Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 24 kwietnia 2015 roku (data prezentaty) sprecyzowanym na rozprawie w dniu 30 lipca 2015 roku powód T. C. wniósł o ustalenie, iż obowiązek alimentacyjny T. C. względem pozwanej A. C. określony wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy – Mokotowa z dnia 28 października 2008 roku w sprawie V RC 450/07 wygasł z dniem ukończenia przez pozwaną 26 lat tj. z dniem 26 czerwca 2015 roku oraz o zasądzenie kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych /pozew k. 3-7, 77, 80/.

Pozwana A. C. wniosła o oddalenie powództwa /k.36-38, 77, 80/.

Sąd ustalił następujący, stan faktyczny:

Dotychczasowa kwota alimentów od powoda T. C. na rzecz pozwanej A. C. została ustalona wyrokiem Sadu Rejonowego dla Warszawy-M. w W. z dnia z dnia 28 października 2008 r., sygn. akt V RC 450/07 zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 08 kwietnia 2009 r., sygn. akt VI Ca 107/09 w wysokości 800 zł miesięcznie.

Sytuacja stron była wówczas następująca:

Powód T. C. miał 41 lat, pracował w (...) S. A. w I (...) Oddziale (...) w W. z wynagrodzeniem w kwocie 5 723,68 zł netto miesięcznie. Mieszkała wraz z ż żoną i urodzonym (...) synem. Miesięczne koszty swego utrzymania określił na kwotę 3 300-3 400 zł, do tego dochodziła jeszcze spłata pożyczki zaciągniętej u rodziców w kwocie 1000 zł miesięcznie oraz alimenty dla pozwanej – wówczas w kwocie 1 200 zł. Żona powoda pracowała otrzymując wynagrodzenie w kwocie 4 245,30 zł brutto miesięcznie, które wraz z oszczędnościami przeznaczała na swe utrzymanie.

Pozwana A. C. miała 19 lat i była studentką I roku studiów dziennych, bezpłatnych na Wydziale Geologii (...). Koszty swego miesięcznego utrzymania określiła na kwotę 2 000 zł. Zamieszkiwała wraz z matką i przyrodnim bratem w należącym do matki mieszkaniu spółdzielczym, własnościowym. Matka pozwanej pracowała w (...) Banku z uposażeniem 3 405,44 zł brutto – około 1 800 zł netto po uiszczeniu rat pożyczki mieszkaniowej zaciągniętej u pracodawcy, spłaconej w czerwcu 2008 r. Nadto matka pozwanej zaciągnęła kredyt na zakup mieszkania, w którym zamieszkiwała wraz z dziećmi, miesięczna rata wynosiła 800 zł (akt V RC 450/07).

Aktualna sytuacja stron jest następująca:

Powód T. C. ma 48 lat, z wykształcenia inżynier. Pracuje na podstawie umowy o prace na czas nieokreślony w (...) S.A. na stanowisku starszego analityka, zgodnie z zaświadczeniem jego uposażenie waha się od 8 624,05 zł do 11 386,64 zł netto w zależności od miesiąca (k. 64). Jego dochód zgodnie z PIT-37 wyniósł w 2013 r. 190 645,42 zł (k. 65-69). Z tej kwoty powód spłaca kredyt mieszkaniowy przy miesięcznej racie 2 500 zł. Obecnie zawiesił spłatę pożyczki zaciągniętej u rodziny w kwocie kilku tysięcy złotych . Powód zamieszkuje w zakupionym około 2010/2011 r. mieszkaniu o pow. 90 m ² wraz z żoną i dwójką małoletnich dzieci. Ich koszt utrzymania powód szacuje na kwoty po 2 500 zł, koszt utrzymania mieszkania to około 1 500-2 000 zł miesięcznie. Żona powoda pracuje na podstawie umowy o pracę na zastępstwo jako pracownik biurowy, z miesięcznym uposażeniem około 3 000 zł. Powód regularnie uiszcza pozwanej alimenty w kwocie 800 zł miesięcznie (zeznania powoda k. 77-78).

Pozwana A. C. ma 26 lat, studiuje geologię na pierwszym roku dwuletnich, stacjonarnych studiów drugiego stopnia prowadzonych przez Wydział Geologii (...), planowany termin ich ukończenia to 30 września 2016 r. (zaświadczenie k. 43). Jednocześnie studiuje geologię stosowalną na pierwszym roku dwuletnich, stacjonarnych studiów drugiego stopnia prowadzonych przez tę samą jednostkę, planowany termin ich zakończenia to 31 marca 2017 r. (zaświadczenie k. 44). Na obu kierunkach pozwana będzie wkrótce rozpoczynać pisanie prac magisterskich. Kierunki te stanowią kontynuację studiów w zakresie geologii zakończonych uzyskaniem w dniu 01 października 2014 r. tytułu zawodowego licencjata (dyplom k. 45). Pozwana powtarzała I rok studiów licencjackich ponieważ na skutek wypadku nie uczęszczała na zajęcia przez okres 4-5 miesięcy. Ponieważ nie zdała jednego egzaminu musiała powtarzać również III rok. Dziedziny studiowane przez pozwaną nie są prowadzone przez macierzystą uczelnię w formie zaocznej. W K. studia takie kosztują około 2000 zł miesięcznie.

