Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 marca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, X Wydział Gospodarczy

w składzie

Przewodniczący SSO Iwona Wańczura

Protokolant Katarzyna Bocian

po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2015 roku w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) Spółki Jawnej B. w Z.

przeciwko: (...) Spółce Jawnej B. w Z.

o zapłatę

1.  uchyla nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym wydany przez Sąd Okręgowy

w Gliwicach w dniu 4 kwietnia 2014r. sygn. akt X GNc 146/14;

2.  oddala powództwo;

3.  zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 7.217,00 (siedem tysięcy dwieście siedemnaście 00/100) zł tytułem kosztów procesu;

4.  nakazuje pobrać od powódki na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach kwotę 17.013,00 ( siedemnaście tysięcy trzynaście złotych 00/100) tytułem opłaty, od uiszczenia której pozwana była zwolniona.

SSO Iwona Wańczura

Sygn. akt X GC 406/14

UZASADNIENIE

Powódka (...) Spółka jawna B. w Z. wniosła o zasądzenie od pozwanej (...) Spółki jawnej B. w Z. kwoty 453.670,04 zł wraz z odsetkami ustawowymi i kosztami procesu tytułem zapłaty ceny sprzedaży sprzedanego pozwanej towaru.

W nakazie zapłaty w postępowaniu nakazowym Sąd uwzględnił roszczenie powódki w całości.

W zarzutach od nakazu zapłaty pozwana zgłosiła zarzut nieistnienia roszczeń dochodzonych przez pozwaną oraz zarzut nieważności uznania roszczenia powódki przez wspólnika pozwanej A. B. (1), jako niezgodnego z zasadami współżycia społecznego. Z ostrożności procesowej pozwana podniosła zarzut przedawnienia roszczenia.

Ponadto pozwana wniosła o uchylenie nakazu zapłaty i oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwana podniosła, że nie da się zidentyfikować roszczenia powódki ze względu na brak faktur, rachunków, umów między stronami, a uznanie roszczenia przez wspólnika A. B. (1), która jest jednocześnie wspólnikiem powódki, okazało się bezskuteczne. Ponadto A. B. (1) i A. B. (2) są w silnym konflikcie z R. B. – byłym wspólnikiem powódki.

Zdaniem pozwanej działanie A. B. (1) naruszyło zasadę lojalności względem pozwanej, a jej działalność w pozwanej spółce nosiła znamiona naruszenia zasady niekonkurencji. Pozwana uznała także, iż dochodzone roszczenia pochodzą z lat 2007-2008, zatem uległy przedawnieniu już w chwili ich uznania.

W odpowiedzi na zarzuty pozwanej powódka wniosła o utrzymanie
w mocy wydanego nakazu zapłaty. Zdaniem powódki potwierdzenie salda
i uznanie długu okazało się skuteczne. Zasadę lojalności powódka odniosła jedynie do wewnętrznych stosunków spółki i nie została ona naruszona.

Powódka zaznaczyła, że wspólnik pozwanej spółki (...) miał wiedzę o roszczeniu powódki i akceptował je. Zdaniem powódki doszło do przerwania biegu terminu przedawnienia roszczenia ze względu na uznanie roszczenia.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 28 marca 2003 r. zawarto umowę spółki jawnej pozwanej. Wcześniej funkcjonowała spółka (...), jako spółka cywilna, która uległa przekształceniu w spółkę jawną. Skład osobowy powodowej spółki ulegał zmianom (dowód: umowa spółki jawnej – k. 271; zeznania świadka R. B. – protokół rozprawy z dnia 8 stycznia 2015 r. – czas nagrania: 00:26:46-00:37:19; zeznania świadka A. B. (1) – protokół rozprawy
z dnia 12 marca 2015 r. – czas nagrania: 00:04:47-00:20:35).

Strony prowadziły współpracę na zasadzie wzajemnej sprzedaży towarów oraz sprzedaży towarów kontrahentom (dowód: zeznania świadka R. B. – protokół rozprawy z dnia 8 stycznia 2015 r. – czas nagrania: 00:26:46-00:37:19).

