Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 25 lipca 2016 roku

Sąd Rejonowy w Słupsku, I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Katarzyna Niemczyk

Protokolant: starszy sekretarz sądowy M. K.

po rozpoznaniu w dniu 18 lipca 2016 roku w Słupsku

na rozprawie

sprawy z wniosku R. M.

przy udziale J. P. (1), J. K., A. Ż., M. Ż., T. P., S. P. (1), S. P. (2), Ł. P., A. P., M. P. i J. P. (2)

o stwierdzenie nabycia spadku po L. P. i B. P. (1)

1.  stwierdza, że spadek po L. P., zmarłym w dniu 20.07.1989 roku w S., ostatnio stale zamieszkałym w S., na podstawie ustawy nabyły wprost:

a/ żona B. P. (1) (córka N. i B.) w 1 / 4 części;

b/ oraz dzieci: J. Ż. (córka L. i B.), R. M. (córka L. i B.), J. K. (córka L. i B.), J. P. (1) (syn L. i B.) i R. P. (1) (syn L. i B.) w 3 / 20 częściach każdy z nich;

2.  stwierdza, że spadek po B. P. (1), zmarłej w dniu 17.07.2008 roku w S., ostatnio stale zamieszkałej w S., na podstawie testamentu notarialnego z dnia 16.10.2006 roku nabyła wprost w całości córka R. M. (córka L. i B.).

sygn. akt I Ns 473/16

UZASADNIENIE

Wnioskodawca R. M. wniosła o stwierdzenie nabycia spadku po:

1/ L. P. na podstawie ustawy na rzecz żony B. P. (1) i na rzecz dzieci spadkodawcy tj.: J. Ż., R. M., J. K., J. P. (1) i R. P. (1);

2/ B. P. (1) na podstawie testamentu na rzecz córki R. M..

W odpowiedzi na wniosek uczestnik S. P. (1) wniósł o usprawiedliwienie nieobecności na rozprawie i oświadczył, że nie będzie w niej uczestniczył z powodu wyjazdu za granicę. Podał, że nie zgadza się z aktem notarialnym repertorium A nr (...). Oświadczył, że nie zrzeka się spadku po dziadku L. P.. (k. 47).

Na rozprawie w dniu 18.07.2016 roku obecni uczestnicy zajęli stanowisko w sprawie (k. 49 – 53).

Uczestniczka J. K. oświadczyła, że ze spadku po ojcu nie zrezygnuje jak również, że nie zgłasza zastrzeżeń co do testamentu sporządzonego przez mamę.

Uczestnik J. P. (1) poparł wniosek o stwierdzenie nabycia spadku.

Uczestnik M. Ż. w imieniu własnym i jako pełnomocnik uczestnika A. Ż. poparł wniosek o stwierdzenie nabycia spadku.

Uczestniczka T. P. oświadczyła, że niczego się nie zrzeka pozostawiając rozstrzygnięcie sprawy uznaniu sądu.

Uczestnik Ł. P. oświadczył, że niczego się nie zrzeka jak również nie zgłasza zastrzeżeń co do ważności testamentu.

Uczestnik A. P. oświadczył, że niczego się nie zrzeka. Zgłasza zarzut co do ważności testamentu polegający na tym, że m.in. uczestnik nie był przy jego sporządzaniu.

Uczestniczka M. P. oświadczyła, że zgadza się z wnioskiem. Podała, że nie zgłasza zarzutów co do ważności testamentu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

L. P. zmarł w dniu 20.07.1989 roku w S.. Ostatnio stale przed śmiercią mieszkał w S.. W chwili zgonu był żonaty z B. P. (1).

