Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 kwietnia 2016 roku

Sąd Rejonowy w Raciborzu Wydział I Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Marzena Korzonek

Protokolant: st. sekr. sądowy Helena Chrubasik

po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2016 roku w Raciborzu

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) Spółki Akcyjnej w K.

przeciwko: Z. Ł.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego Z. Ł. na rzecz powódki (...) Spółki Akcyjnej w K. kwotę 3.723,02 zł (trzy tysiące siedemset dwadzieścia trzy 02/100 złote) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 17 marca 2015 roku do dnia zapłaty,

II.  świadczenie zasądzone w punkcie I rozkłada na 25 miesięcznych rat w tym 24 raty po 150,00 złotych miesięcznie, zaś 25 rata w kwocie 123,02 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, płatne do dnia 20-tego każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności oraz z zastrzeżeniem, iż brak płatności w terminie którejkolwiek z rat spowoduje natychmiastową wymagalność całości zadłużenia,

III.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

IV.  zasądza od powódki (...)Spółki Akcyjnej w K. na rzecz pozwanego Z. Ł. kwotę 210,16 zł (dwieście dziesięć 16/100 złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 994/15

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym w dniu 21 października 2015 roku w elektronicznym postępowaniu upominawczym powódka (...) Spółka Akcyjna w K. domagała się zasądzenia od pozwanego Z. Ł. kwoty 9.227,91 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 17 marca 2015 roku do dnia zapłaty. Nadto wniosła o zasądzenie zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu powódka podała, że pozwany zawarł w dniu 15 stycznia 2015 roku
z wierzycielem pierwotnym umowę pożyczki nr (...) na kwotę 6.000 zł za pośrednictwem platformy (...). Pozwany zobowiązał się spłacić pożyczkę do dnia 16 marca 2015 roku, czego nie uczynił. W dniu 14 września 2015 roku powódka nabyła przedmiotową wierzytelność w drodze cesji. W dniu 14 września 2015 roku powódka wezwała pozwanego do zapłaty. Wezwanie powyższe pozostało bez odpowiedzi.

Postanowieniem z dnia 4 listopada 2015 Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty i przekazał sprawę do rozpoznania tut. Sądowi jako właściwemu miejscowo.

Uzupełniając braki formalne pozwu powódka podała, że na kwotę dochodzoną pozwem składa się: kwota udzielonej pożyczki – 500 zł, prowizja za udzieloną pożyczkę 5384,89 zł, koszty wezwań do zapłaty – 230 zł, wpłata pozwanego – 2276,98 zł.

W dniu 8 stycznia 2016 roku w sprawie wydano wyrok zaoczny, zgodnie z żądaniem pozwu.

Od powyższego wyroku zaocznego, w przepisanym prawem terminie, pozwany Z. Ł. wniósł sprzeciw, zaskarżając wyrok w całości. Wniósł o oddalenie powództwa ponad kwotę 3.723,02 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 16 marca 2016 roku, rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty w kwocie po 150 zł każda, nadto zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Nadto wniósł o zawieszenie rygoru natychmiastowej wykonalności nadanego na powyższy wyrok zaoczny.

W uzasadnieniu przyznał fakt zawarcia umowy pożyczki na kwotę 6.000 zł. Podniósł, że zawierając umowę nie został właściwie poinformowany o wysokości odsetek, która w jego ocenie przekracza oprocentowanie odsetek maksymalnych. Wskazał, że spłacił powódce kwotę 2.276,98 zł. Nadmienił, że nie wie z czego wynika kwota objęta żądaniem pozwu. Nadto, w przypadku wydania wyroku uwzględniającego powództwo, wniósł o rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty z uwagi na sytuację materialną i osobistą pozwanego.

Postanowieniem z dnia 23 marca 2016 roku oddalono wniosek pozwanego
o zawieszenie rygoru natychmiastowej wykonalności nadanego wyrokowi zaocznemu z dnia 8 stycznia 2016 roku.

