Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 10 sierpnia 2015 roku Sąd Rejonowy w Płocku w sprawie o zapłatę 7.873,80 zł, w punkcie I - zasądził od pozwanego (...)spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. kwotę 5.407,75 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 2 lipca 2013 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 236,69 zł tytułem zwrotu kosztów procesu; w punkcie II - w pozostałej części powództwo oddalił (wyrok k. 233, uzasadnienie k. 246-253).

Apelację od tego wyroku w pierwszej kolejności wniosła strona pozwana, zaskarżając go w części, tj. w punkcie I, w zakresie kwoty 5.008,07 zł, a w konsekwencji również w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu.

Pozwany zarzucił zaskarżonemu wyrokowi:

1)  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 361 § 1 k.c. poprzez błędną jego wykładnię i przyjęcie, iż najem pojazdu zastępczego w dniach od 22 lutego 2013 roku do 29 kwietnia 2013 roku, tj. trwający 66 dni był konieczny i uzasadniony, mimo iż konieczność wymiany listwy progu powinna być zgłoszona przez warsztat dokonujący naprawy będący autoryzowanym serwisem obsługi, najpóźniej wraz ze zgłoszeniem oględzin dodatkowych, tj. w dniu 26 lutego 2013 roku, tym samym po otrzymaniu części zamiennych, tj. w dniu 22 marca 2013 roku warsztat powinien rozpocząć 6–dniową faktyczną naprawę pojazdu uszkodzonego trwającą do 30 marca 2013 roku, zakończoną wydaniem pojazdu;

2)  naruszenie przepisów prawa procesowego mających wpływ na wynik postępowania, a w szczególności art. 233 § 1 k.p.c. poprzez wyprowadzenie z materiału dowodowego wniosków z niego niewynikających i w konsekwencji uznanie pozwanego odpowiedzialnym za przedłużenie postępowania likwidacyjnego, a tym samym odpowiedzialnego za nadmierny okres najmu pojazdu zastępczego.

Podnosząc powyższe zarzuty pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonej części i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania sądowego zarówno za I jak i za II instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych; ewentualnie o uchylenie wyroku oraz przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania – przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (apelacja pozwanego k. 257-259).

Apelację wniosła także strona powodowa zaskarżając powyższy wyrok w części, tj. w punkcie I in fine – w części odnoszącej się do rozstrzygnięcia o kosztach procesu oraz w punkcie II, zarzucając:

⚫

naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, a w szczególności:

- naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 k.p.c. poprzez nadużycie zasady swobodnej oceny dowodów przy ocenie dowodu z opinii biegłego sądowego mgr inż. Z. K. poprzez oparcie rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie na tejże opinii, która nie jest miarodajna dla rozstrzygnięcia sprawy, albowiem biegły uwzględnił jedynie ceny najmu pojazdu stosowane przez wypożyczalnie samochodowe, podczas gdy w przedmiotowej sprawie samochód poszkodowanym był wypożyczany przez warsztat świadczący jednocześnie usługę naprawy pokolizyjnej; nadto biegły – mimo wyraźnego wniosku dowodowego powódki zawartego w pkt 10 ust. 15 petitum pozwu – nie zankietował podmiotów działających na lokalnym rynku wskazanych przez powódkę w pkt 10 ust. 13 petitum pozwu; co więcej biegły samowolnie dokonał uśrednienia stawek najmu, podczas gdy w przedmiotowej sprawie istotne było ustalenie przedziału cen rynkowych stosowanych przez innych przedsiębiorców działających na lokalnym rynku celem ustalenia, czy zastosowana w przedmiotowej sprawie cena najmu mieściła się w tym przedziale, a w konsekwencji może być uwzględniona przy obliczaniu należnego odszkodowania ubezpieczeniowego; najistotniejszy jednakże wniosek płynący z opinii biegłego, który został całkowicie pominięty przez Sąd I instancji, odnosi się do tego, ze opinii tej jednoznacznie wynika, ze przedział cen najmu pojazdu zastępczego zawiera się w cenach 73,98 zł - 198,45 zł netto – oznacza to, że stawka najmu zastosowana w niniejszej sprawie w wysokości 166,09 zł netto mieści się w tym przedziale, jest stawką rynkową, która winna podlegać uwzględnieniu przy obliczaniu należnego odszkodowania ubezpieczeniowego z tytułu najmu pojazdu zastępczego w niniejszej sprawie;

- naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. oraz art. 248 k.p.c. w zw. z art. 187 § 2 pkt. 4 k.p.c. i art. 245 k.p.c. poprzez nieuzasadnione pominięcie wniosku dowodowego powódki sformułowanego w pkt 10 ust. 13 (i ust. 15) petitum pozwu w przedmiocie zobowiązania wskazanych przez powódkę podmiotów do przedłożenia w poczet materiału procesowego niniejszej sprawy cenników usług najmu tożsamego pojazdu, względnie o zankietowanie tychże podmiotów przez biegłego sądowego sporządzającego w niniejszej sprawie opinię celem badania stawek rynkowych i ustalenia, czy zastosowana w niniejszej sprawie dobowa stawka najmu pojazdu zastępczego klasy C w wysokości 166,09 zł netto mieści się w tymże przedziale,

- naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 308 k.p.c. i art. 309 k.p.c. w zw. z art. 245 k.p.c. poprzez nadużycie zasady swobodnej oceny dowodów z dokumentów prywatnych w postaci ofert wypożyczalni samochodowych o zasięgu ogólnopolskim (A., S., E.) poprzez całkowite ich pominięcie, podczas gdy Komisja Nadzoru Finansowego w Komunikacie w sprawie wytycznych dot. zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego z dnia 21 września 2010 roku w pkt. 3.2. wyraźnie wskazała, iż „koszt doby wynajmu nie powinien odbiegać od cen występujących na lokalnym rynku nie więcej jednak, niż ceny stosowane w renomowanych, ogólnopolskich wypożyczalniach należących do wiodących sieci” – brak uzasadnienia przez Sąd I instancji przyczyn, dla których odmówił mocy dowodowej ww. środkom dowodowym stanowi również naruszenie przez tenże Sąd przepisu art. 328 § 2 k.p.c.

⚫

naruszenie prawa materialnego, w szczególności:

- naruszenie art. 361 i art. 363 k.c. poprzez błędną wykładnię i uznanie, iż przyznane odszkodowanie nie musi pokrywać w całości poniesionych przez poszkodowanego udokumentowanych i uzasadnionych kosztów najmu pojazdu zastępczego zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania.

Apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w części tj. w pkt I in fine – w części odnoszącej się do rozstrzygnięcia o kosztach procesu oraz w punkcie II poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 2.466,05 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 2 lipca 2013 roku do dnia zapłaty oraz kosztami procesu w tym kosztami zastępstwa procesowego za I instancję wedle norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w części tj. w pkt I in fine – w części odnoszącej się do rozstrzygnięcia o kosztach procesu oraz w punkcie II oraz przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, a także zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym wedle norm przepisanych.

Powód wniósł ponadto o przeprowadzenie przez Sąd II instancji uzupełniającego postępowania dowodowego w zakresie niezrealizowanych przez Sąd I instancji wniosków dowodowych zawartych w pkt. 10 ust. 13 i 15 petitum pozwu (w tym uzupełniającej opinii biegłego sądowego) oraz o dopuszczenie i przeprowadzenie w oparciu o przepis art. 381 k.p.c. dowodu z dokumentu prywatnego w postaci Komunikatu Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie wytycznych dot. zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego z dnia 21 września 2010 roku, na okoliczność rekomendowanych przez (...) cen usług najmu pojazdów zastępczych - dowód ten stał się niezbędny dopiero na etapie apelacji z uwagi na stanowisko Sądu Rejonowego zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (apelacja powoda k. 165-269).

W odpowiedzi na apelację pozwanego powód wniósł o jej oddalenie w całości i zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych (odpowiedź na apelację k. 283-286).

Sąd Okręgowy zważył , co następuje :

Apelacje pozwanego i powoda są bezzasadne i jako takie podlegały oddaleniu.

Ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Rejonowy są prawidłowe jako takie Sąd Okręgowy uznaje za własne. Także przywołana w uzasadnieniu Sądu Rejonowego regulacja prawna i rozważania prawne dotyczące rozpoznawanej sprawy są prawidłowe, dlatego również je Sąd Okręgowy uznaje za własne.

Ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd Rejonowy wbrew twierdzeniom skarżących, mieści się w granicach zakreślonych przepisem art. 233 § 1 k.p.c., nie została przekroczona granica swobodnej oceny dowodów, a wnioski co do faktów w sposób logiczny wynikają z treści dowodów zgromadzonych w sprawie. Równocześnie Sąd Rejonowy poddał ocenie w sposób kompleksowy i właściwy cały materiał dowodowy zebrany w sprawie, a skarżący nie wykazali, że uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, tymczasem tylko takie uchybienia mogą być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów, nie jest bowiem wystarczające samo przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie, niż ocena sądu.

Pozwany upatrywał jako główny przedmiot sporu i zaskarżenia w niniejszej sprawie czas trwania naprawy pojazdu w autoryzowanym serwisie, który zgodnie z opinią biegłego po uwzględnieniu charakteru uszkodzeń pojazdu powinien wynieść 66 dni, zdaniem pozwanego winien trwać o 30 dni której, tj. 36 dni. Bezzasadne w ocenie pozwanego wydłużenie okresu naprawy pojazdu, a w konsekwencji najmu pojazdu zastępczego, miało być spowodowane spóźnionym zgłoszeniem przez profesjonalny warsztat naprawiający uszkodzony samochód, konieczności wymiany listew progu lewego, która winna być przez warsztat zgłoszona najpóźniej wraz ze zgłoszeniem oględzin dodatkowych, tj. w dniu 26 lutego 2013 roku. Wtedy też, jaka przypuszcza skarżący, dodatkowo zamówione części zamienne listew progowych, zostałyby dostarczone z pozostałymi częściami w dniu 22 marca 2013 roku, co pozwoliłoby na wykonanie 6 dniowej technologicznej naprawy i wydanie samochodu poszkodowanemu do 30 marca 2013 roku.

Sąd Rejonowy tymczasem, podzielając wnioski opinii biegłego, uznał iż technologiczny i organizacyjny czas naprawy uzasadnia poniesienie przez ubezpieczyciela kosztów wypożyczenia samochodu zastępczego w okresie 66 dni i roszczenie w tym zakresie pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z poniesioną szkodą. Sąd Rejonowy jednocześnie w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia stwierdził, iż w opinii biegłego przedstawiony materiał nie pozwala w sposób jednoznaczny ustalić, czy na etapie pierwszych oględzin zachodziła konieczność wymiany listew progu lewego. Takie założenie nie ma bowiem kategorycznych podstaw do uznania potrzeby wymiany listew progu na pierwszym etapie oględzin, a pozwany takich podstaw nie przedstawił. Słusznie też podkreślił Sąd Rejonowy, że nie bez znaczenia dla ustalenia możliwości zidentyfikowania konieczności wymiany listew progu na tym etapie jest fakt, że oględziny wykonuje przedstawiciel pozwanego specjalizujący się w takich czynnościach. Przy czym opinia tego specjalisty jest kluczowa z punktu widzenia przebiegu postępowania szkodowego, albowiem od niej zależy zakres naprawy. Słusznie zatem wywiódł Sąd I instancji, że skoro taka osoba nie stwierdziła potrzeby wymiany listew w toku pierwszych oględzin, to brak jest podstaw do uznania, iż warsztat ponosi winę w konieczności ich przeprowadzenia.

Teoretycznie można wyobrazić sobie sytuację, w której ubezpieczyciel nie odpowiada za czas trwania wynajmu pojazdu zastępczego, jeżeli ten okres znacząco wydłuża się na skutek zawinionego działania warsztatu naprawczego. Żadnych jednak okoliczności tego typu, które zwalniałyby pozwanego od odpowiedzialności pozwany nie wykazał. Okres naprawy wynoszący 66 dni wynikał z konieczności określenia zakresu naprawy na poszczególnych jej etapach (listew progowych nie można było usunąć bez uszkodzenia), zamówienia części zamiennych oraz z normalnych zasad funkcjonowania warsztatu. Dodatkowo oczywistym jest, iż w warsztacie naprawczym, czy to autoryzowanym czy nie, obowiązuje jakaś kolejność wykonywania napraw samochodów, wynikająca z kolejności zgłoszeń klientów, że czas naprawy jest uzależniony jest od charakteru stwierdzonych uszkodzeń i poziomu skomplikowania ich likwidacji, także od możliwości przerobowych pracowników czy innych niezależnych czynników. Przy ocenie takiego czasu naprawy należy kierować się zasadami doświadczenia życiowego. Nie można przyjąć, iż autoryzowany warsztat samochodowy przez to, że jest właśnie autoryzowany może przystąpić do naprawy pojazdu, niezależnie od tego kiedy ubezpieczyciel zweryfikuje wszystkie kosztorysy, dokona oględzin i zaakceptuje sposób naprawy. Zasady doświadczenia życiowego przeczą takiej postawie.

