Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 maja 2016r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 31 maja 2016r. w S.

odwołania M. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 17 sierpnia 2015 r. (Nr (...) )

w sprawie M. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury

oddala odwołanie

Sygn. akt IV U 1163/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17.08.2015 r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. działając na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.) oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. nr 8 poz. 43 ze zm.) odmówił ubezpieczonemu M. K. prawa do emerytury w wieku obniżonym. W uzasadnieniu ZUS wskazał, iż ubezpieczony nie udowodnił na dzień 1.01.1999 r. stażu ubezpieczeniowego w wymiarze 25 lat oraz 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy odmówił zaliczenia do stażu ubezpieczeniowego okresu pracy M. K. w gospodarstwie rolnym dziadków od 23.11.1970 r. do 31.08.1973 r., ponieważ w okresie tym ubezpieczony uczęszczał do szkoły ponadpodstawowej i nie mógł pracować stale i w pełnym wymiarze gospodarstwie. Do okresów pracy w warunkach szczególnych organ rentowy nie zaliczył zatrudnienia ubezpieczonego w Hucie (...) od 15.08.1975 r. do 20.04.1994 r. Przyczyną powyższego było nieprzedstawienie stosownego świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Odwołanie od tej decyzji wniósł M. K. domagając się jej zmiany i przyznania mu prawa do emerytury. W jego ocenie, organ rentowy niesłusznie odmówił zaliczenia do staż ubezpieczeniowego pracy w gospodarstwie rolnym dziadków od 23.11.1970 r. do 31.08.1973 r. Ubezpieczony podniósł, iż samo uczęszczanie do szkoły średniej oddalonej o 3 km od jego miejsca zamieszkania nie wyklucza możliwości pracy w gospodarstwie rolnym w wymiarze 4 godzin dziennie. Jak wskazał ubezpieczony, jego dziadkowie posiadali gospodarstwo rolne o powierzchni ok. 16 ha i zajmowali się uprawą roli oraz hodowlą zwierząt. M. K. musiał zaś łączyć naukę z pracą w rolnictwie. Ubezpieczony stwierdził ponadto, iż jego zatrudnienie w Hucie (...) w okresie 15.08.1975 r. do 20.04.1994 r. powinno zostać zakwalifikowane jako praca w warunkach szczególnych. Zdaniem ubezpieczonego, wykonywał on stale i w pełnym wymiarze pracę w szczególnych warunkach w hutnictwie i przemyśle metalowym, gdyż pracując na stanowisku frezera towarzyszyło mu zapylenie i hałas. Do zadań M. K. jako frezera należała m. in. obróbka żeliwa. Dlatego też jego praca związana była z wykańczaniem odlewów żeliwnych w rozumieniu wykazu A działu III poz. 23 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983 r. Ubezpieczony powołał się przy tym na treść aktów resortowych, tj. zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego oraz zarządzenia Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego, w których w działach III pod poz. 23 wskazano na pracę operatora maszyn do obróbki wiórowej odlewów żeliwnych. Ubezpieczony podał, iż w pierwszym z tych aktów wymieniono stanowisko frezera.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, powołując się na argumentację wyrażoną w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Ubezpieczony M. K., ur. (...), w dniu 22.07.2015 r. złożył do pozwanego organu rentowego wniosek o przyznanie emerytury w wieku obniżonym (wniosek k. 1-3 a. e.). Wskazał w nim, iż nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Na podstawie przedłożonych dokumentów, ZUS ustalił, iż M. K. posiada na dzień 1.01.1999 r. staż ubezpieczeniowy w wymiarze 23 lat, 1 miesiąca i 27 dni, w tym 22 lata i 6 miesięcy okresów składkowych. ZUS uznał, iż ubezpieczony nie pracował w warunkach szczególnych. Na tej podstawie, w zaskarżonej decyzji z dnia 17.08.2015 r. organ rentowy odmówił przyznania ubezpieczonemu prawa do emerytury (decyzja k. 27 a. e.).

M. K. ukończył 16.-ty rok życia w dniu 23.11.1970 r. W spornym okresie od 23.11.1970 r. do 31.08.1973 r. dziadkowie ubezpieczonego, tj. F. i B. małżonkowie B. byli posiadaczami gospodarstwa rolnego o powierzchni kilkunastu hektarów położonego w obrębie miejscowości J. gmina Ł., z czego łąki obejmowały powierzchnię ok. 5 ha. M. K. mieszkał i był zameldowany na terenie tego gospodarstwa. W gospodarstwie tym uprawniane były ziemniaki, żyto oraz owies. Dziadkowie ubezpieczonego zajmowali się hodowlą ok. 10-15 sztuk krów oraz ponad 10 sztuk trzody chlewnej. F. i B. małżonkowie B. mieli również 2 konie. Ich gospodarstwo nie było zmechanizowane.

