Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: III AUa 369/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 listopada 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Jacek Zajączkowski

Sędziowie:SSA Ewa Chądzyńska

SSA Anna Szczepaniak-Cicha (spr.)

Protokolant: stażysta Agata Jóźwiak

po rozpoznaniu w dniu 8 listopada 2012 r. w Łodzi

sprawy Z. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddziałowi w Ł.

o emeryturę,

na skutek apelacji Z. M.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Sieradzu

z dnia 19 stycznia 2012 r., sygn. akt: IV U 995/11;

1.  zmienia zaskarżony wyrok i poprzedzającą go decyzję organu rentowego i przyznaje Z. M. prawo do emerytury poczynając od dnia 1 października 2011r.

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w Ł. na rzecz Z. M. kwotę 30,00 (trzydzieści) zł tytułem zwrotu kosztów sądowych.

Sygn. akt III AUa 369/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21 października 2011 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił Z. M. prawa do emerytury, ze względu na brak wykazania 15 lat pracy w szczególnych warunkach, gdyż w przedłożonym świadectwie pracodawca nie powołał się na odpowiednie zarządzenia resortowe.

W dniu 2 listopada 2011 roku Z. M. odwołał się tej decyzji wnosząc o jej zmianę przez przyznanie prawa do emerytury, albowiem legitymuje się wymaganym stażem pracy w warunkach szczególnych. Organ rentowy domagał się o oddalenia odwołania.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Sieradzu wyrokiem z dnia 19 stycznia 2012 roku odwołanie ubezpieczonego oddalił.

Sąd Okręgowy ustalił, że Z. M., urodzony (...), posiada 28 lat 9 miesięcy i 3 dni okresów składkowych i nieskładkowych, uznanych przez ZUS. W okresie od 8 stycznia 1971 roku do 30 września 2008 roku był zatrudniony na różnych stanowiskach w Zakładach (...) w S. (wcześniej S. G. P.), pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W pierwszym okresie, tj. od 8 stycznia 1971 roku do 31 stycznia 1971 roku, ubezpieczony pracował jako ślusarz remontowy parociągu w oddziale drożdżowni. Od 1 lutego 1971 roku 30 kwietnia 1972 roku był konserwatorem maszyn i urządzeń w oddziale drożdżowni. Do jego obowiązków należała wówczas wymiana noży przy suszarkach, naprawa pomp, ostrzenie noży i przygotowanie ich na następną zmianę i wszelkie inne prace remontowe.

Od 1 maja 1972 roku do 30 października 1972 roku Z. M. wykonywał obowiązki kompresorowego, było to stanowisko związane z obsługą napowietrzania kadzi fermentacyjnych w zależności od ilości płynu zawartego w kadziach. Po zdaniu egzaminu na stanowisko fermentowego wnioskodawca zaczął pracować także jako fermentowy w oddziale drożdżowni od dnia 1 listopada 1972 roku, obowiązki te wykonywał do 30 września 1973 roku. Natomiast w okresie od 1 października 1973 roku do 4 stycznia 1974 roku był zatrudniony na stanowisku aparatowego produkcji drożdży i spirytusu, wykonywał obowiązki przy obsłudze dmuchaw. Z dniem 5 stycznia 1974 roku Z. M. objął stanowisko ślusarza remontowego w oddziale drożdżowni. Pracował na tym stanowisku do dnia 24 kwietnia 1974 roku, po czym w okresie od 25 kwietnia 1974 roku do 13 kwietnia 1976 roku odbywał zasadniczą służbę wojskową. Odwołujący po odbyciu służby podjął zatrudnienie od dnia 4 maja 1976 roku jako ślusarz remontowy w drożdżowni i na tym stanowisku pracował do dnia 3 stycznia 1977 roku.

Sąd Okręgowy ustalił również, jakie warunki panowały w oddziale drożdżowni. Produkowano tam drożdże paszowe. W hali znajdowały się dmuchawy, wirówki i inne urządzenia. Praca przy obsłudze dmuchaw odbywała się w nausznikach ze względu na hałas. Po jednej stronie hali w jednym rzędzie stały propagatory, kadź zarodowa, porcjówki, czyli mniejsze zbiorniki z wywarem i melasą, a następnie pożywki, czyli zbiorniki z nawozem rozpuszczonym w wodzie. Po drugiej stronie było stanowisko dmuchaw, a za nim stanowisko wirówek. Wszystkie te urządzenia pracowały jednocześnie, nie było żadnych ścian działowych. Praca odbywała się w systemie trzyzmianowym. Do obowiązków Z. M. jako kompresorowego i fermentowego należała obsługa dmuchaw napowietrzających kadzie fermentacyjne, przesyłanie płynu w kadzie, utrzymywanie temperatury, dbałość o kwasowość kadzi, o odpowiednią ilość drożdży, melasy i pożywek, mycie zbiorników, parowanie kadzi zarodowych i propagatorów. Wnioskodawca otrzymywał dodatek za pracę w warunkach szczególnych.

