Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 lutego 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2015 r. w Gliwicach

sprawy W. K. (K.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o wysokość świadczenia

na skutek odwołania W. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 28 lutego 2014 r. nr (...)

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż uznaje, że ubezpieczony w okresie od
1 kwietnia 1989r. do 9 stycznia 2007r. wykonywał pracę górniczą z zastosowaniem przelicznika 1,8;

2)  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

(-) SSO Maria Gawlik

Sygn. akt VIII U 1009 /14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28 lutego 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. przyznał ubezpieczonemu W. K. prawo do emerytury górniczej od 1 stycznia 2014r., i jednocześnie zawiesił wypłatę świadczenia w związku z kontynuowaniem przez ubezpieczonego zatrudnienia. Do ustalenia wysokości emerytury ZUS uwzględnił 33 lata i 6 m-cy składkowych, oraz 1 rok i 7 m-cy nieskładkowych. Do 70 m-cy pracy górniczej zastosowano przelicznik 1,8, a do 227 - przelicznik 1,2.

Odwołanie od tej decyzji złożył ubezpieczony, wnosząc o jej zmianę
i przyznanie prawa do zastosowania przelicznika 1,8 na wysokość emerytury górniczej do okresu jego pracy na stanowisku operator spycharki i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce w przodku od 1.04.1989r. do 9.01.2007r. w (...) S.A. O. KWK (...).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wskazując iż nie uwzględnił ustaleń Komisji Weryfikacyjnej, gdyż stanowisko ubezpieczonego – operator sprzętu technologicznego nie figuruje w załączniku nr 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 23.12.1994r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz.U. z 1995r., Nr 2, poz. 8)., a komisja nie może zmieniać nazewnictwa stanowisk, na których są zatrudnieni pracownicy. ZUS podniósł, iż pracodawca ubezpieczonego wskazał, że w okresie jego zatrudnienia od 17.11.2006r. do 9.01.2007r., wykonywał on te same czynności co w czasie zatrudnienia na stanowisku operatora sprzętu technologicznego.

Sąd Okręgowy w Gliwicach ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący jest zatrudniony w Kopalni (...) od 4 sierpnia 1987r.

W dniu 4 grudnia 2013r. ubezpieczony W. K. złożył wniosek o przyznanie mu prawa do emerytury górniczej, które to świadczenie zostało mu przyznano zaskarżoną decyzją.

Do ustalenia wysokości emerytury ZUS uwzględnił 33 lata i 6 m-cy składkowych, oraz 1 rok i 7 m-cy nieskładkowych. Do 70 m-cy pracy górniczej zastosowano przelicznik 1,8, a do 227 - przelicznik 1,2.

W odwołaniu ubezpieczony domaga się zaliczenia przez ZUS do pracy
w wymiarze półtorakrotnym dniówek z okresu zatrudnienia od 1.04.1989r. do 9.01.2007r.

Ze świadectwa wykonywania pracy górniczej z 18 listopada 2013r. wynika, że ubezpieczony w okresie zatrudnienia w (...) S.A. w R.
w okresie od 1.04.1989r. do nadal do nadal stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonuje pracę na stanowisku operatora spycharek i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce , wymienionym w załączniku nr 3 Dział III poz. 4, do rozporządzenia (...) z dnia 23 grudnia 1994 roku w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty.

Natomiast z protokołu komisji weryfikacyjnej z 6.03.2008r. wynika, iż w okresie od 1.04.1989r. do 9.01.2007r. przepracował łącznie (...) dniówek zaliczanych w wymiarze półtorakrotnym na stanowiskach : operator sprzętu technologicznego (ciągnik K. w oddz. rs-7 – do 31.03.1989r., następnie do 16.11.2006r. w oddziale rs-7/ rr-1) i jako operator spycharek i maszyn wieloczynnościowych w okresie od 17.11.2006r. do 9.01.2007r., przy czym posiadając angaż operatora sprzętu technologicznego wykonywał faktycznie pracę operatora spycharek i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce.

Z załącznika do karty ewidencyjnej pracownika, obejmującego okres zatrudnienia od 04.1989 do 10.2013. wynika, że ubezpieczony w tym okresie przepracował (...) dniówek półtora krotnych.

Sąd ustalił, iż ubezpieczony posiada uprawnienia do obsługi urządzeń: zgarniarek wszystkich typów) (25.08.1985r., 09.12.1988r. i 12.05.1999r.), ładowarek jednonaczyniowych (15.11.1996r.) w tym Ł-34 i Ł-35.

