Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 kwietnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 15 kwietnia 2015 r. w Gliwicach

sprawy Z. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania Z. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 11 kwietnia 2014r. i 23 maja 2014 r. nr SER 2 Sp (...)

oddala odwołania.

(-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek

Sygn. akt VIII U 1269/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11 kwietnia 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. odmówił Z. W. prawa do emerytury górniczej podnosząc, że ubezpieczony udowodnił jedynie 19 lat, 8 miesięcy i 16 dni okresów pracy górniczej
i równorzędnej z pracą górniczą zamiast wymaganych co najmniej 25 lat takiej pracy w tym jedynie 15 lat, 11 miesięcy i 28 dni pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U.
z 2013r. poz. 1440), wobec czego nie spełnił przesłanek uprawniających do tego świadczenia.

Następnie w dniu 23 maja 2014r. ZUS wydał drugą decyzję w której ponownie odmówił Z. W. prawa do emerytury górniczej podnosząc, że ubezpieczony udowodnił jedynie 21 lat, 8 miesięcy i 12 dni okresów pracy górniczej
i równorzędnej z pracą górniczą zamiast wymaganych co najmniej 25 lat takiej pracy w tym jedynie 17 lat, 4 miesiące i 27 dni pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1 ustawy emerytalnej. W uzasadnieniu ZUS wskazał, że do okresów pracy górniczej nie zaliczył okresów zatrudnienia od 16 kwietnia 1996r. do 28 czerwca 1996r. w (...), od 8 marca 2005r. do 11 maja 2005r. w Ort (...) i od 1 września 2002r. do 18 października 2002r.
w BIS, z uwagi na brak zaświadczenia stwierdzającego rodzaj wykonywanych w tym czasie robót przez te firmy i informacji na rzecz których kopalń były one wykonywane. Nadto ZUS nie zaliczył okresów zatrudnienia od 25 kwietnia 2006r. do 23 maja 2006r. w NOVUM oraz od 11 października 2007r. do 31 października 2007r. w G. – B., z uwagi na brak miesięcznego wykazu zjazdów pod ziemię.

W odwołaniach od powyższych decyzji ubezpieczony wniósł o ich zmianę
i przyznanie mu prawa do emerytury górniczej wskazując, że posiada wymagany okres pracy górniczej, do której w jego ocenie należy zaliczyć wszystkie sporne okresy. Dodatkowo
w toku procesu wskazywał, że do pracy górniczej ZUS winien mu również zaliczyć, okres odbywania praktyk zawodowych w (...), okres pracy w wydziale przeróbki mechanicznej węgla na powierzchni, a także okres pełnienia zasadniczej służby wojskowej i zatrudnienia pod ziemią w firmie (...).

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko, iż odwołujący nie udowodnił 25 - letniego okresu pracy górniczej i równorzędnej z pracą górniczą. ZUS podniósł nadto, że do ogólnego stażu pracy nie zaliczył odwołującemu także okresu od 27 sierpnia 1993r. do 15 marca 1994r., kiedy to ubezpieczony świadczył, w ramach umowy zlecenia, pracę na rzecz Przedsiębiorstwa (...) S.C., z uwagi na brak dowodów czy z tego tytułu były za odwołującego odprowadzane składki na ubezpieczenia społeczne i czy w tym czasie korzystał z zasiłków chorobowych. Ostatecznie ZUS zauważył, że nawet gdyby zaliczyć ubezpieczonemu wszystkie wymienione, sporne okresy, to odwołujący w dalszym ciągu nie będzie się legitymował 25 – letnim okresem pracy górniczej.

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony urodził się (...), nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

W oparciu o przedłożone przez odwołującego dowody ZUS zaliczył mu ostatecznie do pracy górniczej 21 lat, 8 miesięcy i 12 dni, w tym 17 lat, 4 miesiące i 27 dni pracy górniczej
o której mowa w art. 50 c, ust. 1 ustawy emerytalnej. W szczególności ZUS uwzględnił 8 lat, 3 miesiące i 27 dni pracy górniczej wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, 6 miesięcy pracy górniczej mieszanej (nie mniej niż połowa zjazdów
w miesiącu) a także 8 lat i 7 miesięcy prac przodkowych liczonych w wymiarze półtorakrotnym, co pozwoliło na dodatkowe doliczenie 4 lat, 3 miesięcy i 15 dni (szczegółowe zestawienie k.38-40 a.s.).