Nadto Sąd Okręgowy ustalił, że jako ślusarz remontowy oraz konserwator Z. M. wykonywał praktycznie te same obowiązki, przy czym pracując jako ślusarz miał również uprawnienia do wykonywania prac w warsztacie mechanicznym, takich jak wiercenie, szlifowanie, pomoc przy spawaniu, do czego nie był uprawniony konserwator. Czynności te stanowiły etap naprawy części maszyn i urządzeń, które ubezpieczony na bieżąco konserwował w oddziale drożdżowni.

W dniu 14 grudnia 1976 roku Z. M. wystąpił z wnioskiem o przeniesienie na stanowisko konserwatora do oddziału suchego lodu i na obsługę sprężarek. W okresie od 4 stycznia 1977 roku do 31 października 1979 roku odwołujący pracował w oddziale produkcji suchego i ciekłego lodu i CO2 jako ślusarz remontowy. Na jednej zmianie w tym oddziale pracował tylko jeden ślusarz remontowy. Jako ślusarz remontowy w tym dziale wnioskodawca przygotowywał kontenery, stacje ładowania butli ciekłym CO2, wymieniał uszczelki, manometry, zawory na sprężarkach itp. Zajmował się także czyszczeniem zbiorników. Gdy jeden zbiornik pracował, to drugi musiał być odkręcony i przygotowany na wypadek zamarznięcia zbiornika czynnego, przewody bardzo często zamarzały, ponieważ temperatura wewnątrz wytworzonej kostki wynosiła -70 OC.

W dniu 1 listopada 1979 roku wnioskodawca objął stanowisko aparatowego produkcji suchego lodu i ciekłego CO2. Zajmował się wówczas obsługą sprężarek kontrolując ciśnienie tak, aby nie został przekroczony poziom 70 atmosfer, kontrolował ilość wody do schłodzenia, regulował zaworami przepływ CO2 do zbiorników ekspansyjnych i stacji załadunku butli ciekłym CO2. Sąd Okręgowy ustalił, że w tym dziale sprężano CO2 i jeżeli dwutlenek węgla miał postać płynną, to przy ciśnieniu 70 atmosfer był ładowany w butle gazowe. Jeżeli natomiast był w postaci stałej, tj. w kostkach, to przy tej samej wartości ciśnienia był wpuszczany w tzw. zbiorniki ekspansyjne, w których następowało rozprężenie do 20 atmosfer. Z tych zbiorników pobierano go na prasy, po czym przy ciśnieniu 30 atmosfer prasowano w kostki 35 cm na 40 cm, następnie kostki te składowano w pojemnikach i umieszczano w kontenerach do przechowywania suchego lodu. W oddziale suchego lodu praca odbywała się w niskiej temperaturze, ale nie poniżej zera.

W okresie od 17 sierpnia 1988 roku do 30 września 1988 roku Z. M. ponownie objął obowiązki konserwatora i sprężarkowego w dziale drożdżowni, a od 1 października 1988 roku powrócił na stanowisko aparatowego suchego lodu i ciekłego CO2, na którym pracował do 29 sierpnia 1990 roku. Z kolei w dniu 30 sierpnia 1990 roku Z. M. rozpoczął pracę jako magazynier wyrobów gotowych i na stanowisku tym był zatrudniony do dnia 1 września 1999 roku, na stanowiska bezpośrednio przy produkcji do końca zatrudnienia już nie powrócił.

