpływ na treść orzeczenia.

W uzasadnieniu apelacji sformułowano wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Niniejsza apelacja była zasadna o tyle, o ile wywołując postępowanie odwoławcze implikowała konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Równocześnie Sąd Okręgowy pragnie skonstatować, że mając na uwadze treść opisanych wyżej zarzutów odwoławczych zawartych w apelacji obrońcy oskarżonego, rozstrzygnięcie takie podyktowane było regulacją przewidzianą treścią przepisów art. 427 k.p.k. oraz art. 440 k.p.k.

Wreszcie, stosownie do treści przepisu art. 436 k.p.k., rozpoznanie rzeczonego środka odwoławczego zostało ograniczone wyłącznie do uchybień podlegających uwzględnieniu z urzędu i w konsekwencji tylko i wyłącznie taki zakres obejmuje uzasadnienie niniejszego dokumentu procesowego.

Mając na względzie następujące w ostatnim czasie liczne zmiany stanu prawnego w zakresie obowiązującej procedury karnej, na wstępie dalszych rozważań konieczne było skonstatowanie i takiej oto okoliczności, że akt oskarżenia w niniejszej sprawie wpłynął do sądu 30 czerwca 2015 r., a zatem przed wejściem w życie, w tym zakresie, przepisów ustawy z 27 września 2013 r. (Dz.U. poz. 1247).

Mocą zarządzenia upoważnionego sędziego z 7 lipca 2015 r. zdecydowano o wezwaniu oskarżonego na wyznaczony na 9 września 2015 r. termin rozprawy, zarządzając równocześnie o doręczeniu oskarżonemu pouczenia przewidzianego treścią art. 353 § 4 k.p.k. (k. 116). W konsekwencji, udział oskarżonego w rozprawie uznano za obowiązkowy, a ten, jako strona procesowa, winien był zostać wezwany na rozprawie w prawidłowy, przewidziany przepisami sposób, pod wskazany przez siebie adres dla doręczeń - pierwotnie B. ul.

4

(...) (k. 1, 11, 23), a następnie B. ul. (...) (k. 41, 61) - (art. 450 k.p.k.).

Na rozprawie 9 września 2015 r. Sąd adnotował, że oskarżony nie został w sposób należyty wezwany na rozprawę, albowiem wezwanie to, ze zgoła niejasnych powodów, wysłano, a następnie awizowano pod niewłaściwy adres - B. ul. (...) (k. 125, 128; błąd ten później powielano - vide np. k. 138, 155, 195). Zarządzono zatem wezwanie oskarżonego na kolejny termin rozprawy pod adres „ul. (...)" (k. 128). Na kolejny termin rozprawy mającej miejsce 13 października 2015 r. oskarżony został więc wezwany pod adres: B. ul. (...) (k. 130), a sędzia przewodnicząca na rozprawie uznała, że oskarżony został wezwany w sposób prawidłowy. Rozprawa jednak nie odbyła się (k. 133).

Niezależnie od tego, że Sąd następnie dysponował kolejnym dokumentem, tym razem z systemu (...) datowanym na 22 października 2015 r., z treści którego wynikało, że oskarżony opuszczając 4 lutego 2015 r. jednostkę penitencjarną B. - F. deklarował jako swój adres po zwolnieniu: (...) gm. N. woj. (...) (k. 137), to niechybnie jako aktualny adres dla doręczeń należało traktować ten, jaki ów podał w terminie późniejszym, a mianowicie ul. (...) (k. 41, 61).

Na kolejny termin rozprawy mającej miejsce 23 listopada 2015 r. oskarżony został wezwany pod obydwa wskazane wyżej (...) adresy: ul. (...) (niezmiennie wadliwy), a także ul. (...) (k. 195, 196). Na tej to niechybnie podstawie sędzia przewodnicząca uznała, że oskarżony został wezwany w sposób prawidłowy „przez awizo", uznając (jednak) następnie obecność oskarżonego za nieobowiązkową, po czym przeprowadzono postępowanie dowodowe, sprowadzające się do odczytania wyjaśnień oskarżonego z postępowania przygotowawczego oraz ujawnienia protokołów przesłuchania świadków i dokumentów, zawnioskowanych w akcie oskarżenia, by, po odroczeniu publikacji wyroku, wydać orzeczenie 25 listopada 2015 r. (k. 161, 162, 163).

Tymczasem, niezależnie od tego, że w świetle powyższych zarzutów odwoławczych obrony, decyzje Sądu o uznaniu obecności oskarżonego na rozprawie za nieobowiązkową i o prowadzeniu rozprawy pod jego nieobecność, jawią się jako wysoce wątpliwe, to niniejsze rozstrzygnięcie determinuje treść informacji, jaką na etapie postępowania odwoławczego uzyskano z systemu (...). Z treści tejże informacji wynika, że oskarżony T. S. w okresie od 26 października 2015 r. do 26 kwietnia 2016 r. był pozbawiony wolności, będąc osadzonym pierwotnie w Areszcie Śledczym w B., a następnie w Zakładzie Karnym w K. (k. 228 - 229). To zaś oznacza, że pozostawał on w

5

odosobnieniu zarówno w dniu rozprawy, jak też w czasie awizowania wezwania wysyłanego doń pod adres - B. ul. (...) (k. 196). Konsekwencją tegoż zaś jest oczywista konstatacja, że oskarżony nie został w sposób prawidłowy wezwany na termin rozprawy, na której zapadł skazujący go wyrok. Tym samym w sposób oczywisty był on pozbawiony uprawnień przysługujących mu w trakcie toczącego się wobec niego karnego postępowania sądowego, a w szczególności służącego mu prawa do obrony, zwłaszcza poprzez możność uczestniczenia w procesie, korzystanie z inicjatywy dowodowej, czy korzystanie z pomocy obrońcy.

Z tych powodów należało orzec jak w części dyspozytywnej wyroku.

Sąd Rejonowy rozpoznając ponownie sprawę przeprowadzi postępowanie dowodowe w całości, umożliwiając oskarżonemu skorzystanie ze wszystkich służących mu uprawnień procesowych, a procedując, a następnie wydając orzeczenie i ewentualnie je uzasadniając (jeśli zaistnieje takowa potrzeba), będzie miał w polu widzenia wszelkie te zarzuty apelacyjne, jakie zostały sformułowane w powyższym środku odwoławczym obrońcy oskarżonego.