Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 15 marca 2016 roku

Sąd Okręgowy w Krakowie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Grzegorz Buła

SSO Anna Nowak

SR(del.) Anna Kruszewska (sprawozdawca)

po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2016 roku w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku M. T.

z udziałem małoletniej Z. T. reprezentowanej przez przedstawiciela ustawowego D. I.

o zwrot depozytu sądowego

na skutek apelacji małoletniej Z. T. reprezentowanej przez przedstawiciela ustawowego D. I. od postanowienia Sądu Rejonowego w Olkuszu z dnia 30 grudnia 2014 roku, sygnatura akt: I Ns 638/14

postanawia:

oddalić apelację.

SR(del.) Anna Kruszewska SSO Grzegorz Buła SSO Anna Nowak

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 30 grudnia 2014 r. wydanym w sprawie z wniosku M. T. z udziałem małoletniej Z. T. reprezentowanej przez przedstawiciela ustawowego D. I. o zwrot depozytu sądowego Sąd Rejonowy w Olkuszu, zwrócił wnioskodawcy M. T. znajdującą się w depozycie sądowym kwotę 5.250,00 zł wpłaconą przez niego do depozytu w dniu 16 lipca 2013 r.

Uzasadniając powyższe Sąd wskazał, że wnioskodawca w dniu 16 lipca 2013 r. złożył kwotę 5.250,00 zł do depozytu jako zabezpieczenie na poczet przyszłych rat alimentacyjnych za okres 6 miesięcy, w celu umorzenia postępowanie egzekucyjnego o sygn. akt Kmp 33/13 prowadzonego przeciwko niemu przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w (...) M. Ł. .

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w (...) M. Ł. w dniu

28 stycznia 2014 r. , w związku ze złożonym przez dłużnika M. T. wnioskiem, wydał postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego i ustaleniu kosztów postępowania.

W związku z powyższym wnioskodawca M. T. wystąpił z wnioskiem o zwrot zdeponowanej przez niego kwoty w wysokości 5.250,00 zł

Z uwagi na powyższe Sąd Rejonowy powołując treść art. 693 ¹¹ § 1 k.p.c. i art. 693 ¹² k.p.c., wskazał, iż z uwagi na fakt, że kwota wpłacona przez do depozytu, bez wiedzy komornika i braku umocowania w trybie art. 883 § 2 k.p.c. do podejmowania wpłaconej kwoty oraz z uwagi na to, że dłużnik do chwili obecnej nie popadł w zwłokę z uiszczeniem świadczeń wymagalnych, co oznaczało, że nie było podstaw do podjęcia postępowania egzekucyjnego z urzędu, a jako że wpłacona kwota należy do wnioskodawcy (dłużnika), a obecnie deklaruje on wolę rezygnacji z depozytu sądowego Sąd orzekł jak w sentencji postanowienia.