Ustalając stan faktyczny Sąd Okręgowy bazował przede wszystkim na dowodach z dokumentów zebranych w aktach osobowych wnioskodawcy. Dokumentacja pracownicza obrazuje rodzaj zajmowanych stanowisk, kolejność zmian oraz dokładne czasokresy zatrudnienia Z. M. na poszczególnych stanowiskach. W świetle zgromadzonego materiału dowodowego, w tym również zeznań ubezpieczonego, Sąd pierwszej instancji nie miał wątpliwości, że okres zatrudnienia w drożdżowni od 1 maja 1972 do 30 października 1972 roku na stanowisku kompresorowego, od 1 listopada 1972 roku do 30 września 1973 roku na stanowisku fermentowego i kompresorowego, od 1 października 1973 roku do 4 stycznia 1974 roku na stanowisku aparatowego, a w dziale produkcji suchego lodu i CO2 okres od 1 listopada 1979 roku do 16 sierpnia 1988 roku i od 1 października 1988 roku do 29 sierpnia 1990 roku na stanowisku aparatowego, są okresami pracy wykonywanej w warunkach szczególnych. Ustalenia te nie doprowadziły jednak do uwzględnienia odwołania. Podstawę prawną nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, dla osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, stanowi przepis art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, który wymaga ukończenia wieku 60 lat - w przypadku mężczyzny, nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego, rozwiązania stosunku pracy w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem, jak też osiągnięcia w dniu 1 stycznia 1999 roku przez mężczyznę 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych oraz stażu pracy w warunkach szczególnych w wymiarze co najmniej 15 lat. Zgodnie z § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) konieczne jest, aby praca w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze wykonywana była stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Okresy takiej pracy potwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji w odpowiednim świadectwie.

Następnie Sąd Okręgowy stwierdził, iż według zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31 marca 1988 roku w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach w przemyśle spirytusowym i drożdżowym w Dziale X poz. 13 zatytułowanym: Prace przy obsłudze pras filtracyjnych, wirówek i suszarek w przemyśle drożdżowym, w punkcie 1. wymieniono stanowisko aparatowego produkcji drożdży i wirówkowego, a w punkcie 2. stanowisko fermentowego. Z kolei w przemyśle chłodniczym i chłodnic w Dziale X poz. 6 zatytułowanym: Produkcja suchego lodu, w punkcie 1. wymieniono stanowisko aparatowego produkcji suchego lodu i ciekłego CO2. Na tych stanowiskach Z. M. pracował i zatrudnienie w warunkach szczególnych na w/w stanowiskach potwierdził odwołującemu w świadectwie likwidator pracodawcy. Jednakże okresy te nie dają wnioskodawcy wymaganych 15 lat, wynoszą one łącznie niewiele ponad 12 lat.

Zdaniem Sądu Okręgowego zaliczeniu do szczególnych warunków zatrudnienia nie podlega praca Z. M. na stanowiskach: konserwatora maszyn i urządzeń w dziale drożdżowni od 1 lutego1971 roku do 30 kwietnia 1972 roku; ślusarza remontowego w dziale drożdżowni od 5 stycznia 1974 roku do 24 kwietnia 1974 roku i od 4 maja 1976 roku do 3 stycznia 1977 roku, przerwana służbą woskową; ślusarza remontowego w dziale produkcji suchego lodu i ciekłego CO2 od 4 stycznia 1977 roku do 31 października 1979 roku; konserwatora i sprężarkowego w dziale drożdżowni od 17 sierpnia 1988 roku do 30 sierpnia 1988 roku. Ślusarz w dziale drożdżowni wykonywał bowiem te same obowiązki, co konserwator, ale dodatkowo, do czego konserwator nie miał uprawnień, prace w warsztacie mechanicznym. Ogólnie ujmując Z. M. wykonywał więc prace konserwacyjno-naprawcze, ale nie podlegające zakwalifikowaniu do szczególnych warunków zatrudnienia. Natomiast stanowisko konserwatora i sprężarkowego wnioskodawca łączył, co nie pozwala na uznanie, że był zatrudniony stale i pełnym wymiarze czasu pracy na danym stanowisku. Skoro zatem ubezpieczony nie spełnił jednego z warunków, od których zależy prawo do emerytury, to jego odwołanie Sąd pierwszej instancji oddalił na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c.

W apelacji od tego wyroku Z. M. nie sformalizował zarzutów, wniósł o przyznanie prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach, gdyż wyrok jest krzywdzący.

Podkreślił, że jego praca w oddziale drożdżowni na wszystkich stanowiskach odbywała się w hali produkcyjnej, w takich samych warunkach, jak w przypadku pozostałych pracowników obsługujących prasy i sprężarki. Nie było pomieszczeń izolujących. Także w oddziale produkcji suchego lodu i ciekłego CO2 wykonywał pracę w dużym stężeniu dwutlenku węgla, wysokim ciśnieniu dochodzącym do 70 atmosfer w rurociągach przesyłowych, w temperaturze 0 oC w okresie letnim, a poniżej zera w okresie zimowym oraz w hałasie. W takich warunkach usuwał awarie, wymieniał części, takie jak uszczelki, zawory itp., czynności te wykonywał w trudniejszych warunkach, niż w przypadku pracowników obsługujących prasy i sprężarki. Otrzymywał wynagrodzenie z dodatkiem za pracę w szczególnych warunkach. Zdaniem apelującego, pozostałe okresy powinny być zatem również doliczone do stażu pracy w warunkach szczególnych.

