Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 21 czerwca 2016r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, Sąd Gospodarczy, XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu 21 czerwca 2016r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku wierzyciela (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

w R.

z udziałem dłużnika J. C.

o nadanie klauzuli wykonalności z przejścia uprawnień

na skutek zażalenia wierzyciela

na postanowienie Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie

z 11 grudnia 2015r., sygn. akt XV GCo 1564/15

postanawia :

uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla m. st. Warszawy w Warszawie XV Wydział Gospodarczy, pozostawiając
temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego w orzeczeniu
kończącym postępowanie w sprawie.

SSO Magdalena Nałęcz SSO Andrzej Sobieszczański SSO Alicja Dziekańska

Sygn. akt XXIII Gz 373/16

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z 11 grudnia 2015r. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy oddalił wniosek wierzyciela (...) Sp. z o.o. w W. o nadanie klauzuli wykonalności na rzecz nowego wierzyciela nakazowi zapłaty wydanemu przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie w postępowaniu nakazowym w dniu 31 sierpnia 1998r., sygn. akt XV Ng 687/98 w sprawie z powództwa J. D. przeciwko dłużnikowi J. C..

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, iż podstawą oddalenia wniosku było niewykazanie zgodnie z przepisem art. 788 §1 k.p.c. przejścia uprawnień, z uwagi na brak dołączenia do umowy cesji wierzytelności z dnia 20 czerwca 2014r. zawartej z Syndykiem masy upadłości (...) Sp. z o.o. w P. postanowienia Sędziego komisarza o wyrażeniu zgody dla Syndyka na zbycie przedmiotowej wierzytelności na rzecz (...) Sp. z o.o. W swoim uzasadnieniu Sąd Rejonowy powołał się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2009r., III CZP 5/09, wskazując, że zgodnie z art. 206 ust.1 pkt. 3 oraz art. 213 ust.1 ustawy z 2003r. prawo upadłościowe i naprawcze, w razie braku rady wierzycieli, zgodę na zbycie przez syndyka wierzytelności wchodzących w skład masy upadłości udziela sędzia komisarz w formie postanowienia, a nie dołączenie do wniosku takiej zgody uniemożliwiło Sądowi weryfikację, czy przedmiotowa umowa doprowadziła do przeniesienia wierzytelności na nabywcę.

Na powyższe postanowienie zażalenie wniósł wierzyciel, zaskarżając je w całości.

Przedmiotowemu orzeczeniu zarzucił naruszenie przepisów :

1.  art. 131 §1 pkt. 5 oraz 140 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934r. Prawo upadłościowe i naprawcze ( t.j. Dz.U z 1991r. Nr 118, poz. 512 ze zm.) przez ich nieprawidłowe zastosowanie i przyjęcie, że wierzyciel nie przedstawił zgody Sędziego komisarza na zbycie wierzytelności, co skutkowało uznaniem, że umowa cesji wierzytelności z dnia 20 czerwca 2014r. nie wywołała skutków prawnych;

2.  art. 788 §1 k.p.c. przez jego nieprawidłowe zastosowanie i przyjęcie, że wierzyciel nie wykazał przejścia uprawnień na jego rzecz po powstaniu tytułu wykonawczego, podczas gdy wierzyciel załączył do wniosku dokumenty prywatne z podpisami notarialnie poświadczonymi stanowiące wystarczający dowód przejścia uprawnień w rozumieniu tego przepisu.

Powołując się na powyższe zarzuty, skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia, ewentualnie jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie od dłużnika na jego rzecz zwrotu kosztów postepowania zażaleniowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Przed przejściem do oceny zarzutów zażalenia należało dodatkowo ustalić, iż w dniu 1 lutego 2013r. J. D. umową cesji wierzytelności z podpisami notarialnie poświadczonymi sprzedał na rzecz (...) Sp. z o.o. w P., między innymi wierzytelność przysługującą mu względem J. C. z nakazu zapłaty z dnia 31 sierpnia 1998r., wydanego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie w sprawie sygn. akt XV Ng 687/98 (kart 11-19v akt). Umowa ta wraz z załącznikiem nr 1 została dołączona do przedmiotowego wniosku w odpowiadającej wymogom przepisu art. 788§1 k.p.c. formie.

Następnie wskazać należało, iż okoliczności określone w hipotezie art. 788 § 1 k.p.c. warunkujące możliwość nadania klauzuli wykonalności w tym trybie mogą być wykazane w postępowaniu klauzulowym jedynie za pomocą dowodu z dokumentu urzędowego lub dowodu z dokumentu prywatnego z podpisem urzędowo poświadczonym. Wymienione ograniczenia dowodowe wynikają z tego, że zasadniczą funkcją postępowania klauzulowego nie jest badanie kwestii materialnoprawnych. W postępowaniu tym nie bada się, czy czynność stwierdzona dokumentem, z którego wynika przejście uprawnienia lub obowiązku była np. ważna. Rozpoznanie takiego zarzutu jest możliwe jedynie w ramach powództwa opozycyjnego. Kwestia, w jaki sposób przejście uprawnień lub obowiązków powinno być ujęte w dokumencie, by uznać go za podstawę do nadania klauzuli w drodze przewidzianej w art. 788 § 1 k.p.c. ogranicza się do tego, że dokument taki powinien umożliwiać stwierdzenie, że przejście rzeczywiście nastąpiło, o czym decyduje każdorazowo treść konkretnego, poddawanego ocenie dokumentu, przy czym ocena ta powinna być prowadzona przy zachowaniu reguł wykładni i uwzględniać okoliczności powstania dokumentu i uwarunkowania, w jakich funkcjonuje podmiot, który go wystawił (Sąd Apelacyjny w Katowicach z dnia 13 stycznia 2014 r., V ACz 8/14). Wskazać tu jednak należy, iż dokonywanie wykładni (art. 65 §2 k.c.) przedstawionych w postępowaniu klauzulowym dokumentów nie może jednak doprowadzić do rozszerzenia kontroli sądu ponad formalny charakter takiej kontroli.

