Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

02 lutego 2016 roku

Sąd Okręgowy we Wrocławiu I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Dominika Romanowska

Protokolant: Anna Gniwek

po rozpoznaniu na rozprawie 19 stycznia 2016 roku we Wrocławiu

sprawy z powództwa Gminy W.

przeciwko A. W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej A. W. na rzecz strony powodowej Gminy W. kwotę 32.368,77 zł ( trzydzieści dwa tysiące trzysta sześćdziesiąt osiem złotych siedemdziesiąt siedem groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 27.745,94 zł od 01 listopada 2014 r. do dnia zapłaty i od kwoty 4.622,83 zł od 18 marca 2015 r. do dnia zapłaty;

II.  oddala dalej idące powództwo;

III.  zasądza od strony powodowej Gminy W. na rzecz pozwanej A. W. kwotę 1.405,86 zł tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej pozwanej z urzędu;

IV.  przyznaje od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego we Wrocławiu na rzecz adwokata L. S. kwotę 3.022,14 zł tytułem nieopłaconych kosztów pomocy prawnej udzielonej pozwanej z urzędu.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 23 lutego 2015 r. strona powodowa Gmina W. – Zarząd Zasobu Komunalnego wniosła o zasądzenie od pozwanej A. W. kwoty 157.558,31 zł wraz z odsetkami w ustawowej wysokości liczonymi od kwoty 91.588,30 zł od dnia 1 listopada 2014 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 157.558,31 zł od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty, a także o zasądzenie od pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych prawem. W uzasadnieniu swojego żądania powodowa gmina podała, że pozwana zajmowała bez tytułu prawnego lokal mieszkalny położony we W. przy ul. (...). W związku z tym strona powodowa dokonywała naliczeń odszkodowania należnego za bezumowne korzystanie z lokalu w wysokości zgodnej z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa miejscowego oraz opłatami niezależnymi od właściciela – z płatnością tychże należności na dzień 10-go każdego miesiąca z góry. Pozwana nie wywiązywała się jednak ze swojego zobowiązania i nie uregulowała zadłużenia, które na dzień 31 października 2014 r. łącznie z odsetkami wynosiło 157.558,31 zł. Strona powodowa dokonała naliczenia odsetek za czas opóźnienia w zapłacie na dzień 31 października 2014 r. i wnosi o zasądzenie odsetek również od zaległych odsetek od chwili wytoczenia o nie powództwa (tj. od dnia wniesienia pozwu).

W odpowiedzi na pozew z dnia 3 lipca 2015 r. (k. 18) oraz dalszym piśmie przygotowawczym sporządzonym przez pełnomocnika ustanowionego dla pozwanej z urzędu (k. 41) pozwana A. W. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania. Pozwana podniosła zarzut przedawnienia wszystkich należności dochodzonych od niej, a wymagalnych wcześniej niż 3 lata przed wniesieniem pozwu, tj. przed kwietniem 2012 r. Wskazała, że strona powoda nie wykazała również należności w nieprzedawnionym zakresie, zarówno co do zasady, jak i co do wysokości. Nadto zarzuciła, iż wypowiedzenie umowy najmu z dnia 14 października 2011 r. nie było skuteczne ze względu na niespełnienie wymogów z ustawy o ochronie praw lokatorów.

W piśmie z dnia 18 stycznia 2016 r. (k. 51) strona powodowa cofnęła powództwo o kwotę 125.189,54 zł bez zrzeczenia się roszczenia, wnosząc o zasądzenie kwoty 32.368,77 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 27.745,94 zł od dnia 1 listopada 2012 r. do dnia poprzedzającego dzień wytoczenia powództwa oraz od kwoty 32.368,77 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty.

Na rozprawie w dniu 19 stycznia 2016 r. (k. 55) powódka – reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika – oświadczyła, że nie wyraża zgody na cofnięcie powództwa bez zrzeczenia się roszczenia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Na podstawie umowy z dnia 17 sierpnia 1996 r. pozwana A. W. stała się najemcą lokalu mieszkaniowego położonego we W. przy ul (...), należącego do zasobu mieszkaniowego Gminy W..

