Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 czerwca 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych
I Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku R. L. z dnia 1 czerwca 2015 r. organ rentowy przyznał wnioskodawcy emeryturę od dnia 1 czerwca 2015 r. tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia od 1971 r. do 1991 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 82,34%. Do ustalenia wysokości emerytury organ rentowy uwzględnił 26 lat, 6 miesięcy i 20 dni okresów składkowych oraz 29 dni okresów nieskładkowych. Zawieszono ubezpieczonemu wypłatę emerytury do czasu zakończenia postępowania wyjaśniającego prowadzonego (...) Rolniczego (...) odnośnie opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Wysokość emerytury wyniosła 1732,45 zł.

/decyzja – k. 52 – 53 akt ZUS/

Odwołanie od w/w decyzji złożył w dniu 16 lipca 2015 r. wnioskodawca R. L. i wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i uwzględnienie przy wyliczeniu podstawy wymiaru emerytury wynagrodzeń wynikających z angaży z okresu od 10 września 1969 r. do 30 grudnia 1973 r. oraz wpisu z legitymacji ubezpieczeniowej za rok 1973.

/odwołanie – k. 2/

Następnie decyzją z dnia 10 lipca 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. z urzędu przeliczył R. L. emeryturę od 1 czerwca 2015 r. tj. od daty przyznania emerytury. Niniejszą decyzją przeliczono wskaźnik podstawy wymiaru świadczenia z uwzględnieniem angaży za rok 1973 r. Do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia od 1977 r. do 1991 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 85,23%. Do ustalenia wysokości emerytury organ rentowy uwzględnił 26 lat, 6 miesięcy i 20 dni okresów składkowych oraz 29 dni okresów nieskładkowych. Zawieszono ubezpieczonemu wypłatę emerytury do czasu zakończenia postępowania wyjaśniającego prowadzonego (...) Rolniczego (...) odnośnie opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Wysokość emerytury wyniosła 1765,38 zł.

/decyzja – k. 57 – 58 akt ZUS/

Odwołanie od w/w decyzji w dniu 20 lipca 2015 r. złożył R. L. i wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i uwzględnienie przy wyliczaniu wskaźnika podstawy wymiaru emerytury wynagrodzeń z okresu zatrudnienia w Przędzalni (...) od 1 lipca 1965 r. do 31 grudnia 1973 r. na podstawie dołączonych angaży i legitymacji ubezpieczeniowej.

/odwołanie – k. 2 w aktach VIII U 2076/15/

W odpowiedzi na odwołania od w/w decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o oddalenie odwołań ubezpieczonego.

/odpowiedź na odwołanie – k. 3, k. 5 w aktach VIII U 2076/15/

Postanowieniem z dnia 23 lutego 2016 r. Sąd połączył sprawę VIII U 2076/15 ze sprawą VIII U 2075/15 do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

/postanowienie – k. 7 w aktach VIII U 2076/15/

Sąd Okręgowy w Łodzi

ustalił następujący stan faktyczny:

R. L. urodził się (...)

/bezsporne/

W dniu 1 czerwca 2015 r. wnioskodawca złożył wniosek o emeryturę.

/wniosek – k. 1 – 9 akt ZUS/

Zaskarżoną decyzją z dnia 24 czerwca 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku R. L. z dnia 1 czerwca 2015 r. przyznał wnioskodawcy emeryturę od dnia 1 czerwca 2015 r. tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia od 1971 r. do 1991 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 82,34%. Do ustalenia wysokości emerytury organ rentowy uwzględnił 26 lat, 6 miesięcy i 20 dni okresów składkowych oraz 29 dni okresów nieskładkowych. Zawieszono ubezpieczonemu wypłatę emerytury do czasu zakończenia postępowania wyjaśniającego prowadzonego (...) Rolniczego (...) odnośnie opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Wysokość emerytury wyniosła 1732,45 zł.

/decyzja – k. 52 – 53 akt ZUS/

Zaskarżoną decyzją z dnia 10 lipca 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. z urzędu przeliczył R. L. emeryturę od 1 czerwca 2015 r. tj. od daty przyznania emerytury. Niniejszą decyzją przeliczono wskaźnik podstawy wymiaru świadczenia z uwzględnieniem angaży za rok 1973 r. Do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia od 1977 r. do 1991 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 85,23%. Do ustalenia wysokości emerytury organ rentowy uwzględnił 26 lat, 6 miesięcy i 20 dni okresów składkowych oraz 29 dni okresów nieskładkowych. Zawieszono ubezpieczonemu wypłatę emerytury do czasu zakończenia postępowania wyjaśniającego prowadzonego (...) Rolniczego (...) odnośnie opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Wysokość emerytury wyniosła 1765,38 zł.