W początkowym okresie zatrudnienia w (...) B. pracował w charakterze operator sprzętu pomocniczego i technologicznego - ciągnika „kirowiec”, a od 1 kwietnia 1989r., kiedy powierzono mu obowiązki operatora zgarniarki, nazwę stanowiska zmieniono na operator sprzętu technologicznego. Po uzyskaniu uprawnień do obsługi ładowarek ubezpieczony zaczął wykonywać prace operatora ładowarki.

Jako operator zgarniarki zajmował się zabezpieczeniem dróg dojazdowych do maszyn podstawowych – koparek i zwałowarek, zbierał, przemieszczał i rozkładał masy ziemne we wkopie, tym samym wymieniał i nawoził grunt, wykonywał drogi dojazdowe, by umożliwić przejazd maszyn podstawowych. Zarówno nieużytkowane już w kopalni zgarniarki jak i obecne ładowarki, spycharki, żurawie boczne-gąsienicowe jako maszyny wieloczynnościowe, pomocnicze biorą udział w procesie wydobycia, w obrębie przodka gdzie pracują maszyny podstawowe. Obsługując ładowarki czy to gąsienicowe czy kołowe, odpowiadają za: czyszczenie przenośników i stacji napędowych (gąsienic, czerpaków, koparek, zwałowarek, podtorza podawarki ), załadunek urobku na samochody i przenośniki, zasypywanie wykopów i fundamentów, przejazd maszyną z jednego miejsca pracy w inne.

Ubezpieczony przez cały sporny okres pracował w oddziale Rs-7, wykonywał prace na rzecz oddziałów G-1 w pełnym wymiarze czasu pracy w systemie dwuzmianowym, „stykowym”, co oznaczało, że zmiana jednej brygady na stanowisku pracy przy koparce podstawowej następowała dopiero wówczas, kiedy przyjeżdżała następna taka brygada. Z dniem 10 stycznia 2007r. zmieniono stanowisko pracy ubezpieczonego na operatora spycharki i sprzętu wieloczynnościowego w oddziale rr-1, co nastąpiło w związku z zarządzeniem nr 29/062 prezesa zarządu dyrektora generalnego (...) B. z dnia 11.12.2006r. wprowadzającym nowe tabele stanowiskowe. Z dniem 18.01.2007r. ubezpieczonemu Urząd Dozoru Technicznego wydał zaświadczenie kwalifikacyjne do obsługi urządzeń transportu bliskiego w kat. I P : podesty ruchome podjezdne, samojezdne. Zmiana angażu, nie spowodowała zmiany zakresu obowiązków odwołującego czy charakteru wykonywanej przez niego pracy, nadal wykonywał on pracę operatora urządzeń, w tym ładowarki i spycharki.

Razem z ubezpieczonym na tym samym wydziale pracowali świadkowie operatorzy sprzętu technologicznego: A. M., K. S. oraz sztygar zmianowy – operator spycharek i maszyn sprzętu technologicznego – bezpośredni przełożony – J. M..

Sąd ustalił, że zanim Kopalnia rozpoczęła prowadzenie ewidencji dniówek przodkowych, dla pracowników którzy pracowali w przodku, prowadziła w latach 1988 – 01-02.1998 ewidencję dniówek stykowych. Z kolei w okresie od marca 1998r. do nadal jest prowadzona ewidencja godzin nadliczbowych, które są wypracowywane w związku ze stykowym sposobem wymiany obsługi maszyn w przodku. W rzeczywistości oczekiwanie na zmienników i opuszczenie stanowiska pracy dopiero po ich przybyciu powodowało, że pracownik pracujący w tym systemie pracował na takiej dniówce pół godziny dłużej niż wynosiła dniówka robocza. Z tego też względu jedna nadgodzina oznacza dla takiego pracownika przepracowanie dwóch dniówek stykowych. W oparciu o nadesłane przez (...) B. wykazy takich dniówek. Sąd ustalił, zgodnie z treścią protokołu komisji weryfikacyjnej, że ubezpieczony w spornym okresie pracował stykowo.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o następujące dowody: akta emerytalne ubezpieczonego, jego akta osobowe dołączone do akt niniejszej sprawy, zeznania świadków A. M., K. S. i J. M. i wyjaśnień odwołującego, przesłuchanych w drodze pomocy prawnej przez Sąd Rejonowy w Bełchatowie, IV Po 30/14 (protokoły rozpraw z dnia 18.08.2014r. k. 33-35 a.s.; z dnia 4.11.2014r. k. 38-41 a.s.).