Rozpoznając zażalenie, odnośnie zarzutu obrazy art. art. 131 §1 pkt. 5 oraz 140 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934r. Prawo upadłościowe i naprawcze (t.j. Dz.U z 1991r. Nr 118, poz. 512 ze zm) należało wskazać, iż zarówno Sąd Rejonowy jak i skarżący opierając się na uchwale Sądu Najwyższego dnia 19 marca 2009r., III CZP 5/09 nie wzięli pod uwagę tego, że powołanie w niej powyższego przepisu rozporządzenia nastąpiło z uwagi na ustalony tam stan faktyczny sprawy. Natomiast w tym stanie faktycznym ogłoszenie upadłości (...) Sp. z o.o. w P. nastąpiło w dniu 15 października 2013r., a więc już pod rządami ustawy prawo upadłościowe i naprawcze z 2003r. W przedmiotowej ustawie odpowiednikiem powołanych wyżej przepisów rozporządzenia jest art. 206 ust.1 pkt.3 i ust. 4 oraz art. 213 ust.1 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze w brzmieniu przed zmianą dokonaną 19 lutego 2015r. Co za tym idzie, skarżący ewentualnie winien zarzucić obrazę ww. przepisów ustawy z 2013r., nie zaś rozporządzenia z 1934r.. Niemniej jednak argumentacja zażalenia w pozostałej części była uzasadniona, co było też podstawą zmiany zaskarżonego orzeczenia z niżej przywołanych względów.

Następnie wskazać należało, iż jak słusznie wskazuje się w doktrynie (S. Gurgul, Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz. Wyd. 10, Warszawa 2016r. art. 206) mimo zmiany ustawy, oraz nieobowiązywania powyższego rozporządzenia z 1934r., pogląd wyrażony w powoływanej przez Sąd Rejonowy uchwale Sądu Najwyższego wydanej w sprawie III CZP 5/09 nie stracił na aktualności, gdyż należy go odpowiednio odnosić do regulacji zawartych w art. 206 ust.1 pkt.3 i ust. 4 oraz art. 213 puin i to stanowisko komentatora Sąd Okręgowy przyjmuje za własne. W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy dokonał jednak zbyt pobieżnej lektury przedmiotowej uchwały, co słusznie wyeksponował skarżący w swym zażaleniu. O ile słusznym jest bowiem pogląd, iż do skutecznego zbycia przez syndyka wierzytelności wchodzących w skład masy upadłości konieczna jest zgoda rady wierzycieli, lub w razie jej braku sędziego komisarza, to jak słusznie wskazuje Sąd Najwyższy w uzasadnieniu tejże uchwały, do wykazania takiej zgody nie jest konieczne załączenie przedmiotowego zezwolenia w formie postanowienia. Sąd Najwyższy o ile wskazał bowiem, że przejście uprawnień na cesjonariusza-wnioskodawcę powinno być wykazane nie tylko dokumentem obejmującym umowę cesji, ale także dokumentem wykazującym uzyskanie wspomnianego zezwolenia w postępowaniu upadłościowym, to jednocześnie Sąd Najwyższy zaznaczył, że oba te zdarzenia prawne mogą być wykazane jednym dokumentem, np. dokumentem zawierającym umowę cesji, obejmującym informację, że syndyk uzyskał zezwolenie przewidziane w obowiązującym na datę ogłoszenia upadłości spółki przepisie, tu – przepisie art. 206 ust.1 pkt.3 i ust.4 puin. Jak wynika z §2 ust.4 umowy cesji (karta 33 akt) Syndyk uzyskał zgodę Sędziego Komisarza na sprzedaż wierzytelności objętych umową cesji, co wynikało ze złożonego w tymże §2 umowy oświadczenia o wydaniu dnia 15 kwietnia 2014r przez Sędziego komisarza stosownego postanowienia.

Podstawy, dla których Sąd pierwszej instancji oddalił wniosek w niniejszej sprawie, nie były zatem uzasadnione.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy w tym składzie na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę do
ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla m. st. Warszawy w Warszawie.

Równocześnie, stosownie do treści art. 108 § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy pozostawił
Sądowi Rejonowemu dla m. st. Warszawy w Warszawie rozstrzygnięcie o kosztach
postępowania zażaleniowego w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.

Przy ponownym rozpoznaniu wniosku Sąd Rejonowy przyjmie, że dołączony do
wniosku dokument – umowa zawarta pomiędzy Syndykiem masy upadłości (...) Sp. z o.o. a (...) Sp. z o.o. spełnia wymogi dokumentu urzędowego wystarczającego do wykazania
przejścia uprawnień w rozumieniu art. 788 § 1 k.p.c., jak i dokona oceny dokumentu –
umowy z dnia 1 lutego 2013r. zawartej pomiędzy J. D. a (...) Sp. z o.o.

SSO Magdalena Nałęcz SSO Andrzej Sobieszczański SSO Alicja Dziekańsk