Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

zaoczny w stosunku do pozwanego D. M.

Dnia 07 czerwca 2016 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie, Wydział III Cywilny,

w składzie: Przewodniczący – SSR Magdalena Głogowska,

Protokolant: Patrycja Frątczak

po rozpoznaniu w dniu 07 czerwca 2016 r. w Szczecinie,

na rozprawie,

sprawy z powództwa (...) Oddział (...) w S.

przeciwko D. M., I. M. i K. M.

o wydanie lokalu,

I. nakazuje pozwanym I. M. i K. M., aby wydały powódce (...) Oddział (...) w S. lokal mieszkalny nr (...) położony w budynku przy ul. (...) w S. w stanie wolnym od osób i rzeczy;

II. ustala, że pozwanym I. M. i K. M. nie przysługuje uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego;

III. oddala powództwo w stosunku do pozwanego D. M.;

IV. zasądza od pozwanych I. M. i K. M. in solidum na rzecz powódki (...) Oddział (...) w S. kwotę 209,61 zł (dwustu dziewięciu złotych i sześćdziesięciu jeden groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Uzasadnienie w postępowaniu zwykłym

(...)w W. Oddział (...) w S., uprzednio występująca pod nazwą (...), pozwem złożonym w dniu 24 sierpnia 2015 roku wniosła o nakazanie pozwanym D. M., I. M. i K. M. wydania powódce lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w S. przy ulicy (...) w stanie wolnym od osób i rzeczy oraz o zasądzenie solidarnie od pozwanych na rzecz powódki kosztów procesu.

Uzasadniając swoje żądanie powódka wskazała, że pozwani zajmują bezumownie przedmiotowy lokal, gdyż odprawa mieszkaniowa została przyznana i wypłacona D. M., który następnie zobowiązany był do opuszczenia tego lokalu wraz z osobami wspólnie zamieszkującymi, w ciągu 30 dni od dnia jej wypłaty. Pomimo obowiązku, pozwani nie wydali powódce spornego lokalu. Wskazano, że pozew w stosunku do D. M. został skierowany z ostrożności procesowej, gdyż na dzień sporządzenia pozwu wymieniony nie mieszka w spornym lokalu.

Występujący w imieniu pozwanej I. M. zawodowy pełnomocnik wniósł o odrzucenie pozwu z powodu niedopuszczalności drogi sądowej, a z ostrożności procesowej o oddalenie powództwa wskazując, że pozwana nie utraciła tytułu prawnego do lokalu.

Pozwany D. M. nie zajął stanowiska w sprawie.

Pozwana K. M., która w dniu 18 lipca 2015 r. uzyskała pełnoletniość, wniosła o oddalenie powództwa wskazując, że nie ma się gdzie podziać.

Powódka ustosunkowała się do zarzutów zawodowego pełnomocnika I. M. w piśmie z dnia 01 marca 2016 r. (k. 85) podnosząc, że pismo to nie dotyczy pozwanych, lecz niejakiego A. S., niemającego żadnego związku z przedmiotową sprawą i odnosi się do zdarzeń takich, jak decyzja uchylająca decyzję o przydziale, które nie zaistniały w niniejszej sprawie, albowiem ta dotyczy niewypełnienia obowiązku związanego z dobrowolnym zdaniem lokalu mieszkalnego po otrzymaniu odprawy mieszkaniowej i nie miała miejsca żadna decyzja uchylająca decyzję administracyjną przydziału lokalu mieszkalnego. Błędy te, jak podniesiono, mogą wskazywać na błąd pełnomocnika co do sprawy, której pismo miało dotyczyć.

Pełnomocnik ww. pozwanej nie odniósł się do treści ww. pisma strony powodowej.

Pozwana I. M. wniosła o oddalenie powództwa wskazując, że nie ma się gdzie podziać.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W lokalu przy ul. (...) w S. zamieszkują I. M. wraz z pełnoletnią córką K. M.. D. M. od września 2012r. nie mieszka w tym lokalu i zabrał z niego wszystkie swoje rzeczy.

