Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 czerwca 2016 roku

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie, Wydział XI Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Mariusz Zawicki

Protokolant: Weronika Szymczuk-Dąbkowska

po rozpoznaniu w dniu 30 czerwca 2016 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w R.

przeciwko S. W. (1)

o zapłatę

oddala powództwo

Sygnatura akt: XI GC 415/16

Uzasadnienie w postępowaniu uproszczonym.

UZASADNIENIE

Powód (...) spółka akcyjna w R. złożył pozew przeciwko S. W. (2) o zapłatę kwoty 2.633,18 złotych z odsetkami od dnia 24 września 2015 roku do dnia zapłaty. W elektronicznym postępowaniu upominawczym, gdzie pozew złożono, powód wskazał, że pozwany zawarł z powodem umowę o świadczenie usług, w oparciu o umowę powód wystawił faktury FV o nr %D. Pozwany nie dokonał zapłaty kwot z faktur, mimo wezwań do zapłaty. Z treści załączników wynika, że pozwany kupował u powoda energię elektryczną, dokument księgowy wystawiono „za energię elektryczną” a płatności należało dokonać za kupioną energię i usługę dystrybucyjną (pozew karta 3).

Postanowieniem z dnia 29 lutego 2016 roku (karta 3v) Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie przekazał sprawę do rozpoznania tutejszemu sądowi.

W piśmie z dnia 29 kwietnia 2016 roku powód zmienił podstawę faktyczną żądania pozwu. Wskazał, że kwota objęta pozwem a dochodzona od pozwanego wynika z tytułu kary umownej za niedotrzymanie warunków umowy, nie zaś jak omyłkowo wskazano za zużytą energię (karta 11). Dalej wyjaśniono, że strony zawarły umowę a jednym z jej warunków była możliwość obciążenia powoda karą mowną w przypadku wypowiedzenia umowy. Dalej doprecyzowano żądanie odsetkowe.

Pozwany w piśmie z dnia 16 czerwca 2016 roku (karta 38) wniósł o oddalenie powództwa w całości. W piśmie wskazano, że pozwany zawarł z powodem kolejną umowę a strony ustaliły, że jej podpisanie skutkować będzie cofnięciem pozwu.

Na rozprawie (karta 55) powód wskazał, że „nie wie za co jest należność objęta pozwem, jak została wyliczona”, wskazał, że nie ma w aktach dokumentów dokumentu rozwiązania umowy a pozwany nigdy nie otrzymał takie oświadczeniu powoda o rozwiązaniu umowy. Pozwany również sam takiej umowy nie rozwiązywał.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) spółka akcyjna w R. zawarł umowę ze S. W. (1) dotyczącą sprzedaży energii elektrycznej w dniu 17 listopada 2014 roku. W regulaminie oferty spółka zawarła postanowienie, że przy rozwiązaniu umowy lub niemożliwości realizacji sprzedaży energii kupujący zapłaci sprzedawcy karę umowną w wysokości „iloczynu szacowanej ilości energii elektrycznej do końca okresu obowiązywania gwarancji ceny oraz stawki jednostkowej w wysokości 100 złotych za MWh.

Dowód:

- umowa, karta 22 – 23;

- oferta i regulamin oferty, karta 28 – 29;

Został wystawiony dokument noty obciążeniowej, gdzie wymienia się dane S. W. (1), oraz kwotę 2.633,18 złotych. (...) spółka akcyjna w R. wzywała S. W. (1) do zapłaty.

Dowód:

- nota, karta 24;

- wezwanie do zapłaty, karta 25 z dowodem doręczenia karta 26;

Sporządzony został dokument, gdzie wskazano, że proces zmiany sprzedawcy energii otrzymał negatywną weryfikację.

Dowód:

- pismo, karta 30;

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się niezasadne.

Stosownie do treści art. 505 ⁴ § 1 k.c. zmiana powództwa jest niedopuszczalna (w postępowaniu uproszczonym). Niniejsza sprawa rozpoznawana była w postępowaniu uproszczonym. Postępowanie przed Sądem Rejonowym Szczecin – Centrum w Szczecinie, stanowi kontynuację postępowania toczącego się przed Sądem Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie.

Wbrew treści przywołanej normy powód zmienił podstawę faktyczną żądania. W treści pozwu zażądał zapłaty kwoty 2.633,18 złotych z odsetkami od dnia 24 września 2015 roku do dnia zapłaty. Powód w pozwie wskazał, że pozwany zawarł z powodem umowę o świadczenie usług, w oparciu o umowę powód wystawił faktury FV o nr %D. Pozwany nie dokonał zapłaty kwot z faktur, mimo wezwań do zapłaty. Z treści załączników wynika, że pozwany kupował u powoda energię elektryczną, dokument księgowy wystawiono „za energię elektryczną” a płatności należało dokonać za kupioną energię i usługę dystrybucyjną (pozew karta 3).

