Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 13 maja 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie IV Wydział Cywilny Odwoławczy

w następującym składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Paweł Iwaniuk

Sędzia SO Wojciech Szcząska

Sędzia SO Małgorzata Truskolaska-Żuczek (spr.)

Protokolant Olga Wyszomierska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 maja 2016 r. w W.

sprawy z wniosku J. Ś.

z udziałem A. N., M. K., J. H., K. T. i E. Ś.

o stwierdzenie zasiedzenia

na skutek apelacji wnioskodawcy

od postanowienia Sądu Rejonowego w Otwocku

z dnia 27 maja 2015 r., sygn. akt I Ns 897/12

postanawia:

I.  oddalić apelację;

II.  zasądzić od J. Ś. na rzecz A. N. i M. K. kwotę 600 (sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu apelacyjnym.

Małgorzata Truskolaska-Żuczek Paweł Iwaniuk Wojciech Szcząska

Sygn. akt IV Ca 1873/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy oddalił wniosek J. Ś. o stwierdzenie, że nabył on przez zasiedzenie własność nieruchomości położonej w J., oznaczonej nr ewidencyjnym (...) w obrębie numer (...), o powierzchni 1.380 m ^{( 2)}, dla której Sąd Rejonowy w Otwocku prowadzi księgę wieczystą (...) (pkt 1) oraz zasądził od wnioskodawcy na rzecz uczestniczek postępowania A. N. i M. K. kwotę 1.217 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego (pkt 2).

Sąd Rejonowy ustalił, że w dziale II w/w księgi wieczystej jako właścicielki ujawnione są A. N. oraz M. K. w udziałach po 1/2 części każda z nich. Działka o nr ew.(...)graniczy z działką nr ew. (...) o powierzchni 1.762 m ^{( 2)}. Działkę tę na mocy aktu notarialnego z dnia 12 maja 1986 r. – umowy sprzedaży Rep. A nr (...) wnioskodawca nabył na zasadach wspólności ustawowej wraz z żoną E. Ś. od M. K.. Umowa obejmowała tylko działkę nr ew. (...), jej strony nigdy nie zawarły innej umowy sprzedaży (formalnej bądź nieformalnej) dotyczącej działki nr ew. (...). Zaraz po nabyciu działki nr (...) wnioskodawca ogrodził ją wraz z działką nr (...). Z ustaleń Sądu Rejonowego wynikało, że nie posiadał zgody na to ówczesnych jej właścicieli oraz miał świadomość, że obejmuje w posiadanie cudzą nieruchomość. Po zakupie nieruchomości wnioskodawca rozmawiał z ojcem A. N. oraz M. K. o zakupie działki nr (...), jednak rozmowy te nie dały żadnego rezultatu. W 1986 r. po zakupie działki nr (...) wnioskodawca rozpoczął budowę budynku o przeznaczeniu gospodarczo-usługowym. Fundamenty budynku były położone w granicach działki nr (...), jednak jego część nadziemna znajduje się również na działce nr (...).

Działka nr ew. (...) w wyniku podziału majątku wnioskodawcy i E. Ś. przypadła na jego wyłączną własność. Następnie wnioskodawca darował udziały po 1/4 części córkom K. T. i J. H.. Nieprawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w Otwocku z dnia 20 lutego 2014 r. Sąd ten zniósł współwłasność działki nr ew. (...), przyznając ją na współwłasność obu w/w córkom wnioskodawcy po 1/2 części.

Przez cały czas wnioskodawca faktycznie władał działką nr ew. (...) prowadząc na niej działalność gospodarczą oraz umieszczając na jej ogrodzeniu reklamy, był jednak świadomy, że nie stanowi ona jego własności. Wnioskodawca nie opłacał podatków za tę nieruchomość. Uczestniczki postępowania A. N. oraz M. K. nie interesowały się działką nr (...) do 2004 roku. Dopiero od tej daty zaczęły interweniować we właściwych urzędach odnośnie jej ogrodzenia przez wnioskodawcę oraz ustawiania na niej reklam. Od tego też czasu opłacają za nieruchomość podatki.

Sąd wskazał ponadto, że w dniu 05 grudnia 2011 r. A. N. oraz M. K. wniosły powództwo przeciwko J. Ś. oraz jego córkom o wydanie działki nr ew. (...).

Sąd dał wiarę zeznaniom uczestniczek postępowania A. N., M. K., J. H. i E. Ś. wskazując, że były spójne, logiczne oraz wzajemnie się potwierdzały. Pozostawały one ponadto w zgodności z dowodami z dokumentów, jak również logiką, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego. Sąd odmówił natomiast wiarygodności zeznaniom wnioskodawcy w zakresie, w którym twierdził, że nieświadomie zagrodził działkę nr (...) i uznał ją za część nabytej notarialnie działki o nr (...). W ocenie Sądu nie jest możliwe, aby wnioskodawca wiedząc, że zakupił działkę o powierzchni 1.762 m ², zagrodził nieświadomie powierzchnię prawie dwukrotnie większą. Ponadto jego zeznania w tym zakresie były odosobnione.

Sąd Rejonowy przytoczył treść art. 172 § 1 kc i art. 336 kc i wskazał, że wnioskodawcę należało uznać za posiadacza samoistnego działki o nr ew. 24 – zagrodził ją bowiem oraz korzystał z niej według swego uznania. Sąd wskazał, że zastosowanie w niniejszej sprawie zgodnie z art. 9 ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, która weszła w życie z dniem 01 października 1990 r., znajdowały obecnie obowiązujące przepisy o wymaganym okresie nieprzerwanego samoistnego posiadania – bieg zasiedzenia rozpoczął się bowiem w 1986 r.