Bezsporne.

D. M. została przyznana, a następnie wypłacona w dniu 28 kwietnia 2015 r. w kwocie 77.595,97 zł odprawa mieszkaniowa na mocy decyzji z dnia 08 kwietnia 2015 r. Wcześniej, jako żołnierz zawodowy, miał on prawo do osobnej kwatery stałej - lokalu przy ul. (...) w S. na mocy przydziału nr 205 z dnia 07 listopada 2000 r., jednakże złożył wniosek o wypłatę ekwiwalentu pieniężnego (odprawy) w zamian za rezygnację z prawa do osobnej kwatery stałej. D. M. i I. M. zostali następnie wezwani, pismem z dnia 16 czerwca 2015 r., do opróżnienia lokalu. Lokal nie został powódce wydany. Pozwane wskazują, że nie mają gdzie pójść.

Bezsporne, nadto dowód: dane z ewidencji ludności k. 9, wniosek D. M. z dnia 14.04.2015 r. o zmianę rachunku bankowego do przelewu odprawy mieszkaniowej k. 10, wezwania do opróżnienia i wydania lokalu wraz z dowodami potwierdzenia odbioru k. 11-14v, decyzja w sprawie wypłaty odprawy mieszkaniowej k. 15-17, decyzja przydziału osobnej kwatery stałej k. 18-18v, zeznania pozwanej I. M. k. 120-120v.

Nikt z pozwanych nie jest osobą małoletnią, bezrobotną, niepełnosprawną, emerytem ani rencistą, nikt z pozwanych nie korzysta z pomocy społecznej i w stosunku do żadnego z nich nie toczyło się postępowanie o ubezwłasnowolnienie. I. M. ani jej pełnoletnia córka K. nie są w ciąży.

Pozwana I. M., lat 43, z wykształcenia pedagog, jest współwłaścicielką wraz z mężem D. M. obciążonego kredytem hipotecznym mieszkania w S. przy ul. (...), w którym dotychczas zamieszkiwał jej mąż wraz z konkubiną i je zadłużył. Sprawa rozwodowa małżonków jest w toku, a na czas trwania postępowania orzeczono na rzecz I. M. koszty utrzymania rodziny. Spółdzielnia wystąpiła już z powództwem o zapłatę, a bank wypowiedział umowę kredytu na ponad 200 tys. zł. Pozwana nie widzi szans na spłatę zadłużenia. Innego majątku pozwana nie posiada. Pracuje jako pomoc kuchenna w przedszkolu na podstawie umowy o pracę na cały etat, zarabia 1.850 zł brutto, co daje niespełna 1.400 zł netto. Jest osobą ogólnie zdrową. Do Agencji Mienia Wojskowego płaci 600zł czynszu i nie ma zaległości.

Pozwana K. M. w dniu 18.07.2015r. ukończyła 18 lat, jest ogólnie zdrowa, zgodnie z wiekiem uczęszcza do III klasy LO nr 4 w S., czeka na wyniki pisemnego egzaminu maturalnego, zamierza iść na studia, w całości pozostaje na utrzymaniu swojej mamy I. M., nie ma własnych dochodów ani majątku.

Mieszkanie na ul. (...), którego właścicielami są rodzice K. M., stoi puste. I. M. uważa, że nie stać jej na utrzymanie tego mieszkania i nie może tam pójść.

Dowód: informacja PUP w S. k. 65, informacja z Sądu Okręgowego w Szczecinie k. 48, informacja (...) w S. k. 64, zeznania pozwanych I. i K. M. k. 120-121, oświadczenia I. i K. M. k. 105-106.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się uzasadnione w stosunku do pozwanych I. i K. M..

Co do pozwanego D. M. wydano wyrok zaoczny (pkt III sentencji). Zgodnie z art. 339 § 1 i 2 k.p.c. jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, sąd wyda wyrok zaoczny; w tym wypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

Wyrokiem zaocznym w stosunku do pozwanego D. M. sąd oddalił powództwo z uwagi na niezamieszkiwanie pozwanego w spornym lokalu. Tę okoliczność podnosiła już w pozwie strona powodowa, a zeznania pozwanych I. i K. M. ją potwierdziły.

