Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lutego 2016r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 lutego 2016r. w S.

odwołania S. C. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 23 czerwca 2015 r. Nr (...)

w sprawie S. C. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury

oddala odwołanie.

Sygn. akt: IV U 994/15

UZASADNIENIE

Decyzją z 23 czerwca 2015 r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.184 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odmówił S. C. (1) prawa do emerytury wskazując, że ubezpieczony nie udowodnił, iż do dnia 1 stycznia 1999r. osiągnął 15-letni staż pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy oraz 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Organ rentowy do pracy w warunkach szczególnych przyjął okresy zatrudnienia od 15.10.1985 r. do 14.04.1986 r., od 15.10.1986 r. do 14.04.1987 r., od 15.10.1987 r. do 14.04.1988 r., od 15.10.1988 r. do 14.04.1989 r., od 15.10.1989 r. do 14.04.1990 r., od 15.10. (...). do 14.04.1991 r., od 15.10.1991 r. do 14.04.1992 r., od 15.10.1992 r. do 14.04.1993 r., od 15.10.1993 r. do 14.04.1994 r., od 15.10.1994 r. do 14.04.1996 r., od 15.10.1996 r. do 14.04.1997 r., od 15.10.1997 r. do 14.04.1998 r. w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej (...) w S. w łącznym wymiarze 6 lat, 5 miesięcy i 29 dni. Ponadto organ rentowy jako okresu uzupełniającego nie uwzględnił okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców do 30.10.1972 r. do 14.12.1979 r. oraz od 24.02.1983 r. do 14.10.1985 r., z uwagi na to, że w okresach od 04.09.1972 r. do 11.01.1973 r. oraz od 27.05.1974 r. do 28.10.1974 r. ubezpieczony pracował zawodowo i w związku z tym nie mógł jednocześnie stale w pełnym wymiarze czasu pracy świadczyć pracy na rzecz gospodarstwa rolnego.

Odwołanie od w/w decyzji złożył S. C. (1) wnosząc o jej zmianę i ustalenie mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołania wskazał, że do pracy w warunkach szczególnych powinien mu zostać zaliczony cały okres zatrudnienia w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej (...) również poza okresami zimowymi, a do stażu ubezpieczeniowego okres zatrudnienia w Wojewódzkiej Spółdzielni (...) w S. od 01.09.1975 r. do 31.03.1977 r. oraz okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16-ego roku życia (odwołanie k.1-5).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i uzasadnienie zawarte w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.11-12).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony S. C. (1) ur. (...) w dniu 30 października 2014 r. ukończył 60-ty rok życia. W dniu 22 maja 2015 r. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury. Na podstawie przedłożonych do wniosku dokumentów organ rentowy ustalił, że na dzień 1 stycznia 1999r. ubezpieczony udowodnił staż ubezpieczeniowy w wymiarze 20 lat, 11 dni, z czego okresy składkowe wynoszą 19 lat, 11 miesięcy i 15 dni, a okresy nieskładkowe 26 dni. Ponadto organ rentowy ustalił, że do dnia 1 stycznia 1999r. ubezpieczony udowodnił łącznie staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 6 lat, 5 miesięcy i 29 dni. Organ rentowy do pracy w warunkach szczególnych zaliczył ubezpieczonemu okresy zatrudnienia od 15.10.1985 r. do 14.04.1986 r., od 15.10.1986 r. do 14.04.1987 r., od 15.10.1987 r. do 14.04.1988 r., od 15.10.1988 r. do 14.04.1989 r., od 15.10.1989 r. do 14.04.1990 r., od 15.10. (...). do 14.04.1991 r., od 15.10.1991 r. do 14.04.1992 r., od 15.10.1992 r. do 14.04.1993 r., od 15.10.1993 r. do 14.04.1994 r., od 15.10.1994 r. do 14.04.1996 r., od 15.10.1996 r. do 14.04.1997 r., od 15.10.1997 r. do 14.04.1998 r. w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej (...) w S. zgodnie ze świadectwem wykonywania prac w szczególnych warunkach wystawionym rzez wskazanego pracodawcę (świadectwo pracy k.16 akt emerytalnych). Z uwagi na brak wymaganego ustawą 15 –letniego stażu pracy w warunkach szczególnych oraz wymaganego okresu ubezpieczeniowego w wymiarze 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych decyzją z 23 czerwca 2015 r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu przyznania emerytury (decyzja z 23.06.2015 r. – 23 akt emerytalnych).

