Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 23 maja 2016 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie VIII Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Karol Paździoch

Protokolant: sekretarz sądowy Kamila Krawczyk

po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2016 r. w Szczecinie

na rozprawie sprawy

z powództwa A. K. (1)

przeciwko R. K.

o alimenty

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powódki A. K. (1) na rzecz pozwanego R. K. kwotę 77 (siedemdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VIII RC 812/14

UZASADNIENIE

A. K. (1) wniosła o zasądzenie od R. K. na swoją rzecz alimentów w kwocie po 2.000 zł miesięcznie, płatnych z góry do dnia 10. każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat. W uzasadnieniu pozwu wskazała, że w ostatnim czasie jej sytuacja życiowa i materialna uległa pogorszeniu. Z powodu uszkodzenia kręgosłupa nie może podjąć pracy zarobkowej i jest osobą bezrobotną, bez prawa do zasiłku, zarejestrowaną w Powiatowym Urzędzie Pracy. Nadto pozwany nie wywiązuje się z płatności alimentów wobec ich wspólnej córki, która pozostaje na jej utrzymaniu (k. 2-3).

Na rozprawie w dniu 15 kwietnia 2015 r. powódka zmieniła powództwo, obniżając żądanie do kwoty po 1.000 zł na miesiąc i wskazując, iż poprawiła się jej sytuacja zdrowotna i finansowa (k. 85).

W odpowiedzi na pozew R. K., reprezentowany przez pełnomocnika zawodowego, wniósł o oddalenie powództwa w całości. Podniósł, iż A. K. (1) nie ma legitymacji czynnej do wstępowania przeciwko niemu o alimenty na rzecz córki A. K. (2). Jednocześnie wskazał na zmianę swojej sytuacji materialnej, osobistej i rodzinnej, zwłaszcza, że obecnie partycypuje w kosztach utrzymania swojej żony, która jest osobą schorowaną.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 22 sierpnia 2007 r., sygn. akt X RC 1558/06, nastąpiło rozwiązanie małżeństwa powódki A. K. (1) z pozwanym R. K. przez rozwód z winy obu stron. Jednocześnie wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią wówczas córką stron A. K. (2) powierzono A. K. (1), ograniczając władzę rodzicielską pozwanego R. K. do prawa współdecydowania o istotnych sprawach życiowych córki.

Niesporne, a nadto dowód:

­

wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 22 sierpnia 2007 r., sygn. akt X RC 1558/06, k. 4 oraz w aktach sprawy X RC 1558/06 k.79.

A. K. (1) ma obecnie 44 lata, posiada wykształcenie średnie ekonomiczne ze specjalnością technika prac biurowych i technika ogrodnika.

Aktualnie A. K. (1) pracuje, jest zatrudniona na umowę o pracę na czas określony do dnia 10 lipca 2016 r. za wynagrodzeniem 1.900 zł brutto, z możliwością jej przedłużenia. Pracodawca jest zadowolony z jej pracy. Po zakończeniu okresu próbnego, oprócz wynagrodzenia zasadniczego otrzyma również premię i świadczenia socjalne. Przed podjęciem tej pracy pracowała bezumownie w pizzerii. Poza tym powódka nie posiada żadnych innych dochodów. Od czerwca 2014 r. ma zarejestrowaną działalność gospodarczą, którą w chwili obecnej faktycznie prowadzi jej siostra. Nigdy nie korzystała z pomocy (...).

Dowód:

­

informacje o dochodach powódki w 2014 r. PIT-11, k. 98, 99,

­

zeznania świadka A. K. (2) , k. 86,

­

przesłuchanie powódki A. K. (1) , k. 86-87 i 155.

A. K. (1) mieszka ze swoją pełnoletnią córką A. K. (2) w mieszkaniu spółdzielczym lokatorskim. Miesięczny koszt utrzymania mieszkania to: czynsz w kwocie 635 zł (obejmuje opłatę za wywóz odpadów, zimną wodę oraz ratę kredytu w kwocie 301 zł), opłata za prąd w kwocie 223 zł co dwa miesiące tj. ok. 111 zł na miesiąc, opłata za ogrzewanie w kwocie 173 zł, opłata za Internet i telewizję kablową 54 zł, w mieszkaniu nie ma gazu. Całkowity miesięczny koszt utrzymania mieszkania wynosi 973 zł miesięcznie, a w części przypadającej na powódkę, w dwuosobowym gospodarstwie domowym, przypada kwota 426 zł miesięcznie. Nadto na wyżywienie swoje i córki wydaje 500 zł na miesiąc tj. po 250 zł miesięcznie na osobę, odzieży nie kupuje, korzystając z tej, którą posiada. Na leki na tarczycę wydaje ok. 50 zł na miesiąc.

A. K. (1) posiada samochód osobowy marki F. rocznik 1996. Utrzymanie samochodu obejmuje ubezpieczenie w kwocie 400 zł na rok, przegląd techniczny w kwocie 100 zł na rok oraz zakup paliwa w kwocie 200-300 zł na miesiąc. Kwoty te powódka uwzględnia jako koszty uzyskania przychodu w zarejestrowanej na nią działalności gospodarczej. W domu hoduje zwierzęta: kota i psa. Miesięcznie na utrzymanie zwierząt wydaje 50 zł oraz co kilka miesięcy po 200 zł na wizyty u weterynarza.

Łączne uzasadnione koszty utrzymanie powódki wynoszą 1.217 zł na miesiąc. W ich skład wchodzą: koszty utrzymania mieszkania w kwocie 426 zł na miesiąc, koszty zakupu wyżywienia w kwocie 250 zł na miesiąc, koszty zakupu leków w kwocie 50 zł na miesiąc, koszty ubezpieczenia samochodu w kwocie 33 zł na miesiąc, koszy przeglądu technicznego samochodu w kwocie 8 zł na miesiąc, koszty zakup paliwa w kwocie 200 zł na miesiąc, koszty zakupu środków higienicznych i kosmetyków ok. 100 zł na miesiąc, koszty zakupu nowych ubrań ok. 150 zł na miesiąc.

Córka powódki A. K. (2) jest osobą pełnoletnią, nigdzie nie pracuje, od 20 lutego 2015 r. jest słuchaczką Niepublicznej Policealnej Szkoły Zawodowej (...) na kierunku instruktor fitness. Nauka trwa jeden rok w trybie zaocznym. Utrzymuje się z alimentów, które otrzymuje od ojca R. K. w kwocie 270 USD na miesiąc.

Dowód:

­

przesłuchanie powódki A. K. (1) , k. 86-87 i 155,

­

zeznania świadka A. K. (2) , k. 86,

­

zawiadomienie o zmianie wysokości opłat, k. 7,

­

faktura za energię elektryczną, k. 8,

­

faktura za ogrzewanie, k. 9,

­

faktura za Internet i telewizję kablową, k. 10,

­

zaświadczenie o uczęszczaniu do szkoły, k. 100.

A. K. (1) nigdy nie została uznana za osobę niezdolną do pracy, jak również nigdy nie została uznana za osobę niepełnosprawną. Po urazie kręgosłupa w 2013 r.przez dwa miesiące nie miała czucia. U powódki stwierdzono zapalenie korzonków nerwowych i dyskopatię. Nie mogła chodzić, miała zalecone leżenie. Przebywała na zwolnieniu lekarskim. Lekarz skierował powódkę na operację, lecz powódka nie poddała się operacji.

Dowód:

­

zaświadczenie lekarskie, k. 6, 103, 104,

­

zaświadczenia lekarskie k. 6,

­

karta informacyjno – konsultacyjna, k. 101,

­

wynik tomografii komputerowej kręgosłupa, k. 102,

­

przesłuchanie powódki A. K. (1) , k. 86-87 i 155.

Pozwany R. K. ma 44 lata, posiada wykształcenie zawodowe, nie zrzekł się obywatelstwa polskiego. Jest osobą ogólnie zdrową, nie choruje na poważne schorzenia. Nie ma orzeczonej niezdolności do pracy ani niepełnosprawności.