Stan faktyczny w sprawie był bezsporny.

W zakresie uprawnień pozwanych I. i K. M. do lokalu socjalnego sąd oparł się na informacjach z Sądu Okręgowego w Szczecinie, PUP i (...), a także na zeznaniach pozwanych I. i K. M..

Określone przez stronę powodową żądanie pozwu i przytoczone na jego uzasadnienie okoliczności faktyczne wskazują, że powódka opierała powództwo na uregulowaniach art. 222 § 1 k.c. Przewidziane w tym przepisie roszczenie windykacyjne jest roszczeniem właściciela o wydanie rzeczy, która znajduje się we władaniu innej osoby. Przepis ten stanowi, iż właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługują skuteczne względem właściciela uprawnienia do władania rzeczą. Uprawnienia takie mogą mieć swoje źródło w umowie najmu lub innym stosunku prawnym uprawniającym do zajmowania lokalu. Do uwzględnienia powództwa konieczne jest stwierdzenie istnienia przesłanek pozytywnych w postaci uprawnień właścicielskich powoda oraz władania jego lokalem przez pozwanych, a także braku przesłanki negatywnej, jaką jest istnienie po stronie pozwanych skutecznych względem właściciela uprawnień do władania rzeczą.

Bezsporną w niniejszej sprawie była okoliczność, że przedmiotowy lokal pozostaje w zasobach Agencji Mienia Wojskowego. Został on przyznany żołnierzowi zawodowemu w ramach prawa do osobnej kwatery stałej, jednakże uprawniony D. M. w zamian za rezygnację z kwatery wniósł o przyznanie mu odprawy mieszkaniowej, którą uprawnionemu przyznano i wypłacono. Przydział lokalu dotyczył wyłącznie uprawnionego D. M., a nie jego żony czy córki. Był on ściśle związany ze służbą wojskową i gwarantować miał jej prawidłowe pełnienie.

Zgodnie z treścią art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (jedn. tekst Dz. U. z 2016 r. poz. 207), zakwaterowanie Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej polega na stałym, tymczasowym lub przejściowym rozmieszczeniu żołnierzy i innych osób określonych w ustawie - w budynkach i lokalach oraz na gruntach będących własnością Skarbu Państwa, pozostających w trwałym zarządzie organów wojskowych lub powierzonych Agencji Mienia Wojskowego, uzyskanych czasowo na te cele od właściwych organów administracji rządowej, jednostek samorządu terytorialnego, osób prawnych lub fizycznych.

Lokal mieszkalny, w myśl art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych (…), to samodzielny lokal mieszkalny w rozumieniu ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2015 r. poz. 1892) będący w dyspozycji Agencji Mienia Wojskowego, zwanej dalej "Agencją", natomiast kwatera (art. 1a ust. 1 pkt 2 powołanej ustawy) to lokal mieszkalny przeznaczony do zakwaterowania żołnierza zawodowego i ujęty w wykazie kwater sporządzanym na podstawie ustawy z dnia 10 lipca 2015 r. o Agencji Mienia Wojskowego (…).

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych (…), żołnierzowi zawodowemu od dnia wyznaczenia na pierwsze stanowisko służbowe do dnia zwolnienia z czynnej służby wojskowej przysługuje prawo do zakwaterowania na czas pełnienia służby wojskowej w miejscowości, w której żołnierz pełni służbę, albo w miejscowości pobliskiej albo za jego zgodą w innej miejscowości, przy czym prawo do zakwaterowania jest realizowane w jednej z kilku form, np. w formie przydziału kwatery albo innego lokalu mieszkalnego.

Zgodnie z treścią art. 29a powołanej wyżej ustawy, do osób innych niż żołnierze zawodowi, które zajmują lokale mieszkalne będące w zasobie mieszkaniowym i internatowym Agencji, w zakresie nieuregulowanym w ustawie mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny oraz ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 101, z późn. zm.).

