Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 czerwca 2016 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu X Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 15 czerwca 2016 r. w Toruniu

sprawy z powództwa Towarzystwo (...) w W.

przeciwko A. U.

o zapłatę

orzeka:

I.  oddala powództwo,

II.  kosztami procesu poniesionymi przez powoda obciąża powoda.

UZASADNIENIE

Powód Towarzystwo (...) w W. wniósł 22 maja 2015 r. pozew do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie o zapłatę kwoty 241 zł wraz z odsetkami i kosztami procesu przeciwko pozwanemu A. U.. W uzasadnieniu pozwu wskazano, że dochodzona kwota stanowi drugą, nieuiszczoną ratę składki OC wymagalnej 23 maja 2012 r., a obejmującej ubezpieczenie zakupionego przez pozwanego 19 maja 2012 r. samochodu marki O. (...).

Dnia 27 maja 2015 r. wydany został nakaz zapłaty zgodny z żądaniem pozwu, który to następnie utracił moc z uwagi na wniesienie przez pozwanego sprzeciwu.

W sprzeciwie z dnia 10 czerwca 2016 r. pozwany zakwestionował fakt zakupu przedmiotowego samochodu. Wskazał, że umowa kupna samochodu oraz umowa ubezpieczenia OC zawarte zostały przez osobę posługującą się dowodem osobistym pozwanego, który to dowód został mu skradziony, a fakt sfałszowania podpisu został zgłoszony na policję.

W piśmie procesowym pełnomocnika powoda z dnia 23 października 2015 r. podtrzymano żądania pozwu. Wskazano, że pozwany przedkładając postanowienie o umorzeniu dochodzenia wobec niewykrycia sprawcy przestępstwa w sprawie sfałszowania podpisu na umowie kupna-sprzedaży pojazdu objętego ubezpieczeniem, nie dowiódł, że umowa została sfałszowana i że nie był on właścicielem pojazdu.

Na rozprawie w dniu 15 czerwca 2016 r. pozwany podtrzymał stanowisko wyrażone w sprzeciwie od nakazu zapłaty oraz złożył wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego grafologa.

Sąd ustalił, co następuje:

W sierpniu 2011 r. pozwany A. U., utracił dokumenty, w tym dowód osobisty serii (...). Po zgłoszeniu tego faktu w Urzędzie Miasta T., wydano mu nowy dowód osobisty serii (...).

Dowód: postanowienie o umorzeniu dochodzenia z dnia 25 listopada 2012 r. – k.10 akt

W dniu 19 maja 2012 r. osoba posługująca się dowodem osobistym A. U. serii (...) , zakupiła samochód osobowy marki O. (...) o nr rej. (...) od J. C..

dowód:

- postanowienie o umorzeniu dochodzenia z dnia 25 listopada 2012 r – k. 10 akt

- umowa kupna-sprzedaży – k. 43 akt

- wydruk z ubezpieczeniowego funduszu gwarancyjnego- k. 47 akt

Zbywca samochodu zawarł umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przedmiotowego auta u powoda tj. Towarzystwa (...) za okres od 24 listopada 2011 r. do 23 listopada 2012 r. Płatność składki została rozłożona na dwie raty. Zbywca uiścił należność tylko za pierwszą ratę należnej składki.

Okoliczność bezsporna i dowód:

- potwierdzenie zawarcia umów ubezpieczeń komunikacyjnych- k. 40 akt

- wniosek o zawarcie umowy ubezpieczenia – k.41-42 akt

Druga rata składki OC nie została uiszczona. Powód wystosował do pozwanego, jako tego, którego dane zgadzają się z danymi na umowie sprzedaży samochodu, wezwanie do zapłaty w dniu 6 lipca 2012 r. Rata składki nie została uiszczona.

Okoliczność bezsporna i dowód:

- wezwanie do zapłaty - k. 44 akt

Po otrzymaniu wezwania do zapłaty od powoda, pozwany w dniu 18.07.2012r. zgłosił na komisariacie Policji T. R. w T., że wskutek utraty dowodu osobistego ktoś podszywał się za niego przy czynności zakupu samochodu osobowego O. (...) o nr rej. (...) od J. C. i sfałszował jego podpis na umowie sprzedaży zawartej 19 maja 2012 r. Policja, po ustaleniu, że pozwany nie posługuje się dowodem osobistym serii (...), tylko serii (...), zleciła wykonanie ekspertyzy grafometrycznej LK KWP w B.. Z uwagi na kilkumiesięczny czas oczekiwania na realizację ekspertyzy, odstąpiono od dopuszczenia tego dowodu i w dniu 25.11.2012r. umorzono dochodzenie w sprawie o czyn z art. 270§1kk wobec niewykrycia sprawcy.

dowód: postanowienie o umorzeniu dochodzenia z dnia 25 listopada 2012r.