Ubezpieczony S. C. (1) dnia 30 października 1970 r. ukończył 16-ty rok życia i był uczniem (...) Szkoły Zawodowej (...) w S.. W okresie od 01.09.1969 r. do 30.06.1972r. S. C. (1) miał zawarta umowę o praktyczną naukę zawodu i jako uczeń w ramach tej umowy odbywał praktyki w Zakładzie (...) w S.. Za ten okres zostało mu wystawione świadectwo pracy i powyższy okres jako okres składkowy został uznany przez organ rentowy (świadectwo pracy k. 49, świadectwo szkolne k.12, zaświadczenie k. 11 za wnioskiem z dn. 10.03.2015 r., karta przebiegu zatrudnienia k. 22 akt emerytalnych). Organ rentowy jako okresy zatrudnienia uznał S. C. (1) zatrudnienie od 04.09.1972 r. do 11.01.1973 r., od 27.05.1974 r. do 28.10.1974 r. (karta przebiegu zatrudnienia k. 22 akt emerytalnych).

W okresach od: 12.01.1973 r. do 26.05.1974 r. (1 rok, 4 miesiące i 14 dni), od 29.10.1974 r. do 14.12.1979 r. (5 lat, 1 miesiąc i 15 dni) S. C. (1) nie był nigdzie zatrudniony i w tych okresach pracował w gospodarstwie rolnym swoich rodziców E. i J. małżonków C.. Rodzice S. C. (1) prowadzili gospodarstwo rolne o powierzchni 3,15 ha w miejscowości T., gdzie ubezpieczony mieszkał do 24.01.1980 r. (poświadczenie o zameldowaniu k.12, zaświadczenie i protokół ze sprawdzenia stanu posiadania k.13-15 akt emerytalnych). Rodzice S. C. (1) utrzymywali się tylko z rolnictwa. W tym czasie z rodzicami został tylko S. C. (1), rodzeństwo wymienionego opuściło już dom rodziny zakładając własne rodziny. We wskazanych okresach S. C. (1) wykonywał wszystkie prace rolnicze tj. oranie, sprężynowanie, bronowanie, sianie, wywożenie obornika, praca przy żniwach, sianokosach, wykopkach oraz prace przy inwentarzu żywym. Praca ubezpieczonego w gospodarstwie rolnym rodziców trwała w wymienionych okresach nie mniej niż 6 godzin dziennie i miała charakter stały (zeznania świadków: M. O. k.22v-23, S. C. (2) k.23v).

Następnie w okresie od 15 grudnia 1979 r. do 23 lutego 1983 r. był zatrudniony w Rolniczym Zakładzie (...) w M. (świadectwo pracy k. 13 za wnioskiem z dn. 10.03.2015 r. akt emerytalnych).

W okresie od 15 października 1985 r. do 06.03.1999 r. S. C. (1) był zatrudniony w Wojewódzkiej Kolumnie (...) Sanitarnego w S. (obecnie Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej (...) w S.) na stanowisku palacza – dozorcy (świadectwo pracy k. 14 za wnioskiem z dn. 10.03.2015 r. akt emerytalnych). W sezonach grzewczych od 15 października do 14 kwietnia każdego roku ubezpieczony wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracę palacza, natomiast poza sezonem grzewczym ubezpieczony głównie wykonywał pracę dozorcy polegającą na wykonywaniu prac porządkowych tj. zamiatanie chodników, zgrabianie liści, koszenie trawników, malowanie ogrodzenia, nadzorowanie parkingu, otwierania i zamykane szlabanu. Miejsce pracy ubezpieczonego to portiernia, do kotłowni ubezpieczony dochodził jak trzeba było podłożyć do pieca. W kotłowni były dwa piece jeden większy, który wykorzystywany był w okresie grzewczym, a drugi mniejszy do nagrzewania ciepłej wody w okresie letnim. Jak było napalone do godz. 14.00 w okresie letnim to druga zmiana miała ciepłą wodę. Ubezpieczony pracował w systemie trzymianowym. W okresie letnim jak ubezpieczony pracował na trzecią zmianę to jego praca polegała na ogólnym nadzorowaniu parkingu i zamykaniu i otwieraniu szlabanu jak ktoś wyjeżdżał, lub przyjeżdżał na teren zakładu. W okresie letnim większość czasu pracy w ciągu dnia zajmowało ubezpieczonemu wykonywanie prac porządkowych na terenie zakładu, iż podkładanie do pieca w kotłowni (zeznania świadków: J. C. k. 21v-22, H. G. k. 22-22v)..

Ubezpieczony nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego (okoliczności niesporna, oświadczenie zawarte we wniosku o emeryturę -k. 2 akt emerytalnych ubezpieczonego).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie S. C. (1) okazało się niezasadne.