Apelację od powyższego postanowienia wniosła imieniem Z. T. jej przedstawiciel ustawowy D. I., zaskarżyła je w całości i zarzuciła błąd w ustaleniach faktycznych i prawnych przyjętych za podstawę wydanego orzeczenia. W oparciu o powyższe apelująca wniosła o zmianę zwalczanego postanowienia i zatrzymanie wpłaconej kwoty do depozytu sądowego aż do czasu ustania obowiązku alimentacyjnego M. T. na rzecz córki Z. T.. Uzasadniając powyższe skarżąca podniosła, że jej zdaniem w przypadku wypłacenia M. T. kwoty z depozytu nie dość, że Komornik nie zajmie wynagrodzenia za pracę, albowiem ten pozostaje bezrobotny to jeszcze nie uwzględni sumy znajdującej się w depozycie gdy tą Sąd wypłaci. Nadto, w momencie gdy M. T. popadł w zwłokę pracował i bardzo dobrze zarabiał. Z dniem 31.12.2013r. został jednak zwolniony z zakładu pracy (...) z powodu rażących zaniedbań leżących po stronie pracownika. Od ponad roku pozostaje on bezrobotny, aktualnie bez prawa do zasiłku. W swoich pismach do Sądu Rejonowego w Olkuszu w sprawie obniżenia alimentów za sygn. IIIRC-273/13 jasno stwierdza, iż zwrócona mu kwota z przedmiotowego depozytu sądowego zostanie przeznaczona na spłatę jego rzekomych długów. W związku z powyższym zdaniem apelującej wypłacenie M. T. w tej sytuacji kwoty zdeponowanej w sądzie jest działaniem na szkodę małoletniej Z. T., ponieważ kwota ta zabezpiecza jej podstawowe potrzeby życiowe na obecnym poziomie przez 6 miesięcy w sytuacji kiedy bezrobotny ojciec przestanie je uiszczać dobrowolnie. Nadto jak wskazała apelująca depozyt nie został złożony na podstawie wniosku do Sądu czy orzeczenia, zatem nie powinien w tej sytuacji być zastosowany art. 693 ¹¹§1kpc. Pieniądze złożone na rachunku depozytowym sądu w trybie art. 883 par 2 k.p.c. nie są „w depozycie sądowym" (por. Uchwała Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 27 lutego 2008 r. III CZP 153/2007). Nie stosuje się do nich przepisów o depozytach.

W odpowiedzi na apelację wnioskodawca wniósł o jej oddalenie w całości oraz o zasądzenie od uczestniczki na swoją rzecz kosztów procesu

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie była uzasadniona.

Jak stanowi art. 883 k.p.c. zajęcie jest dokonane z chwilą doręczenia wezwania dłużnikowi zajętej wierzytelności (§ 1). Jednakże dłużnik może żądać umorzenia egzekucji co do świadczeń wymagalnych w przyszłości, jeżeli uiści wszystkie świadczenia wymagalne i złoży na rachunek depozytowy Ministra Finansów sumę równającą się sumie świadczeń periodycznych za sześć miesięcy, z równoczesnym umocowaniem komornika do podejmowania tej sumy. Komornik skorzysta z tego umocowania, gdy stwierdzi, że dłużnik popadł w zwłokę z uiszczeniem świadczeń wymagalnych; równocześnie wszczyna z urzędu egzekucję (§ 2). W świetle zaś art. 693 ¹¹ § 1 na żądanie dłużnika sąd zwróci mu depozyt, jeżeli wierzyciel nie zażądał wydania depozytu.

Wskazać w tym miejscu należy, iż w doktrynie przyjmuje się, że umorzenie egzekucji co do świadczeń wymagalnych w przyszłości w istocie nie jest umorzeniem postępowania egzekucyjnego, stąd też ustawodawca nie przez przeoczenie nie przewidział w art. 883 k.p.c. możliwości „umorzenia postępowania egzekucyjnego”, lecz wskazał tylko na możliwość „umorzenia egzekucji co do świadczeń wymagalnych w przyszłości”. Należy zatem przyjąć, że jeżeli dłużnik popadł w zwłokę z uiszczaniem świadczeń okresowych, to komornik w ramach postępowania egzekucyjnego, które jako takie nie zostało umorzone, nie wszczyna z urzędu postępowania egzekucyjnego, lecz - jak stanowi art. 883 § 2 in fine - „ wszczyna z urzędu egzekucję", co tłumaczyć należy jako wszczęcie z urzędu czynności w celu kontynuowania egzekucji z wynagrodzenia za pracę. Wprawdzie komornik nie ma obowiązku kontrolowania, czy dłużnik wywiązuje się z powinności regularnego uiszczania periodycznych świadczeń wymagalnych, niemniej jednak nie oznacza to, że samo twierdzenie wierzyciela może stanowić podstawę do „wszczęcia egzekucji z urzędu". Skoro z umocowania do podejmowania sum złożonych na rachunku depozytowym komornik skorzysta, „ gdy stwierdzi" wspomnianą zwłokę dłużnika, to przed podjęciem decyzji „o skorzystaniu z umocowania i równoczesnego wszczęcia z urzędu egzekucji" komornik powinien zażądać od dłużnika wykazania, że nie popadł w zwłokę. Nadto umarzając egzekucję co do świadczeń wymagalnych w przyszłości na podstawie art. 883 § 2, komornik zatrzymuje tytuł wykonawczy.

