Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 991/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 lipca 2016 roku

Sąd Rejonowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Katarzyna Niemczyk

Protokolant: starszy sekretarz sądowy M. K.

po rozpoznaniu w dniu 20 czerwca 2016 roku w Słupsku

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą we W.

przeciwko T. C.

o zapłatę

I. zasądza od pozwanego T. C. na rzecz powoda (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą we W. kwotę 2.034,87 zł (dwa tysiące trzydzieści cztery złote i 87/100) wraz z:

a/ odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego od kwot:

- 224,43 zł (dwieście dwadzieścia cztery złote i 43/100) za okres od dnia 17.08.2011 roku do dnia 31.03.2014 roku;

- 224,43 zł (dwieście dwadzieścia cztery złote i 43/100) za okres od dnia 16.09.2011 roku do dnia 31.03.2014 roku;

- 224,43 zł (dwieście dwadzieścia cztery złote i 43/100) za okres od dnia 16.10.2011 roku do dnia 31.03.2014 roku;

- 224,43 zł (dwieście dwadzieścia cztery złote i 43/100) za okres od dnia 16.11.2011 roku do dnia 31.03.2014 roku;

- 224,43 zł (dwieście dwadzieścia cztery złote i 43/100) za okres od dnia 16.12.2011 roku do dnia 31.03.2014 roku;

- 224,43 zł (dwieście dwadzieścia cztery złote i 43/100) za okres od dnia 17.01.2012 roku do dnia 31.03.2014 roku;

- 224,43 zł (dwieście dwadzieścia cztery złote i 43/100) za okres od dnia 16.02.2012 roku do dnia 31.03.2014 roku;

- 224,43 zł (dwieście dwadzieścia cztery złote i 43/100) za okres od dnia 16.03.2012 roku do dnia 31.03.2014 roku;

- 224,43 zł (dwieście dwadzieścia cztery złote i 43/100) za okres od dnia 17.04.2012 roku do dnia 31.03.2014 roku;

b/ odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego od kwoty 2.019,87 zł (dwa tysiące dziewiętnaście złotych i 87/100) za okres od dnia 1.04.2014 roku do dnia zapłaty, przy czym od dnia 1.01.2016 roku nie wyższymi od odsetek maksymalnych za opóźnienie;

II. oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III. zasądza od pozwanego na rzecz powoda zwrot kosztów procesu w 36,95%, których szczegółowe wyliczenie pozostawia referendarzowi sądowemu;

IV. zasądza od powoda na rzecz pozwanego zwrot kosztów procesu w 63,05%, których szczegółowe wyliczenie pozostawia referendarzowi sądowemu;

V. przyznaje radcy prawnemu M. P. od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Słupsku wynagrodzenie w 36,95%, należne kuratorowi ustanowionemu dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego, którego szczegółowe wyliczenie pozostawia referendarzowi sądowemu.

Sygn. akt I C 991/15

UZASADNIENIE

Powód (...)z siedzibą w W. wniósł pozew przeciwko T. C.o zapłatę kwoty 8.088,09 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej Narodowego Banku Polskiego od kwoty 5.131,81 zł od dnia 1.04.2014 roku do dnia zapłaty. Ponadto wniósł o zwrot kosztów procesu, w tym opłaty sądowej w kwocie 250,00 zł, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł i opłat notarialnych w łącznej kwocie 29,52 zł.

W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 15.10.2009 roku powód udzielił pozwanemu kredytu na zakup towarów i usług. Pozwany wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi, pomimo kierowanych do niego wezwań i monitów, nie wywiązał się z obowiązku regularnych spłat kredytu.

Powód wskazał, że na kwotę dochodzoną pozwem składa się:

- należność główna w kwocie 5.131,81 zł,

- odsetki za okres 15.10.2009 roku do dnia wystawienia wyciągu z ksiąg banku w kwocie 2.851.28 zł;

- koszty, opłaty i prowizje w kwocie 105,00 zł.

