Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 października 2015r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 października 2015r. w S.

odwołania B. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 20 listopada 2014 r. Nr (...) - (...)

w sprawie B. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o wysokość emerytury

zobowiązuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. do wydania w terminie 30 dni od uprawomocnienia się niniejszego wyroku decyzji w przedmiocie wniosku B. R. z dnia 21 października 2014 roku o przeliczenie emerytury w związku z podleganiem ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu po przejściu na emeryturę.

Sygn. akt: IV U 22/15 UZASADNIENIE

Decyzją z 20 listopada 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie §4 ust.6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 11 października 2010r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe odmówił wszczęcia postępowania w sprawie z wniosku B. R. z 21 października 2014r. o przeliczenie emerytury po 36 miesiącach od przejścia na świadczenie. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że zgodnie z w/w przepisem rozporządzenia jeżeli zainteresowany nie usunął braków wniosku, mimo pouczenia, organ rentowy wydaje decyzję o odmowie wszczęcia postępowania. W piśmie z 30 października 2014r. ubezpieczona została wezwana do zgłoszenia formalnego wniosku oraz sprecyzowania o jakie świadczenie chce się ubiegać, ale do dnia 20 listopada 2014r. nie dostarczyła formalnego wniosku. Dlatego organ rentowy odmówił wszczęcia postępowania w sprawie z jej prośby z 21 października 2014r.

Odwołanie od w/w decyzji złożyła B. R. wnosząc o jej zmianę i przeliczenie emerytury. Podniosła, że w jej ocenie emerytura jest naliczona nieprawidłowo. W decyzji z 17 lutego 2009r. organ rentowy uwzględnił 29 lat okresów składkowych, natomiast w decyzji z 8 kwietnia 2009r. uwzględnione okresy składkowe wyniosły 24 lata i 8 miesięcy, a 5 lat zostało uwzględnione jako okresy nieskładkowe, co jest nieprawidłowe, gdyż za ten okres były odprowadzane składki. Nadto wskazała, że w 2009r. przeszła na swoją emeryturę, ale dalej pracowała i po 3 latach ZUS powinien ponownie przeliczyć jej emeryturę (odwołanie wraz z załącznikami k.1-3).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i argumentację zawarte w zaskarżonej decyzji. Co do ilości przyjętych okresów składkowych i nieskładkowych organ podniósł, że początkowo okresy te zostały ustalone nieprawidłowo, gdyż za okres składkowy przyjęto okres przebywania ubezpieczonej na urlopie wychowawczym z tytułu opieki nad chorym synem M.. Dopiero po przedłożeniu zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu okres ten został skorygowany i w oparciu o art.7 pkt 5 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych uznany za okres nieskładkowy. W odniesieniu do wniosku ubezpieczonej o przeliczenie emerytury po 30 miesiącach pracy wskazano, że ubezpieczona urodziła się po 31 grudnia 1948r. i po ukończeniu wieku emerytalnego 60 lat nabyła prawo do emerytury w oparciu o art.24 ustawy emerytalnej. Brak jest zatem podstaw do ponownego ustalenia emerytury w myśl art.54 ust.4 ustawy emerytalnej (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.4-6).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczona B. R. (urodzona w dniu (...)) od 10 września 1991r. uprawniona była do emerytury z tytułu opieki nad synem M. urodzonym w dniu (...) (decyzja o przyznaniu emerytury o symbolu (...) z 1 października 1991r. k.16 akt emerytalnych za wnioskiem z 31 lipca 1991r.). Decyzją z 17 lutego 2009r., na wniosek ubezpieczonej związany ze zmianą stażu pracy, organ rentowy przeliczył od 1 lutego 2009r. powyższą emeryturę, przy czym do ustalenia wysokości świadczenia przyjął 29 lat okresów składkowych (wniosek ubezpieczonej z 5 lutego 2009r. o przeliczenie emerytury i decyzja 17 lutego 2009r. k.239 i 245 w/w akt emerytalnych).

