Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 kwietnia 2016 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Kazimierz Kostrzewa

Protokolant: protokolant sądowy Marta Bartusiak

po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2016 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania W. Ż.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 1 lutego 2016 roku nr (...)

w sprawie W. Ż.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu W. Ż. emeryturę od dnia (...)roku.

Sygn. akt IVU 165/16

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 19 kwietnia 2016 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. decyzją z dnia 01.02.2016 r. odmówił W. Ż. przyznania emerytury na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. Nr 162 poz 1118 z zm ), ponieważ nie spełnia warunków niezbędnych do ustalenia prawa do tego świadczenia, gdyż nie udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W. Ż. w odwołaniu od decyzji domagał się jej zmiany i przyznania mu emerytury na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ponieważ pracował w warunkach szczególnych w okresie od 14.11.1978 r. do 21.02.1983 r., od 22.02.1983 r. do 27.11.1991 r. i od 04.05.1993 r. do 31.03.1999 r. Sporne okoliczności zamierza wykazać zeznaniami świadków. pracował w warunkach szczególnych jako operator spycharki gąsienicowej i kierowcy w transporcie międzynarodowym samochodu ciężarowego pow. 3,5 tony.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie w związku z niespełnieniem przez odwołującego przesłanek z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS z przyczyn podanych w uzasadnieniu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W. Ż. urodzony w dniu (...) ukończył 60 lat. Odwołujący legitymuje się wymaganym okresem składkowym, nieskładkowym i uzupełniającym w wymiarze 25 lat na dzień 01.01.1999 r. W dniu 17.12.2015 r. odwołujący wystąpił z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury. Nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

/dowód: wniosek z dnia 17.12.2015 r. –k. 1-3 ar czIII/.

W okresie od 14.11.1978 r. do 21.02.1983 r. odwołujący był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) T. w T. stale i w pełnym wymiarze czasu na stanowisku operator spychacza na podłożu gąsienicowym. Odwołujący posiadał uprawnienia maszynisty ciężkich maszyn budowlanych i drogowych klasy III specjalność - spycharka od dnia 27.03.1977 r. Odwołujący jako operator spychacza stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przy pomocy spychacza zasypywał głębokie wykopy powstałe przy pracach wodno-kanalizacyjnych wykonywanych przez to przedsiębiorstwo w różnych miejscowościach np. w B., B., T., D., R.. Sprzęt miał ciężar pow. 3,5 tony.

/dowód: kserokopia świadectwa pracy z dnia 21.02.1983 r. - ar czI,

zeznania świadka T. A. –k. 19v as,

zeznania świadka H. Z. –k. 19-20 as,

akta osobowe.

Odwołujący w okresie od 22.02.1983 r. do 27.11.1991 r. pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie (...)w B.. Odwołujący na stanowisku operatora spychacza na podłożu gąsienicowym (...). Odwołujący wykonywał prace ziemne takie jak zasypywanie rowów wykonywanych pod kanalizację, niwelację terenu, spychając żwir na betoniarni, w zimie odśnieżał drogi, podgarniał węgiel, koks bo firma miała własną kotłownię. Pracodawca ten obecnie nie istnieje. W okresie od 11.06.1990 r. do 31.07.1990 r. przebywał na urlopie bezpłatnym.

/dowód: kserokopia świadectwa pracy z dnia 27.11.1991 r. – k. 23 as,

zeznania świadka M. N. –k. 20 as,

zeznania świadka J. M. –k. 20-21 as,

akta osobowe.

W. Ż. w okresie od 04.05.1993 r. do 31.12.1998 r. pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie (...) J. G. w J. na stanowisku kierowcy w transporcie międzynarodowym, kierował samochodem marki J. i M. oba pow. 3,5 tony. Odwołujący jako kierowca woził towary do Rosji. Odwołujący u tego pracodawcy nie pracował jako mechanik.

/dowód: świadectwa pracy z dnia 31.03.1999 r. – k. 27 ar czII,

zeznania świadka M. N. –k. 20 as,

zeznania świadka J. B. –k. 20v as,

akta osobowe.

Sąd zaakceptował zeznania świadków T. A. i H. Z. potwierdzające, że W. Ż. wykonywał w sposób ciągły i stale pracę w szczególnych warunkach w wymiarze pełnego etatu w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) T. w T. stale i w pełnym wymiarze czasu na stanowisku operatora spychacza od 14.11.1978 r. do 21.02.1983 r. Świadkowie pracowali razem z odwołującym w spornym okresie i posiadali wiedzę na temat wykonywanej przez niego pracy.

Ponadto Sąd ustalił, że odwołujący pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie (...) w B. jako operator spychacza na podłożu gąsienicowym (...) 22.02.1983 r. do 27.11.1991 r., ponieważ potwierdza to świadectwo pracy oraz zeznania świadków M. N. i J. M. uznane przez Sąd za wiarygodne w całości w odniesieniu do wskazanego okresu zatrudnienia.

Sąd uznał za wiarygodne w całości zeznania świadków M. N. i J. B. potwierdzające, że W. Ż. wykonywał w sposób ciągły i stale pracę w szczególnych warunkach w wymiarze pełnego etatu w Przedsiębiorstwie (...) J. G. w J. na stanowisku kierowcy w transporcie międzynarodowym, kierował samochodem marki J. i M. oba pow. 3,5 tony. Świadkowie pracowali razem z odwołującym w spornym okresie i posiadali wiedzę na temat wykonywanej przez niego pracy.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów, w szczególności zalegających w aktach rentowych, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości Sądu, zarówno treść jak i forma dokumentów nie były kwestionowane prze strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich jakie należałoby uwzględnić urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego w tym wynikającego z art. 244 i art. 245 k.p.c.

Sąd rozważył, co następuje:

Przedmiotem postępowania było rozstrzygnięcie czy W. Ż. przysługuje prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 748 z późn. zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Z kolei art. 32 ust.4 stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, to jest na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.). Z §1 Rozporządzenia wynika, że jego treść stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze , wymienione w §4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. § 2 ust.1 rozporządzenia ustala, ze za okresy uzasadniające nabycie prawa do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. §4 pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Kwestią sporną pomiędzy stronami było ustalenie, czy W. Ż. był zatrudniony w warunkach szczególnych w okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) T. w T. od 14.11.1978 r. do 21.02.1983 r., w Przedsiębiorstwie Budownictwa Rolniczego w B. od 22.02.1983 r. do 27.11.1991 r. i w Przedsiębiorstwie (...) J. G. w J. od 04.05.1993 r. do 31.12.1998 r. skoro nie przedłożył świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach w oparciu o świadectwa pracy, zeznania świadków oraz akta osobowe.

Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) w § 2 ust. 2 zobowiązuje zakłady pracy do stwierdzenia okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji. Natomiast w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49) określone zostały środki dowodowe, które powinny być dołączone do wniosku, stwierdzające okoliczności uzasadniające przyznanie tego świadczenia (§ 4 ust. 3). W myśl § 21 ust. 1, 4 i 5 powołanego rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia są pisemne zaświadczenia zakładów pracy, wydane na podstawie posiadanych dokumentów, oraz legitymacje ubezpieczeniowe, a także inne dowody z przebiegu ubezpieczenia. W przypadku zaś ubiegania się pracownika o przyznanie emerytury lub renty z tytułu zatrudnienia w szczególnym charakterze, zaświadczenie zakładu pracy powinno stwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury lub renty. Wyjątek od zasady ustalonej w powołanym przepisie jest zawarty w § 22 wymienionego rozporządzenia, który przewiduje, że okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 maja 1985 r., III UZP 5/85 wyjaśnił, że w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe dopuszczalne jest przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Pogląd ten został rozwinięty w znowelizowanym art. 473 kpc, który stanowi, że w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron. W postępowaniu przed tymi sądami okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń mogą być udowadniane wszelkimi dostępnymi środkami dowodowymi (por. wyr. SN z dnia 02.02.1996 r. II URN 3/95 OSNP 1996/16/239). Skoro więc w niniejszej sprawie odwołujący nie dysponował świadectwami wykonywania pracy w szczególnych warunkach za okresy zatrudnienia w: Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) T. w T., w Przedsiębiorstwie (...) w B. i w Przedsiębiorstwie (...) J. G. w J., zasadnym stało się ustalenie okoliczności w jakich odwołujący świadczył pracę na podstawie zeznań świadków, jego zeznań oraz dowodów z dokumentów.