Dowód:

- umowa najmu z dnia 17 sierpnia 1996 r., k. 64 akt lokalowych dołączonych do akt sprawy

Pismem z dnia 16 marca 2011 r. powodowa Gmina wezwała pozwaną A. W. do zapłaty zaległej kwoty 55.291,52 zł tytułem korzystania z lokalu przy ul (...) we W. w terminie miesiąca. Strona powodowa wskazała, że w przypadku niezastosowania się do wezwania zamierza wypowiedzieć pozwanej stosunek najmu w trybie art. 11 ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie praw lokatorów.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty z dnia 16 marca 2011 r., akta lokalowe (...)

Z kolei pismem z dnia 14 października 2011 r. strona powodowa złożyła pozwanej oświadczenie o wypowiedzeniu umowy najmu lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (...) ze skutkiem na dzień 31 grudnia 2011 r. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano zwłokę z zapłatą czynszu i innych opłat za używanie lokalu mieszkalnego, która przekroczyła trzy pełne okresy płatności.

Dowód:

- wypowiedzenie z dnia 14 października 2011 r., akta lokalowe (...)

Zadłużenie pozwanej z tytułu korzystania z lokalu przy ul. (...) w okresie od kwietnia 2012 r. do końca października 2014 r. wynosi kwotę 32.368,77 zł na co składa się kwota należności głównej w wysokości 27.745,94 zł oraz skapitalizowane odsetki ustawowe od tej kwoty w wysokości 4.622,83 zł. Pozwana była informowana zarówno o wysokości należności z tytułu bezumownego korzystania z lokalu jak i z tytułu dostawy mediów, a także o terminie płatności – 10 dnia każdego miesiąca.

Dowód:

- wyliczenie należności za korzystanie z lokalu przy ul. (...), k. 53 – 54

- zawiadomienie o zmianie wysokości czynszu/odszkodowania za zajmowania lokalu bez tytułu prawnego z 10 maja 2011 r., akta lokalowe (...)

- zawiadomienie o wysokości opłat z dnia 3 stycznia 2012 r., akta lokalowe (...)

- zawiadomienie o zmianie czynszu/odszkodowania za zajmowanie lokalu bez tytułu prawnego z 2 maja 2012 r., akta lokalowe (...)

- zawiadomienie o rozliczeniu kosztów dostawy wody i odprowadzenia ścieków z 1 października 2012 r., akta lokalowe (...)

- zawiadomienie o rozliczeniu kosztów centralnego ogrzewania z 1 października 2012 r., akta lokalowe (...)

- zawiadomienie o zmianie opłat niezależnych od wynajmującego z 18 stycznia 2013 r., akta lokalowe (...)

- zawiadomienie o zmianie opłat niezależnych od wynajmującego z 17 czerwca 2013 r., akta lokalowe (...)

- zawiadomienie o zmianie opłat niezależnych od wynajmującego z 7 października 2013 r., akta lokalowe (...)

- zawiadomienie o wysokości opłat z 21 listopada 2013 r., akta lokalowe (...)

Pismem z dnia 30 grudnia 2014 r. strona powodowa wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 92.207,22 zł zaległych należności za korzystanie z lokalu mieszkalnego przy ul. (...) wraz z należnymi ustawowymi odsetkami naliczonymi od dnia wymagalności do dnia zapłaty.

Dowód:

- przedsądowe wezwanie do zapłaty z 30 grudnia 2014 r., k. 7

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Stan faktyczny Sąd ustalił w niniejszej sprawie w oparciu o przedstawione przez stronę powodową dokumenty oraz dalszą dokumentację znajdującą się w aktach lokalowych mieszkania przy ul. (...), w tym w szczególności o umowę najmu z dnia 17 sierpnia 1998 r., wezwanie do zapłaty z dnia 16 marca 2011 r., wypowiedzenie z dnia 14 października 2011 r. oraz zawiadomienia o zmianie wysokości opłat za korzystanie z lokalu i sporządzone przez stronę powodową zestawienie zaległych należności. W ocenie Sądu ze wskazanych dokumentów wynika w pierwszej kolejności, że umowa najmu wiążąca powodową gminę z pozwaną A. W. została skutecznie wypowiedziana. Dochowane zostały wszelkie wymogi formalne, o których mowa w art. 11 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. 2001, nr 71, poz. 733 ze zm.). W szczególności pozwanej pisemnie podano dopuszczalną ustawowo przyczynę wypowiedzenia (zwłoka z zapłatą czynszu lub innych opłat za używanie lokalu co najmniej za trzy pełne okresy płatności), która odpowiadała rzeczywistości, gdyż powódka w istocie zalegała z zapłatą czynszu i za to okres znaczenie przekraczający trzy pełne okresy płatności. Nadto przed wypowiedzeniem umowy powódkę uprzedzono o zamiarze wypowiedzenia i wyznaczono jej dodatkowy termin miesięczny na spełnienie świadczenia.