W dniu 17 marca 2009r. ubezpieczona wystąpiła do organu rentowego z nowym wnioskiem o emeryturę. Po rozpoznaniu tego wniosku, decyzją z 8 kwietnia 2009r. organ rentowy, działając na podstawie art.29 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przyznał ubezpieczonej od 1 marca 2009r. emeryturę, przy czym do ustalenia wysokości świadczenia przyjął 24 lata i 8 miesięcy okresów składkowych oraz 5 lat okresów nieskładkowych, jednocześnie do obliczenia wysokości świadczenia przyjął kwotę bazową obowiązującą w dniu nabycia prawa do świadczenia ,tj. w dniu 1 marca 2009r. (decyzja z 8 kwietnia 2009r. o przyznaniu emerytury k.29-30 akt emerytalnych za wnioskiem z 17 marca 2009r.). Różnica w przyjętych okresach składkowych – w porównaniu do w/w decyzji z 17 lutego 2009r. - wynikała ze zweryfikowania danych w oparciu o przedłożone przez ubezpieczoną zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z 30 marca 2007r. wystawione przez (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w W., z którego wynika, że w okresie od 26 lutego 1981r. do 1 lipca 1987r. ubezpieczona przebywała na urlopie wychowawczym (zaświadczenie na druku ZUS Rp-7 z 30 marca 2007r. k.257 akt emerytalnych za wnioskiem z 31 lipca 1991r. - o emeryturę o symbolu (...)).

W dniu 13 marca 2012r. ubezpieczona wystąpiła do organu rentowego z nowym wnioskiem o emeryturę. W wyniku rozpoznania tego wniosku, decyzją z 3 kwietnia 2012r. organ rentowy działając na podstawie art.24 ustawy emerytalnej przyznał ubezpieczonej emeryturę od 6 kwietnia 2012r. ,tj. od osiągnięcia przez nią powszechnego wieku emerytalnego. Wysokość emerytury obliczona została na podstawie art.26 w/w ustawy. Jednocześnie organ rentowy poinformował ubezpieczoną, że emerytura ustalona tą decyzją zostaje zawieszona, gdyż jest świadczeniem mniej korzystnym od emerytury ustalonej na zasadach określonych w art.53 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i wypłacana będzie emerytura ustalona w/w decyzją z 8 kwietnia 2009r (decyzja z 3 kwietnia 2012r. o przyznaniu emerytury k.10 akt emerytalnych za wnioskiem z 13 marca 2012r.). W dniu 21 października 2014r. wpłynął do organu rentowego wniosek ubezpieczonej zatytułowany (...), w którym ubezpieczona wniosła o przeliczenie emerytury w związku z upływem 36 miesięcy od przejścia na swoją emeryturę (wniosek z 21 października 2014r. k.55 w/w akt emerytalnych). W odpowiedzi na powyższe organ rentowy poinformował ubezpieczoną, że zgodnie z §4 ust.1 pkt 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 11 października 2010r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe do ZUS należy zgłosić formalny wniosek (dokładnie sprecyzowany) ze wskazaniem o jaki świadczenie ubezpieczona się ubiega. Nadto organ rentowy wskazał, że udziela ubezpieczonej terminu 14 na złożenie prawidłowego wniosku wraz z nowymi dowodami – pod rygorem odmowy wszczęcia postępowania (pismo z 30 października 2014r. skierowane przez organ rentowy do ubezpieczonej k.56 w/w akt emerytalnych). Ubezpieczona nie złożyła w zakreślonym terminie pisma precyzującego w/w wniosek. Mając to na uwadze zaskarżoną decyzją z 20 listopada 2014r. organ rentowy odmówił wszczęcia postępowania w sprawie z wniosku ubezpieczonej z 21 października 2014r. o przeliczenie świadczenia (decyzja z 20 listopada 2014r. k.57 akt emerytalnych).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie B. R. od decyzji z 20 listopada 2014r. okazało się uzasadnione z tą uwagą, że należało je uznać za odwołanie w związku z niewydaniem decyzji rozstrzygającej wniosek ubezpieczonej z 21 października 2014r. Treść przedmiotowej decyzji wskazuje bowiem, że organ rentowy odmówił wszczęcia postępowania w sprawie przeliczenia emerytury, a zatem nie rozpoznał wniosku ubezpieczonej o przeliczenie świadczenia. W tych okolicznościach w sprawie zaistniała sytuacja niewydania przez organ rentowy decyzji rozstrzygającej wniosek ubezpieczonej z 21 października 2014r., a to nakazywało zastosowanie uregulowania zawartego w art.477 ¹⁴§3 kpc, zgodnie z którym, jeżeli odwołanie wniesiono w związku z niewydaniem decyzji przez organ rentowy, sąd w razie uwzględnienia odwołania zobowiązuje organ rentowy do wydania decyzji w określonym terminie, zawiadamiając o tym organ nadrzędny, lub orzeka co do istoty sprawy.