W tym czasie ubezpieczony uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego w Ł., które jest oddalone o ok. 2,5 km od J.. Odległość tę ubezpieczony pokonywał pieszo lub jeżdżąc na rowerze. M. K. zazwyczaj powracał ze szkoły do domu ok. godziny 14.00.

Ubezpieczony codziennie świadczył pracę w gospodarstwie rolnym dziadków w wymiarze ponad 4 godzin dziennie. Rano, przez ok. 2 godziny pomagał przy obrządku, tj. dostarczał zwierzętom wodę. M. K. dbał również o czystość inwentarza, co polegało na wywożeniu zwierzęcych odchodów. W tym czasie dziadek ubezpieczonego zajmował się dojeniem krów. Po południu, ubezpieczony karmił zwierzęta, co polegało na przygotowaniu sieczki oraz dowożeniu siana ze stodoły. Czasami ubezpieczony zajmował się parowaniem ziemniaków. Do zadań M. K. należało również wypędzanie krów na pastwiska, młócenie zboża oraz rąbanie drzewa. Ubezpieczony pracował także przy pracach polowych, takich jak sianokosy, żniwa, bronowanie, orka.

Dziadkowie ubezpieczonego mieli w spornym okresie ponad 60 lat. Ojciec ubezpieczonego pracował zawodowo poza rolnictwem, zaś matka zajmowała się domem. M. K. ma czworo rodzeństwa. Dwójka z nich była już wówczas zamężna lub żonata i nie mieszkała w rodzinnym domu ubezpieczonego. Młodszy brat ubezpieczonego w spornym okresie mieszkał w internacie w W., gdzie pobierał wówczas naukę.

W okresie od 15.08.1975 r. do 20.04.1994 r. ubezpieczony był zatrudniony w pełnym wymiarze na stanowisku frezera w Hucie (...) w D. (obecnie (...) S. A. w D.). Początkowo, od 15.08.1975 r. do 15.11.1975 r. ubezpieczony odbywał staż przy na stanowisku frezera Ośrodku Szkolenia Zawodowego Huta (...) przy Fabryce (...) w P. k. Z.. Następnie, ubezpieczony został zatrudniony w wydziale M.-Konstrukcyjnym W-32 na stanowisku frezera. W treści niektórych z angaży stanowisko M. K. określano jako frezer uniwersalny. Do obowiązków ubezpieczonego jako frezera należała obróbka elementów ze staliwa, żeliwa oraz metali kolorowych. Ubezpieczony miał za zadanie ustawić odpowiednio maszynę tj. frezarkę oraz otrzymywany detal i obrobić go zgodnie ze schematem i rysunkiem. Podczas tej pracy ubezpieczony miał styczność zarówno z materiałami stalowymi jak i nie stalowymi.

Na tym samym wydziale, na którym pracował ubezpieczony, zatrudnieni byli również szlifierze. Szlifierze, w przeciwieństwie do frezerów, otrzymywali świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych. (zeznania ubezpieczonego k. 13v-14 oraz k. 25v, zeznania świadków L. O. k. 14v, Z. P. k. 14v, A. J. k. 14 oraz H. S., zaświadczenie Starosty (...) z dnia 26.06.2015 r. k. 18 a. e., zaświadczenie o zameldowaniu na pobyt stały wydane przez Urząd Miejski w Ł. z dnia 17.06.2015 r. k. 19 a. e., dokumenty znajdujące się w aktach osobowych ubezpieczonego, w tym świadectwo pracy k. C2, zaświadczenie o ukończeniu stażu k. B3, angaże znajdujące się w części B akt osobowych).