W konsekwencji strona powodowa w istocie od daty wskazanej w wypowiedzeniu mogła domagać się zapłaty opłat związanych z użytkowaniem przez pozwaną lokalu bez tytułu prawnego. Zgodnie z dyspozycją art. 18 ust. 1 i 2 zd. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. 2001, nr 71, poz. 733 ze zm.) osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie a odszkodowanie to odpowiada wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. W okolicznościach niniejszej sprawy strona powodowa wzywała pozwaną do regulowania należności za korzystanie z lokalu w wysokości od 800 do 900 zł w okresie ostatnich 3 lat objętych powództwem, na co składała się opłata za używanie lokalu oraz dalsze opłaty za media. W ocenie sądu kwoty te odpowiadają wysokości czynszu, który jako właściciel gmina mogłaby otrzymać z tytułu najmu tego lokalu, a zatem nie było potrzeby odwoływania się do wiadomości specjalnych i przeprowadzania dowodu z opinii biegłego sądowego. Niezależnie od tego wskazać należy, iż dokumentacji zaoferowanej przez stronę powodową (wezwania do zapłaty w aktach lokalowych) wynika, iż wysokość wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z lokalu nie odbiegała od wysokości czynszu jaki pozwana była zobowiązana płacić na podstawie umowy najmu – w okresie jej obowiązywania.

W ocenie Sądu powódka zasadnie podniosła zarzut przedawnienia roszczeń za używanie lokalu dotyczących okresu przed kwietniem 2012 roku, a zatem okresu sprzed 3 lat przed wytoczeniem powództwa w niniejszej sprawie. Wyjaśnić należy ze zgodnie z art. 118 k.c. dla roszczeń o świadczenia okresowe termin przedawnienia wynosi 3 lata. W okolicznościach niniejszej sprawy po podniesieniu przez pozwaną zarzutu przedawnienia strona powodowa ograniczyła powództwo do należności za okres od kwietnia 2012 r. do końca października 2014 r., nie zrzekając się jednak roszczeń za wcześniejszy okres czasu. Jednakże pełnomocnik pozwanej nie wyraził zgody na częściowe cofnięcie powództwa bez zrzeczenie się roszczenia dokonane już po rozpoczęciu rozprawy, co uniemożliwiło Sądowi umorzenie postępowania w zakresie przedawnionych należności (art. 203 k.p.c.). Tym niemniej wobec zasadności zarzutu przedawnienia powództwo dotyczące okresu czasu do kwietnia 2012 r. musiało podlegać oddaleniu.

Natomiast za niezasadne Sąd uznał dalsze zarzuty pozwanej dotyczące niewykazania przez stronę powodową wysokości przysługującej wobec pozwanej należności. W szczególności strona powodowa załączyła wyliczenie należności za korzystanie z lokalu przy ul. (...) (k. 53 – 54) oraz umowę najmu i skierowane do pozwanej zawiadomienia o zmianach wysokości opłaty za korzystanie z lokalu czy kosztów związanych z dostarczaniem mediów. Sąd miał na uwadze, że z załączonych zawiadomień nie wynika w sposób precyzyjny wysokość należności za wszystkie miesiące objęte zestawieniem przygotowanym przez stronę powodową (k. 53 – 54). Tym niemniej z zaoferowanej dokumentacji wynika, że opłaty te w okresie od kwietnia 2012 r. do końca października 2014 r. kształtowały się na poziomie od 800 do 900 zł. Natomiast pozwana nie podnosiła żadnych konkretnych zarzutów co do wysokości należnych opłat, jak również nie twierdziła, że spłacała obciążające ją zadłużenie, ograniczając się do ogólnego negowania zasadności roszczenia i jego wysokości. W tym stanie rzeczy Sąd uznał, że strona powodowa w wystarczającym stopniu udowodniła wysokość przysługującej jej wierzytelności (art. 6 k.c. w zw. z art. 232 zd. 1 k.p.c.).