W przekonaniu Sądu w sprawie nie zachodziły podstawy do odmowy wszczęcia postępowania w trybie §4 ust.6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 11 października 2011r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. Nr 237, poz.1412). Wskazany przepis daje podstawę do wydania decyzji o odmowie wszczęcia postępowania, jeżeli ubezpieczony nie uzupełnił braków pisma – tu wniosku o przeliczenie świadczenia. W niniejszej sprawie ubezpieczony uznał, że wniosek ubezpieczonej z 21 października 2014r. o przeliczenie świadczenia jest mało precyzyjny, a ponadto ubezpieczona nie załączyła do niego żadnych dokumentów. Ze stanowiskiem organu rentowego nie można się zgodzić. Wprawdzie przedmiotowy wniosek z 21 października 2014r. jest dość lakoniczny, niemniej jego treść pozwala ustalić, co jest przedmiotem roszczenia ubezpieczonej. Ubezpieczona wnosi w nim o przeliczenie świadczenia w związku z przepracowaniem ponad 30 miesięcy po przejściu na emeryturę. O tym, że organ rentowy był w stanie „odczytać” wolę ubezpieczonej świadczy treść odpowiedzi na odwołanie (na k.4-6 akt sprawy), w której – w przedostatnim akapicie – pełnomocnik organu rentowego wskazuje na niezasadność tego wniosku. Ponadto w odwołaniu od decyzji ubezpieczona jeszcze raz wnosi o przeliczenie świadczenia wskazując, że wnosi o przeliczenie świadczenia w związku z przepracowaniem 3 lat po przejściu na emeryturę. W tych okolicznościach nie można uznać, aby wniosek ubezpieczonej był dotknięty brakami uniemożliwiającymi jego rozpoznanie. Należy pamiętać, że świadczeniobiorcy w przeważającej mierze nie są prawnikami, a składane przez nich wnioski nie zawsze są sporządzone fachowo. O ile jednak treść wniosku pozwala ustalić roszczenie ubezpieczonego to organ rentowy powinien taki wniosek rozpoznać. Niezależnie od tego podkreślić trzeba, że pismo organu rentowego z 30 października 2014r. skierowane do ubezpieczonej w przedmiocie sprecyzowania wniosku samo w sobie jest niejasne. Organ rentowy poucza w nim ubezpieczoną, że powinna zgłosić formalny wniosek i wskazać o jakiego rodzaju świadczenie się ubiega (pismo organu rentowego k.56 akt emerytalnych za wnioskiem z 13 marca 2012r.). Nie można jednak nie zauważyć, że w piśmie z 21 października 2014r. ubezpieczona nie ubiega się o świadczenie (od lat pobiera emeryturę), ale o przeliczenie emerytury i jej pismo spełnia przesłanki wniosku. Jest zaadresowane do organu rentowego i zawiera określone roszczenie (wniosek ubezpieczonej z 21 października 2014r. k.55 w/w akt emerytalnych).

Mając na uwadze powyższe i uwzględniając odwołanie ubezpieczonej Sąd zobowiązał organ rentowy do wydania w terminie 30 dni, od dnia uprawomocnienia się wyroku, decyzji w przedmiocie wniosku B. R. z 21 października 2014r. o przeliczenie emerytury.

W odniesieniu do roszczenia ubezpieczonej o zaliczenie okresu opieki nad synem M. R. do okresu składkowego, Sąd przekazał ten wniosek organowi rentowemu do rozpoznania (k.20 – minuta 26 nagrania). Roszczenie to nie było bowiem przedmiotem wniosku ubezpieczonej z 21 października 2014r., którego dotyczyła zaskarżona decyzja.