W takiej sytuacji to na pozwanym ciążył obowiązek dowodowy zgodnie z art. 6 k.c. wskazania takich okoliczności, które byłyby zawinione wyłącznie przez warsztat naprawczy. Tymczasem pozwany oprócz gołosłownych twierdzeń, że z racji tego, iż warsztat jest autoryzowanym serwisem naprawy samochodów, winien był rozeznać konieczność wymiany listew progu już przy pierwszych oględzinach, nie przedstawił żadnych okoliczności, że było to w ogóle na tym etapie możliwe. Biegły bowiem korzystając ze specjalistycznej wiedzy w swojej opinii nie zakwestionował prawidłowości procesu przeprowadzonej naprawy. Stąd należy, wobec braku inicjatywy dowodowej ze strony pozwanego, uznać cały okres najmu samochodu zastępczego przez poszkodowanego jako pozostający w adekwatnym związku przyczynowym z poniesioną przez poszkodowanego szkodą.

Zarzut naruszenia art. 361 §1 k.c. przez przyjęcie, że najem pojazdu zastępczego w łącznym wymiarze 66 dni pozostaje w związku przyczynowym ze szkodą, pozwany uzasadnia brakiem adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy uszkodzeniem pojazdu a naprawą, trwającą dłużej niż 36 dni. Zarzut ten opiera się na nieuprawnionym (jak wyżej wskazano) założeniu, że zakład nie zgłosił potrzeby dodatkowych oględzin niezwłocznie.

Stosownie do art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Testem dla istnienia związku przyczynowego między faktem, który jest przyczyną a faktem, który jest skutkiem, jest wyeliminowanie z łańcucha zdarzeń przyczyny; jeżeli w takiej sytuacji skutek zaistniałby, to rozpatrywane fakty nie pozostają w relacji przyczynowej. Pozytywny wynik takiego testu nie pozwala jednak przypisać dłużnikowi odpowiedzialności za wszelkie możliwe skutki takiego zdarzenia. Podstawą skutecznego domagania się odszkodowania, jest wykazanie przez wierzyciela istnienia pomiędzy zdarzeniem wywołującym szkodę a szkodą normalnego związku przyczynowego, określonego w art. 361 § 1 k.c. Tak rozumiany związek przyczynowy zachodzi wówczas, gdy w danym układzie stosunków i warunków oraz w zwyczajnym biegu rzeczy, bez szczególnego zbiegu okoliczności, szkoda jest typowym następstwem zdarzenia, określanego jako przyczyna (tak Sąd Najwyższy w wyroku z 29 listopada 2006 r., II CSK 259/06). Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd II instancji uznał, że Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił istnienie normalnego związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem komunikacyjnym, za które odpowiada pozwany, a całym okresem najmu pojazdu zastępczego.

W orzecznictwie podkreśla się, że powód może żądać od pozwanego zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego poniesionych jedynie w okresie potrzebnym na naprawę jego samochodu uszkodzonego w wypadku komunikacyjnym, za które to uszkodzenia odpowiada pozwany (tak w wyrokach Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 2002 roku, V CKN 1397/2000, z dnia 08 września 2004 roku, IV CK 672/2003, z dnia 5 listopada 2004 roku, II CK 494/2003). Sąd Okręgowy stwierdza jednak, że przy ustalaniu odszkodowania za wynajem samochodu zastępczego nie można abstrahować od faktycznych możliwości naprawy pojazdu i postępowania zakładu ubezpieczeń. Powszechnie wiadomym jest, że jeśli koszt naprawy ma być finansowany przez zakład ubezpieczeń, to należy rygorystycznie przestrzegać ustalonego przez ten zakład zakresu naprawy. Ubezpieczyciele nie pokrywają bowiem kosztów naprawy czy wymiany tych części, których w odpowiedni sposób nie zakwalifikował ich rzeczoznawca. To oznacza konieczność oczekiwania na oględziny rzeczoznawcy przed przystąpieniem do naprawy. Co więcej, jeśli już po oględzinach wyjdzie na jaw konieczność naprawienia części nieuwzględnionych przy pierwotnych oględzinach, wzywa się rzeczoznawcę ponownie, by uniknąć wykonania naprawy, za która zakład ubezpieczeń nie zapłaci. Tak więc oczywiste jest, że do naprawy nie można przystąpić przed ustaleniem jej zakresu, zaakceptowanego przez ubezpieczyciela, takie postępowanie warsztatu naprawczego jest jak najbardziej typowym następstwem uszkodzenia pojazdu, który ma być naprawiany ze środków ubezpieczyciela. W niniejszej sprawie na podstawie prawidłowo ustalonego przez Sąd Rejonowy stanu faktycznego należy przyjąć, że warsztat dołożył należytej staranności przy procesie naprawy, współdziałał z ubezpieczycielem w sposób świadczący o dochowaniu obowiązku minimalizacji szkody, a do przedłużenia czasu naprawy doszło wyłącznie z przyczyn leżących po stronie ubezpieczyciela. Wobec tego brak jest podstaw do uznania, że poszkodowany wybierając nienależycie działający warsztat przyczynił się do powiększenia szkody i że najem pojazdu zastępczego przez cały okres pozostawania pojazdu uszkodzonego w warsztacie wykracza poza granice normalnych następstw uszkodzenia pojazdu w wyniku kolizji.

