Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 20 kwietnia 2016r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Jerzy Zalasiński

Protokolant st. sekr. sądowy Marta Żuk

po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2016r. w Siedlcach

na rozprawie

sprawy z wniosku K. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

w związku z odwołaniem od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 10 listopada 2015 r. Nr (...)

p o s t a n a w i a :

odrzucić odwołanie.

Sygn. akt IV U 1362/15

UZASADNIENIE

postanowienia Sądu Okręgowego w Siedlcach IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 20 kwietnia 2016 r.

W dniu 28 lutego 2013 r. K. B. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z wnioskiem o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Decyzją z dnia 8 sierpnia 2013 r. organ rentowy, na podstawie art. 57 w zw. z art. 58 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, odmówił wnioskodawcy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, wskazując że Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 31 lipca 2013 r. uznała, iż ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy (decyzja z 8.08.2013r., k. 15 a.r.). Odwołanie od tej decyzji wniósł K. B., w którym domagał się przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy.

Po ponownym rozpoznaniu sprawy w zakresie odwołania od w/w decyzji z dnia 8 sierpnia 2013r. Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych postanowieniem z dnia 17 września 2015r., na podstawie art. 477 ¹⁴ § 4 kpc, uchylił zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. celem ponownego rozpoznania, jednocześnie umarzając postępowanie prowadzone pod sygn. akt IV U 184/15 (k. 40-42v a.r.).

Wykonując powyższe postanowienie Sądu Okręgowego organ rentowy skierował K. B. na badanie przez Lekarza Orzecznika ZUS, który w orzeczeniu z dnia 20.10.2015r. stwierdził, że ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy do dnia 31 października 2016r., przy czym jako datę powstania całkowitej niezdolności do pracy wskazano: „istniała na 7.07.2015r.” (orzeczenie z 20.10.2015r., k. 47 a.r.). Powyższe orzeczenie, które zawiera pouczenie o trybie wniesienia sprzeciwu do Komisji Lekarskiej Zakładu w terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia, ubezpieczony otrzymał bezpośrednio po badaniu w dniu 20.10.2015r. W zakreślonym terminie ubezpieczony takiego sprzeciwu nie wniósł.

Decyzją z 10 listopada 2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.57 i art.58 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, odmówił K. B. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy wskazując, że całkowita niezdolność do pracy u wnioskodawcy nie powstała w czasie ubezpieczenia ani w ciągu 18 miesięcy od ustania okresów składkowych i nieskładkowych. Wyjaśniono, iż Lekarz Orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 20.10.2015r. ustalił datę powstania całkowitej niezdolności do pracy na dzień 7 lipca 2015r. (decyzja z 10.11.2015r., k. 51 a.r.).

Odwołanie od w/w decyzji złożył K. B., wskazując, że Lekarz Orzecznik ZUS określając datę powstania całkowitej niezdolności do pracy w orzeczeniu z dnia 20.10.2015r. wskazał, że niezdolność istniała na dzień 7.07.2015r. Natomiast w zaskarżonej decyzji z dnia 10.11.2015r. organ rentowy podał, że niezdolność powstała w dniu 7.07.2015r., co – w ocenie wnioskodawcy - jest całkowicie sprzeczne z orzeczeniem lekarza orzecznika oraz dokumentacją medyczną. Zdaniem ubezpieczonego rozpoznane u niego schorzenia nie powstały dopiero od dnia 7.07.2015r., lecz istniały znacznie wcześniej, co potwierdza złożona dokumentacja medyczna.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie bądź odrzucenie na podstawie art. 477 ⁹ § 3 ¹ kpc.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego podlegało odrzuceniu.

Zgodnie z art.477 ⁹ § 3 ¹ zd. 1 kpc sąd odrzuci odwołanie w sprawie o świadczenie z ubezpieczeń społecznych, do którego prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji albo stwierdzenia stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, jeżeli podstawę do wydania decyzji stanowi orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a osoba zainteresowana nie wniosła sprzeciwu od tego orzeczenia do komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i odwołanie jest oparte wyłącznie na zarzutach dotyczących tego orzeczenia.