R. K. prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, wykonuje jako podwykonawca prace malarskie dla różnych firm. Łączna miesięczna wysokość dochodów osiąganych przez pozwanego waha się od 2.000 do 2.800 USD; średnio 2.400 USD miesięcznie. W okresie zimowym nie ma żadnych zleceń. Mieszka ze swoją żoną w wynajmowanym mieszkaniu w C. w Stanach Zjednoczonych. Koszty wynajmu mieszkania wynoszą 800 USD na miesiąc. Ponadto wraz z żoną ponoszą opłaty za telefony w kwocie ok. 200 USD na miesiąc, za środki czystości ok. 50 USD na miesiąc, za wyżywienie do 800 USD na miesiąc, za odzież 100 USD na miesiąc. Pozwany posiada samochód marki A. rocznik 2007. Na koszty utrzymania samochodu składają się: rata kredytu za samochód 380 USD na miesiąc, ubezpieczenie samochodu 91 USD na miesiąc, zakup benzyny 250 USD na miesiąc. Pozwany nie posiada żadnych oszczędności, papierów wartościowych ani udziałów w spółkach. Łączne koszty utrzymania pozwanego i jego żony wynoszą ok. 2.670 USD na miesiąc, z czego na pozwanego w dwuosobowym gospodarstwie przypada kwota 1.335 USD na miesiąc. Posiada zadłużenia na kartach kredytowych i zadłużenia szpitalne na kwotę kilku tysięcy USD.

Żona pozwanego A. K. (3) z domu M. jest osobą chorą, niedosłyszącą, jest na rencie inwalidzkiej. Ma orzeczone trwałe inwalidztwo. Pracuje dorywczo, na pół etatu za wynagrodzeniem 200-250 USD na tydzień tj. 866-1.083 USD na miesiąc (kwota tygodniowa x 52 tygodnie / 12 miesięcy). Mimo posiadanego ubezpieczenia, ponosi wysokie koszty zakupu nowoczesnego aparatu słuchowego w kwocie 18.095 zł raz na 4-5 lat tj. ok. 300 zł na miesiąc. Zakupu aparatu dokonuje w Polsce.

Dowód:

­

zaświadczenie o niezrzeczeniu się obywatelstwa polskiego, k. 111,

­

poświadczenie zawarcia małżeństwa z tłumaczeniem, k. 45-48,

­

orzeczenie komisji lekarskiej do spraw inwalidztwa i zatrudnienia, k. 53,

­

faktura za zakup aparatu słuchowego, k. 54,

­

przesłuchanie pozwanego, k. 146-147.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się bezzasadne.

Wbrew stanowisku pozwanego, zaprezentowanemu przez jego zawodowego pełnomocnika w odpowiedzi na pozew, powódka A. K. (1) posiada legitymację czynną do dochodzenia roszczenia w niniejszej sprawie, albowiem wystąpiła o zasądzenie alimentów na swoją rzecz, a nie, jak błędnie przyjął pełnomocnik pozwanego, na rzecz A. K. (2), która jest pełnoletnią córką stron.

Powództwo zostało zatem oparte na podstawie art. 60 § 1 k.r.o., zgodnie z którym małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.

W niniejszej sprawie nie ulega wątpliwości, iż rozwód stron został orzeczony z winy ich obojga (k. 4), wobec czego nie ma zastosowania przepis art. 60 § 2 k.r.o.

Ponieważ powódka nie została uznana za wyłącznie winną rozkładu pożycia, gdyż za ten rozkład na równi z nią winę ponosi także pozwany, dlatego rozstrzygnięcie w przedmiocie żądania pozwu było uzależnione przede wszystkim od ustalenia, czy powódka znajduje się w niedostatku. W Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym nie ma legalnej definicji niedostatku. Jest to pojęcie względne, uzależnione w dużej mierze od zakresu usprawiedliwionych potrzeb. Niedostatek bowiem można tłumaczyć jako brak środków na pełne pokrycie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, to jest na zapewnienie sobie normalnych warunków bytowych adekwatnych do wieku i stanu zdrowia, pomimo wykorzystania przez niego wszystkich dostępnych legalnie i w granicach rozsądku możliwości w celu uzyskania niezbędnych dochodów (por. wyroki SN: z 7 września 2000 r., I CKN 872/2000, Lexis.pl nr 2210519; z 5 lipca 2000 r., I CKN 226/2000, Lexis.pl nr 380634; z 28 czerwca 2000 r., IV CKN 662/2000, Lexis.pl nr 2212160; z 7 października 1999 r., I CKN 146/98, Lexis.pl nr 6426119 oraz wyrok SA w Poznaniu z 10 lutego 2004 r., I ACa 1422/2003, LexisNexis nr 376331, „Wokanda” 2005, nr 2, s. 46).