Do pracy górniczej organ rentowy nie zaliczył odwołującemu okresów zatrudnienia:

- w (...) od 16 kwietnia 1996r. do 28 czerwca 1996r. na stanowiskach górnik rabunkarz pod ziemią, przy czym w dniach 16-17 kwietnia i 3 czerwca 1996r. korzystał
z urlopu bezpłatnego, zaś w okresach od 20 do 28 maja 1995r. i od 21 do 28 czerwca 1996r. korzystał z zasiłków chorobowych (dowód świadectwo pracy k.23 I tom akt ZUS), bowiem odwołujący nie przedłożył stosownych dokumentów potwierdzających rodzaj wykonywanych w tym czasie robót przez tego pracodawcę i informacji na rzecz których kopalń były one wykonywane;

- w (...) Sp. z o.o.
od 1 września 2002r. do 18 października 2002r. jako górnik pod ziemią, (dowód zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k.117 tom I akt ZUS), bowiem odwołujący nie przedłożył stosownych dokumentów potwierdzających rodzaj wykonywanych w tym czasie robót przez tego pracodawcę i informacji na rzecz których kopalń były one wykonywane;

- w Ort (...) od 8 marca 2005r. do 11 maja 2005r. jako górnik pod ziemią, przy czym w dniach 16-28 kwietnia 2005r.korzystał z urlopu bezpłatnego (dowód świadectwo pracy k.47 tom I akt ZUS), bowiem odwołujący nie przedłożył stosownych dokumentów potwierdzających rodzaj wykonywanych w tym czasie robót przez tego pracodawcę
i informacji na rzecz których kopalń były one wykonywane;

- w (...) Sp. z o.o. w Z. od 25 kwietnia 2006r. do 23 maja 2006r. jako górnik pod ziemią (dowód świadectwo pracy k.57 tom I akt ZUS), bowiem odwołujący nie przedłożył stosownych dokumentów potwierdzających miesięczny wykaz zjazdów pod ziemię, w tym okresie;

- w (...) Przedsiębiorstwie (...)
Sp. z o.o. w M. od 11 października 2007r. do 31 października 2007r. jako górnik pod ziemią, przy czym w dniach 24 i 31 października 2007r. miał nieobecności nieusprawiedliwione (dowód świadectwo pracy k.67 tom I akt ZUS), bowiem odwołujący nie przedłożył stosownych dokumentów potwierdzających miesięczny wykaz zjazdów pod ziemię, w tym okresie;

- w Przedsiębiorstwie (...) S.C. w ramach terminowych umów zlecenia od 27 sierpnia do 3 września 1993r.; od 13 do 30 września 1993r.; od 4
do 11 października 1993r.; od 13 do 29 października 1993r.; od 2 do 10 listopada 1993r.; od 22 listopada do 24 grudnia 1993r.; od 10 stycznia do 18 lutego 1994r.; od 22 lutego
do 7 marca 1994r. i od 14 do 15 marca 1994r. jako górnik po ziemią (dowód zaświadczenia k.21 I tom akt ZUS), bowiem odwołujący nie przedłożył stosownych dokumentów potwierdzających fakt odprowadzania z tytułu jego zatrudnienia, w tym okresie, składek na ubezpieczenia społeczne, jak również w zakresie informacji o pobieranych zasiłkach chorobowych;

- w KWK (...) od 5 kwietnia 1979r. do 31 października 1981r. jako maszynista maszyn i urządzeń przeróbki mechanicznej węgla na powierzchni, z tym, że w okresie
od 28 października 1980r. do 8 kwietnia 1981r. miał przerwę w zatrudnieniu na odbycie zasadniczej służby wojskowej, którą faktycznie odbył w okresie od 28 października 1980r. do 9 marca 1981r., (dowód świadectwo pracy k.11 i kserokopia książeczki wojskowej k. 258-262 tom I akt ZUS), bowiem zarówno praca na powierzchni jak i służba wojskowa nie były pracą górniczą.

Sąd ustalił ponadto, że bezpośrednio przed podjęciem zatrudnienia w KWK (...) ubezpieczony pobierał naukę w (...) Szkole (...) przy tej kopalni, gdzie od drugiej klasy odbywał praktyki zawodowe w należącym do tej kopalni zakładzie przeróbki mechanicznej węgla.

Sąd ustalił, że liczba przepracowanych przez ubezpieczonego dniówek półtorakrotnych, nie była kwestionowana przez strony.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumentację znajdującą się
w aktach emerytalnych ubezpieczonego i wykaz uwzględnionych przez ZUS okresów pracy górniczej odwołującego (k.38-40 a.s.), a także przesłuchanie ubezpieczonego (nagranie
z rozprawy w dniu 15 kwietnia 2015r. min. od 6.08 i nast.).