Tymczasem w stanie faktycznym niniejszej sprawy Komornik Sądowy postanowieniem z dnia 28 stycznia 2014 roku umorzył postępowanie egzekucyjne na podstawie art. 825 pkt. 4 k.p.c. w zw. z art. 883 k.p.c. i wraz z odpisem powyższego orzeczenia zwrócił wierzycielowi tytuł wykonawczy w postaci Postanowienia Sądu Rejonowego w Olkuszu z dnia 22 stycznia 2013 roku (sygn. akt. III RC 358/12). Powyższe zdaniem Sądu Okręgowego oznacza, iż w chwili obecnej dalsze zatrzymanie środków na rachunku depozytowym Ministra Finansów staje się bezcelowe. Skoro bowiem podstawą prowadzenia egzekucji przez Komornika jest posiadanie tytułu wykonawczego opatrzonego w klauzulę wykonalności, a taki dokument został zwrócony przedstawicielowi ustawowemu Z. T., to też nawet w sytuacji popadnięcia dłużnika w zwłokę z płatnością rat alimentacyjnych, kwoty zdeponowane na wskazanym powyżej rachunku nie będą mogły być wypłacone.

W takim zaś przypadku jedyną prawnie dopuszczalną drogą do dochodzenia dalszych rat alimentacyjnych w przypadku zaprzestania dobrowolnego ich uiszczania przez dłużnika, jest zainicjowanie kolejnego postępowania egzekucyjnego.

Marginalnie odnosząc się do powołanej przez skarżącą uchwały Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 2008 r. III CZP 153/07, z której to zdaniem skarżącej miało wynikać, iż pieniądze złożone na rachunku depozytowym sądu w trybie art. 883 § 2 k.p.c. nie są w „w depozycie sądowym", a co za tym idzie nie stosuje się do nich przepisów o depozytach, wskazać należy, iż taka interpretacja nie jest prawidłowa. Wyjaśnienia bowiem wymaga, że powyższa uchwała podjęta została po pierwsze w celu wyjaśnienia różnic pojmowania pojęcia depozytu w rozumieniu prawa cywilnego materialnego i procesowego, na tle stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania, kiedy to ustawodawca wprowadził do księgi drugiej kodeksu postępowania cywilnego określenie „rachunek depozytowy sądu”, a więc termin niemal tożsamy z terminem prawa materialnego określonym w art. art. 467-470 k.c. Po drugie zaś Sąd Najwyższy wskazał jedynie, że postępowanie unormowane w części pierwszej księgi drugiej kodeksu postępowania cywilnego miało zastosowanie tylko do depozytu w rozumieniu prawa materialnego do czasu wprowadzenia do księgi drugiej kodeksu postępowania cywilnego określenia „rachunek depozytowy sądu", które oznacza szczególną formę przechowania, mającego na celu umożliwienie zdeponowania sum w postępowaniu zabezpieczającym i egzekucyjnym z pominięciem postępowania unormowanego w art. 692 i 693 ¹⁰ k.p.c. W dalszej zaś części uzasadnienie Sąd Najwyższy stwierdził, że skoro depozyty prawa procesowego, składane są na potrzeby i cele postępowania zabezpieczającego i egzekucyjnego wiążą się z zaspokojeniem wierzyciela zgodnie z tytułem wykonawczym to w tych wypadkach nie ma zastosowania jedynie przepis art. 693 ² § 1 k.p.c., nie zaś jak twierdzi apelująca w ogóle przepisy o depozytach.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., oddalił apelację nie wyrzekając jednocześnie o kosztach postępowania (zgodnie z wnioskiem wnioskodawcy), albowiem nie poniósł on żadnych kosztów.

SR(del.) Anna Kruszewska SSO Grzegorz Buła SSO Anna Nowak