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów załączonych do akt sprawy. Dokumentom tym Sąd w pełni dał wiarę, ponieważ układały się w logiczną całość, a ich prawdziwość nie była w żaden sposób kwestionowana przez strony.

Bezsporne w sprawie było to, że zbywca J. C. sprzedał 19 maja 2012 r. Samochód marki O. (...) objęty ubezpieczeniem OC u powoda, składka ubezpieczenia rozłożona została na dwie raty, z czego uiszczona została jedna rata, a termin płatności drugiej raty przypadał na 23 maja 2012 r. Bezsporne również jest to, że druga rata wobec przeniesienia własności samochodu powinna być uiszczona przez nabywcę, na którego przeszły prawa i obowiązki poprzedniego posiadacza wynikające z umowy OC, której wymagalność nie może być zakwestionowana z uwagi na brak wypowiedzenia umowy przez nabywcę.

Sporne w sprawie pozostaje natomiast to czy pozwany zobowiązany jest do zapłaty drugiej raty składki wobec twierdzeń, że umowę sprzedaży samochodu zawarła osoba będąca w posiadaniu wcześniej utraconego przez pozwanego dowodu osobistego, oraz że podpis na umowie nie należy do niego i że nigdy nie nabył samochodu marki O. (...).

Na podstawie art. 6 k.c. oraz art. 232 k.p.c. ciężar dowodu spoczywa na stronie, która z określonych faktów wywodzi skutki prawne. W przedmiotowej sprawie wobec twierdzeń pozwanego, że nie on zakupił samochód objęty ubezpieczeniem, to pozwany winien ten fakt udowodnić. W ocenie Sądu, pozwany przekładając jeszcze na etapie elektronicznego postępowania upominawczego, postanowienie w sprawie RDS 817/12 o umorzeniu dochodzenia w sprawie sfałszowania jego podpisu na umowie sprzedaży pojazdu o nr rej. (...), wykazał ten fakt. Zdaniem Sądu, skoro w toku postępowania przygotowawczego prowadzonego przez policję ustalono, że pozwany w momencie zawarcia przedmiotowej umowy, posługiwał się dowodem osobistym o innym numerze niż wskazany w umowie, nie było konieczności potwierdzania faktu podrobienia podpisu pozwanego dodatkowo przy pomocy opinii grafometrycznej. Z podanych względów nie uwzględniono wniosku pozwanego w tym przedmiocie.

Zgodnie z art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowy Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, w razie przejścia lub przeniesienia prawa własności pojazdu mechanicznego, którego posiadacz zawarłumowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, na posiadaczu pojazdu, na którego przeszło lub zostało przeniesione prawo własności, przechodzą prawa i obowiązki poprzedniego posiadacza wynikające z tej umowy. Umowa OC ulega rozwiązaniu w upływem okresu, na który została zawarta, chyba że posiadacz, na którego przeszło lub zostało przeniesione prawo własności, wypowie ją na piśmie. W przypadku wypowiedzenia umowy ubezpieczenia OC, ulega ona rozwiązaniu z dniem jej wypowiedzenia.

Jak wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego, rzeczywiście doszło do sprzedaży samochodu, a druga rata składki OC obejmująca jego ubezpieczenie, nie została uiszczona przez nowego nabywcę. Z twierdzeń pozwanego oraz z dowodów przedstawionych przez niego, tj. w szczególności z postanowienia z dnia 25 listopada 2012 r. w przedmiocie umorzenia dochodzenia w sprawie sfałszowania podpisu A. U. na umowie sprzedaży pojazdu marki O. (...), wynika że pozwany z uwagi utratę w 2011r. dowodu osobistego serii (...) musiał zaopatrzyć się w nowy dowód osobisty serii (...), którym posługiwał się po utracie poprzedniego dowodu i w momencie składania zawiadomienia na policji w lipcu 2012r.

W ocenie Sądu, nie było powodu, dla którego informacje wskazane w postanowieniu miałyby być niewiarygodne, ponieważ organy policji przy ustalaniu stanu faktycznego sprawy dokonały weryfikacji danych personalnych pozwanego. Brak jest również żadnych twierdzeń i dowodów jakoby poprzedni, utracony dowód osobisty pozwanego był nieważny, a co za tym idzie inna osoba mogła użyć do zawarcia umowy. Sąd uznał, że informacje wskazane w postanowieniu były rzetelne i niepodważone.

W piśmie procesowym z dnia 23 października 2015 r. pełnomocnik powoda podniósł, że do niecodziennych należy sytuacja, że osoba trzecia posługując się cudzym dowodem osobistym nabywa pojazd na własność osoby, której dowód znalazła. Jednakże twierdzenia takie mogą być nietrafne w przedmiotowej sprawie. Jak wynika z umowy samochód sprzedany został za kwotę 600 zł. Tak więc mógł być zakupiony przez kogoś z celem krótkiego, czasowego użytkowania, a wizja zapłaty składki OC stanowiącej około 30% wartości samochodu, do czego zobowiązany był nabywca, mogła doprowadzić do tego, że osoba taka zdecydowała się niezgodnie z przepisami prawa, podać się za pozwanego, celem uniknięcia konieczności zapłaty składki. Co za tym idzie ofiarą procederu stał się pozwany. Dodatkowo idąc tokiem rozumowania powoda, niecodzienna byłaby sytuacja, że osoba po otrzymaniu wezwania do zapłaty składki OC, zgłasza na policji, że nigdy takiego samochodu nie zakupiła, bo uniemożliwiałoby to użytkowanie pojazdu. Zasady doświadczenia życiowego wskazują, że gdyby pozwany był rzeczywiście posiadaczem spornego pojazdu, kwestionowałby raczej fakt, iż ma płacić składkę, skoro nie zawierał umowy, bądź wskazywałby, że zawarł umowę z innym ubezpieczycielem, a dotychczasową wypowiedział, a nie zgłaszałby na policji, że nie zakupił spornego pojazdu.

Na mocy art. 233§1 k.p.c. Sąd dokonuje oceny wiarygodności dowodów na podstawie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego. Przez moc dowodową rozumie się siłę przekonania, jaką uzyskał Sąd wskutek przeprowadzenia określonych dowodów o istnieniu lub nie istnieniu faktu, którego on dotyczy.

Podkreślenia wymaga fakt, że zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Sąd nie jest obowiązany zastąpić własnym działaniem bezczynność strony, a skorzystanie przez sąd ze swojego uprawnienia do podjęcia inicjatywy dowodowej jest możliwe jedynie w szczególnych sytuacjach procesowych o wyjątkowym charakterze. Należy zatem wyraźnie podkreślić, że to strony procesu, a nie sąd, są wyłącznym dysponentem toczącego się postępowania i one wreszcie ponoszą odpowiedzialność za jego wynik. Na Sądzie rozpoznającym sprawę nie spoczywa powinność zarządzania dochodzeń mających na celu uzupełnienie i wyjaśnienie twierdzeń stron oraz poszukiwanie dowodów na ich udowodnienie. Skoro pozwany wykazał przy pomocy dokumentów, że zgłosił organom ścigania fakt podrobienia jego podpisu, a z treści postanowienia wynika, iż posługiwał się w tym czasie dowodem osobistym o innym numerze i serii, to ciężar wykazania, że mimo wszystko to pozwany podpisał umowę spoczywał na powodzie. Powód reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika nie tylko nie zakwestionował ustaleń zawartych w postanowieniu policyjnym, ale też nie złożył żadnego wniosku dowodowego, w tym dowodu z opinii grafometrycznej, aby wykazać, że mimo wszystko umowę podpisał pozwany.

Podsumowując powyższe rozważania, zdaniem Sądu, zarzuty i wersja pozwanego podważyła zasadność dochodzonych roszczeń, a powód w zasadzie nie odniósł się do nich, nie przedstawiając żadnych nowych okoliczności czy dowodów na poparcie twierdzeń pozwu.

W ocenie Sądu, roszczenie należało oddalić jako bezzasadne w stosunku do osoby pozwanego, po myśli art. 353 k.c. a contrario w zw. art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowy Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych a contrario.

Kosztami procesu poniesionymi przez powoda obciążono powoda na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 §1 k.p.c. Pozwany wygrał proces w całości, nie ponosząc żadnych kosztów.