Oceniając zgromadzony materiał dowodowy Sąd w pełni oparł się na aktach emerytalnych uznając, że nie były one kwestionowane i mogły stanowić podstawę ustaleń faktycznych Sądu.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołania ubezpieczonego, Z. W. nie zasługują na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy wskazać na treść art. 50a, ust 1 ustawy z dnia
17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (zwanej dalej ustawą emerytalną), zgodnie z którym górnicza emerytura przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) ukończył 55 lat życia;

2) ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1;

3) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek
o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W myśl ust 2 tego przepisy wiek emerytalny wymagany od pracowników: kobiet mających co najmniej 20 lat, a mężczyzn co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej,
w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wynosi 50 lat.

Za pracę górniczą uważa się, zgodnie z art. 50c ust. 1 ustawy o emeryturach
i rentach z FUS zatrudnienie:

1) pod ziemią w kopalniach węgla, rud, kruszców, surowców ogniotrwałych, glin szlachetnych, kaolinów, magnezytów, gipsu, anhydrytu, soli kamiennej i potasowej, fosforytów oraz barytu;

2) pod ziemią i przy głębieniu szybów w przedsiębiorstwach budowy kopalń określonych w pkt 1 oraz pod ziemią w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących dla tych kopalń roboty górnicze lub przy budowie szybów;

3) pod ziemią w przedsiębiorstwach montażowych, przedsiębiorstwach maszyn górniczych, zakładach naprawczych i innych podmiotach wykonujących dla kopalń określonych w pkt 1 podziemne roboty budowlano-montażowe, roboty przy naprawie maszyn i wdrażaniu nowych urządzeń; pracownikom zatrudnionym w tych przedsiębiorstwach, zakładach i innych podmiotach uznaje się za pracę górniczą te miesiące zatrudnienia,
w których co najmniej połowę dniówek roboczych przepracowali pod ziemią;

4) na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego przy ręcznym lub zmechanizowanym urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu i złoża, przy pomiarach
w zakresie miernictwa górniczego oraz przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych, a także w kopalniach otworowych siarki oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń siarki i węgla brunatnego, na stanowiskach określonych w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki
i ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa;

5) pod ziemią na stanowiskach dozoru ruchu oraz kierownictwa ruchu kopalń, przedsiębiorstw i innych podmiotów określonych w pkt 1-3, a także w kopalniach siarki
i węgla brunatnego oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach, o których mowa w pkt 4, na stanowiskach określonych w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw gospodarki, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa i ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego;

6) w charakterze członków drużyn ratowniczych kopalń określonych w pkt 1 i 4, mechaników sprzętu ratowniczego tych drużyn oraz w charakterze ratowników zawodowych
w stacjach ratownictwa górniczego;

7) na stanowiskach maszynistów wyciągowych na szybach oraz na stanowiskach sygnalistów na nadszybiach szybów w kopalniach, przedsiębiorstwach i innych podmiotach określonych w pkt 1 i 2;

8) na stanowiskach pracy pod ziemią w nieczynnych kopalniach wymienionych w pkt 1;

9) na stanowiskach instruktorów zawodu w górniczych polach szkoleniowych pod ziemią oraz w kopalniach siarki i węgla brunatnego.

Zaś za pracę równorzędna z pracą górniczą uważa się, zgodnie z ust. 2, powołanego wyżej przepisu, zatrudnienie na stanowiskach wymagających kwalifikacji inżyniera lub technika w zakresie górnictwa w urzędach górniczych, jeżeli zatrudnienie jest związane
z wykonywaniem czynności inspekcyjno-technicznych w kopalniach, przedsiębiorstwach
i innych podmiotach określonych w ust. 1 pkt 1-4, pod warunkiem uprzedniego przepracowania w kopalniach, przedsiębiorstwach i innych podmiotach określonych w ust. 1 pkt 1-4 co najmniej 10 lat pod ziemią, na odkrywce w kopalniach siarki lub węgla brunatnego, a także w kopalniach otworowych siarki albo na stanowiskach dozoru lub kierownictwa ruchu; a także zatrudnienie przy innych pracach, nie dłuższe niż 5 lat, do których pracownicy wykonujący prace określone w ust. 1 i w pkt 1 i 2 przeszli w związku
z likwidacją kopalni, zakładu górniczego, przedsiębiorstwa lub innego podmiotu, o którym mowa w ust. 1 pkt 1-4.

Zgodnie z art. 50d ust. 1 przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury pracownikom zatrudnionym pod ziemią oraz w kopalniach siarki lub węgla brunatnego zalicza się
w wymiarze półtorakrotnym następujące okresy pracy na obszarze Państwa Polskiego:

1) w przodkach bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach przodkowych, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych;

2) w drużynach ratowniczych.

Ubezpieczony ukończył wymagany wiek emerytalny, lecz nie udowodnił wymaganego okresu pracy górniczej. Mając na uwadze przedłożone przez ubezpieczonego dokumenty, organ rentowy prawidłowo wyliczył jego staż pracy górniczej na 21 lat, 8 miesięcy i 12 dni, w tym 17 lat, 4 miesiące i 27 dni pracy górniczej o której mowa w art. 50c ust.1 ustawy o FUS.