W okresie od 1 czerwca 2001 r. do 20 grudnia 2007 r. pozwana dzierżawiła od powódki powierzchnię użytkową przeznaczoną na biuro pozwanej, w którym była przechowywana część dokumentacji księgowej pozwanej (dowód: umowa dzierżawy wraz z załącznikami – k. 220-231; zeznania świadka R. B. – protokół rozprawy z dnia 8 stycznia 2015 r. – czas nagrania: 00:26:46-00:37:19; zeznania świadka A. B. (1) – protokół rozprawy z dnia 12 marca 2015 r. – czas nagrania: 00:04:47-00:20:35).

W dniu 31 października 2007 r. powódka obciążyła pozwaną należnościami za lata 2000-2007 r. w kwocie 1.122.779,38 zł (dowód: nota obciążeniowa z załącznikami – k. 213-217 i 219; zeznania świadka A. B. (2) – protokół rozprawy z dnia 8 stycznia 2015 r. – czas nagrania: 00:13:38-000:26:46; zeznania świadka A. B. (1) – protokół rozprawy
z dnia 12 marca 2015 r. – czas nagrania: 00:04:47-00:20:35).

Następnie w dniu 20 lutego 2008 r. powódka wezwała pozwaną
do zapłaty kwoty 437.993,72 zł (wezwanie do zapłaty – k. 185; zeznania świadka A. B. (2) – protokół rozprawy z dnia 8 stycznia 2015 r. – czas nagrania: 00:13:38-000:26:46; zeznania świadka A. B. (1) – protokół rozprawy z dnia 12 marca 2015 r. – czas nagrania: 00:04:47-00:20:35).

W dniu 26 lutego 2008 r. wspólnik pozwanej A. B. (1) uznała roszczenie powódki do kwoty 437.993,72 zł (oświadczenie – k. 184; zeznania świadka A. B. (1) – protokół rozprawy z dnia 12 marca 2015 r. – czas nagrania: 00:04:47-00:20:35).

Z kolei w dniu 14 kwietnia 2009 r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 464.506,51 zł (dowód: wezwanie do zapłaty – k. 187; zeznania świadka A. B. (1) – protokół rozprawy z dnia 12 marca 2015 r. – czas nagrania: 00:04:47-00:31:34).

W dniu 21 kwietnia 2009 r. pozwana uznała roszczenie powódki
do kwoty 464.506,51 zł (dowód: oświadczenie (...) – k. 186).

Dalej w dniu 20 stycznia 2010 r. pozwana potwierdziła saldo zaległości względem powódki w łącznej kwocie 453.670,04 zł (dowód: potwierdzenie salda – k. 188; zeznania świadka A. B. (1) – protokół rozprawy z dnia
12 marca 2015 r. – czas nagrania: 00:04:47-00:20:35).

W dniu 9 kwietnia 2010 r. powódka wezwała pozwaną
do zapłaty kwoty 453.670,04 zł (dowód: wezwanie do zapłaty – k. 190-191; zeznania świadka A. B. (1) – protokół rozprawy z dnia 12 marca 2015 r. – czas nagrania: 00:04:47-00:31:34).

Z kolei w dniu 14 kwietnia 2010 r. pozwana uznała roszczenie powódki (dowód: pismo pozwanej – k. 189).

W 2010 r. pozwana uwzględniła zaległość względem powódki w swoich dokumentach finansowo-księgowych (dowód: dokumenty finansowo-księgowe – k. 194-212).

W dniu 7 maja 2010 r. pozwana potwierdzała zadłużenie względem powódki ze względu na wymogi banku związane z kredytowaniem (dowód: pismo pozwanej – k. 218 i 237; zeznania świadka R. B. – protokół rozprawy z dnia 8 stycznia 2015 r. – czas nagrania: 00:26:46-00:37:19; zeznania świadka A. B. (1) – protokół rozprawy z dnia 12 marca 2015 r. – czas nagrania: 00:04:47-00:20:35).

Następnie w dniu 23 maja 2011 r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 453.670,04 zł (dowód: wezwanie do zapłaty – k. 193).

W dniu 25 maja 2011 r. pozwana uznała roszczenie powódki
do kwoty 453.670,04 zł (dowód: pismo pozwanej – k. 192).

Od stycznia 2012 r. działalność pozwanej spółki jest zawieszona (dowód: zeznania świadka A. B. (1) – protokół rozprawy z dnia 12 marca 2015 r. – czas nagrania: 00:04:47-00:20:35; zeznania świadka A. B. (2) – protokół rozprawy z dnia 8 stycznia 2015 r. – czas nagrania: 00:13:38-00:26:46).