/decyzja – k. 57 – 58 akt ZUS/

Następnie decyzją z dnia 3 sierpnia 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych po rozpatrzeniu wniosku R. L. z dnia 1 czerwca 2015 r., w związku z uzyskaniem informacji z KRUS w dniu 21 lipca 2015 r. ustalił wysokość i podjął wypłatę emerytury od 1 czerwca 2015 r. tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia organ rentowy przyjął dotychczasową podstawę wymiaru świadczenia. Przyjęto dotychczasowy wskaźnik w wysokości 85,23%. Do ustalenia wysokości emerytury organ rentowy uwzględnił 26 lat, 6 miesięcy i 20 dni okresów składkowych, 29 dni okresów nieskładkowych oraz 22 lata, 11 miesięcy pracy w gospodarstwie rolnym. Wysokość emerytury wyniosła 1967,18 zł.

/decyzja – k. 62 akt ZUS/

Wnioskodawca w okresie od 1 lipca 1965 r. do 31 grudnia 1973 r. był zatrudniony w Przędzalni (...) w Ł. w pełnym wymiarze czasu pracy. W trakcie zatrudnienia ubezpieczony otrzymał następujące wynagrodzenia:

- od 1 sierpnia 1969 r. – 10 zł na godz.,

- od 1 listopada 1970 r. – 11 zł na godz.,

- od 1 lutego 1972 r. – 12 zł na godz.,

- od 16 grudnia 1972 r. – płacę zasadniczą w wysokości 2800 zł,

- od 1 stycznia 1973 r. – płacę zasadniczą w wysokości 3275 zł.

/angaże – k. 8 – 12 akt ZUS, legitymacja ubezpieczeniowa – k. 44 akt ZUS/

Podczas zatrudnienia ubezpieczony nie korzystał z urlopów bezpłatnych. Często pracował w niedzielę, święta i w nadgodzinach. W Zakładzie nie było przestojów.

/zeznania wnioskodawcy z dnia 22 czerwca 2016 r. – 00:05:08 – 00:08:00 – płyta CD – k. 16/

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru, obliczony przy przyjęciu, że w okresie zatrudnienia od 1 sierpnia 1969 r. do 15 grudnia 1972 r. podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne stanowi iloczyn stawki godzinowej wskazanej w angażach załączonych do akt sprawy oraz kwoty za rok 1973 wskazanej w legitymacji ubezpieczeniowej jako średniego miesięcznego wynagrodzenia, z 20 lat wybranych z całego okresu ubezpieczenia wyniósł 91,55% z lat 1970 – 1988, 1991. Dotychczasowy wskaźnik wynosił 85,23%. Wysokość świadczenia od 1 czerwca 2015 r. po uwzględnieniu w/w wskaźnika podstawy wymiaru wynosi 1837,41 zł plus zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników w kwocie 201,80 zł w łącznej wysokości 2039,21 zł brutto. Po waloryzacji od 1 marca 2016 r. – 2044,10 zł brutto.

/ pismo ZUS – k. 10/

Do obliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury przyjęto:

- w 1970 r. – 23846,00 zł, wwpw 88,91%,

- w 1971 r. – 25828,00 zł wwpw 91,28%,

- w 1972 r. – 28325,16 zł wwpw 94,08%,

- w 1973 r. – 39300,00 zł wwpw 117,05%,

- w 1974 r. – 36117,45 zł wwpw 94,50%,

- w 1975 r. – 48165,10 zł wwpw 102,57%,

- w 1976 r. – 47290,00 zł wwpw 92,05%,

- w 1977 r. – 47397,00 zł wwpw 85,94%,

- w 1978 r. – 60900,00 zł wwpw 103,85%,

- w 1979 r. – 62490,00 zł, wwpw 97,76%,

- w 1980 r. – 72075,00 zł, wwpw 99,44%,

- w 1981 r. – 96420,00 zł, wwpw 104,50%,

- w 1982 r. – 99680,00 zł, wwpw 71,42%,

- w 1983 r. – 162200,00 zł, wwpw 93,38%,

- w 1984 r. – 155200,00 zł, wwpw 76,81%,

- w 1985 r. – 184840,00 zł, wwpw 77,00%,

- w 1986 r. – 209690,00 zł, wwpw 72,52%,

- w 1987 r. – 303250,00 zł, wwpw 86,59%,

- w 1988 r. – 506290,00 zł wwpw 79,47%,

- w 1991 r. – 21630000,00 zł wwpw 101,84%

/wyliczenia ZUS k. 53 akt ZUS/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił przede wszystkim na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach rentowych oraz zeznań wnioskodawcy. Stan faktyczny w sprawie niniejszej nie budzi wątpliwości. Spornymi nie są bowiem poczynione ustalenia, a jedynie kwestia jakie ewentualnie wynagrodzenie należy przyjąć za sporne lata, w których wnioskodawca niewątpliwie pracował i za które nie zachowała się dokumentacja płacowa.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Na mocy art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U. z 2015 roku, Nr 748 ze zm.) możliwe jest ponowne obliczenie wysokości emerytury lub renty od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art. 15 ustawy, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego:

1)z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia,

2)z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty, z uwzględnieniem art. 176,

3)z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury lub renty,

- a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego.