Art. 29b ust. 1 ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych (…) stanowi, że osoby inne niż żołnierz zawodowy, które zamieszkują kwatery albo inne lokale mieszkalne, są obowiązane do ich opróżnienia w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia wezwania właściwego dyrektora oddziału regionalnego (...). Zgodnie z treścią art. 29b ust. 2 tejże ustawy, w przypadku nieopróżnienia lokalu mieszkalnego w ustalonym terminie, dyrektor oddziału regionalnego kieruje do sądu powszechnego pozew o opróżnienie lokalu mieszkalnego, a w przypadkach, o których mowa w art. 45 ust. 3, również o wezwanie gminy do udziału w postępowaniu.

Droga sądowa, wbrew zarzutom pełnomocnika pozwanej I. M., jest dopuszczalna, wobec czego nie zachodziły przesłanki do odrzucenia pozwu.

W myśl przepisu art. 41 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1 w zw. z art. 21 ust. 6 pkt 1 powołanej ustawy, żołnierz zawodowy, który utracił prawo do zakwaterowania wskutek otrzymania ekwiwalentu pieniężnego (odprawy) w zamian za rezygnację z kwatery, jest obowiązany opróżnić lokal mieszkalny (…) wraz z osobami wspólnie z nim zamieszkującymi w terminie 30 dni od dnia wypłaty odprawy mieszkaniowej (…).

Uprawnienie pozwanego D. M. do osobnej kwatery ustało, a wraz z jego ustaniem powstał obowiązek opróżnienia lokalu zarówno przez pozwanego, jak i przez pozostałe osoby z nim zamieszkujące. Ponieważ pozwany nie zamieszkuje już w tym lokalu, obowiązek jego opróżnienia i wydania pozostaje aktualny w stosunku do I. M. i K. M., które nie mając tytułu prawnego do zajmowania lokalu pozostającego w zasobach Agencji Mienia Wojskowego, nadal go zajmują odmawiając wydania go powódce. Osoby te mają 30 dni na wydanie lokalu powódce liczony od dnia wezwania ich do wykonania tego obowiązku.

Kierowane wobec pozwanych I. M. i K. M. żądanie wydania lokalu w stanie wolnym okazało się w pełni uzasadnione, wobec czego orzeczono, jak w punkcie I wyroku.

Uwzględniając roszczenie wydania lokalu mieszkalnego sąd był jednocześnie zobligowany do rozstrzygnięcia czy pozwanym przysługuje prawo do lokalu socjalnego. Sąd przeprowadził w tym celu postępowanie z urzędu, zwracając się do Powiatowego Urzędu Pracy, Sądu Okręgowego w Szczecinie oraz do Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie. Ponadto przesłuchał pozwane na okoliczności istotne z punktu widzenia takiego uprawnienia. Z uzyskanych dowodów wynika, że pozwane są ogólnie zdrowe, pełnosprawne, nie są emerytami ani rencistami. Nie korzystają z pomocy społecznej i nie toczyło się w stosunku do nich postępowanie o ubezwłasnowolnienie. K. uzyskała pełnoletniość i nie jest w ciąży. Jej matka również nie spodziewa się dziecka.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że ustawa o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, przewidując sądowy tryb dochodzenia roszczeń o wydanie lokalu w stosunku do osób zajmujących kwatery i inne lokale mieszkalne, nakłada na powoda obowiązek złożenia wniosku o zawiadomienie właściwej gminy jedynie w przypadku, w którym zachodzą okoliczności wskazane w art. 45 ust. 3 powołanej ustawy.

W art. 45 ust. 3 wymieniono krąg podmiotów, które ze względu na pewne cechy lub przesłanki zdrowotne są uprawnione do otrzymania lokalu socjalnego. Są nimi: kobieta w ciąży, małoletni, osoba niepełnosprawna w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721, z późn. zm.) lub ubezwłasnowolniona, obłożnie chory, emeryt i rencista, a także osoby wspólnie z nimi zamieszkujące.