W tym miejscu należy wskazać, iż zgodnie z art. 316 § 1 k.p.c., po zamknięciu rozprawy sąd wydaje wyrok, biorąc za podstawę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy. W konsekwencji dla ustalenia, czy powódka znajduje się w niedostatku, nie miał znaczenia stan faktyczny istniejący w chwili wniesienia pozwu, a tym bardziej wcześniejszy, ale stan faktyczny istniejący w dniu 23 maja 2016 r., w którym nastąpiło zamknięcie rozprawy.

W ocenie Sądu, aktualnie powódka nie znajduje się w niedostatku. Pracuje ona zawodowo za wynagrodzeniem nieznacznie przewyższającym najniższe miesięczne wynagrodzenie za pracę, jednakże ma realną perspektywę uzyskania w stosunkowo krótkim czasie wyższego dochodu, tj. powiększonego o premię i świadczenia socjalne, ponieważ, jak sama twierdzi, pracodawca jest z niej zadowolony, co przemawia za przyjęciem wysokiego stopnia prawdopodobieństwa, że powódka uzyska przedłużenie umowy o pracę. Z uzyskiwanego wynagrodzenia powódka z powodzeniem jest w stanie zaspokoić swoje usprawiedliwione potrzeby, których miesięczna wysokość nie przekracza jej aktualnego miesięcznego wynagrodzenia netto. Powódka nie musi również w dużym stopniu partycypować w kosztach utrzymania córki stron – A. K. (2), która jest pełnoletnia i kontynuuje naukę jedynie w trybie zaocznym, a ponadto otrzymuje alimenty od swojego ojca. Powódce w zarobkowaniu nie przeszkadzają obecnie nawet względy zdrowotne. Niewątpliwie z chwilą zawarcia umowy o pracę, chociażby na okres próbny, musiała ona – podobnie jak każdy inny pracownik – uzyskać zezwolenie na pracę na określonym stanowisku pracy od lekarza medycyny pracy. Ponadto dokumentacja medyczna, którą powódka przedłożyła w niniejszej sprawie, uległa już dezaktualizacji, o czym świadczy nie tylko fakt, iż pochodzi ona z 2013 r., ale również możliwość samodzielnego poruszania się przez powódkę, wbrew zawartemu w tej dokumentacji stwierdzeniu, że nie może ona chodzić (k. 103). Tym bardziej powódka nigdy nie została uznana za osobę niepełnosprawną ani niezdolną do pracy, co sama przyznała.

Wobec ustalenia, iż powódka aktualnie nie znajduje się w niedostatku, powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie, wobec czego zostało oddalone, o czym orzeczono w punkcie I sentencji wyroku.

Sąd dokonał oceny zgromadzonych dowodów w oparciu o przepis art. 233 § 1 k.p.c. Sąd nadał moc dowodową zgromadzonym w toku postępowania dokumentom, a także dokumentom znajdującym się w aktach sprawy X RC 1558/06 Sądu Okręgowego w Szczecinie, które nie były przez strony kwestionowane ani nie budziły wątpliwości Sądu. Sąd czynił również ustalenia faktyczne w oparciu o przesłuchania stron oraz zeznania świadka A. K. (2). Powyższe dowody pozwoliły na ocenę sytuacji majątkowej i zarobkowej stron oraz zakresu usprawiedliwionych potrzeb i możliwości zarobkowych powódki.

Zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne dla celowego dochodzenia prac i celowej obrony (koszty procesu). Ponadto w myśl art. 108 u.k.s.c., zwolnienie od kosztów sądowych nie zwalnia strony od obowiązku zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi. Mając na uwadze powyższe, w punkcie II sentencji wyroku Sąd zasądził od powódki A. K. (1), jako strony przegrywającej, na rzecz pozwanego R. K., jako strony wygrywającej, kwotę 177 zł tytułem zwrotu poniesionych przez niego kosztów procesu, na które składa się opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł (k. 43) oraz wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika w kwocie 60 zł, ustalone na podstawie § 7 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, skoro obowiązek zwrotu kosztów obciążał osobę, która występowała w niniejszej sprawie jako osoba uprawniona do alimentów ( a contrario § 7 ust. 4 cyt. rozporządzenia), a dopiero po zakończeniu postępowania okazało się, że uprawnienie to jej nie przysługuje.