Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 października 2013r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Marek Szymanowski (spr.)

Sędziowie: SA Bożena Szponar - Jarocka

SA Alicja Sołowińska

Protokolant: Agnieszka Charkiewicz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 października 2013 r. w B.

sprawy ze skargi B. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P.

o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Ostrołęce z dnia 22 grudnia 2011r. sygn. akt III U 863/11

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P.

od wyroku Sądu Okręgowego w Ostrołęce III Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 6 lutego 2013 r. sygn. akt III U 4/13

zmienia zaskarżony wyrok w pkt 1. (pierwszym) w ten sposób, że skargę o wznowienie postępowania oddala.

Sygn. akt III A Ua 385/13

UZASADNIENIE

B. S. w skardze o wznowienie postępowania złożonej do Sadu Okręgowego w Ostrołęce domagała się wznowienia postępowania w sprawie tego Sądu III U 863/11 zakończonej prawomocnym wyrokiem z 22 grudnia 2011 r. poprzez nakazanie wypłaty emerytury wraz z odsetkami od 1 października 2011 r. Jako podstawę wznowienia wskazała art.401 ¹ k.p.c. , którą w jej przypadku stanowić miał wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012 r. (K 2/12 OTK-A 2012/10/121) opublikowany w Dzienniku Ustaw pod pozycją 1285 z dnia 22 listopada 2012 r. Skarżąca domagała się wypłaty zawieszonego świadczenia wraz z odsetkami (k. 2-3.20).

W odpowiedzi na skargę (k.14), organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. wniósł o oddalenie skargi o wznowienie postępowania nie widząc podstaw do wznowienia postępowania, bowiem decyzją z dnia 22 stycznia 2013 r. dokonał wznowienia wypłaty świadczenia od dnia 22 listopada 2012 r.

Wyrokiem z dnia 6 lutego 2013 r. Sąd Okręgowy w Ostrołęce zmienił w wyniku wznowienia zaskarżony wyrok tego Sądu z dnia 22 grudnia 2011 r. wydany w sprawie III U 863/11 w ten sposób, że wznowił wypłatę emerytury B. S. od dnia 1 października 2011 r. Wniosek w zakresie żądania przyznania odsetek przekazał do rozpoznania organowi rentowemu.

W świetle ustaleń Sądu Okręgowego Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. przyznał B. S. prawo do emerytury od 1 czerwca 2007 r. Zarówno przed złożeniem wniosku o emeryturę w dniu 13 czerwca 2007 r. jak i po przyznaniu świadczenia wnioskodawczyni kontynuowała zatrudnienie w Zespole Szkół (...) w P. i Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w P.. Decyzją organu rentowego z dnia 12 października 2011 r. wstrzymano wypłatę emerytury wnioskodawczyni od dnia 1 października 2012 r. na podstawie art. 103a ustawy emerytalnej, a wniesione przez nią odwołanie od tej decyzji Sąd Okręgowy w Ostrołęce prawomocnie oddalił wyrokiem z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie III U 863/11 . Sąd Okręgowy zważył, iż stosownie do art. 401 ¹ k.p.c. można żądać wznowienia postępowania również w wypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego zostało wydane orzeczenie.

Sąd Okręgowy wskazał, iż wyrokiem z dnia 13 listopada 2012 r. w sprawie K 2/12 Trybunał Konstytucyjny orzekł, że: art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726 oraz z 2011 r. Nr 291, poz. 1707) w związku z art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 z zm. ) dodanym przez art. 6 pkt 2 ustawy z 16 grudnia 2010 r., w zakresie, w jakim znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed 1 stycznia 2011 r., bez konieczności rozwiązania stosunku pracy, jest niezgodny z zasadą ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa wynikającą z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Wyrok ten został opublikowany w Dzienniku Ustaw z 22.11.2012 r. (Dz. U. 2012/1285). Zdaniem Sądu Okręgowego na tym niekonstytucyjnym przepisie oparty był wyrok Sądu Okręgowego w Ostrołęce z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie III U 863/11, w której wniesiono skargę o wznowienie postępowania.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy uznał skargę za zasadną i dlatego na podstawie art. 412 § 2 k.p.c. dokonał zmiany wyroku objętego skargą przyznając prawo do wpłaty świadczenia od dnia 1 października 2011.