Pozwana mieszka w mieszkaniu dwupokojowym waz z dwoma innymi osobami, dokładając się do czynszu 50 zł oraz do opłat w tej samej kwocie. Na swoje utrzymanie potrzebuje około 1 400 zł miesięcznie, na która to kwotę składają się koszty wyżywienia – 500 zł, ubrań - 300-400 zł, Internetu i telefonu - 100 zł, biletu – 55, dwóch wyjazdów w roku na okres1-3 tygodni związanych ze studiami – 1000 – 1500 zł. Dodatkowo koszt leków na bielactwo wynosi 50 zł, natomiast na rozrywkę strona przeznacza 100 zł. Utrzymuje ograniczone kontakty z matką, która pomaga jej finansowo przekazując kwoty 200-300 zł miesięcznie, mimo iż jest bezrobotna. Pozwana był zmuszona zakupić komputer potrzebny na studia za kwotę 4000 zł (paragony fiskalne k. 49), częściowo z pieniędzy zarobionych w 2014 r., częściowo ze środków uzyskanych z pożyczki.

Poza alimentami od powoda oraz pomocą matki pozwana otrzymuje również pomoc od babki macierzystej w kwotach 200-300 zł miesięcznie. Babka jest jednak ciężko chora, dziadek macierzysty zmarł w 2015 r.

Z umów o dzieło i zlecenie pozwana uzyskała w 2013 r. dochód w kwocie 1 237,84 zł, natomiast w 2014 r. 1 696,72 zł (zeznania podatkowe PIT-37 k. 55-62). W wakacje 2015 r. pozwana nie podjęła pracy dorywczej, gdyż odbywa praktyki w (...) codziennie od 13 lipca do 13 września w godzinach 8:15 do 16:15, nie mogła natomiast uzyskać pracy w weekendy. W obecnym roku akademickim pozwana uważa ,że nie jest w stanie podjąć pracy w weekendy, gdyż potrzebuje czasu na naukę, a zajęcia na uczelni odbywają się codziennie. Poszukiwania pracy w zawodzie skończyły się dla A. C. niepowodzeniem, gdyż pracodawcy na ogół wymagają zdobycia tytułu magistra – ukończenia studiów drugiego stopnia (zeznania pozwanej k. 78-80).

Powód i pozwana nie utrzymują ze sobą od wielu lat żadnych relacji.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, a to w oparciu o wyjaśnienia powoda i pozwanej(k. 77-88), dowodów z powołanych dokumentów, których wiarygodność nie była kwestionowana przez żadną ze stron ani nie budziła wątpliwości Sądu oraz akt sprawy V RC 450/07.

Sad zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu w całości.

Zgodnie z art. 133 § 1 krio, art. 135 krio, rodzice zobowiązani są do świadczeń względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Zakres obowiązku alimentacyjnego zależy z jednej strony od potrzeb osoby uprawnionej, z drugiej zaś strony od możliwości zarobkowych i majątkowych osoby zobowiązanej. Jednakże jak stanowi art. 133 § 3 k.r.o. rodzice mogą się uchylić od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem albo jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Nadto w myśl art. 138 k. krio, w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka stanowi uszczegółowienie ogólnego obowiązku "troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka" i należytego przygotowania go, odpowiednio do jego uzdolnień, do pracy zawodowej (art. 96 k.r. i o.). Obowiązek ten nie jest ograniczony przez żaden sztywny termin, a w szczególności - przez termin dojścia przez alimentowanego do pełnoletności. Nie jest także związany ze stopniem wykształcenia w tym sensie, że nie ustaje z chwilą osiągnięcia przez alimentowanego określonego stopnia podstawowego lub średniego wykształcenia. Jedyną miarodajną okolicznością, od której zależy trwanie bądź ustanie tego obowiązku, jest to, czy dziecko może utrzymać się samodzielnie, przy czym przyjmuje się, że nie można tego oczekiwać od dziecka małoletniego. Z tej przyczyny w odniesieniu do dzieci, które osiągnęły pełnoletność, brać należy pod uwagę to, czy wykazują chęć dalszej nauki oraz czy osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie nauki. Przeciwne stanowisko prowadziłoby do zahamowywania, a co najmniej znacznego utrudniania dalszego rozwoju dziecka, a to przez pozbawianie go środków materialnych niezbędnych do kontynuowania nauki po osiągnięciu pełnoletności, pozostawałoby zatem w sprzeczności ze wspomnianym wyżej podstawowym obowiązkiem rodzicielskim (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 1997 r., sygn. akt III CRN 217/97, Prokuratura i Prawo – Wkładka z 1997 r., Nr 9, poz. 28).

