Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Cz 213/16

POSTANOWIENIE

K., dnia 18 kwietnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: S.S.O. Janusz Roszewski

Sędziowie: S.S.O. Wojciech Vogt

S.S.O. Marian Raszewski – spr.

po rozpoznaniu w dniu 18 kwietnia 2016 r. w Kaliszu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z urzędu

z udziałem B. W., J. W., mał. D. W., S. W.

o sporządzenie spisu inwentarza po T. W.

w przedmiocie skargi B. W. i J. W. na czynność Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w P. P. T. z dnia 8 stycznia 2015 r.
w sprawie Km 1289/09

na skutek zażalenia B. W. i J. W.

od postanowienia Sądu Rejonowego w P.

z dnia 12 stycznia 2016 r. o sygn. akt I Co 1129/15

postanawia:

oddalić zażalenie.

Sygn. akt II Cz 213/16

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 12 stycznia 2016 r. Sąd Rejonowy w P. oddalił skargę

B. W. i J. W. na czynność Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym
w P. P. T. z dnia 8 stycznia 2015 r. w sprawie Km 1289/09.

W uzasadnieniu wskazano, że wbrew twierdzeniom skarżących operat szacunkowy sporządzony na zlecenie komornika sądowego sporządzony został zgodnie z obowiązującymi przepisami i uwzględnia wszystkie składniki szacowanych nieruchomości na dzień dokonywania wyceny. Sąd Rejonowy wskazał także, że żądanie pełnomocnika skarżących dotyczące uwzględnienia w wartości nieruchomości ciążących na nich obciążeń hipotecznych nie znajduje uzasadnienia w brzmieniu art. 948 § 2 k.p.c., gdyż prowadziłoby to w istocie do dwukrotnego uwzględnienia w spisie inwentarza przynależnego do spadku długu.

Zażalenie na powyższe orzeczenie wniosły B. W. i J. W. zaskarżając je w całości i domagając się jego zmiany przez uwzględnienie skargi na czynność komornika. Zaskarżonemu postanowieniu zarzucono naruszenie art. 74 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece poprzez nie obniżenie wartości nieruchomości
o kwotę zadłużenia wynikającą z hipotek ustanowionych na tych nieruchomościach.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Analizując zarzut zażalenia nie sposób podzielić stanowiska, że zaskarżone orzeczenie narusza art. 74 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz.U. z 2013 r., poz. 707 z późn. zm.).

W niniejszej sprawie spis inwentarza dokonany został na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem 18 października 2015 r. a zatem przed wejściem w życie ostatniej ustawy nowelizującej. Tym samym Komornik Sądowy dokonał tej czynności
na podstawie przepisów Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 1 października 1991 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania przy zabezpieczaniu spadku
i sporządzaniu spisu inwentarza (Dz.U. z 1991 r., Nr 92, poz. 411). Stosownie do brzmienia § 28 ust. 1 wspomnianego rozporządzenia do spisu inwentarza wciąga się majątek spadkodawcy z zaznaczeniem wartości każdego przedmiotu, jak również długi spadku.
W spisie inwentarza wykazuje się też wartość czystego spadku, z uwzględnieniem wartości rzeczy i praw spornych. Przy sporządzaniu spisu inwentarza stosuje się odpowiednio przepisy art. 947-949 k.p.c. (por. § 28 ust. 2 rozporządzenia).

Nadmienić należy, że również obecne brzmienie art. 638⁸ § 1 k.p.c. rozróżnia tzw. stan czynny masy spadkowej, tj. aktywa oraz długi spadkowe będące pasywami mającymi wpływ na obniżenie wartości masy spadkowej.

Mając na uwadze wspomnianą regulację nie ulega wątpliwości, że nie ma żadnych podstaw prawnych aby w części opisującej stan czynny spadku dokonywać obniżenia wartości ujętych w niej składników majątkowych o wartość zabezpieczeń na nich ustanowionych, obciążających te przedmioty. Żaden z przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, do których odsyła się w treści § 28 ust. 2 rozporządzenia w sprawie szczegółowego trybu postępowania przy zabezpieczaniu spadku i sporządzaniu spisu inwentarza nie przewiduje możliwości obniżenia wartości szacowanej nieruchomości, których domagają się skarżące w niniejszej sprawie.

Wskazania przy tym wymaga, że z treści postanowienia Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w P. P. T. z dnia 8 stycznia 2015 r.
w sprawie Km 1289/09, którego treści dotyczy przedmiotowa skarga wynika jasno,
że wartość czystej masy spadkowej wynosi 0,00 zł (k. 129 akt komorniczych sygn. akt
Km 1289/09). Wartość ta wynika właśnie z porównania stanu czynnego spadku z jego stanem biernym. Tym samym podzielić należy pogląd Sądu Rejonowego, że uwzględnienie wartości hipotek obciążających nieruchomość i uwzględnienie tych zobowiązań w części opisującej stan czynny majątku prowadziłoby w istocie do dwukrotnego uwzględnienia w spisie inwentarza przynależnego do spadku długu.

Skarżące wydają się nie zauważać, że hipoteki obciążające nieruchomości pomniejszają wartość masy spadkowej, są więc już brane pod uwagę przy ustalaniu zakresu odpowiedzialności spadkobiercy, ponoszącego ograniczoną odpowiedzialność. Dlatego spadkobierca dłużnika może w toku egzekucji z nieruchomości zmierzającej do zaspokojenia hipoteki ustanowionej na podstawie tytułu zawierającego ograniczenie odpowiedzialności określone w art. 1031 § 2 k.c. i art. 319 k.p.c. skutecznie powoływać się na ograniczenie swej odpowiedzialności wynikające z prawa spadkowego (por. uchwałę SN z 2 września 1983 r., III CZP 40/83, publ. OSN 1984, Nr 4, poz. 46 z glosą E. Skowrońskiej, publ. OSPiKA 1984, Nr 5, poz. 110).

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c.
w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

S.S.O. Wojciech Vogt S.S.O. Janusz Roszewski S.S.O. Marian Raszewski

II Cz 213/16

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE