Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 maja 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Leszek Dąbek (spr.)

Sędzia SO Marcin Rak

Sędzia SO Roman Troll

Protokolant Agnieszka Wołoch

po rozpoznaniu w dniu 11 maja 2016 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa E. W.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 15 października 2015 r., sygn. akt I C 1126/15

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Rejonowemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego.

SSO Roman Troll SSO Leszek Dąbek SSO Marcin Rak

Sygn. akt III Ca 2094/15

UZASADNIENIE

Powódka E. W. żądała zasądzenia na jej rzecz od pozwanej Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty 10 400 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 11 02 2011r. do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając żądanie twierdziła, że w nocy z dnia 13/14 10 2010r. został skradziony stanowiący jej własność pojazd marki A. (...) ubezpieczony u pozwanej, która odmówiła wypłaty odszkodowania z uwagi na zbyt późne zgłoszenie kradzieży,
co stanowiło rażące niedopełnienie zapisów łączącej strony umowy. Powódka podniosła, iż zapis umowy wskazujący na niezwłoczne zgłoszenie szkody u pozwanej – nie później niż 24 godziny od powicia informacji o kradzieży pojazdu, stanowi niedozwoloną klauzulę umowną. Wartość pojazdu ustalona w umowie wynosiła 29 500zł, a przy uwzględnieniu 20% udziału własnego ubezpieczonego w szkodzie, należne powódce odszkodowanie winno wynosić 10 400 zł.

Pozwana Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna w W. wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenia na jej rzecz
od powódki zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Podnosiła zarzut braku legitymacji procesowej czynnej po stronie powódki, niedochowanie terminu, w którym powódka zgodnie z zapisami umowy powinna zgłosić ubezpieczycielowi kradzież. Zgłosiła także zarzut przedawnienia.

Sąd Rejonowy w Gliwicach w wyroku z dnia 15 10 2015r. oddalił powództwo i orzekł o kosztach procesu.

W ustalonym stanie faktycznym w motywach orzeczenia przywołał regulację
art. 805 § 1 k.c. i uznał, że powódce przysługiwał tytuł prawny do skradzionego pojazdu. Następnie przywołując regulację art. 819 § 1 i 4 k.c. stwierdził, iż roszczenie powódki w dacie wniesienia pozwu w niniejszej sprawie było przedawnione. Powódka zgłosiła kradzież pojazdu objętego ubezpieczeniem w dniu 11 stycznia 2011r., natomiast pozwana już z dniem 13 01 2011r. wydała decyzję o odmowie wypłacenia
na rzecz powódki jakiegokolwiek odszkodowania, od której powódka następnie odwołała się na mocy swojego pisma z dnia 21 01 2011r., a zatem z tym dniem powódka miała świadomość co do odmownego stanowiska pozwanej odnośnie zgłoszonego jej roszczenia i z tą data rozpoczął swój bieg termin przedawnienia roszczenia powódki.

O kosztach procesu stosując regulację art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c.

Orzeczenie zaskarżyłapowódka E. W., która wnosiła o jego zmianę i zasądzenie zgodnie z żądaniem pozwu oraz zasądzenie na jej rzecz od pozwanej zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa radcowskiego według norm przepisanych za obie instancje, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Zarzuciła, że przy ferowaniu wyroku naruszono prawo materialne regulację
art. 819 § 1 i 4 k.c. poprzez błędna jego wykładnię polegającą na uznaniu, że pismo powódki z dnia 20 10 2012r. skierowane do pozwanego z żądaniem wypłaty
nie przerwało biegu przedawnienia, co doprowadziło do nieprawidłowego uznania,
że roszczenie powódki uległo przedawnieniu.

W uzasadnieniu apelacji między innymi podnosiła, że zapis § 30 ust. 4 w zw.
z § 29 pkt 2 OWU stanowi klauzulę abuzywną w myśl art. 385 ³ pkt 21 k.c. i wbrew stanowisku pozwanej nie sposób uznać aby zgłoszenie przez powódkę szkody w dniu 11 styczna 2011 roku mogło stanowić podstawę do odmowy wypłaty należnego odszkodowania.

W odpowiedzi na apelację pozwana Towarzystwo (...)
i (...) Spółka Akcyjna w W. wnosiła o oddalenie apelacji i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje :

Ustalenia faktyczne składające się na podstawę faktyczną rozstrzygnięcia
nie były kwestionowane w apelacji.

W znacznej części dotyczą one faktów bezspornych pomiędzy stronami
a w pozostałym zakresie mają podstawę w informacjach zawartych we wskazanych
w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia w wiarygodnych źródłach dowodowych.

Z tych też względów Sąd odwoławczy przyjął za własne ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji.

Dokonując oceny prawnej poczynionych ustaleń Sąd pierwszej instancji prawidłowo zakwalifikował roszczenia powódki przyjmując, że mają ono źródło

w umowie ubezpieczenia autocasko zawartej przez strony 9 06 2009r.