Z powyższych powodów Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. apelację pozwanego oddalił.

Podniesione przez powódkę zarzuty apelacyjne także są bezpodstawne i nie mogą prowadzić do podważenia zaskarżonego wyroku. Istota sporu dla strony powodowej sprowadzała się do ustalenia wysokości stawki, która winna być stosowana przy najmie pojazdu zastępczego przez poszkodowanego, a od której to stawki zależało ustalenie wysokości należnego odszkodowania.

W ocenie Sądu Okręgowego trafnie Sąd Rejonowy dopuścił w sprawie dowód z opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej i sformułował tezę dowodową uwzględniającą istotę sprawy - jej przedmiotem była analiza stawek rynkowych na rynku lokalnym wynajmu pojazdów zastępczych w 2013 roku, pojazdów klasy C porównywalnych do pojazdu wynajętego w niniejszej sprawie z uwzględnieniem rzeczywistego okresu wynajmu, a nadto ustalenia okresu koniecznego i niezbędnego do naprawy uszkodzonego samochodu w związku ze szkodą z dnia 5 grudnia 2012 roku (k. 148). Poprawnie też, po wnikliwie przeprowadzonym postępowaniu dowodowym, Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o opinię biegłego sądowego, że zastosowana stawka wynajmu pojazdu zastępczego w stosunku do użytkowanego przez poszkodowanego pojazdu w tym czasie w kwocie 166,09 zł netto zł była stawką zawyżoną, bowiem obowiązujące stawki wynajmu samochodu na terenie P. dla pojazdu wynajmowanego przez poszkodowanego i na tych samych zasadach, wynosiłaby średnio 109,93 zł netto za dobę, w przedziale rzeczywistych stawek wynajmu stosowanych przez firmy zajmujące się tego rodzaju działalnością na rynku w P., w których najniższa wyniosła 90,99 zł netto na dobę, a najwyższa 135,72 zł netto (k. 14-15 opinii biegłego k. 181-182).

Zastrzeżenia strony powodowej podniesione w apelacji kwestionujące prawidłowość oceny wydanej przez biegłego opinii, jako dowodu przeprowadzonego w sprawie – zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 k.p.c., sprowadzały się do kwestii nieodniesienia wskazanej przez niego stawki najmu pojazdu zastępczego do stawek rynkowych obowiązujących na tym terenie, zgodnie z wnioskiem dowodowym zawartym w pozwie. Zdaniem skarżącego Sąd I instancji nie miał podstaw dla uwzględnienia ustalonych przez biegłego cen najmu samochodów usługodawców zajmujących się jedynie wypożyczaniem aut, a nie prowadzących równolegle naprawy pokolizyjnej wskazane przez powoda (A., S., E.).