Apelację od tego wyroku wywiódł organ rentowy, zaskarżając powyższy wyrok w całości i zarzucając Sądowi pierwszej instancji obrazę prawa materialnego tj. art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych poprzez przyznanie prawa do wypłaty emerytury od dnia 1 października 2011 r. w sytuacji, gdy zapadły wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012 r. nie miał wpływu na jej prawo do świadczenia i nie dawał podstawy do wznowienia postępowania w jej sprawie

Wskazując na powyższe apelacja wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie skargi o wznowienie .

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył co następuje .

Apelacja jest zasadna.

Poczynione przez Sąd Okręgowy ustalenia faktyczne wymagają pewnego uporządkowania i uzupełnienia, aczkolwiek stan faktyczny nie wydaje się być w sprawie spornym .

Bezspornym w sprawie było, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. przyznał decyzją z dnia 27 lipca 2007 r. (k. 58 a.r.) B. S. prawo do emerytury od 1 czerwca 2007 r. Zarówno przed złożeniem wniosku o emeryturę w dniu 13 czerwca 2007 r. jak i po przyznaniu świadczenia wnioskodawczyni kontynuowała zatrudnienie w Zespole Szkół (...) w P. i Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w P. (k. 7, 41,49, 61,62) . Właśnie z powodu kontynuowania zatrudnienia już w decyzji z dnia 27 lipca 2007 r. wypłatę świadczenia zawieszono. Mimo czasowej rezygnacji przez ustawodawcę z warunku rozwiązania stosunku pracy jako warunku wypłatę świadczenia organ rentowy decyzjami z dnia 23 stycznia 2009 r., 11 maja 2009 r. ,12 maja 2010 r. zawieszał wnioskodawczyni wypłatę świadczenia z uwagi na osiąganie przez nią przychodu przekraczającego 130% przeciętnego wynagrodzenia (k 82, 100, 114 a.r.). Decyzją z dnia 11 sierpnia 2011 r. organ rentowy wznowił wnioskodawczyni wypłatę emerytury z uwagi na ukończenie przez nią 60 roku życia. W związku z ponownym przywróceniem warunku rozwiązania stosunku pracy jako warunku niezbędnego do pobierania świadczenia emerytalnego decyzją organu rentowego z dnia 12 października 2011 r. wstrzymano wypłatę emerytury wnioskodawczyni od dnia 1 października 2012 r. na podstawie art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw oraz art. 103a ustawy emerytalnej (k. 175 a.r.). Wniesione przez nią odwołanie od tej decyzji Sąd Okręgowy w Ostrołęce prawomocnie oddalił wyrokiem z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie III U 863/11 .

Odnosząc powyższe ustalenia faktyczne do przepisów prawa materialnego z uwzględnieniem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012 r. (K 2/12 OTK-A 2012/10/121) opublikowanego w Dzienniku Ustaw pod pozycją 1285 z dnia 22 listopada 2012 r. trzeba podzielić trafność zarzutu podniesionego w apelacji. Jak wiadomo wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012 r. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, iż art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726 oraz z 2011 r. Nr 291, poz. 1707) w związku z art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, z 2010 r. Nr 40, poz. 224, Nr 134, poz. 903, Nr 205, poz. 1365, Nr 238, poz. 1578 i Nr 257, poz. 1726, z 2011 r. Nr 75, poz. 398, Nr 149, poz. 887, Nr 168, poz. 1001, Nr 187, poz. 1112 i Nr 205, poz. 1203 oraz z 2012 r. poz. 118 i 251), dodanym przez art. 6 pkt 2 ustawy z 16 grudnia 2010 r., w zakresie, w jakim znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed 1 stycznia 2011 r., bez konieczności rozwiązania stosunku pracy, jest niezgodny z zasadą ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa wynikającą z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Dla przypomnienia wyjaśnić wypada, iż przedmiotowa ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2010 , Nr 257 poz. 1726 ) w swoim art. 6 dokonała zmiany w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych między innymi właśnie poprzez dodanie art. 103a. zgodnie z którym - prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego. Skutki zakresowej niekonstytucyjności przedmiotowego art. 28 są takie, iż z chwilą ogłoszenia sentencji wyroku w Dzienniku Ustaw utracił on moc w zakresie, w jakim przewiduje stosowanie art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS do osób, które nabyły prawo do emerytury przed 1 stycznia 2011 r., bez konieczności rozwiązania stosunku pracy. Oznacza to, że obowiązek rozwiązania stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą - jako warunek realizacji nabytego prawa do emerytury - nie będzie miał zastosowania do osób, które nabyły to prawo w okresie od 8 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2010 r. Natomiast przepis ten pozostaje nadal w obrocie prawnym i znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury w momencie jego wejścia w życie i później, tj. od 1 stycznia 2011 r. lub przed 8 stycznia 2009 r.

Bezspornym w sprawie było jak to wcześniej przytoczono, iż wnioskodawczyni nabyła prawo do emerytury na podstawie decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. z dnia 27 lipca 2007 r. (k. 58 a.r.) od 1 czerwca 2007 r. Zarówno zatem przed złożeniem wniosku o emeryturę w dniu 13 czerwca 2007 r. jak i po przyznaniu świadczenia wnioskodawczyni kontynuowała zatrudnienie w Zespole Szkół (...) w P. i Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w P. (k. 7, 41,49, 61,62). Właśnie z powodu kontynuowania zatrudnienia już w decyzji z dnia 27 lipca 2007 r. wypłatę świadczenia zawieszono. Nabycie przez nią prawa do emerytury miało zatem niewątpliwe miejsce w stanie prawnym, w którym istniał obowiązek rozwiązania stosunku pracy przez osobę pozostającą w zatrudnianiu, która ubiegała się o świadczenia emerytalne. Stosownie bowiem do obowiązującego w okresie od 1 lipca 2000 r. do 07 stycznia 2009 r. przepisu art. 103 ust. 2a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jednolity Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 z zm.) - prawo do emerytury ulegało zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego. Argumenty zatem Trybunału Konstytucyjnego przytoczone w uzasadnieniu wyroku z dnia 13 listopada 2012 r. , które zadecydowały o stwierdzeniu zakresowej niekonstytucyjności art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726 oraz z 2011 r. Nr 291, poz. 1707) w związku z art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – nie przystają do sytuacji prawnej i faktycznej wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni, bowiem przechodząc na emeryturę od dnia 1 czerwca 2007 r. była świadoma tego, że emerytura jej przyznana zostanie zawieszona, jeżeli nie rozwiąże stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą, co zresztą uczyniono już w decyzji przyznającej to świadczenie.

W tej sytuacji zapadły w dniu 13 listopada 2012 r. wyrok Trybunału Konstytucyjnego (K 2/12 OTK-A 2012/10/121) opublikowany w Dzienniku Ustaw pod pozycją 1285 z dnia 22 listopada 2012 r. - nie ma zastosowania do sytuacji prawnej wnioskodawczyni, a w szczególności nie stanowi on wystarczającej podstawy w rozumieniu 401 ^{( 1)} k.p.c. do wznowienia postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Ostrołęce z dnia 22 grudnia 2011 r. wydanym w sprawie III U 863/11 (k.11).

W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok na zasadzie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 412 § 2 k.p.c. i wniesioną skargę oddalił.