Dalej w dniu 16 stycznia 2012 r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty dochodzonej pozwem (dowód: ostateczne wezwanie do zapłaty – k. 12-13).

Następnie w dniu 24 stycznia 2012 r. w reakcji na wezwanie do zapłaty pozwana uznała dług względem powódki, lecz ze względu na brak środków zobowiązała się do zapłaty należności do 30 czerwca 2012 r. Jednocześnie pozwana potwierdziła saldo zadłużenia względem powódki na kwotę 453.670,04 zł (dowód: pismo pozwanej – k. 10; potwierdzenie salda – k. 11; zeznania świadka A. B. (2) – protokół rozprawy z dnia 8 stycznia 2015 r. – czas nagrania: 00:13:38-000:26:46; zeznania świadka R. B. – protokół rozprawy z dnia 8 stycznia 2015 r. – czas nagrania: 00:26:46-00:37:19).

W okresie luty – marzec 2012 r. wspólnicy pozwanej – A. B. (1)
i R. B. prowadzili korespondencję w zakresie sprzedaży maszyn poniżej ich wartości (dowód: korespondencja – k. 58-61).

Od 1 stycznia 2013 r. w skład powodowej spółki wchodziło dwóch wspólników: A. B. (1) i A. B. (2), R. B. i D. B. wystąpili ze spółki.

R. B. posiadał wiedzę w zakresie zaległości pozwanej względem powódki (dowód: zeznania świadka A. B. (2) – protokół rozprawy z dnia 8 stycznia 2015 r. – czas nagrania: 00:13:38-000:26:46; zeznania świadka R. B. – protokół rozprawy z dnia 8 stycznia 2015 r. – czas nagrania: 00:26:46-00:37:19).

W 2013 r. Sąd Rejonowy w Zabrzu prowadził sprawę w zakresie nadużycia zaufania i przywłaszczenia mienia na szkodę powódki, w której uchylił postanowienie o umorzeniu śledztwa (postanowienie Sądu Rejonowego w Zabrzu z 3 kwietnia 2013 r. – k. 62).

W listopadzie 2013 r. Komenda Miejska Policji w Z. prowadziła czynności sprawdzające w sprawie wniosku kredytowego złożonego przez A. i A. B. (1) (dowód: pismo Komendy Miejskiej Policji w Z. – k. 63).

W dniu 24 listopada 2014 r. prawo reprezentowania pozwanej przez A. B. (1) zostało zawieszone (dowód: postanowienie Sądu Apelacyjnego
w K. o sygn. akt V ACz 940/14 – k. 284-286).

Obecnie pozwana nie posiada żadnego majątku (dowód: zeznania świadka A. B. (2) – protokół rozprawy z dnia 8 stycznia 2015 r. – czas nagrania: 00:13:38-000:26:46; zeznania świadka R. B. – protokół rozprawy z dnia 8 stycznia 2015 r. – czas nagrania: 00:26:46-00:37:19).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o złożone i wskazane powyżej dokumenty oraz zeznania świadków, uznając zgromadzony w ten sposób materiał dowodowy za wystarczający, a przeprowadzone postępowanie dowodowe za pozwalające na wyjaśnienie i rozstrzygnięcie sprawy. Sąd nie znalazł podstaw, by kwestionować wiarygodność treści dokumentów, nie dopatrzył się też żadnych okoliczności, które pozwoliłyby
na ich podważenie i dlatego uwzględnił fakty z nich wynikające w całości.

Sąd uwzględnił zeznania świadków i uznał je, w zakresie przytoczonych ustaleń za wiarygodne i przekonujące.

Sąd zważył, co następuje:

Bezspornym w sprawie okazało się, że powódka domagała się
od pozwanej zapłaty zaległości. Wspólnik pozwanej, który okazał się jednocześnie wspólnikiem powódki, uznał dług pozwanej względem powódki.

Wobec podniesionego już w zarzutach od nakazu zapłaty zarzutu przedawnienia roszczenia powódki zasadnym okazało się w pierwszej kolejności zbadanie, czy rzeczywiście doszło do przedawnienia roszczenia powódki.

Sąd uznał, iż zarzut przedawnienia roszczeń, podnoszony w niniejszym procesie, zasługiwał na uwzględnienie. W związku z tym bezzasadnym okazało się ustosunkowywanie do pozostałych zarzutów pozwanej w znacznej mierze dotyczących skuteczności i ważności oświadczeń woli A. B. (1), jako wspólnika pozwanej spółki.