Pełnomocnik powoda w piśmie procesowym z dnia 4 maja 2015 roku (k. 202-203) wniósł zarzuty do pisemnej opinii biegłego, obejmujące swoim zakresem przytoczone zarzuty apelacyjne, na skutek czego Sąd Rejonowy wezwał na rozprawę biegłego sądowego oraz zawiadomił pełnomocników stron (zarządzenie k. 215). Na tej rozprawie w dniu 3 sierpnia 2015 roku, na której Sąd dopuścił i przeprowadził dowód z uzupełniającej ustnej opinii biegłego na okoliczność ustosunkowania się do tych zarzutów, strona powodowa nie stawiła się (protokół rozprawy k. 227-231). Biegły wyjaśnił wówczas, że rzeczywiste stawki najmu pojazdów na dany okres, przyjął na podstawie cenników internetowych firm reprezentatywnych dla tego rynku ze względu na rodzaj prowadzonej działalności, rozległą sieć i dużą flotę pojazdów. Biegły podkreślił, że warsztaty naprawcze, co prawda wypożyczają pojazdy zastępcze, ale ustalając stawkę najmu za pojazd wzorują się stawkami stosowanymi przez duże sieci (...), S., A., które działają w skali Europy, a zatem samo wzorowanie się na ofertach najwyższych już wskazuje, że ich ofert skierowana jest do innych klientów i nie odzwierciedla rzeczywistych stawek rynkowych. Nadto wskazał, że flota pojazdów zastępczych warsztatów naprawczych jest zdecydowanie mniejsza niż firm wyszczególnionych w opinii, które profesjonalnie w zakresie głównej działalności prowadzą wynajem pojazdów. Oferta warsztatów naprawczych w istocie jest znikoma w porównaniu z flotą pojazdów firm w głównej mierze zajmujących się wyłącznie wynajmem pojazdów, z tego też względu jest to tylko cześć rynku i to przeznaczona dla wybranego grona klientów, którzy pozostawiają uszkodzony pojazd w celu jego naprawy w danym warsztacie, czyli oferta ta nie obejmuje szerokiego rynku potencjalnych klientów. Nadto oferta warsztatów nie jest publikowana w mediach tak jak oferta wynajmu firm profesjonalnie zajmujących się tego typu działalnością, jest to działalność poboczna, w ramach której za usługi płacą firmy ubezpieczeniowe. Z tego względu oferty warsztatów nie odzwierciedlają rynkowych cen wynajmu (k. 228-229).

Opinia biegłego (art. 278 k.p.c.) podlega ocenie - przy zastosowaniu art. 233 § 1 k.p.c. - na podstawie właściwych dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków.

Opinia biegłego sądowego spełniała podstawowe wymogi, była spójna, rzetelna, logiczna i bezstronna. Sąd Rejonowy w oparciu o jej wnioski trafnie ustalił, że zasadnym jest zastosowanie najwyższej ze wskazanego przedziału stawek najmu pojazdu zastępczego na terenie P. i okolic w okresie powstania szkody i wynajmu tego pojazdu w firmach prowadzących tylko wynajem samochodów w wysokości 135,72 zł netto za dobę. Tylko bowiem stawki stosowane przez tego rodzaju firmy, a nie warsztaty naprawcze, czy wielkie firmy sieciowe o zasięgu ogólnoeuropejskim, ze względu na zdecydowanie większościowy udział w rynku wynajmu pojazdów, są stawkami cenotwórczymi na tym rynku i z tego względu należało je zastosować w niniejszej sprawie jako właściwe.

Powyższe czyni bezzasadnym wniosek dowodowy złożony w apelacji o uzupełnienie postępowania dowodowego przez dopuszczenie do analizy obowiązujących stawek wynajmu pojazdów zastępczych cennika usług w tym zakresie świadczonych przez warsztaty wskazane przez powódkę w pozwie.

Wobec powyższego jako bezzasadny jawi się też zarzut błędnych ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd Rejonowy na bazie opinii biegłego sądowego (art. 233 § 1 w zw. z art. 178 k.p.c.). W konsekwencji uwzględnienie, niekwestionowanego przez stronę pozwaną okresu wynajmu pojazdu zastępczego przez 66 dni powoduje, że należna kwota z tytułu najmu wyniosła 11.017,75 zł. Fakt wypłacenia przez pozwanego tytułem odszkodowania za wynajem pojazdu zastępczego kwoty 5.610,00 zł, skutkowało uwzględnieniem roszczenia powoda w zakresie kwoty 5.407,75 zł.