Sąd Apelacyjny Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył:

Apelacja ubezpieczonego podlega uwzględnieniu.

Sąd pierwszej instancji szczegółowo ustalił stan faktyczny w zakresie kolejno zajmowanych stanowisk oraz obowiązków zawodowych Z. M. w okresie jego zatrudnienia w Zakładach (...) w S., wcześniej (...) G. (...), jednak z ustaleń tych wyprowadził nieuprawnione wnioski, zaś dokonując subsumcji wadliwie zastosował prawo materialne, a mianowicie art. 184 ust. 1 w zw. z art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Prawo do emerytury w obniżonym wieku z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze stanowi w systemie emerytalnym uprawnienie wyjątkowe, związane z ujemnym oddziaływaniem zdrowotnym warunków pracy na pracownika, co uzasadnia przyjęcie wcześniejszego wieku emerytalnego. Zgodnie z § 4 rozporządzenia RM z dnia 7 lutego 1983 roku prawo do takiej emerytury nabywa pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, stanowiącym załącznik do rozporządzenia. Okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza w świadectwie zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji - § 2 ust. 2 rozporządzenia.

Z. M. w postępowaniu przed organem rentowym wylegitymował się dwoma świadectwami wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 12 listopada 2008 roku, wystawionymi przez likwidatora przedsiębiorstwa, w których wskazano okresy i stanowiska pracy w warunkach szczególnych przez powołanie wykazu, działu i pozycji rozporządzenia RM z dnia 7 lutego 1983 roku, zaś organ rentowy zakwestionował te świadectwa z powodu braku wskazania zarządzenia resortowego. Jurydycznie utrwalony jest pogląd, iż tzw. przepisy resortowe, o których traktuje § 1 ust. 2 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku nie stanowią źródła prawa w rozumieniu art. 87 Konstytucji RP, a określenie stanowisk w tych aktach ma znaczenie techniczne i nie jest rezultatem tworzenia, tylko stosowania prawa. Zarządzenia resortowe są pomocne przy dokonywaniu wykładni i kwalifikacji stanowisk pracy określonych w załączniku do rozporządzenia (post. SN z dnia 14 lutego 2008r., I UK 313/07, niepubl., wyrok SA w Gdańsku, III AUa 573/09, OSA G. 2010/1/5/139). Zatem brak powołania zarządzeń resortowych, przy jednoznacznym wskazaniu w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych stanowisk pracy wymienionych w wykazie A załącznika do rozporządzenia RM z 1983 roku, nie powinien stanowić samoistnej podstawy odmowy prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

Wprowadzając w § 2 ust. 2 rozporządzenia z dnia 4 lutego 1983 roku zapis, iż okresy pracy uzasadniające prawo do świadczeń stwierdza zakład pracy w odpowiednim świadectwie, prawodawca opowiedział się za prymatem kompetencji pracodawcy w określaniu, czy praca na danym stanowisku jest wykonywana w warunkach szczególnych. Wątpliwości co do oceny warunków i kwalifikacji stanowiska przez pracodawcę mogą być usunięte w postępowaniu sądowym, za pomocą wszelkich środków dowodowych. Sąd Okręgowy skonfrontował treść świadectw pracy wystawionych przez likwidatora przedsiębiorstwa w dniu 12 listopada 2008 roku z dokumentacją zawartą w aktach osobowych Z. M., a więc z dokumentami źródłowymi, jak też przesłuchał ubezpieczonego i doszedł do przekonania, że nie na wszystkich stanowiskach wnioskodawca wykonywał pracę w warunkach szczególnych, uprawniającą do emerytury w obniżonym wieku.