Nawet gdyby uznać skuteczność oświadczenia A. B. (1), dotyczącego uznania długu pozwanej należało wskazać, że zostało ono złożone najpóźniej w dniu 24 stycznia 2012 r. (k. 10). Natomiast pozew w niniejszej sprawie złożono 18 marca 2014 r. (k. 20).

Na podstawie przepisu art. 554 k.c. oraz art. 751 k.c. w zw. z art. 750 k.c. należało uznać roszczenie powódki za przedawnione. Jak wynika z powyższych przepisów termin przedawnienia wynosi dwa lata.

W myśl przepisu art. 554 k.c. roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej
w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy, roszczenia rzemieślników z takiego tytułu oraz roszczenia prowadzących gospodarstwa rolne z tytułu sprzedaży płodów rolnych i leśnych przedawniają się z upływem lat dwóch.

Zgodnie z przepisem Art. 751 k.c. z upływem lat dwóch przedawniają się roszczenia o wynagrodzenie za spełnione czynności i o zwrot poniesionych wydatków przysługujące osobom, które stale lub w zakresie działalności przedsiębiorstwa trudnią się czynnościami danego rodzaju.

Słusznie twierdzi powódka, że na skutek czynności, które z pewnością można by uznać za uznanie długu bieg przedawnienia się przerywa. Powyższe wynika wprost z treści przepisu art. 123 § 1 pkt 2 k.c., zgodnie z którym bieg przedawnienia przerywa się przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje.

Gdyby uznać wskazane powyżej oświadczenie A. B. (1)
za skuteczne uznanie długu, bieg przedawnienia wskutek tego oświadczenia zostałby przerwany w styczniu 2012 r.

W myśl przepisu art. 124 § 1 k.c. po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo. Zatem bieg terminu przedawnienia roszczenia powódki rozpoczął się od 25 stycznia 2012 r. Dwuletni termin przedawnienia roszczenia powódki upływał zatem z dniem 25 stycznia 2014 r. Tymczasem powódka wniosła pozew w dniu 18 marca 2014 r., a więc po upływie dwuletniego terminu przedawnienia jej roszczenia.

Wobec powyższego powództwo należało oddalić.

Należy wskazać, iż Sąd wziął pod uwagę okresy przedawnienia roszczeń z tytułu sprzedaży i świadczenia usług, wskazane w wymienionych przepisach, gdyż powódka już w pozwie stwierdziła, że z tych umów wynikają jej roszczenia – powódka sprzedawała pozwanej towary i wykonywała na jej rzecz usługi, za które pozwana nie dokonała zapłaty (k. 4).

Ma racje pozwana twierdząc, że w postępowaniu nakazowym i w wyniku zarzutów od nakazu nie można przytaczać nowych okoliczności. Powyższe wynika wprost z przepisu art. 495 § 2 zd. 1 k.p.c. Zauważyć należy, że do końca trwania procesu powódka nie udowodniła, z czego wywodziła roszczenia składające się na kwotę dochodzoną pozwem. Nie wykazała istnienia stosunków prawnych łączących strony postępowania, a stanowiących podstawę jej roszczenia, stąd Sąd uznał za zasadne przyjęcie takiego charakteru roszczeń, na jaki naprowadziła Sąd sama powódka już w pozwie.

Biorąc powyższe pod uwagę orzeczono, jak w sentencji.

Wobec konieczności oddalenia powództwa należało uchylić nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym na podstawie przepisu art. 496 k.p.c.

Konsekwencją orzeczenia głównego okazało się orzeczenie o koszach procesu, oparte na przepisie art. 98 k.p.c.

Powódka przegrała proces, zobowiązana jest zatem zwrócić pozwanej jej koszty.

Na koszty poniesione przez pozwaną złożyły się:

- opłata skarbowa od pełnomocnictwa -17 zł (art. 1 ust. 2 ustawy o opłacie skarbowej),

- wynagrodzenie radcy prawnego = 7 200 zł (§ 2 ust. 1 i 2 i § 6 pkt 7 rozporządzenia w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu).

Sąd postanowił obciążyć powódkę również kosztami zastępstwa, których pozwana nie miała obowiązku ponieść składając zarzuty (art.113 ust.1 ustawy
o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z 28 lipca 2005 r.).

SSO Iwona Wańczura