Zgodnie z art.184 ust.1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009r. Nr 153, poz.1227 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego przewidzianego w art.32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, tj. w dniu 1 stycznia 1999r. osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz osiągnęli okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art.27 ustawy, a także nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. W myśl przywołanego wyżej art. 32 ust.1 i 4 ustawy pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, a w myśl przywołanego wyżej art.27 ustawy wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynosi co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Zgodnie z §4 ust.1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 ze zm.) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A załącznika do rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury w w/w wieku, jeżeli ma wymagany okres zatrudnienia (co najmniej 25 lat mężczyzna), w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Ponadto zgodnie z §2 ust.1 przedmiotowego rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Rozstrzygnięcie niniejszej sprawy wymagało zbadania, czy ubezpieczony spełnia przesłankę wymaganego okresu pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 15 lat oraz czy spełnia przesłankę 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych na datę 1 stycznia 1999 r. Poza sporem pozostawało bowiem, że ubezpieczony osiągnął wymagany ustawą wiek z dniem 30 października 2014 r. i nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również następujące okresy, traktując je, z zastrzeżeniem art. 56, jak okresy składkowe przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

W przedmiotowej sprawie ubezpieczonemu S. C. (1) brakuje do 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych 4 lat, 11 miesięcy i 19 dni i co do zasady o taki okres może być uzupełniony okres ubezpieczenia o okres pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia a przed 1 stycznia 1983 r. Zgodnie z wytycznymi doktryny i orzecznictwa, aby można było zaliczyć okres pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia traktując je jako okresy składkowe ubezpieczony musi wykazać, iż pracował w gospodarstwie rolnym rodziców co najmniej 4 godziny dziennie. W przedmiotowej sprawie zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci zeznań świadków: M. O., S. C. (2) i zeznań ubezpieczonego w charakterze strony dał podstawy do zaliczenia ubezpieczonemu jako okresu uzupełniającego okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 12.01.1973 r. do 26.05.1974 r. (1 rok, 4 miesiące i 14 dni), od 29.10.1974 r. do 14.12.1979 r. (5 lat, 1 miesiąc i 15 dni), w których to okresach ubezpieczony nigdzie nie pracował zawodowo i stale pomagał rodzicom w prowadzeniu gospodarstwa rolnego w wymiarze przekraczającym 4 godziny dziennie. Z przeprowadzonych dowodów wynika, że ubezpieczony mieszkał w tych okresach z rodzicami, nie miał innego źródła utrzymania i stale pomagał rodzicom we wszystkich pracach rolniczych: polowych i przy inwentarzu żywym. Ubezpieczony w okresach od wiosny do jesieni wykonywał wszystkie prace polowe i prace przy obrządku inwentarza żywego, natomiast w okresach zimowych wykonywał obrządki. Rodzice ubezpieczonego trzymali: 2-3 krowy, 10 tuczników, konia, drób. Praca przy obrządku porannym i wieczornym razem z przygotowaniem pożywienia dla zwierząt, uparowaniem ziemniaków przekraczała 4 godziny dziennie. Zaliczenie wskazanych okresów jako okresów składkowych powoduje, iż ubezpieczony na datę 1 stycznia 1999 r. spełnia przesłankę 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Odnosząc się natomiast do wniosku ubezpieczonego o zaliczenie mu jako okresu zatrudnienia okresu pracy od 01 września 1975 r. do 31 marca 1977 r. w Wojewódzkiej Spółdzielni (...) w S., to w ocenie Sądu brak jest podstaw do zaliczenia wskazanego okresu jako okres zatrudnienia, gdyż ubezpieczony nie dysponuje żadnym dokumentem potwierdzającym jego zatrudnienie w tym okresie. Na okoliczność swojego zatrudnienia w wymienionej spółdzielni ubezpieczony złożył pismo z 24.01.1977 r. kierujące go na badanie przez zespół lekarzy w celu wydania orzeczenia o stopniu trwałego uszczerbku na zdrowiu w związku z wypadkiem przy pracy w dniu 9.12.1976 r. i kopie książeczki ubezpieczeniowej z pieczątką niniejszej Spółdzielni i datą 14.12.1976 r. (k.7-10). Z pisma z k. 7 akt sprawy wynika, iż ubezpieczony zatrudniony był jako pracownik sezonowy, ale nie wskazano w jakich okresach świadczył pracę. Natomiast z zeznań świadków T. C. i Z. S. wynika, iż Spółdzielnia nie zawierała żadnych umów o pracę, ani z nimi, ani z ubezpieczonym. Spółdzielnia w okresie zimowym potrzebowała ludzi do pracy do kopcowania i przebierania warzyw i każdy kto chciał zarobić to mógł z tej pracy sezonowej skorzystać. Spółdzielnia wysyłała N. po pracowników do T. i każdy kto chciał pracować to mógł wsiąść i jechać do pracy. Powyższe prace przy zbieraniu i kopcowaniu warzyw miały charakter sezonowy, a nie stały, co powoduje, że ubezpieczony nie mógł pracować w tej spółdzielni od 01.09.1975 r. do 31.03.1977 r. Ponadto zeznania świadków nie są zbieżne również co do sezonów, w których miał pracować ubezpieczony, gdyż świadek T. C. zeznał, iż ubezpieczony pracował w wymienionej spółdzielni od września 1976 r. do marca 1977 r., i od września 1977 r. do marca 1978 r., a świadek Z. S. zeznała, iż ubezpieczony pracował w latach 1975-1976 bez wskazania bliższego okresu. Powyższe wskazuje, iż nie zostało udowodnione w jakim okresie lub okresach ubezpieczony pracował w Wojewódzkiej Spółdzielni (...) w S. i na jakiej podstawie, dlatego tez Sąd okresu od 01.09.1975 r. do 31.03.1977 r. nie uznał jako zatrudnienia.