W okresie od 1 lutego 1971 roku do 30 kwietnia 1972 roku Z. M. był zatrudniony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku konserwatora maszyn i urządzeń produkcyjnych w oddziale drożdżowni. Z kolei świadczył pracę jako kompresorowy, fermentowy i aparatowy produkcji drożdży, a więc na stanowiskach zaliczonych do warunków szczególnych. Następnie od 5 stycznia 1974 roku do 13 kwietnia 1976 roku, z przerwą na służbę wojskową, pracował jako ślusarz remontowy w oddziale drożdżowni. Sąd Okręgowy szczegółowo wymienił czynności wykonywane przez Z. M. na stanowiskach konserwatora oraz ślusarza remontowego, scharakteryzował warunki pracy panujące w oddziale drożdżowni, po czym skonkludował, że jako ślusarz remontowy wnioskodawca dodatkowo dokonywał także drobnych napraw ślusarskich w warsztacie, w przeciwieństwie do pracy na stanowisku konserwatora, a więc jako ślusarz nie pracował stale i w pełnym wymiarze w warunkach szczególnych w oddziale drożdżowni, toteż okres tej pracy nie może być uwzględniony do zatrudnienia w warunkach szczególnych. W żaden sposób Sąd pierwszej instancji nie uzasadnił natomiast odmowy zaliczenia do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia na stanowisku konserwatora maszyn i urządzeń produkcyjnych w oddziale drożdżowni. Tymczasem w okresie od 1 lutego 1971 roku do 30 kwietnia 1972 roku Z. M. wykonywał stale i w pełnym wymiarze pracę w oddziale drożdżowni przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń w oddziale produkcyjnym, w którym jako podstawowe wykonywane były prace w wymienione w wykazie (przy obsłudze pras filtracyjnych, wirówek i dmuchaw), a więc pracę na stanowisku wymienionym w Dziale XIV: Prace różne, poz. 25 wykazu A załącznika do rozporządzenia RM z dnia 7 lutego 1983 roku, a także w Dziale XIV, poz. 25 wykazu stanowiącego załącznik do zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31 marca 1983 roku w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz.Urz. (...) z 1988r., Nr 2, poz. 4). Do jego obowiązków należały wszystkie bieżące prace remontowe i naprawcze przy maszynach i urządzeniach będących w ruchu w oddziale drożdżowni, a więc w warunkach szczególnych. Okres pracy w tym charakterze wynosi 1 rok i 3 miesiące.

W okresie od 4 stycznia 1977 roku do 31 października 1979 roku Z. M. był zatrudniony jako ślusarz remontowy w oddziale produkcji suchego lodu i ciekłego CO2. Sąd Okręgowy dokładnie ustalił, jakie obowiązki należały do odwołującego w tym okresie. Wnioskodawca dokonywał wszelkich napraw i konserwacji urządzeń w tym oddziale, przygotowywał kontenery, stacje ładowania butli CO2, usuwał awarie, wymieniał części, takie jak uszczelki, manometry, zawory bezpieczeństwa przy sprężarkach. Zajmował się także bieżącą konserwacją zbiorników, co polegało na odmrażaniu i czyszczeniu zbiorników ekspansyjnych, naprawie wkładów oraz kontenerów do przechowywania suchego lodu, praca odbywała się w niskiej temperaturze, hałasie, przy dużym stężeniu dwutlenku węgla. Na jednej zmianie roboczej w tym oddziale pracował tylko jeden ślusarz. Co do tego okresu zatrudnienia brak jest jakiegokolwiek materiału dowodowego wskazującego, aby ubezpieczony czynności swe wykonywał także w warsztacie naprawczym i takich ustaleń Sąd Okręgowy nie poczynił. Z. M. w tym okresie obowiązki przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w oddziale produkcji suchego lodu i ciekłego CO2 i była to także praca na stanowisku wymienionym w Dziale XIV: Prace różne, poz. 25 wykazu A załącznika do rozporządzenia RM z dnia 7 lutego 1983 roku (oraz odpowiedniego zarządzenia resortowego, wymienionego wyżej). Okres pracy w tym charakterze wynosi 2 lata 9 miesięcy i 27 dni.

Tym samym Z. M. wykazał w procesie, że jego łączny staż pracy w warunkach szczególnych w Zakładach (...) w S. w okresach: od 1 lutego 1971 roku do 4 stycznia 1974 roku oraz od 4 stycznia 1977 roku do 16 sierpnia 1988 roku i od 1 października 1988 roku do 29 sierpnia 1990 roku wyniósł ponad 15 lat.

Ponieważ wnioskodawca spełnił wszystkie przesłanki nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku z art. 184 ust. 1 i 2 w zw. z art. 32 ust. 2 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - zaskarżony wyrok wymagał reformacji, jak też poprzedzająca go decyzja organu rentowego. Ubezpieczony ukończył 60 lat w dniu 1 października 2011 roku, już po złożeniu wniosku o świadczenie, toteż Sąd Apelacyjny - z mocy art. 386 § 1 k.p.c. - zmienił zaskarżony wyrok oraz poprzedzającą go decyzję organu rentowego i przyznał Z. M. prawo do emerytury od dnia 1 października 2011 roku, albowiem prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa (art. 100 ust. 1).

Na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 109 § 1 zd. 2 k.p.c. Sąd drugiej instancji zasądził z urzędu od organu rentowego na rzecz apelującego kwotę 30 złotych tytułem zwrotu kosztów sądowych, w postaci poniesionej opłaty od apelacji.