Odwołanie ubezpieczonego jest niezasadne i dlatego podlega oddaleniu.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala na przyjęcie, iż okres pracy ubezpieczonego w gospodarstwie rolnym dziadków od 23.11.1970 r. do 31.08.1973 r. powinien zostać doliczony do ogólnego stażu pracy jako okres składkowy na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, tj. jako przypadający przed dniem 1.01.1983 r. okres pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia. Z wiarygodnych zeznań ubezpieczonego oraz mieszkających wówczas w J. świadków L. O. i Z. P. wynika, iż w spornym okresie M. K. pracował w gospodarstwie rolnym dziadków, gdzie pomagał przy obrządku zwierząt oraz przy wykonywaniu prac polowych jak sianokosy, żniwa czy orka. Zeznania te są logiczne. W ocenie Sądu prawidłowym jest przyjęcie, iż ubezpieczony codziennie świadczył pracę w gospodarstwie rolnym w wymiarze przekraczającym 4 godziny. Na uwagę zasługuje niewielka odległość, tj. ok. 2,5 km, dzieląca dom ubezpieczonego od Ł., w którym znajdowało się liceum. Za wiarygodne więc należy uznać zapewnienie ubezpieczonego, iż do domu ze szkoły powracał ok. godziny 14.00. Podkreślić należy, iż gospodarstwo rolne dziadków ubezpieczonego zajmowało stosunkowo dużą powierzchnię tj. kilkanaście hektarów i nie było zmechanizowane. W gospodarstwie tym hodowano również dużą ilość inwentarza, tj. po kilkanaście sztuk bydła i trzody chlewnej. Mając na uwadze powyższe okoliczności, uznać należy, iż w gospodarstwie rolnym (...) małżonków B. istniało zapotrzebowanie na pracę. Ponadto, należy pamiętać, iż dziadkowie ubezpieczonego mieli wówczas powyżej 60 lat. Z powyższego należy wysnuć, iż potrzebowali pomocy w utrzymaniu tak dużego gospodarstwa. Z kolei ojciec M. K. pracował zawodowo poza rolnictwem. Tym samym praca ubezpieczonego powinna zostać uznana za stałą i mającą istotny wkład w prowadzenie rodzinnego gospodarstwa rolnego.

W tej sytuacji przyjąć należy, iż M. K. legitymuje się na dzień 1.01.1999 r. 25-letnim stażem ubezpieczeniowym.

M. K. nie spełnia jednak warunku 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Za pracę w tych warunkach nie może zostać uznane zatrudnienie od 15.08.1975 r. do 20.04.1994 r. na stanowisku frezera w Hucie (...) (obecnie (...) S. A. w D.). Stanowisko frezera nie zostało ujęte w wykazie A dziale III tj. prace w hutnictwie i przemyśle metalowym, który to wykaz stanowi załącznik do cyt. wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. W § 4 ust. 1 przywołanego aktu prawnego stanowczo uregulowano, iż uprawnionymi do nabycia emerytury w wieku obniżonym są wyłącznie osoby wykonujące prace w szczególnych warunkach, które zostały wymienione w wykazie A. Podkreślić należy, iż zarówno Huta (...) jak i jej następca prawny, (...) S. A. w D., odmawiała wydania ubezpieczonemu świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych. W trakcie niniejszego postępowania drugi z przywołanych podmiotów wyraźnie stwierdził, iż pracownikom zatrudnionym w Wydziale M.-Konstrukcyjnym na stanowisku frezera oraz frezera uniwersalnego nie jest wydawane świadectwo pracy w warunkach szczególnych, gdyż stanowiska te nie zostały ujęte w wykazach prac zaliczanych do warunków szczególnych lub w szczególnym charakterze (pismo z dnia 26.04.2016 r. k. 19 akt sprawy). Jednocześnie wskazać należy, iż Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka H. S. w zakresie, w jakim stwierdził on, że ubezpieczony zajmował się wybijaniem i oczyszczaniem odlewów. Praca ta należy bowiem do innej kategorii zatrudnienia. Z zeznań świadka A. J. wyraźnie wynika, iż ubezpieczony wykonywał czynności należące do frezera. Świadek ten pracował jako szlifierz na tym samym wydziale i w podobnym czasie co ubezpieczony. Na taki charakter zatrudnienia wskazuje również treść angaży znajdujących się w aktach osobowych. Tym samym zatrudnienia ubezpieczonego nie można zakwalifikować jako pracy przy wybijaniu, oczyszczaniu i wykańczaniu odlewów, czyli pracy wymienionej pod poz. 23, w dziale III w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. Na marginesie jedynie dodać należy, iż sam świadek H. S. przyznał, iż frezerzy zajmowali się obróbką zarówno materiałów stalowych jak i nie stalowych. Jak wskazał zaś Sąd Apelacyjny w Rzeszowie w uzasadnieniu do wyroku z dnia 3.09.2015 r. III AUa 378/15, praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r.

Stąd też nie został przez M. K. spełniony niezbędny warunek uzyskania emerytury w wieku obniżonym, który został wyrażony w § 4 ust. 1 pkt 3 powołanego wyżej rozporządzenia. Tym samym ubezpieczony nie spełnił wymogu wymienionego w art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy z mocy art. 477 ¹⁴ § 1 kpc oddalił odwołanie ubezpieczonego.