Pismem z dnia 7 kwietnia 2016 roku powódka podtrzymała w całości żądanie pozwu. Wskazała, że warunki pożyczki były pozwanemu znane. Nadmieniła, że na dochodzoną pozwem sumę składają się: 600 zł tytułem udzielonej pożyczki, 5.384,89 zł tytułem prowizji za udzielenie pożyczki, 120 zł tytułem kosztów wezwań do zapłaty.

Na rozprawie w dniu 19 kwietnai 2016 roku pełnomocnik pozwanego zakwestionował prawdziwość dokumentów dołączonych do pozwu to jest umowy ramowej pożyczki i dołączonych do niej formularzy, ponieważ stanowią kserokopię niedoświadczoną za zgodność z oryginałem.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. zawarła ze Z. Ł. w dniu 15 stycznia 2015 roku umowę pożyczki na kwotę 6.000 zł. Tego samego dnia wypłacono na konto Z. Ł. kwotę pożyczki. Termin zwrotu pożyczki określono na dzień 16 marca 2015 roku. Z. Ł. zapłacił tytułem zwrotu pożyczki kwotę 2.276,98 zł.

Bezsporne, potwierdzone potwierdzeniem przelewu k. 24, zeznaniami pozwanego
Z. Ł. k. 59-60.

Zawierając umowę Z. Ł. nie otrzymał tekstu umowy ramowej pożyczki, nie został powiadomiony o możliwości odstąpienia od umowy, nie otrzymał harmonogramu spłaty pożyczki. Umowę pożyczki otrzymał później drogą pocztową.

Dowód:

- zeznania pozwanego Z. Ł. k. 59-60,

-kserokopia umowy ramowej pożyczki wraz z formularzem informacyjnym, k. 20-23

W dniu 14 września 2015 roku (...) Spółka Akcyjna w K. zawarła z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w W. umowę przelewu wierzytelności przysługującej (...) Spółce Akcyjnej w W. wobec Z. Ł. z tytułu wyżej wskazanej umowy pożyczki.

Dowód:

- umowa przelewu wierzytelności wraz z wyciągiem z załącznika nr 1 k. 14-17.

W dniu 14 września 2015 roku (...) Spółka Akcyjna w K. wystosowała dla Z. Ł. zawiadomienie o cesji wierzytelności wraz
z wezwaniem do zapłaty kwoty 9.227,91 zł wraz z umownymi odsetkami, w terminie 7 dni
od dnia otrzymania wezwania. Wezwanie powyższe nadano w dniu 18 września 2015 roku.

Dowody:

- zawiadomienie o cesji wierzytelności k. 18;

- potwierdzenie nadania k. 19.

Z. Ł. osiąga dochód w wysokości 1.900 zł netto. Nie posiada oszczędności. Jego miesięczne wydatki kształtują się następująco: 770 zł – zajęcia komornicze, 592 zł – spłata trzech kredytów, 60 zł – internet, 50 zł – telefon, 150 zł – paliwo na dojazdy do pracy, 60-70 zł – czynsz, 50 zł – prąd i gaz, 300-400 zł – wyżywienie, 50-100 zł – środki czystości. Gospodarstwo domowe prowadzi wspólnie z ojcem, który zarabia 2000 zł netto.

Dowód:

- zeznania pozwanego Z. Ł. k. 59-60.

Do pozwu powódka dołączyła kserokopię umowę pożyczki ramowej nr (...) wraz z formularzem informacyjnym dotyczącym pożyczki (k. 20-23).

Ustalenia faktyczne Sąd Rejonowy poczynił na podstawie powołanych powyżej dowodów z dokumentów oraz zeznań pozwanego Z. Ł.. Część stanu faktycznego pozostawała bezsporna, a zatem na podstawie art. 229 k.p.c. nie wymagała dowodu

Sąd dał wiarę zeznaniom pozwanego Z. Ł., albowiem zeznania te były spontaniczne, szczegółowe i logiczne. Pozwany przyznał fakt zawarcia pożyczki oraz posiadanie zadłużenia u powódki. Szczegółowo i precyzyjnie opisał okoliczności zawarcia umowy oraz obecną sytuację materialno-bytową.