Sąd Rejonowy w Słupsku w dniu 21.08.2014 roku wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, sygn. akt I Nc 3864/14 (k. 16).

W dniu 28.04.2015 roku Sąd Rejonowy w Słupsku uchylił nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym (k. 34).

Pozwany T. C., reprezentowany przez kuratora ustanowionego dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego w osobie radcy prawnego, w odpowiedzi na pozew (k. 65 – 70) wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczeń dochodzonych pozwem powołując się na trzyletni termin przedawnia.

W ocenie pozwanego powództwo w zakresie żądania zapłaty skapitalizowanych odsetek winno zostać oddalone jako nieudowodnione i przedawnione.

Pozwany zarzucił powódce brak udowodnienia podstawy faktycznej i prawnej roszczenia o zapłatę kwoty 105,00 zł z tytułu opłat i prowizji.

Ponadto pozwany zaprzeczył wszystkim twierdzeniom powódki poza wprost przyznanymi.

W odpowiedzi na pozew został zgłoszony zarzut dotyczący błędnego określenia wartości przedmiotu sporu.

W ramach żądania zwrotu kosztów procesu został zgłoszony wniosek o ustalenie wynagrodzenia dla kuratora nieznanego z miejsca pobytu pozwanego i przyznanie kuratorowi wynagrodzenia według norm przepisanych, jak również wniosek o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych.

W piśmie z dnia 6.04.2016 roku strona powodowa wskazała, że na kwotę 105,00 zł z tytułu opłat i prowizji składa się (k. 77 verte):

- 10/04/08 koszty korespondencji 15,00 zł;

- 10/04/21 koszty korespondencji 15,00 zł;

- 10/06/09 koszty korespondencji 15,00 zł;

- 10/06/22 koszty korespondencji 15,00 zł;

- 11/06/13 koszty korespondencji 15,00 zł;

- 11/07/20 koszty korespondencji 15,00 zł;

- 11/09/19 wystaw. (...) 15,00 zł.

Sąd Rejonowy w Słupsku postanowieniem z dnia 20.06.2016 roku ustalił wartość przedmiotu sporu na kwotę 8.088,09 zł (k. 102).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 15.10.2009 roku (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą we W. /aktualnie (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W./ (zwanym w umowie bankiem) zawarł z T. C. (zwanym w umowie kredytobiorcą) umowę kredytu na zakup towarów nr (...).

Zgodnie z § 3 ust. 1 umowy na wniosek kredytobiorcy bank na warunkach niżej wskazanych udziela mu kredytu w kwocie 6.732,89 zł na okres od 15.10.2009 roku do 15.04.2012 roku włącznie na sfinansowanie zakupu towaru określonego w § ust. 1 umowy.

Na podstawie § 3 ust. 4 umowy kredytobiorca zobowiązuje się do terminowej spłaty kredytu wraz z odsetkami w 30 ratach miesięcznych, płatnych do 15 każdego kolejnego miesiąca (decyduje data wpływu środków do banku), począwszy od dnia 15.11.2009 roku.

Na dzień udzielenia kredytu kwota miesięcznej raty kredytu powiększona o opłatę z tytułu prowadzenia rachunku przez bank (nazywana dalej „wymaganą spłatą miesięczną”) wynosi 224,43 zł.

Jak stanowi §3 ust. 5 umowy stopa odsetek karnych ma charakter zmienny i jest równa czterokrotności aktualnej na dany dzień wysokości stopy lombardowej NBP.

W myśl §4 ust. 2 umowy opłaty i prowizje związane z udzieleniem i obsługą kredytów oraz informacje o innych kosztach ponoszonych przez kredytobiorcę w związku z niewykonaniem przez niego zobowiązań wynikających z umowy wskazane są w „Tabeli opłat i prowizji dla czynności związanych z obsługą kredytów na zakup towarów i usług oraz pożyczek gotówkowych udzielanych przez (...) Bank S.A. (Tabeli) stanowiącej załącznik nr 1 będący integralną częścią niniejszej umowy.