Odnosząc się do zarzutów odwołującego stawianych w toku procesu należy,
w pierwszej kolejności podkreślić, że art. 50a ustawy emerytalnej wyraźnie przewiduje, że prawo do emerytury górniczej przysługuje pracownikowi, który wykonywał pracę górniczą, przez okresy czasu wymienione w tym przepisie. Z kolei jakie okresy pracy należy zaliczyć do pracy górniczej, reguluje cytowany wyżej art. 50c ust. 1 ustawy emerytalnej. W przepisie tym niewątpliwie nie zostały wymienione okresy pracy na powierzchni kopalni w zakładzie przeróbczym węgla, zarówno w trakcie zatrudnienia a tym bardziej w trakcie odbywania praktyk uczniowskich. Przepis ten nie wymienia również odbywania zasadniczej służby wojskowej. Z tego też względu należało zgodzić, się z organem rentowym, że zarówno okres nauki w (...) Szkole (...) i odbywanych w jej trakcie praktyk zawodowych, jak również zatrudnienia na powierzchni KWK (...) i odbytej w tym czasie zasadniczej służby wojskowej, nie mogą zostać uznane za pracę górniczą, ani też określoną w art. 50c, ust. 2 pracą równorzędną z pracą górniczą.

Przechodząc do dalszych rozważań należy zauważyć, że przedmiotem sporu
w niniejszej sprawie pozostaje posiadany przez ubezpieczonego okres pracy górniczej, uznany przez organ rentowy.

W niniejszej sprawie ubezpieczony Z. W. dochodził prawa do emerytury na podstawie art. 50a ustawy emerytalnej. W pierwszej kolejności należy jednak podkreślić, że art. 50a zarówno w ust. 1, jak i 2, do przyznania emerytury górniczej wymaga wykazania co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej z pracą górniczą.

Do okresu pracy górniczej organ rentowy uwzględnił odwołującemu jedynie 21 lat,
8 miesięcy i 12 dni. Zatem po doliczeniu pozostałych spornych okresów w łącznym wymiarze nieco ponad 1 roku, nie pozwoli odwołującemu na wykazanie posiadania co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej z pracą górniczą. Nawet przyjęcie , że ubezpieczony w tych okresach wykonywał pracę przodkową nie da 25 lat pracy górniczej.

Fakt, iż ubezpieczony nie wykazał 25 letniego okresu pracy górniczej nie pozwala na przyznanie mu prawa do spornego świadczenia.

W spornych okresach odwołujący pracował w różnego rodzaju przedsiębiorstwach nie będących zakładami górniczymi w rozumieniu ustawy,
a wykonującymi jedynie na rzecz takich zakładów różnego rodzaju prace. Zatem zgodnie
z art. 50c ust. 1, pkt 3 ustawy emerytalnej, aby zaliczyć okresy zatrudnienia w tych podmiotach do pracy górniczej, niezbędnym było wykazanie przez skarżącego, zgodnie
z regułą określoną w art. 6 k.c., że u tych pracodawców wykonywał na rzecz kopalń pracę pod ziemią, w wymiarze co najmniej połowy dniówek roboczych w miesiącu. Ubezpieczony w niniejszej sprawie nie sprostał temu wymogowi dowodowemu, nie przedłożył też stosownych dokumentów potwierdzających, czy jego pracodawcy w spornych okresach faktycznie świadczyli usługi na rzecz kopalń węgla kamiennego, w ich częściach podziemnych, brak zatem było możliwości ewentualnego zweryfikowania tej okoliczności
z urzędu.

W dalszej kolejności odnosząc się do okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) S.C. należ podkreślić, że w tym czasie odwołujący był w tej firmie zatrudniony w ramach terminowych umów zlecenia. W oparciu o przedłożone przez niego dokumenty brak było możliwości zweryfikowania czy przedsiębiorstwo to z tytułu zatrudnienia odwołującego potrącało i odprowadzało składki na ubezpieczenia emerytalne,
a tym samym, czy okresy jego pracy w tej firmie można zaliczyć jako okresy zatrudnienia brane pod uwagę przy ustalaniu prawa do emerytury.

Sąd Okręgowy rozważył wszelkie okoliczności sprawy i ocenił, że materiał dowodowy nie dostarczył podstaw do uznania, że ubezpieczony udowodnił okres pracy górniczej, łącznie z okresami pracy równorzędnej z pracą górniczą w wymiarze co najmniej 25 lat.

Tym samym ubezpieczony nie spełniła przesłanek przyznania mu prawa do emerytury górniczej w myśl przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

SSO Patrycja Bogacińska-Piątek