Natomiast w myśl art. 15 powyższej ustawy podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 tego samego przepisu przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym złożono wniosek o emeryturę lub rentę. Z kolei ust. 3 tego samego przepisu stanowi, że na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Następnie w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:

1)  oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3, w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych,

2)  oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu,

3)  oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty,

oraz

4)  mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19, przy czym wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250%, jednakże przy ponownym przeliczeniu wysokości emerytury należy mieć na względzie, iż zgodnie z art. 111 ust. 2 ustawy uwzględnia się kwotę bazową ostatnio przyjętą do obliczenia świadczenia.

Przytoczone zasady postępowania – w świetle uchwały Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2003 roku w sprawie o sygn. III UZP 2/03 (OSNP 2003/14/338) – tak przy ustalaniu prawa do świadczenia, jak i jego przeliczaniu, pozwalają na ogólną uwagę, iż zamiarem ustawodawcy było umożliwienie ubezpieczonym dokonanie wyboru, w ramach prawa, najkorzystniejszego z ich punktu widzenia okresu, z którego podstawa wymiaru składek ubezpieczeniowych, będzie stanowić podstawę wymiaru świadczenia.

W myśl art. 112 ust. 1 pkt 1a i b w/w ustawy, jeżeli emeryt lub rencista zgłosi wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia przez doliczenie nieuwzględnionych dotychczas w wymiarze świadczenia okresów składkowych lub nieskładkowych, kwotę przysługującego świadczenia zwiększa się doliczając: do kwoty emerytury, o której mowa w art. 53, lub renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy: po 1,3% podstawy wymiaru, ustalonej w wyniku waloryzacji, za każdy rok okresów składkowych, o których mowa w art. 6 oraz po 0,7% podstawy wymiaru, ustalonej w wyniku waloryzacji, za każdy rok okresów nieskładkowych, o których mowa w art. 7.

Zgodnie z § 21 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10 poz. 49, z późn. zm.) środkiem dowodowym, stwierdzającym okresy zatrudnienia, są pisemne zaświadczenia zakładów pracy, wydane na podstawie posiadanych dokumentów, oraz legitymacje ubezpieczeniowe, a także inne dowody z przebiegu ubezpieczenia.

Wskazana tu regulacja wyznacza kierunek postępowania dowodowego, nie oznacza to jednak aby wysokość uzyskiwanego uposażenia nie mogła być wskazana w inny sposób, tak przy pomocy pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia danego zainteresowanego (tak m. in. SN w wyroku z 25.07.1997r. - II UKN 186/97, OSNAP 1998/11/324 a także SA w Warszawie wyrok z dnia 4.03.1997r. - III AUa 105/97, Apel. W-wa 1997/2/7 SA w Rzeszowie z dnia 27.06.1995 - III Aur 177/95, OSA 1996/10/32, czy SA w Białymstoku III Aur 294/93, PS - wkład. 1994/3/6).

Należy podkreślić, iż Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych nie jest związany ograniczeniami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organami rentowymi, co wynika z treści art. 473 kpc i sprawie, że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane i ich dopuszczenie za celowe.

Dlatego, w niniejszej sprawie Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe obejmujące analizę dokumentacji związanej z okresem pracy ubezpieczonego, co pozwoliło w sposób wszechstronny przeanalizować zasadność żądania.

W rozpoznawanej sprawie wnioskodawca wniósł o uwzględnienie przy wyliczaniu wskaźnika podstawy wymiaru emerytury wynagrodzeń z okresu zatrudnienia w Przędzalni (...) od 1 lipca 1965 r. do 31 grudnia 1973 r. na podstawie dołączonych angaży i legitymacji ubezpieczeniowej.

W toku postępowania przed organem rentowym zostały złożone angaże oraz legitymacja ubezpieczeniowa ze spornego okresu i w ocenie Sądu brak jest przeszkód by na podstawie angaży oraz legitymacji ubezpieczeniowej wyliczyć wysokość wynagrodzeń wnioskodawcy. Wysokość wynagrodzeń wyliczona jedynie na podstawie angaży zapewne nie odzwierciedla w pełni wysokości wynagrodzeń ubezpieczonego ze spornych okresów. Nie ma bowiem możliwości uwzględnienia np. premii w sytuacji gdy zapis w angażach wskazuje, że premia była określona np. do wysokości 25%. Co oznacza, że ubezpieczony mógł otrzymać premię w granicach od 0 do 25%. Jednakże uwzględnienie wynagrodzeń na podstawie angaży przy wyliczaniu wysokości emerytury chociaż częściowo zaspokoi żądania ubezpieczono.

Mając na względzie powyższe zdaniem Sądu nie ma żadnych przeszkód by zaliczyć ubezpieczonemu do stażu pracy wynagrodzeń ze spornych okresów na podstawie angaży oraz legitymacji ubezpieczeniowej załączonej do akt sprawy.

Wobec powyższego, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję orzekając, jak w wyroku.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć organowi rentowemu.