(dowód: odpis skrócony aktu zgonu L. P. k. 4, odpis skrócony aktu małżeństwa L. P. i B. U. k. 45, zapewnienie złożone przez wnioskodawcę i uczestników obecnych na rozprawie, czas nagrania 00:15:12; 00:25:40; 00:26:53; 00:27:51; 00:31:08; 00:33:10, 00:35:32; 00:36:53)

B. P. (1) zmarła w dniu 17.07.2008 roku w S., ostatnio stale przed śmiercią mieszkała w S.. W chwili zgonu była wdową.

(dowód: odpis skrócony aktu zgonu w aktach I Ns 1014/12 Sądu Rejonowego w Słupsku k. 4; zapewnienie złożone przez wnioskodawcę i uczestników obecnych na rozprawie, czas nagrania 00:15:12; 00:25:40; 00:26:53; 00:27:51; 00:31:08; 00:33:10, 00:35:32; 00:36:53)

L. P. i B. P. (1) mieli wyłącznie wspólne dzieci:

1/ J. Ż., która zmarła w dniu 22.06.2015 roku;

2/ R. M.;

3/ J. K.;

4/ J. P. (1);

5/ R. P. (1), który zmarł w dniu 8.02.1993 roku.

L. P. nie miał żadnych innych dzieci, w tym pozamałżeńskich, ani przysposobionych.

B. P. (1) nie miała żadnych innych dzieci, w tym pozamałżeńskich bądź przysposobionych.

(dowód: odpis skrócony aktu zgonu J. Ż., odpis skrócony aktu małżeństwa R. P. (2) i T. M.; odpis skrócony aktu małżeństwa J. F. i L. K., odpis skrócony aktu urodzenia J. P. (1), odpis skrócony aktu zgonu R. P. (1) k. 5; zapewnienie złożone przez wnioskodawcę i uczestników obecnych na rozprawie, czas nagrania 00:15:12; 00:25:40; 00:26:53; 00:27:51; 00:31:08; 00:33:10, 00:35:32; 00:36:53)

L. P. ani B. P. (1) nie zawierali umów o zrzeczenie się dziedziczenia spadku po nich. Nikt nie został uznany za niegodnego dziedziczenia po L. P., ani po B. P. (1). Nie był uzyskiwany akt poświadczenia dziedziczenia po spadkodawcach. Nie były składane oświadczenia spadkowe w przedmiocie nabycia bądź odrzucenia spadku po L. P., ani po B. P. (1).

L. P. nie sporządzał testamentu.

(dowód: zapewnienie złożone przez wnioskodawcę i uczestników obecnych na rozprawie, czas nagrania 00:15:12; 00:25:40; 00:26:53; 00:27:51; 00:31:08; 00:33:10, 00:35:32; 00:36:53)

B. P. (1) w dniu 16.10.2006 roku sporządziła przed notariuszem testament, w którym oświadczyła, że do całości spadku powołuje swoją córkę R. M..

Na wypisie aktu znajduje się adnotacja o tym, że na oryginale aktu znajduje się tuszowy odcisk kciuka B. P. (1) oraz własnoręczne podpisy A. K. i notariusza.

Testament został otwarty i ogłoszony w dniu 28.11.2012 roku w sprawie prowadzonej przed Sądem Rejonowym w Słupsku, sygn. akt I Ns 1014/12.

(dowód w aktach sprawy I Ns 1014/12 Sądu Rejonowego w Słupsku: wypis aktu notarialnego z dnia 16.10.2006 roku k. 6, protokół otwarcia i ogłoszenia testamentu k. 7)

W skład spadku po L. P. nie wchodziło gospodarstwo rolne.

(bezsporne: oświadczenie wnioskodawczyni k. 44)

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek zasługuje na uwzględnienie.

Na mocy przepisu art. 926 1 Kodeksu cywilnego powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu.

Jak stanowi przepis art. 931 § 1 k.c. w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.

Na mocy przepisu art. 1015 § 1 i § 2 zdanie pierwsze k.c. oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania.

Brak oświadczenia spadkobiercy w powyższym terminie jest jednoznaczny z prostym przyjęciem spadku.