W niniejszej sprawie organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, powołując się na orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z 20.10.2015r. uznającego, że ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy do 31.10.2016r., przy czym ustalił datę powstania tej niezdolności na dzień 7.07.2015r. Zdaniem organu rentowego niezdolność do pracy nie powstała w czasie ubezpieczenia, ani w ciągu 18 miesięcy od ustania okresów składkowych i nieskładkowych, co uzasadnia wydanie decyzji odmownej. Wskazane orzeczenie lekarza orzecznika zostało bezpośrednio po badaniu w dniu 20.10.2015r. doręczone ubezpieczonemu wraz z pisemnym pouczeniem o sposobie i terminie wniesienia sprzeciwu od orzeczenia do komisji lekarskiej ZUS. Określony przepisami 14-dniowy termin na złożenie sprzeciwu upłynął bezskutecznie z dniem 3.11.2015r.

W ocenie Sądu, złożone odwołanie od decyzji z 10.11.2015r. zawiera wyłącznie zarzuty dotyczące orzeczenia lekarza orzecznika ZUS co do ustalonej daty powstania niezdolności do pracy. Jak twierdzi bowiem ubezpieczony określenie zawarte w orzeczeniu lekarza orzecznika z dnia 20.10.2015r., a mianowicie: „Data powstania całkowitej niezdolności do pracy: istniała na 7.07.2015r.” oznacza, iż całkowita niezdolność do pracy powstała przed dniem 7.07.2015r., zaś we wskazanej dacie już istniała. Zdaniem ubezpieczonego, nie jest to równoznaczne ze stanowiskiem organu rentowego wyrażonym w zaskarżonej decyzji, iż całkowita niezdolność do pracy powstała dopiero 7.07.2015r.

W uchwale z dnia 15 marca 2006r., II UZP 17/05, Sąd Najwyższy wskazał, że na podstawie art. 477 ⁹ § 3 ¹ kpc sąd odrzuca odwołanie, w którym ubezpieczony podnosi wyłącznie zarzuty przeciwko orzeczeniu lekarza orzecznika ZUS w kwestiach określonych w art. 14 ust. 1 pkt 1 - 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w tym także daty powstania niezdolności do pracy. Ubezpieczony, który po uzyskaniu orzeczenia o niezdolności do pracy pozostaje w przekonaniu korzystnego rozstrzygnięcia o prawie do świadczenia i odstępuje od wniesienia sprzeciwu, zostaje pozbawiony możliwości przeniesienia sporu na drogę sądową, gdy dopiero po otrzymaniu decyzji organu rentowego uzyskuje wiedzę, że nie spełnił ustawowego warunku, o którym mowa w art. 57 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 58, art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Sąd Najwyższy podkreślił, że celem postępowania przed lekarzem orzecznikiem jest nie tylko ustalenie stopnia niezdolności do pracy, czy czasu trwania niezdolności, ale również daty jej powstania. Jeżeli zatem lekarz orzecznik dokonuje tych ustaleń - co znajduje swoje odzwierciedlenie w treści wydawanego przez niego orzeczenia - to również w interesie wnioskodawcy leży, aby były one zgodne z faktami. Rozpatrywanie przedstawionego zagadnienia w kontekście kryterium "korzystności" decyzji wydawanej w następstwie orzeczenia lekarskiego nie jest prawidłowe, gdyż ustalanie daty powstania niezdolności do pracy nawiązywałoby do przesłanek ocennych, a nie faktycznych. Data wskazana w orzeczeniu okaże się "korzystna", jeśli pozwoli na ustalenie prawa do świadczenia, ale może być także "niekorzystna", jeśli nie będzie możliwe spełnienie przesłanki, od której zależy nabycie uprawnień rentowych. W tej sytuacji istotą omawianego postępowania jest ustalenie faktów związanych z potocznie rozumianą niezdolnością do pracy. Jeśli więc wnioskodawca, wobec którego wydano orzeczenie lekarskie, nie wnosi sprzeciwu, mimo że data powstania niezdolności nie odpowiada rzeczywistej dacie jej powstania, to nie sposób przyjąć, iż dopuszczalne jest jej kwestionowanie dopiero w późniejszym postępowaniu odwoławczym przed sądem. Niewniesienie sprzeciwu od orzeczenia lekarza orzecznika oznacza bowiem, że wnioskodawca zgadza się, iż wszystkie stwierdzenia w nim zawarte są prawdziwe. Tym samym proces ustalania okoliczności faktycznych, mających znaczenie dla nabycia prawa do renty, zostaje zakończony. Odrzucenie odwołania jest zatem uzasadnione i konieczne, jeśli sprawa dotyczy świadczenia z ubezpieczeń społecznych, do którego prawo zależy od stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, a podstawą wydania decyzji jest orzeczenie lekarza orzecznika ZUS, gdy odwołujący się nie wniósł sprzeciwu od orzeczenia lekarza orzecznika do komisji lekarskiej ZUS oraz gdy odwołanie jest oparte wyłącznie na zarzutach dotyczących tego orzeczenia (por. uchwała SN z dnia 15 marca 2006 r., II UZP 17/05, OSNPUSiSP 2006, nr 15-16, poz. 245; zob. także wyrok SN z dnia 21 maja 2010 r., I UK 23/10, LEX nr 604207).