W ocenie Sądu od dnia poprzedniego orzeczenia alimentacyjnego nie nastąpiła taka zmiana sytuacji żadnej ze stron, która uzasadniałaby uchylenie obowiązku alimentacyjnego wobec pozwanej z dniem 26 czerwca 2015 r. Pozwana kontynuuje studia stacjonarne, dzienne, których tok – zajęcia oraz czas niezbędny na przygotowanie się do nich oraz zbliżająca się konieczność napisania i złożenia prac magisterskich – nadal uniemożliwia jej podjęcie pracy zarobkowej z której dochód pozwoliły jej na samodzielne utrzymanie i kontynuowanie nauki. Wskazać należy, iż zmiana trybu pobieranej przez pozwaną nauki z dziennego – bezpłatnego na zaoczny (niestacjonarny) połączona z podjęciem pracy zarobkowej byłaby w realiach niniejszej sprawy nieracjonalna. Po pierwsze jak wskazała pozwana do pracy w jej zawodzie konieczne jest zazwyczaj uzyskanie tytuły magistra, tytuł licencjata nie jest bowiem satysfakcjonujący dla pracodawców. Zmuszona byłaby więc podjąć pracę niezgodną z kwalifikacjami, a wręcz dorywczą, przeznaczoną dla studentów, która nie wiąże się z uposażeniem, które pozwalałoby jej na opłacenie nauki – 2000 zł miesięcznie, nie licząc kosztów utrzymania. Do tego studia takie nie są prowadzone w macierzystej jednostce strony, a w m.in. K. co wiązałoby się z koniecznością dojazdów i zakwaterowania w innym mieście, podnosząc koszty. Przeprowadzka, biorąc pod uwagę możliwość zamieszkiwania przez pozwaną w W. za wręcz symboliczną opłatą, również nie może być uznane za rozwiązanie optymalne.

Jednocześnie pozwana przejawia chęć do dalszej nauki, a jej osobiste zdolności w ocenie Sądu pozwalają na to. Tego zapatrywania nie zmienia okoliczność, iż nie ukończyła ona terminowo studiów pierwszego stopnia (licencjackich). Zważyć bowiem należy, iż konieczność powtarzania I roku była następstwem okoliczności od niej całkowicie niezależnych. W wyniku wypadku nie mogła bowiem uczęszczać na zajęcia przez znaczącą część roku akademickiego. Również powtarzania III roku nie można poczytywać jako działanie celowe zmierzające do wydłużenia nauki i tym samym alimentacji na jej rzecz. Pamiętać bowiem należy, iż pozwana poza alimentami nie otrzymuje żadnego wsparcia od powoda, również jej kontakty z matką nie są najlepsze. Nadto bez wpływu sytuację strony nie mogła pozostawać ciężka choroba babki, z którą utrzymuje on serdeczne kontakty. O tym, iż niezaliczenie jednego przedmiotu i powtarzanie roku było jedynie „wypadkiem przy pracy” świadczy ostatecznie to, iż pozwana ukończyła studia licencjackie i dostała się na dwa kierunki studiów drugiego stopnia, które kontynuuje.

Biorąc pod uwagę te wszystkie okoliczności, a do tego fakt, iż nauka na pierwszym z kierunków – geologia, kończy się stosunkowo niedługo, bo z dniem 30 września 2016 r. co nadto wymaga dodatkowego skupienia i spokoju związanego z przygotowaniem i obroną pracy magisterskiej, w ocenie Sądu najbardziej logicznym i optymalnym rozwiązaniem będzie dla pozwanej dokończenie nauki w dotychczasowym trybie.

W tym miejscu wskazać należy, iż biorąc pod uwagę obecne możliwości zarobkowe powoda oraz jego sytuacją majątkową i rodzinną, dalsze uiszczanie alimentów na rzecz A. C. w kwocie 800 zł nie będzie dla niego zbyt uciążliwe. Podkreślić przy tym należy, iż odnośnie przedmiotowych alimentów nie może on zasłaniać się swymi zobowiązaniami związanymi ze spłatą i utrzymaniem mieszkania oraz utrzymaniem dwojga małoletnich dzieci. Abstrahując od tego, iż obowiązki te spoczywają również na obecnej żonie powoda, podnieść należy iż zobowiązania te strona zaciągnęła już w momencie, gdy ciążył na niej obowiązek alimentacyjny wobec pozwanej. Przyjmując dalsze obowiązki finansowe, T. C. powinien wiec uwzględnić swe dotychczasowe zobowiązania w tym zakresie. Nadto pozwana dokłada należytych i adekwatnych do jej obecnej sytuacji starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się poprzez zdobycie adekwatnego wykształcenia pozwalającego na uzyskanie zatrudnienia.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

SSR Agnieszka Albera – Biernat