Ponieważ L. P. nie sporządzał testamentu, spadek po tym spadkodawcy przypadał spadkobiercom ustawowym. Żaden ze spadkobierców nie składał oświadczeń spadkowych, a zatem przyjęli oni spadek wprost.

Udział przypadający żonie B. P. (1) wynosi 1 / 4. Pozostała zaś część 3 / 4 spadku przypada wszystkim dzieciom w częściach równych. Ponieważ L. P. miał pięcioro dzieci, udział spadkowy przypadający na każde z dzieci wynosi 3 /20 części (3 / 4 x 1 / 5). Zgon J. Ż. i R. P. (1) po śmierci rodziców nie ma znaczenia dla stwierdzenia nabycia spadku przez te osoby po ojcu L. P.. Zstępni, żona oraz mąż nieżyjących dzieci L. P. byli stroną tego postępowania jako zainteresowani jego wynikiem.

Mając na uwadze powyższe sąd na podstawie przepisu art. 931 § 1 k.c. stwierdził, że spadek po L. P., zmarłym w dniu 20.07.1989 roku w S., ostatnio stale zamieszkałym w S., na podstawie ustawy nabyły wprost:

- żona B. P. (1) w 1 / 4 części;

- oraz dzieci: J. Ż., R. M., J. K., J. P. (1) i R. P. (1) w 3 / 20 częściach każdy z nich,

o czym orzekł jak w punkcie pierwszym sentencji postanowienia.

Na mocy przepisu art. 950 k.c. testament może być sporządzony w formie aktu notarialnego.

B. P. (1) w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego powołała do całości spadku swoją córkę R. M..

Żadna ze stron postępowania nie zgłosiła zarzutów na okoliczność ważności testamentu spadkodawczyni. Twierdzenia części uczestników o tym, że „nie zrzekają się spadku po B. P. (1)” nie są zarzutami co do ważności testamentu i nie wywołują wątpliwości sądu co do ważności testamentu sporządzonego w formie aktu notarialnego, które wymagałyby podjęcie działań z urzędu.

Również zarzut polegający na tym, że inne zainteresowane osoby nie były przy sporządzaniu testamentu nie stanowią zarzutów, które można zakwalifikować jako podważające ważność testamentu.

Zgodnie ze słusznym stanowiskiem komentatorów i Sądu Najwyższego, przepisy o formie aktu notarialnego są dość rygorystyczne i sformalizowane, stąd też ta forma testamentu uważana jest za najbardziej bezpieczną i najtrudniejszą do obalenia formę testamentu, z uwagi na charakter dokumentu oraz udział w czynności notariusza. Najpełniej też zabezpiecza rzeczywistą wolę spadkodawcy. Notariuszowi bowiem nie wolno dokonywać czynności notarialnej, jeżeli poweźmie wątpliwość, czy strona czynności notarialnej ma zdolność do czynności prawnych nie tylko w rozumieniu art. 11 k.c., lecz także w tych wszystkich sytuacjach, gdy zachodzi przypuszczenie o zaistnieniu wady oświadczenia woli (post. SN z dnia 14 czerwca 2012 r., I CSK 564/11, Lex nr 1214325).

Uznać należy, że testament sporządzony przez B. P. (1) jest ważny. Zgodnie z wolą spadkodawczyni, do całości spadku po B. P. (1) została powołana córka R. M..

Na marginesie wskazać należy, że w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku prowadzonej przed Sądem Rejonowym w Słupsku, sygn. akt I Ns 286/13 (zakończonej umorzeniem postępowania), również nie były składane zarzuty dotyczące ważności testamentu sporządzonego przez B. P. (2).

Wobec powyższego sąd na podstawie przepisu art. 950 k.c. w zw. z art. 941 k.c. stwierdził, że spadek po B. P. (1), zmarłej w dniu 17.07.2008 roku w S., ostatnio stale zamieszkałej w S., na podstawie testamentu notarialnego z dnia 16.10.2006 roku nabyła wprost w całości córka R. M., o czym orzekł jak w punkcie drugim sentencji postanowienia.