Przeprowadzone przez Sąd postępowanie dowodowe nie dało również podstaw do zaliczenia ubezpieczonemu całego okresu zatrudnienia w Wojewódzkiej Kolumnie (...) Sanitarnego w S. (obecnie SP ZOZ (...) Pogotowia (...) w S.) od 15.10.1985 r. do 31.12.1998 r. jako pracy w warunkach szczególnych. Ze wskazanego okresu zatrudnienia organ rentowy uznał ubezpieczonemu na podstawie świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych za pracę w warunkach szczególnych pracę na stanowisku palacza w okresach grzewczych każdego roku tj. od 15 października do 14 kwietnia. Zebrany w sprawie materiał dowodowy wykazał natomiast bezspornie, że w okresach letnich każdego roku ubezpieczony łączył pracę palacza z pracą dozorcy, z tym praca dozorcy miała w okresie letnim decydujący charakter. Sąd przeprowadził dowód z zeznań świadków: J. C. (k.21v-22), H. G. (k.22-22v), którzy razem z ubezpieczonym pracowali w SP ZOZ (...) Pogotowia (...) w S. na takim samym stanowisku jak on tj. palacza – dozorcy. Wskazani świadkowie potwierdzili, że w okresie letnim każdego roku więcej było w ciągu każdego dnia (8 godzin pracy) prac porządkowych tj. zamiatanie chodników, placu, grabienie liści, koszenie trawników, palowanie ogrodzenia, siatki, palowanie portierni, nadzorowania parkingu, niż pracy w kotłowni, do której dochodzili z portierni po to aby podłożyć do mniejszego pieca. Kotłownia w okresie letnim służyła tylko do nagrzewania ciepłej wody na potrzeby mechaników, węgiel był na placu w bliskiej odległości od kotłowni, a czyszczenie kominu w okresie letnim było znacznie rzadsze niż zimą i krótsze tj. co 3-4 dni przez nieco ponad godzinę. Wymienieni świadkowie zeznali, że w okresie letnim więcej tak oni jak i ubezpieczony czasu pracy w ciągu dnia poświęcali na wykonywanie prac porządkowych, niż na palenie w kotłowni, a gdy któryś z nich przychodził na trzecią zmianę to gdy prace porządkowe były zrobione, to głównie czas spędzał na portierni na tzw. dozorowaniu. Sąd obdarzył wiarygodnością dowód z zeznań wskazanych powyższej świadków, J. C., H. G.. Wymienieni pracowali razem z ubezpieczonym na takich samych stanowiskach jak on i ich codzienna praca niczym się nie różniła od pracy ubezpieczonego. Świadkowie konsekwentnie zeznali, iż w okresie letnim nie wykonywali pracy palacza stale i w pełnym wymiarze czasu pracy i takiej pracy nie wykonywał również ubezpieczony. Zeznania świadków korespondują również z dokumentacją znajdującą się w aktach osobowych ubezpieczonego, z której jasno wynika, iż ubezpieczony pracę palacza łączył z praca dozorcy. Ponadto sam pracodawca w piśmie z dnia 17 czerwca 2015 r. wskazał, iż ubezpieczony w okresach letnich pełnił obowiązki dozorcy, natomiast w okresach grzewczych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace palacza (k. 21 akt emerytalnych). Przeprowadzone przez Sąd postępowanie dowodowe wykazało zatem bezspornie, że ubezpieczony będąc zatrudnionym od 15.10.1985 r. do 31.12.1998 r. w okresach letnich tj. od 15 kwietnia do 14 października każdego roku nie wykonywał pracy palacza stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, tylko w tych okresach głównie pracował jako dozorcy wykonując prace porządkowe opisane w stanie faktycznym. Powyższe powoduje, że brak jest podstaw do zaliczenia ubezpieczonemu całego okresu zatrudnienia w SP ZOZ (...) Pogotowia (...) w S. jako pracy w warunkach szczególnych.

Z uwagi na niewykazanie przez ubezpieczonego na datę 1 stycznia 1999 r. stażu pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 15 lat jego odwołanie podlega oddaleniu.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd na podstawie art.477 ¹⁴ § 1 kpc orzekł jak w sentencji wyroku.