W odniesieniu do takich osób przewidziano tryb postępowania przed sądem powszechnym zainicjowany pozwem o opróżnienie lokalu mieszkalnego, orzeczenie o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, wezwanie do udziału w postępowaniu gminy oraz zasądzenie odszkodowania.

Krąg podmiotów wymienionych w art. 45 ust. 3 ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w większości koresponduje z kręgiem uprawnionych do lokalu socjalnego, objętych nakazem przyznania tego lokalu przez sąd, określonym w art. 14 ust. 4 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r. poz. 150 ze zm.).

Zgodnie bowiem z treścią art. 14 ust. 4 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r. poz. 150 ze zm.) sąd nie może orzec o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego wobec kobiety w ciąży, małoletniego, niepełnosprawnego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414, z późn. zm.) lub ubezwłasnowolnionego oraz sprawującego nad taką osobą opiekę i wspólnie z nią zamieszkałą, obłożnie chorych, emerytów i rencistów spełniających kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej, osoby posiadającej status bezrobotnego, osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały - chyba że osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany.

Co jednak bardzo istotne, w myśl art. 1a ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r. poz. 150 ze zm.), przepisów ustawy nie stosuje się do lokali będących w dyspozycji Agencji Mienia Wojskowego.

Ustawa o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej samodzielnie i kompleksowo reguluje kwestię uprawnień do lokalu socjalnego. Nie przewiduje ona fakultatywnego orzeczenia przez sąd o uprawnieniu do lokalu socjalnego, znanego ustawie o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu cywilnego, gdzie dopuszcza się możliwość przyznania lokalu socjalnego z uwagi na dotychczasowy sposób korzystania z lokalu oraz szczególną sytuację materialną i rodzinną /art. 14 ust. 3 ustawy o ochronie praw lokatorów (…) w zakresie, w jakim nie dotyczy obligatoryjnego orzeczenia z art. 14 ust. 4/.

Zatem, w przypadku osób zobowiązanych do wydania lokalu na podstawie ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, nieobjętych obligatoryjnym orzeczeniem o lokalu socjalnym z uwagi na niespełnienie przesłanek z art. 45 ust. 3 ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, ustawa ta nie daje podstaw do orzeczenia tzw. fakultatywnego uprawnienia do lokalu socjalnego.

W niniejszej sprawie ustalono, że pozwane nie spełniają przesłanek przyznania im lokalu socjalnego, określonych w art. 45 ust. 3 ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i dlatego orzeczono, jak w pkt II sentencji. Małoletnia w dniu wniesienia pozwu pozwana K. M., w toku postępowania uzyskała pełnoletność i jedyna przesłanka, która uprawniałaby do lokalu socjalnego, odpadła.

Na podstawie art. 98 k.p.c., strona przegrywająca sprawę jest obowiązana zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty postępowania. W przedmiotowej sprawie stroną przegrywającą są pozwane. W związku z powyższym sąd zasądził od pozwanych in solidum na rzecz powódki kwotę 209,61 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania. Na koszty te składa się uiszczona w kwocie 200 złotych opłata od pozwu oraz poniesione przez powódkę koszty pełnomocnictwa, wynoszące 9,61 zł. W związku z powyższym orzeczono jak w punkcie IV wyroku. Obowiązek in solidum oznacza, że zapłata kosztów procesu przez którąkolwiek z pozwanych zwalnia drugą do wysokości dokonanej zapłaty. Źródło tego obowiązku wynika ze współuczestnictwa koniecznego pozwanych i art. 105 § 2 kpc (per analogiam).

O rygorze natychmiastowej wykonalności wyroku zaocznego nie orzekano, albowiem w tym zakresie doszło do oddalenia powództwa.

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować sporządzenie uzasadnienia,

2.  odnotować dane nowego pełnomocnika pozwanej I. M. k. 126,

3.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi I. M. k. 126.

4.  Akta przedłożyć po wpłynięciu apelacji Przewodniczącej Wydziału.

17.06.2016 r.

akta oddałam w poniedziałek 20.06.2016 r.

M. G.