Sąd w oparciu o dowody z dokumentów, zeznania świadków ustalił, iż odwołujący w trakcie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) T. w T. był zatrudniony w warunkach szczególnych na stanowisku: operator spychacza na podłożu gąsienicowym od 14.11.1978 r. do 21.02.1983 r. Odwołujący jako operator spychacza stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przy pomocy spychacza zasypywał głębokie wykopy powstałe przy pracach wodno-kanalizacyjnych wykonywanych przez to przedsiębiorstwo w różnych miejscowościach np. w B., B., T., D., R.. Sprzęt miał ciężar pow. 3,5 tony. Praca na stanowisku operatora spychacza została zaliczona zgodnie z wykazem A dział V pkt. 3 będącym załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, do prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

Ponadto Sąd ustalił w oparciu o świadectwo pracy, akta osobowe oraz zeznania świadków, że odwołujący w trakcie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w B. w okresie od 22.02.1983 r. do 27.11.1991 r. pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku operatora spychacza na podłożu gąsienicowym (...) z wyłączeniem okresu od 11.06.1990 r. do 31.07.1990 r. kiedy przebywał na urlopie bezpłatnym. Odwołujący wykonywał prace ziemne takie jak zasypywanie rowów wykonywanych pod kanalizację, niwelację terenu, spychając żwir na betoniarni, w zimie odśnieżał drogi, podgarniał węgiel, koks bo firma miała własną kotłownię. Praca na stanowisku operatora spychacza została zaliczona zgodnie z wykazem A dział V pkt. 3 będącym załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, do prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego. Sąd ustalił również, że W. Ż. w trakcie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) J. G. w J. okresie od 04.05.1993 r. do 31.12.1998 r. pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie (...) J. G. w J. na stanowisku kierowcy w transporcie międzynarodowym, kierował samochodem marki J. i M. oba pojazdy były pow. 3,5 tony. Odwołujący jako kierowca woził towary do Rosji. Praca na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego pow. 3,5 tony jest pracą zaliczoną zgodnie z wykazem A dział VIII pkt. 2 będącym załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, do prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

Po uwzględnieniu wyżej wskazanych okresów: od 14.11.1978 r. do 21.02.1983 r., od 22.02.1983 r. do 27.11.1991 r. (z wyłączeniem okresu od 11.06.1990 r. do 31.07.1990 r. kiedy przebywał na urlopie bezpłatnym) i od 04.05.1993 r. do 31.12.1998 r. odwołujący spełnia warunek w postaci 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Biorąc powyższe ustalenia pod uwagę odwołujący spełnia przesłanki do przyznania emerytury w obniżonym wieku emerytalnym w związku z wykonywaniem pracy w szczególnych warunkach, wynikające z treści art. 32 w zw. z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a w szczególności § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. 1983 r. nr 8, poz. 43 z póź. zm.). W. Ż. osiągnął wiek 60 lat (...)posiada wymagany okres zatrudnienia 25 lat okresów składkowych, nieskładkowych i uzupełniających, a przede wszystkim spełnia kwestionowaną dotąd przez organ rentowy przesłankę w postaci co najmniej 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, ponieważ po uznaniu mu spornych okresów pracy w warunkach szczególnych legitymuje się ponad 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych. Odwołujący w dniu (...) ukończył 60 lat i od tego dnia Sąd przyznał mu prawo do emerytury zgodnie z art. 129 ust. 1 powołanej ustawy.

Mając na względzie powyższe orzeczono w wyroku na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego i art.477 ¹⁴ §2 k.p.c.