Zgodnie z załącznikiem nr 1 – Tabela opłat i prowizji dla czynności związanych z obsługą kredytów na zakup towarów i usług oraz pożyczek gotówkowych udzielanych przez (...) Bank S.A.:

- korespondencja kierowana do kredytobiorcy związana z nieterminową spłatą kredytu (np. upomnienie, wezwanie do zapłaty, prośba o dopłatę) – 15 zł;

- wystawienie bankowego tytułu egzekucyjnego/ wyciągu z ksiąg banku – 15 zł.

(dowód: odpis z KRS powoda k. 5 – 9, umowa z dnia 15.10.2009 roku wraz z załącznikiem nr 1 – k. 9 - 10)

W dniu 31.03.2014 roku (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. wystawił wyciąg z ksiąg banku, w którym stwierdził, że T. C. posiada zadłużenie względem tego banku w wysokości 8.088,09 zł, na którą składają się:

- należność gówna: 5.131,81 zł,

- odsetki za okres od dnia 15.10.2009 roku do dnia wystawienia wyciągu w kwocie 2.851,28 zł,

- opłaty i prowizje w kwocie 105,00 zł oraz

- dalsze odsetki, które obciążają dłużnika od dnia następnego po dniu wystawienia wyciągu, obliczone od kwoty 5.131,81 zł w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP.

(dowód: wyciąg z ksiąg banku k. 11)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje w części na uwzględnienie.

Na mocy przepisu art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29.08.1997 roku Prawo bankowe prawo bankowe (Dz.U. 2015.128 j.t.), o treści obowiązującej w dacie zawarcia przez strony postępowania umowy, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Bezsporne w sprawie było zawarcie przez pozwanego z powodem umowę o kredyt, wysokość miesięcznej raty w kwocie 224,43 zł, liczba 30 rat, w których miał być spłacany kredyt i początkowa data spłaty pierwszej raty kredytu 15.11.2009 roku, jak również to, że powód w pozwie domagał się zapłaty rat płatnych od 15.06.2010 roku (tj. począwszy od ósmej do trzydziestej raty).

Sporne w sprawie było to, czy powód złożył pozwanemu oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu, wobec podniesionego przez pozwanego zarzutu nieudowodnienia twierdzeń przez stronę powodową. Powód tych okoliczności po podniesieniu zarzutu nie dowodził.

Sporna była wysokość skapitalizowanych odsetek w kwocie 2.851,28 zł jak również kwota 105,00 zł dochodzona tytułem kosztów, opłat i prowizji.

Ponadto sporne było przedawnienie roszczeń dochodzonych pozwem.

Ciężar wykazania wysokości skapitalizowanych odsetek i kwoty dochodzonej z tytułu kosztów, opłat i prowizji spoczywał na powodzie. Powód częściowo temu obowiązkowi sprostał.

Ciężar wykazania okoliczności pozwalających na ustalenie, że doszło do przedawnienia roszczeń spoczywał na pozwanym. Pozwany częściowo temu obowiązkowi sprostał.

Składając do akt umowę z dnia 15.10.2009 roku powód wykazał, że przysługują mu odsetki karne w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego (§2 ust. 5 umowy k. 9) jak również wysokość opłaty za wysłanie korespondencji i wystawienie bankowego tytułu egzekucyjnego (k. 9 verte). Powód nie wykazał, że wysłał korespondencję z upomnieniem, wezwaniem do zapłaty bądź prośbą o dopłatę w datach wskazanych w piśmie z dnia 6.04.2016 roku (k. 77 verte). Jedyne wezwanie do zapłaty załączone do pozwu pochodzi z daty 29.10.2013 roku (k. 12), ale wezwanie z tej daty nie jest objęte żądaniem pozwu.

Z kwoty 105,00 zł powód wykazał jedynie, ze przysługuje mu kwota 15,00 zł za wystawienie wyciągu z ksiąg banku, który to wyciąg został załączony do pozwu (k. 11).