Trafnie również przyjął - ferując zaskarżone orzeczenie - przynależne

powódce z mocy tej umowy wobec pozwanej roszczenia przedawniają się w warunkach określonych w regulacji art. 819 § 1 i 4 k.c.

Przy ocenie tego zagadnienia umknęło jednak jego uwadze, iż w regulacji tej brak jest wyraźnego zastrzeżenia, z którego można wywieść wniosek o braku możności wielokrotnego przerwania biegu przedawnienia przez ponowne zgłoszenie zdarzenia lub roszczenia, w konsekwencji czego należy przyjąć, że każde kolejne zgłoszenie zakładowi ubezpieczeń przez ubezpieczonego szkody lub roszczenia w okresie biegu przedawnienia przerywa jego bieg i zgodnie z regulacją art. 819 § 4 zd. 2 k.c. termin przedawnienia biegnie na nowo od dnia, w którym zgłaszający roszczenie lub zdarzenie otrzymał na piśmie oświadczenie ubezpieczyciela o przyznaniu lub odmowie świadczenia (podobnie w uzasadnieniu wyroku S.A. w Łodzi z dnia 25 06 2015r. I ACa 104/15, LEX nr 17713110).

W realiach niniejszej sprawy oznacza to, iż przywołane w apelacji zgłoszenie pozwanej przez powódkę w piśmie z dnia 29 10 2012r. roszczeń o naprawienie szkody doprowadziło do przerwania biegu przedawnienia dochodzonych roszczeń i tym samym w świetle przywołanej regulacji i jej wykładni brak jest podstaw do przyjęcia, że do-chodzone roszczenia uległy przedawnieniu (powództwo zostało wniesione do Sądu Rejonowego 4 08 2015r.)

Dlatego wbrew temu co przyjął Sąd pierwszej instancji powódce przysługuje ochrona prawna przyrzeczona przez Państwo przy stanowieniu norm prawa cywilnego-materialnego.

Niezależnie od tego, gdyby nawet nie podzielić tego poglądu, to należy zwrócić uwagę, iż powódka w okresie od powstania szkody do 29 10 2012r. podejmowała szereg działań w celu pozasądowego polubownego zakończenia sporu pomiędzy stronami.

Nie była ona zatem bezczynna w dochodzeniu wobec pozwanej swych roszczeń przez co w sprawie nie zostało zrealizowane ratio legis instytucji przedawnienia roszczeń (z istoty instytucji przedawnienia roszczeń wynika bowiem,

że stanowi ona negatywną sankcję w przypadku bezczynności w dochodzeniu roszczeń).

Z tej przyczyny należy uznać, iż podniesienie przez pozwaną zarzutu przedawnienia dochodzonych roszczeń jest w rozumieniu regulacji art. 5 k.c. sprzeczne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem z tego prawa.

Jego podniesienie może być zatem uznane za wykonywanie przez nią praw

i jako takie z mocy tej regulacji nie korzysta z ochrony, przez co zarzut ten jest bezskuteczny,

Sąd Rejonowy rozpoznając sprawę i ferując zaskarżony wyrok w istocie ograniczył się do oceny podniesionego przez pozwaną zarzutów braku po stronie powódki legitymacji czynnej i przedawnienia dochodzonych roszczeń (między innymi oddalił wniosek powódki o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego, a w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia nie poczynił żadnych ustaleń dotyczących treści łączącego strony stosunku prawnego, nie zawarł oceny prawnej dotyczącej istnienia dochodzonych roszczeń, ich zakresu oraz wymagalności, co uniemożliwia przeprowadzenie kontroli instancyjnej tych zagadnień a uzupełnienie w tym zakresie materiału sprawy oraz dokonanie przez Sąd odwoławczy oceny prawnej tych zagadnień faktycznie pozbawiłoby stron jednej instancji orzeczniczej).

W następstwie tego istota sprawy w rozumieniu regulacji art. 386 § 4 k.p.c.

nie została rozpoznana, co w połączeni z powyższym czyni apelację uzasadnioną

i skutkowało koniecznością uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Reasumując wyrok jest wadliwy i dlatego apelację powódki jako uzasadnioną uwzględniono orzekając jak w sentencji w oparciu o regulację

\art. 386 § 4 k.p.c.

Rozpoznając ponownie sprawę Sąd Rejonowy uwzględni zawartą powyżej ocenę prawną, ponownie dokona analizy zgromadzonego w sprawie materiału

(w szczególności treści zawartej przez strony umowy) a następnie oceni czy w jego świetle - co do zasady - przysługują powódce dochodzone roszczenia i w przypadku pozytywnej oceny zmieni swe postanowienia o oddaleniu wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego, dowód ten dopuści a następnie prawidłowo przeprowadzi.

Ferując ponownie wyrok zadba o to żeby w jego uzasadnieniu zostały zawarte ustalenia dotyczące wszystkich istotnych zagadnień sprawy, w tym w szczególności istotnej dla rozstrzygnięcia treści umowy łączącej strony oraz jej wykonania

przez pozwaną.