Sąd oddalił wniosek powódki o dopuszczenie dowodu z kserokopii na kartach 20-23. Wskazać należy, że kserokopia - jako odwzorowanie oryginału - może być uznana za odpis, jednakże pod warunkiem, poświadczenia jego zgodności z oryginałem. Sąd podziela w tym zakresie stanowisko Sądu Najwyższego w wyroku z 10 lipca 2009 roku, sygn. akt II CSK 71/09 (LEX nr 584201). Analogiczne stanowisko Sąd Najwyższy zajął już m.in. w wyroku
z dnia 16 czerwca 2000 roku, sygn. akt IV CKN 59/00 (LEX nr 533122) oraz
w postanowieniu z dnia 27 lutego 1997 roku, sygn. akt III CKU 7/97 (LEX nr 50764).

Sąd zważył, co następuje:

Mając na uwadze ustalony w sprawie stan faktyczny powództwo należało uznać
za uzasadnione do kwoty 3.723,02 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia
17 marca 2015 roku do dnia zapłaty. Dochodząc do powyższej konstatacji Sąd Rejonowy kierował się następującą wykładnią przepisów prawa.

Zgodnie z treścią art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Jako, że przepis art. 720 § 1 k.c. jest przepisem względnie wiążącym, zgodnie z art. 353 ¹ k.c. (art. 353 ¹ k.c. stanowi,
że strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości <naturze> stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego) dopuszczalna jest umowna modyfikacja ustawowego „wzorca” umowy pożyczki, w szczególności dopuszczalne jest wprowadzenie obowiązku pożyczkobiorcy zwrotu kwoty udzielonej tytułem pożyczki wraz z umówionymi odsetkami od tej kwoty, stanowiącymi wynagrodzenie pożyczkodawcy.

Bezspornym w sprawie było istnienie pomiędzy stronami umowy pożyczki. Wskazać należy, że pozwany przyznał fakt zawarcia pożyczki w dniu 15 stycznia 2015 roku i kwotę pożyczki – 6.000 zł, która to kwota została przelana na konto pozwanego
(vide potwierdzenie przelewu k.24). Pozwany zapłacił powódce kwotę tytułem zwrotu pożyczki kwotę 2.276,98 zł (przyznane przez powódkę k. 55 verte). Z powyższego wynika,
że pozwany zobowiązany jest do zwrotu kwoty 3.723,02 zł (6.000 – 2.276,98 = 3.723,02).

Żądanie powódki ponad powyższą kwotę podlegało oddaleniu. Wobec zaprzeczenia przez pozwanego istnieniu zobowiązania ponad kwotę 3.723,02 zł, zgodnie z art. 6 k.c.
w zw. z art. 253 zd. 2 k.p.c. na powódce spoczywał ciężar udowodnienia okoliczności podniesionych w pozwie. W ocenie Sądu powódka temu obowiązkowi nie sprostała.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że powód w żaden sposób nie udowodnił jaką umowę pożyczki zawarł z pozwanym, w szczególności nie udowodnił o jakim numerze była to umowa, na jakich warunkach, z jakim oprocentowaniem. Jedynie na podstawie okoliczności przyznanych przez pozwanego ustalono dzień jej zawarcia, kwotę na jaką ją udzielono i datę zwrotu. Żadne pozostałe, szczególne postanowienia pożyczki nie zostały przez powódkę. W szczególności nie stanowi dowodu treści umowy dołączona przez powódkę umowy ramowej pożyczki kserokopia na k. 20-23 akta sprawy, która po pierwsze nie stanowi dowodu z dokumentu, a po drugie nie została podpisana przez pozwanego oraz nie powódka nie wykazała, aby warunki i tekst umowy zostały pozwanemu doręczone przez zawarciem umowy z dnia 15.01.2016 roku, nie sposób nawet ustalić, czy przedłożona kserokopia odnosi się do zawartej między stronami w dniu 15.01.2016 roku umowy pożyczki, gdyż w treści umowy ramowej pożyczki brak jest konkretnej kwoty pożyczki. Z załączonego do powyższej umowy formularza informacyjnego wynika, że zawarta ona została na kwotę 1000 zł, na okres do dnia 11 lutego 2015 roku, płatne w trzech ratach. Dalej wskazać trzeba na zasadnicze rozbieżności pomiędzy żądaniem pozwu sformułowanym w uzupełnieniu braków formalnych pozwu (k. 12) gdzie powódka podała, że na kwotę dochodzoną pozwem składa się: kwota udzielonej pożyczki – 500 zł, prowizja za udzieloną pożyczkę 5384,89 zł, koszty wezwań do zapłaty – 230 zł, wpłata pozwanego – 2276,98 zł, co stanowi łączną kwotę 8391,87 zł a twierdzeniami zaprezentowanymi w piśmie procesowym z dnia 7 kwietnia 2016 roku (k. 55-56), gdzie powódka wskazała, że na dochodzoną pozwem kwotę składają się 600 zł – kwota pożyczki, 5384,89 zł – prowizja za udzielenie pożyczki, 120 zł – koszty wezwań do zapłaty, co łącznie stanowi kwotę 6104,89 zł. Jednocześnie powódka w piśmie procesowym z dnia 7 kwietnia 2016 roku podtrzymała powództwo w całości. Również zupełnie niezrozumiałym jest wliczenie wpłaty pozwanego w wysokości 2.276,98 zł tytułem spłaty pożyczki do kwoty roszczenia dochodzonego pozwem. Powódka więc nie tylko nie udowodniła okoliczności wskazanych w pozwie ponad okoliczności przyznane przez pozwanego, ale nawet rozbieżnie je określała, uniemożliwiając tym samym dokonanie przez Sąd odmiennych ustaleń niż określonych w uzasadnienie jako bezsporne i wynikające z dokumentów, które nie były kwestionowane przez pozwanego.