Wobec braku wniesienia przez ubezpieczonego w ustawowym terminie sprzeciwu od orzeczenia lekarza orzecznika do komisji lekarskiej ZUS, uznać należało, że zachodzą podstawy do odrzucenia odwołania w trybie art.477 ⁹ §3 ¹ zd. 1 k.p.c. Brak wniesienia skutecznie sprzeciwu od orzeczenia lekarza orzecznika zamyka drogę do dochodzenia swoich praw przed Sądem, gdyż w pierwszej kolejności musi zostać wyczerpany dwuinstancyjny tryb ustalania okoliczności związanych z niezdolnością do pracy w ramach postępowania przed organem rentowym. Warunkiem dla merytorycznej oceny odwołania od decyzji organu rentowego jest najpierw wyczerpanie przez ubezpieczonego istniejącej drogi odwoławczej od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS. Wskazać przy tym należy, że ubezpieczony został prawidłowo pouczony o sposobie i terminie wniesienia sprzeciwu do komisji lekarskiej ZUS, a także o skutkach braku złożenia takiego sprzeciwu. Orzeczenie lekarza orzecznika nie rozstrzyga o prawie do świadczenia, ale stwierdza fakty istotne dla ustalania, czy osoba zainteresowana spełnia przesłanki do uzyskania świadczenia. Dlatego orzeczenie to, osoba ubezpieczona powinna oceniać w świetle stwierdzonych w nim okoliczności, w tym również daty powstania niezdolności do pracy, a w przypadku, gdy nie zgadza się z tymi ustaleniami, czy też nie zgadzają się one z rzeczywistością, wnieść sprzeciw do komisji lekarskiej ZUS. Ubezpieczony nie skorzystał z możliwości złożenia sprzeciwu do komisji lekarskiej Zakładu, zaś zarzuty dotyczące ustaleń co do daty powstania niezdolności do pracy zgłosił dopiero na etapie odwołania od decyzji organu rentowego.

Na marginesie należy wskazać, że zgodnie z art. 14 ust. 2c ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS Zakład Ubezpieczeń Społecznych na wniosek osoby zainteresowanej, może przywrócić termin na wniesienie sprzeciwu, w tym w szczególności w razie odrzucenia przez sąd odwołania od decyzji w przypadku określonym w art. 477 ⁹ § 3 ¹ kpc. Ubezpieczony może zatem rozważyć możliwość wystąpienia do organu rentowego z wnioskiem o przywrócenie mu terminu do złożenia sprzeciwu od orzeczenia lekarza orzecznika, podając przyczyny, które uniemożliwiły mu złożenie tego środka odwoławczego w terminie. Wniosek o przywrócenie terminu składa się do organu rentowego wraz ze sprzeciwem.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art.477 ⁹ § 3 ¹ zd. 1 kpc, Sąd odrzucił odwołanie.