W tak prawidłowo ustalonym przez Sąd Rejonowym stanie faktycznym sprawy brak było podstaw do uznania, że zasądzone z tytułu wynajmu pojazdu zastępczego odszkodowanie nie pokrywało w całości poniesionych przez poszkodowanego z tego tytułu uzasadnionych kosztów, zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania. Z tego względu za chybiony Sąd Okręgowy uznał zarzut naruszenia art. 361 k.c. w związku z art. 363 k.c. W każdym przypadku bowiem ocena czy określone koszty poniesione przez poszkodowanego mieszczą się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego winna być dokonywana na podstawie konkretnych okoliczności sprawy, a w szczególności po dokonaniu oceny, czy poniesienie tego wydatku było obiektywnie uzasadnione i konieczne. W realiach niniejszej sprawy tylko wynajem pojazdu za stawkę dobową stosowaną przez firmy trudniące się tylko najmem pojazdów, kształtującą się w górnej granicy stawek obowiązujących na terenie P. i okolic w powyższym okresie daje gwarancję naprawienia z tego tytułu szkody bez przewyższania jej rozmiarów. Zatem prawidłowo Sąd Rejonowy zasądził odszkodowanie odpowiadające kosztom uwzględniającym wskazaną przez biegłego sądowego stawkę wynajmu auta zastępczego - najwyższą w przedziale stosowanych przez tego rodzaju przedsiębiorców.

Zdaniem Sądu Okręgowego, nie można również zgodzić się z podniesionym
przez powoda w apelacji zarzutem naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. Przepis ten zobowiązuje sąd orzekający do wskazania w uzasadnieniu wyroku podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a mianowicie: ustalenia faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów na których się oparł i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Naruszenie przepisu, określającego wymagania, jakim winno odpowiadać uzasadnienie wyroku sądu (art. 328 § 2 k.p.c.), może być ocenione jako mogące mieć istotny wpływ na wynik sprawy w sytuacjach tylko wyjątkowych, do których zaliczyć można takie, w których braki w zakresie poczynionych ustaleń faktycznych i oceny prawnej są tak znaczne, że sfera motywacyjna orzeczenia pozostaje nieujawniona bądź ujawniona w sposób uniemożliwiający poddanie jej ocenie instancyjnej (stanowisko takie zajął Sąd Najwyższy w wyroku z 7 lutego 2001 roku, sygn. akt V CKN 606/00, opubl. Lex nr 53116).

Sytuacja taka w rozpoznawanej sprawie nie występuje, gdyż Sąd I instancji dokonał stosownych ustaleń dotyczących przedmiotu sprawy. W sposób wyczerpujący wskazał podstawę faktyczną i prawną rozstrzygnięcia i dokonał rzetelnej oceny dowodu z opinii biegłego. Uzasadnienie sporządzone przez Sąd I instancji całkowicie umożliwia dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania orzeczenia. Chybiony jest zarzut nieodniesienia się w uzasadnieniu do kwestii nieuwzględnienia w tezie dowodowej dla biegłego sądowego cen wynajmu stosowanych przez wskazane przez powoda podmioty, gdyż Sąd Rejonowy wyjaśnił oceniając ten dowód z jakich powodów uznał opinię za rzetelną i zupełną, w tym przeanalizował zastosowaną przez biegłego metodologię oraz fakt braku reakcji procesowej powoda kwestionującego tę opinię spowodowany nieobecnością na rozprawie (pomimo prawidłowego zawiadomienia), na której biegły złożył uzupełniającą ustną opinię w tym zakresie (uzasadnienie k. 248-249).

Odnosząc się do przywołanego przez powódkę dokumentu w postaci Komunikatu Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie wytycznych dotyczących zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego z dnia 21 września 2010 roku, podkreślić należy, że jako akt informacyjno-wyjaśniający organu państwowego adresowany do podmiotów podlegających jego nadzorowi, w tym na rynku ubezpieczeń, nie jest w żaden sposób wiążący dla sądów prowadzących z udziałem tych podmiotów postępowań, a nadto nie może stanowić dowodu w niniejszej sprawie, bowiem nie jest sam przez się dowodem rzeczywistego stanu rzeczy (art. 245 k.p.c.).

Wobec powyższego Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację powoda.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 600 zł. Kwota ta wynika z kompensacji wzajemnie należnych stronom podlegających zwrotowi kosztów zastępstwa procesowego. Zarówno bowiem pozwany, jak i powód przegrali apelację. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego będącego adwokatem została ustalona na kwotę 1.200 zł zgodnie z § 2 pkt 4 w związku z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1800); z kolei pełnomocnika powoda będącego radca prawnym – na kwotę 600 zł zgodnie z § 2 pkt 3 w związku z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1804).