Sąd dał w całości wiarę wyjaśnieniom odwołującego oraz zeznaniom świadków, ponieważ są one obiektywne, logiczne, wzajemnie się pokrywają i uzupełniają przedstawiając łącznie rzeczywisty przebieg pracy i zakres obowiązków skarżącego w spornym okresie, a ponadto znajdują pełne potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym, zwłaszcza w aktach pracowniczych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 51 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.), przy ustalaniu wysokości górniczych emerytur, o których mowa w art. 50a lub 50e, stosuje się, z zastrzeżeniem ust. 2, następujące przeliczniki:

1)1,5 za każdy rok pracy górniczej wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy;

2)1,8 za każdy rok pracy, o której mowa w art. 50d;

3)1,4 za każdy rok pracy w pełnym wymiarze czasu pracy, o której mowa w art. 50c ust. 1 pkt 1-3 i 5-9, wykonywanej częściowo na powierzchni i częściowo pod ziemią;

4)1,2 za każdy rok pracy, o której mowa w art. 50c ust. 1 pkt 4 i 5, wykonywanej stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego, w kopalniach otworowych siarki oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń siarki i węgla brunatnego.

Z kolei art. 50d, ust. 1 stanowi, że przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury pracownikom zatrudnionym pod ziemią oraz w kopalniach siarki lub węgla brunatnego zalicza się w wymiarze półtorakrotnym następujące okresy pracy na obszarze Państwa Polskiego:

1) w przodkach bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach przodkowych, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych;

2)w drużynach ratowniczych.

Kwestia sporna sprowadza się do ustalenia, czy odwołujący ma prawo do przeliczenia spornych okresów pracy górniczej, wykonywanej w (...) S.A. w R. z zastosowaniem przelicznika 1,8.

Zdaniem Sądu, przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe, zwłaszcza zeznania świadków oraz protokół komisji weryfikacyjnej potwierdzają, że ubezpieczony bez względu na nazwę zajmowanego stanowiska, w spornym okresie wykonując prace operatora zgarniarki i ładowarki oraz spycharki pracował w przodku bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach przodkowych.

Pracodawca dokonał weryfikacji nazewnictwa stanowisk i ustalił ilość przepracowanych przez ubezpieczonego dniówek półtorakrotnych w tym okresie, a Sąd nie znalazł podstaw by kwestionować powyższe ustalenia.

W ocenie Sądu, co słusznie zaznaczono w odwołaniu, o uznaniu konkretnej pracy za pracę górniczą zaliczaną w wymiarze półtorakrotnym decyduje charakter czynności faktycznie wykonywanych przez pracownika, a nie treść umowy o pracę łączącej go z pracodawcą ani nazwa zajmowanego stanowiska określona w angażach lub w zaświadczeniu o wykonywaniu pracy (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 1998 r., II UKN 570/97,; z dnia 22 marca 2001 r., II UKN 263/00; z dnia 2 czerwca 2010 r., I UK 25/10; z dnia 22.04.2011r. I UK 360/10).

Wobec powyższego zarzut ZUS, że stanowisko operatora sprzętu technologicznego nie zostało wymienione w załączniku nr 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 23.12.1994r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz.U. z 1995r., Nr 2, poz. 8)., a komisja nie może zmieniać nazewnictwa stanowisk, na których są zatrudnieni pracownicy, jest całkowicie chybiony.

Sąd uznał, że ubezpieczony w spornym okresie zatrudnienia od 1.04.1989r. do 9.01.2007r. pracując jako operator zgarniarki, ładowarki i spycharki wykonywał pracę przodkową.

Biorąc wszystkie powyższe względy pod uwagę Sąd Okręgowy na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w punkcie pierwszym wyroku. O kosztach orzeczono po myśli art. 98 k.p.c. w związku z § 2 i 3 i 12 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013r., poz. 461 j.t.) w punkcie drugim wyroku. Sąd podwyższając stawkę minimalną czterokrotnie kierował się wkładem zastępcy procesowego w wyjaśnienie i rozstrzygniecie sprawy oraz jego uczestnictwem dwóch rozprawach przed Sądem Rejonowym w Bełchatowie.

SSO Maria Gawlik