Mając powyższe na uwadze Sąd w punkcie I niniejszego wyroku zasądził
od pozwanego Z. Ł. na rzecz powódki (...)Spółki Akcyjnej
w K. kwotę 3.723,02 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 17 marca 2015 roku do dnia zapłaty. Odsetki ustawowe za opóźnienie uzasadniał art. 481 § 1 i 2 k.c. Dzień 17 marca 2015 roku jest dniem następnym, po terminie zapłaty pożyczki. W ocenie Sądu od tego momentu pozwany pozostawał w zwłoce.

W pozostałym zakresie powództwo oddalono.

W punkcie II wyroku Sąd świadczenie zasądzone w punkcie I rozłożył
na 25 miesięcznych rat w tym 24 raty po 150 zł miesięcznie, zaś 25 rata w kwocie 123,02 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, płatne do dnia 20-tego każdego miesiąca
z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności oraz z zastrzeżeniem,
iż brak płatności w terminie którejkolwiek z rat spowoduje natychmiastową wymagalność całości zadłużenia.

W ocenie Sądu zasługuje na uwzględnienie wniosek pozwanego o rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty. Stosownie do art. 320 k.p.c. sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Zdaniem Sądu w niniejszej sytuacji takie okoliczności zachodzą z uwagi na bardzo trudną sytuację materialną i bytową pozwanego. Pozwany nie posiada żadnego majątku. Jego wydatki przewyższają dochody. W ocenie Sądu ewentualna egzekucja prowadzona przez komornika nie przyniosłaby żądanych rezultatów. Z uwagi na trudną sytuację materialną Sąd Rejonowy uznał, że obciążenie wymienionego jednorazową płatnością w kwocie 3.723,02 zł nie odbyłoby się bez uszczerbku dla koniecznego utrzymania pozwanego.

O kosztach postępowania orzeczono na zasadzie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 109 § 1 i 2 k.p.c., zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów. Powódka poniosła koszty procesu w wysokości 1.500 zł (300 zł - opłata, 1200 zł – wynagrodzenie pełnomocnika zgodnie z § 6 ust. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu), pozwany poniósł koszty procesu w wysokości 1367 zł (150 – opłata sądowa od sprzeciwu, 17 – opłata skarbowa od pełnomocnictwa, 1200 zł - wynagrodzenie pełnomocnika zgodnie z § 6 ust. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Powódka przegrała proces w 59,65%, a pozwany w 40,35%. Powódka musi więc zwrócić pozwanemu koszty procesu w wysokości 210,16 zł.