Niezasadne okazały się również zarzuty pozwanej co do wysokości odsetek dochodzonych przez stronę powodową od naliczanej comiesięcznie należności głównej za bezumowne korzystanie z lokalu. W istocie strona powodowa w pierwszym z przedstawionych wyliczeń (k. 5) domagała się odsetek również od przedawnionych roszczeń, jednakże po podniesieniu zarzutu przedawnienia strona powodowa przedstawiła nowe wyliczenie, obejmujące jedynie odsetki od należności nieprzedawnionych (k. 53 – 54), a wysokość tych odsetek w istocie odpowiada zadłużeniu pozwanej. Nie budzi przy tym wątpliwości Sądu, że strona pozwana mogła naliczać odsetki od poszczególnych należności miesięcznych, skoro mają one charakter należności okresowych, co wynika z treści cytowanego art. 18 ustawy o ochronie praw lokatorów (na marginesie okoliczność ta stanowiła przecież podstawę do uwzględnienia zarzutu częściowego przedawnienia roszczenia) a termin płatności – z informacji o wysokości należności, kierowanych do pozwanej.

Z kolei naliczanie odsetek od należności głównej i kwoty skapitalizowanych odsetek od daty wytoczenia powództwa znajduje podstawę w art. 482 § 1 k.p.c., zgodnie z którym od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek od dłużnej sumy. W okolicznościach niniejszej sprawy strona powodowa zasadnie zatem domagała się odsetek od należności głównej (27.745,94 zł) i odsetek od tej kwoty (4.622,83 zł). Dlatego też Sąd w punkcie pierwszym wyroku zasądził od pozwanej kwotę 32.368,77 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 27.745,94 zł od dnia 1 listopada 2014 r. – to jest od daty, w której strona powodowa przestała naliczać należności za korzystanie z lokalu – do dnia zapłaty oraz odsetkami od kwoty 4.622,83 zł skapitalizowanych odsetek na dzień 31 października 2014 r. od dnia 18 marca 2015 r. (dnia wniesienia powództwa) do dnia zapłaty. W punkcie drugim sentencji wyroku oddalono dalej idące powództwo ze względu na podniesienie zarzutu przedawnienia przez pozwaną, o czym była już mowa.

Orzeczenie o kosztach procesu zawarte w pkt. II sentencji wyroku znajduje podstawę w art. 100 zd. 1 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględniania żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. W okolicznościach niniejszej sprawy strona powodowa wygrała sprawę w ok. 20 % (32.368,77 zł / 157.558,31 zł),a pozwana odpowiednio w ok. 80 %. Powódka poniosła koszty w łącznej wysokości 11.478 zł, na co składa się kwota opłaty od pozwu w wysokości 7.878 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 3.600 zł. Zasądzeniu na rzecz powódki podlegała zatem kwota 2295,60 zł (20 % z 11.478 zł). Natomiast pozwana poniosła jedynie koszty wynagrodzenia pełnomocnika z urzędu w wysokości 4.428 zł (wynagrodzenie powiększone o podatek VAT w wysokości 23 % z uwagi na konieczność zwrotu wynagrodzenia pełnomocnikowi z urzędu powiększonego o stawkę podatku VAT również od strony przeciwnej – tak Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 3 grudnia 2015 r., sygn. akt III CZP 90/15). Po stosunkowym rozdzieleniu tych kosztów strona pozwana obowiązana jest zapłacić na rzec pozwanej kwotę 1.405,86 zł.

Pozostała cześć wynagrodzenia pełnomocnika z urzędu przyznana została od Skarbu Państwa na podstawie na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy prawo o adwokaturze orzeczono jak w pkt. IV sentencji wyroku.