W ocenie Sądu Rejonowego wnioskodawca nie był jednak posiadaczem w dobrej wierze. Uczestnicy postępowania wskazywali, że miał on świadomość, iż zagrodził również działkę nr ew. (...) nie będącą jego własnością. Zagrodzenie kolejnej nieruchomości nie mogło być wynikiem omyłki wnioskodawcy i nie mogło pozostać przez niego niezauważone.

Sąd wskazał, że nawet przy przyjęciu, iż wnioskodawca nieświadomie zagrodził działkę nr (...) i tak nie można byłoby uznać, że jest posiadaczem nieruchomości w dobrej wierze; osoba, która weszła w posiadanie nieruchomości na podstawie umowy mającej na celu przeniesienie własności, zawartej bez zachowania formy aktu notarialnego, nie jest bowiem samoistnym posiadaczem w dobrej wierze. Wnioskodawca musiał zatem wykazać, że posiadał przedmiotową nieruchomość nieprzerwanie przez okres 30 lat jak samoistny posiadacz w złej wierze.

Sąd przytoczył także treść art. 175 kc i art. 121-124 kc. Wskazał, że w niniejszej sprawie czynnością przerywającą bieg zasiedzenia było powództwo wytoczone w dniu 05 grudnia 2011 r. przez A. N. oraz M. K. przeciwko J. Ś., K. T. i J. H. o wydanie działki nr (...). Okres nieprzerwanego samoistnego posiadania niezbędny do stwierdzenia zasiedzenia upłynąłby dopiero w 2016 r., gdyby nie przerwa biegu zasiedzenia spowodowana wniesieniem powództwa windykacyjnego przez właścicieli działki nr ew. (...).

O kosztach Sąd Rejonowy orzekł na mocy art. 520 § 1 kpc.

Apelację od powyższego postanowienia złożył wnioskodawca, zaskarżając je w całości i wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania. Zarzucił naruszenie przepisów postępowania poprzez pominięcie przez Sąd zgłaszanych przez niego wniosków dowodowych i tym samym błędne ustalenie stanu faktycznego.

Uczestniczki postępowania A. N. i M. K. wniosły o oddalenie apelacji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja podlegała oddaleniu jako pozbawiona uzasadnionych podstaw prawnych.

Sąd Okręgowy podziela w całości ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I Instancji oraz dokonaną przez ten Sąd ich prawną ocenę - i przyjmuje je za własne.

Sąd I instancji dokonał prawidłowej i rzetelnej oceny materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie. Wyprowadzone na jego podstawie wnioski są zgodne z zasadą prawidłowej oceny dowodów oraz doświadczeniem życiowym. Zarzuty apelacji sprowadzają się w istocie do bezzasadnej polemiki z prawidłowymi ustaleniami Sądu I instancji i zmierzają do wykazania, że wnioskodawca był posiadaczem samoistnym działki o nr (...) w dobrej wierze.

Z zeznań uczestniczek postępowania A. N., M. K., J. H. i E. Ś., którym Sąd Rejonowy trafnie dał wiarę, jednoznacznie wynika, że wnioskodawca miał świadomość, iż umowa sprzedaży z dnia 12 maja 1986 r. dotyczyła jedynie działki o nr (...), a działka nr (...), którą również ogrodził, nie jest jego własnością. Taka ocena zeznań uczestniczek postępowania jest bez wątpienia słuszna również w świetle zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego – wnioskodawca ogrodził bowiem działkę o powierzchni niemal dwukrotnie większej od działki, którą faktycznie nabył. Nie można zatem uznać, że był to jedynie wynik pomyłki wnioskodawcy.

Wnioskodawca był zatem posiadaczem samoistnym działki nr (...), posiadanie uzyskał jednak bez wątpienia w złej wierze. Do zasiedzenia przedmiotowej nieruchomości konieczne byłoby zatem posiadanie jej przez okres 30 lat (art. 172 § 2 kc). Mając na uwadze, że nieruchomość o nr (...) była w posiadaniu wnioskodawcy od dnia 12 maja 1986 r., okres ten upłynąłby w dniu 12 maja 2016 r.

Sąd Rejonowy słusznie jednak wskazał, że doszło do przerwania biegu powyższego terminu. Przerwę biegu terminu zasiedzenia, w rozumieniu art. 123 § 1 pkt 1 kc w zw. z art. 175 kc, powoduje bowiem takie działanie właściciela, które bezpośrednio zmierza do przerwania posiadania posiadacza - to znaczy jest akcją zaczepną wymierzoną przeciwko posiadaczowi i zmierza do pozbawienia go posiadania (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 2002 r., V CKN 587/00).

W dniu 05 grudnia 2011 r. A. N. i M. K., będące wówczas właścicielkami przedmiotowej nieruchomości, złożyły pozew przeciwko wnioskodawcy oraz K. T. i J. H. o wydanie nieruchomości, której dotyczy wniosek o zasiedzenie. Czynność ta musiała zostać potraktowana zatem jako przerwanie biegu zasiedzenia.

Mimo zatem, że spełniona została przesłanka samoistnego posiadania, niemożliwe było uznanie, że po stronie wnioskodawcy upłynął termin 30 lat – bieg tego terminu został przerwany w bowiem dniu 05 grudnia 2011 r.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd Okręgowy na mocy art. 385 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc postanowił jak w punkcie I sentencji.

Wobec tego, że interesy uczestników w niniejszej sprawie były sprzeczne, Sąd Okręgowy orzekł o kosztach postępowania apelacyjnego na podstawie art. 520 § 3 zd. 1 kpc, obciążając nimi wnioskodawcę. Wynagrodzenie pełnomocnika uczestniczek postępowania ustalono na mocy § 7 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 5 i § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490) – punkt II sentencji.

Małgorzata Truskolaska-Żuczek Paweł Iwaniuk Wojciech Szcząska