W piśmie złożonym w trybie art. 207 k.p.c. i art. 505 ³⁴ k.p.c. powód wskazał właściwie, że poza wskazaniem danych osobowych pozwanego oraz kwoty objętej pozwem, pozostałe dane (a zatem podstawa faktyczna żądania) wskazana została „omyłkowo”. Powód tym razem wskazał, że żądanie objęte pozwem wynika z kary umownej nie stanowi zaś zapłaty za zużytą energię.

Na rozprawie w dniu 30 czerwca 2016 roku (karta 55) sąd stwierdził ,że zmiana powództwa w postępowaniu uproszczonym jest niedopuszczalna. Pozwany nie złoży zastrzeżeń do protokołu w tym zakresie. Sąd stoi na stanowisku, że w przypadku próby dokonania przez powoda zmiany powództwa polegającego na wystąpieniu z nowym roszczeniem zamiast poprzedniego sąd powinien tę czynność procesową pominąć i rozpoznać pierwotne żądanie. Tak też uczyniono w sprawie przedmiotowej, mając na uwadze, że na istnienie i wysokość kwot ze sprzedaży energii, pozwany nie przedstawił żadnych dowodów, w tym wymienionej w pozwie faktury FV o nr %D. Z uwagi na powyższe, powództwo polegało oddaleniu.

Gdyby przyjąć, że mimo brzemienia przywołanej normy zmiana podstawy faktycznej żądania pozwu jest dopuszczalna, sąd zwraca uwagę, że obciążenie pozwanego karą umowną jawiło się jako niedopuszczalne.

Problem tego typu kar umownych był już przedmiotem orzecznictwa Sądu Najwyższego. W pierwszej olejności przywołać należy uchwałę z dnia 18 lipca 2012 roku w sprawie III CZP 39/13 gdzie zajęto się problemem żądania zapłaty kary umownej na wypadek zwłoki lub opóźnienia przez stronę odstępującą od umowy wzajemnej.

W wyroku z dnia 7 lutego 2007 roku w sprawie III CSK 288/06 Sąd Najwyższy wyraźnie wskazał, że brak jest podstaw do domagania się zasądzenia kary umownej zastrzeżonej na wypadek odstąpienia od umowy, jeżeli podstawę do odstąpienia od umowy stanowiło niewykonanie zobowiązania pieniężnego. W orzeczeniu tym wyjaśniono, że odstąpienie od umowy stanowi realizację uprawnień związanych z określonymi wypadkami niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań z umów wzajemnych (art. 491-493 k.c.) i skuteczne odstąpienie od umowy stanowi w pewnym sensie potwierdzenie, że istotnie miał miejsce przypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez drugą stronę. Zastrzeżenie kary umownej na wypadek odstąpienia od umowy (albo braku możliwości wykonania umowy) można zatem traktować jako formę uproszczenia redakcji warunków umowy, która pozwala na przyjęcie przez strony, że wypadki niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, które uprawniają stronę do odstąpienia od umowy, stanowią jednocześnie podstawę do domagania się zapłaty kary umownej. Ocena skuteczności zastrzeżenia kary umownej na wypadek odstąpienia od umowy nie może być oderwana od oceny, na czym polegało niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania. Skoro więc było to zobowiązanie pieniężne brak jest podstawy dochodzenia kary umownej.

Sąd rejonowy w pełni podziela wyżej przywołane stanowisko, wskazując jednocześnie, że przedmiotowy zapis umowy potraktować należało jako nieważny (art. 58 § 1 k.c.). Zapis ten stanowi obejście prawa ponieważ zastrzeżenie kary umownej co do zasady dotyczyć może wyłącznie zobowiązań niepieniężnych (art. 483 § 1 k.c.).

Z uwagi na powyższe zastrzeżenie kary umownej uznać należy za nieważne.

Na marginesie sąd zauważa, że na podstawie złożonych dokumentów nie sposób ustalić sposobu wyliczenia kary umownej.

Na rozprawie pozwany zakwestionował fakt otrzymania dokumentu wypowiedzenia umowy. Sąd dokonując wykładni tego oświadczenia, doszedł do przekonania, że pozwany nie otrzymał również dokumentu z dnia 1 września 2015 roku (karta 30). Niniejsze wskazuje na wadliwość przyjęcia sposobu obliczenia wysokości kary umownej.

Twierdzenia pisma z dnia 16 czerwca 2016 roku (karta 38) sąd potraktował jako zarzut naruszenia normy art. 5 k.c. i doszedł do przekonania, że w taki właśnie sposób ocenić należy zachowanie pozwanego. Powód nie zaprzeczył, że z pozwanym zawarł kolejną umowę, oraz, że strony ustaliły, że w razie zawarcia kolejnej umowy pozew w sprawie niniejszej wycofa, co miejsca nie miało. Powód nie zaprzeczył twierdzeniom pozwanego, że strony ustaliły w dniu 16 czerwca 2016 roku powyżej wskazane okoliczności. Skoro zatem ustalono, że strony umówiły się, w miesiącu czerwcu 2016 roku, że zawarcie nowej umowy skutkować będzie cofnięciem pozwu, niewykonanie tego ustalenia przez powoda uznać należało za naruszenie normy ar. 5 k.c.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w wyroku.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)