Na mocy przepisu art. 118 Kodeksu cywilnego jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata.

Na pozwie wniesionym do sądu została przybita prezentata z datą 28.07.2014 roku (k. 19). Również powód w piśmie z dnia 6.04.2016 roku powoływał się na złożenie pozwu w dniu 28.07.2014 roku (k. 76 verte).

Termin przedawnienia roszczeń dochodzonych pozwem wynosi zgodnie z przepisem art. 118 k.c. trzy lata.

Roszczenia dochodzone tytułem należności głównej jak i tytułem kosztów, opłat i prowizji przedawniają się w terminie trzyletnim przewidzianym dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, natomiast roszczenie o zapłatę odsetek przedawnia się z upływem trzyletniego terminu przewidzianego dla roszczeń o świadczenia okresowe. (tak również wyrok Sądu Okręgowego w Kaliszu z dnia 28.03.2013 roku, I C 1681/12; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25.02.2005 roku, II CK 439/04).

Wskazać przy tym należy, że bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, czyli gdy minął termin jego płatności. Zatem poszczególne raty kredytu przedawniają się po upływie trzech lat licząc od dnia, w którym rata powinna zostać spłacona zgodnie z zawartą umową kredytową, w związku z czym okres przedawnienia biegnie tu oddzielnie w stosunku do każdej z rat. (tak wyrok Sądu Okręgowego w Kaliszu z dnia 28.03.2013 roku, I C 1681/12).

Wobec podniesionego przez pozwanego zarzutu przedawnienia, pozwany skutecznie uchylił się od obowiązku zapłaty tytułem należności głównej kwoty przekraczającej 2.019,87 zł. Terminy zapłaty poszczególnych rat dochodzonych pozwem w wysokości 224,43 zł mijały z kolejnym miesiącem począwszy od 15.06.2010 roku (8 rata) aż do 15.04.2012 roku (30 rata). Przedawnieniu uległy raty płatne przed dniem 28.07.2011 roku tj. płatne przed upływem trzech lat od złożenia pozwu w sądzie.

Zasadne jest żądanie pozwu w zakresie należności głównej dochodzonej tytułem ostatnich dziewięciu rat tj. za okres od 15.08.2011 roku do dnia 15.04.2012 roku (224,43 zł x 9 rat = 2.019,87 zł).

Na uwzględnienie zasługuje również częściowo żądanie zapłaty tytułem odsetek w wysokości czterokrotności kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego liczonych od kwoty każdej z ostatnich dziewięciu rat tj. 224,43 zł za okresy od pierwszego dnia opóźnienia tj.:

- 17.08.2011 roku (15.08.2011 roku jest dniem ustawowo wolnym od pracy, a zatem został przedłużony do 16.08.2011 roku zgodnie z art. 115 k.c.),

- 16.09.2011 roku,

- 16.10.2011 roku,

- 16.11.2011 roku,

- 16.12.2011 roku,

- 17.01.2012 roku (ostatni termin zapłaty raty przypadał w niedzielę 15.01.2012 roku, a zatem został przedłużony do 16.01.2012 roku zgodnie z art. 115 k.c.),

- 16.02.2012 roku,

- 16.03.2012 roku,

- 17.04.2012 roku (ostatni termin zapłaty raty przypadał w niedzielę 15.04.2012 roku, a zatem został przedłużony do 16.04.2012 roku zgodnie z art. 115 k.c.),

do dnia wystawienia wyciągu z ksiąg banku tj. 31.03.2014 roku (k. 11).

W pozostałym zakresie podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia roszczenia nie zasługiwał na uwzględnienie.

Mając na uwadze powyższe sąd na podstawie przepisu art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29.08.1997 roku Prawo bankowe w zw. z art. 118 k.c. w zw. z art. 481 § 1 k.c. zasądził od pozwanego T. C. na rzecz powoda (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą we W. kwotę 2.034,87 zł wraz z: