Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 21 listopada 2014 roku A. M. (1) występująca w imieniu małoletniego powoda M. S. (1) lat 10, urodzonego (...) reprezentowanego przez zawodowego pełnomocnika, wniosła o podwyższenie alimentów na rzecz małoletniego powoda od pozwanego M. S. (2) zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 08 kwietnia 2009 roku, sygn. akt VI C 24/09, z kwoty po 700 zł miesięcznie do kwoty po 2.000 zł , wskazując ,że potrzeby powoda wzrosły z kwoty 1.500 do 3.100 zł miesięcznie, wzrosły możliwości majątkowe i zarobkowe pozwanego, nadto ojciec ograniczył kontakty z synem(k. 1-9).

W piśmie z dnia 15 września 2015 roku pozwany M. S. (2) działający przez zawodowego pełnomocnika wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów postępowania wedle norm przepisanych, wskazując z kolei, że jego sytuacja zarobkowa i majątkowa uległa pogorszeniu, zaś polepszeniu sytuacja majątkowa i zarobkowa matki powoda oraz że w spłacie alimentów pomaga mu matka M. S. (3) z która mieszka. (k. 90-92).

Na rozprawie w dniu 15 września 2015 roku Przewodnicząca nakłaniała strony do zawarcia ugody. Do jej zawarcia nie doszło (k. 100).

Strony podtrzymały swoje stanowiska do końca postępowania a pełnomocnik strony powodowej wniósł ponadto o zasądzenie na rzecz powoda kosztów postępowania wedle norm przepisanych (k.106).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni powód M. S. (1) urodził się w dniu (...). Pochodzi ze związku małżeńskiego A. M. (1) (poprzednio S.) i M. S. (2). Rodzice małoletniego są rozwiedzieni na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie VI Wydział Cywilny Rodzinny-Odwoławczy z dnia 08 kwietnia 2009 roku zapadłego w sprawie o sygn. akt VI C 24/09. W orzeczeniu tym Sąd ustalił miejsce zamieszkania małoletniego powoda przy matce oraz określił wysokość alimentów płatnych przez ojca na rzecz syna na kwotę po 700 zł miesięcznie .

Sytuacja stron była wówczas następująca:

Małoletni powód M. S. (1) miał wówczas cztery lata. Mieszkał razem z matką. Był zdrowy i rozwijał się prawidłowo. Chodził do przedszkola , którego koszt wynosił 380 zł miesięcznie.

A. M. (1) (wówczas S.) miała 32 lat, wykształcenie wyższe licencjackie polonistyczne. Mieszkała razem z synem we własnym mieszkaniu o pow. 47 m. kw. spłacała kredyt na mieszkanie. Pozwany nie mieszkał z rodziną od 2008 roku. Rodzice dziecka zawarli umowę małżeńską ustanawiającą między nimi rozdzielność majątkową.

A. M. (1) pracowała w spółce (...) S.A. w W. na stanowisku kierowniczym z miesięcznym wynagrodzeniem w wysokości 4.552,53 zł netto. Ponosiła m.in. następujące miesięczne wydatki: 560 zł czynsz, 550 rata kredytu mieszkaniowego , 60 prąd, 105 zł pakiet multimedialny, telefon 100 zł, przedszkole dziecka 380 zł. W 2008 roku osiągnęła dochód 86.008,97 zł – PIT za 2008r. Pozwany po wyprowadzeniu się opłacał państwowe przedszkole dziecka.

Pozwany M. S. (2) miał 32 lata, wykształcenie średnie technik mechanik. Mieszkał razem z konkubiną. Od 2008 roku był bez stałej pracy – wcześniej pracował w banku jako specjalista ds. zakupów z wynagrodzeniem 4.050 zł brutto. Pracę stracił wskutek redukcji etatów, otrzymał odprawę w wysokości 8 pensji. Zamierzał rozpocząć własną działalność gospodarczą w zakresie zabudowy wnętrz, wykonywania mebli. Z prac dorywczych w tym zakresie zarabiał 1.500-2.000 zł miesięcznie. Pozwany zgodził się w sprawie o rozwód na alimenty w kwocie 700 zł przy żądaniu kwoty 1.000 zł miesięcznie. Matka powoda w sprawie o rozwód nie wskazała ówczesnych całościowych kosztów utrzymania dziecka. Sąd rozwodowy określił alimenty zgodnie ze stanowiskiem pozwanego.

Aktualnie sytuacja stron jest następująca:

A. M. (1) od 2012r. jest w nowym związku małżeńskim z A. M. (2), który pracuje jako kurator zawodowy w sądzie i zarabia 3.500 zł netto, nie ma swoich dzieci, zamieszkał w mieszkaniu żony. Posiada samochód zakupiony przed ślubem marki F. (...).

Małoletni powód M. S. (1) ma obecnie 10 lat. Mieszka razem z matką i jej mężem w mieszkaniu o pow. 47 m.kw. Małoletni jest obecnie uczniem piątej klasy szkoły podstawowej o profilu sportowym. Obliguje to dziecko do udziału w dwóch obozach sportowych rocznie.

Matka ocenia, że nastąpił znaczny wzrost kosztów utrzymania dziecka. W pozwie oceniła, że wynoszą one 3100 zł a w chwili rozwodu wynosiły 1500 zł. Na kwotę obecnych kosztów miesięcznego utrzymania dziecka matka zalicza: 207 zł udziału w czynszu, wyżywienie, kosmetyki i wyposażenie pokoju 550 zł, ubrania 498 zł, pakiet medyczny 63 zł, wkładki ortopedyczne 50zł, wydatki szkolne 238 zł, kieszonkowe i telefon 80 zł, koszt uczestnictwa w zajęciach judo 179 zł. Na kwotę tą składają się także wydatki jednorazowe takie jak: obóz sportowy zimowy 1.300 zł, obóz letni 1.700 zł, wakacje 1.000 zł, zielona szkoła 690 zł, prezenty urodzinowe i świąteczne 400 zł, książki, które to wydatki kosztują łącznie 6.900 zł rocznie, tj. 575 zł miesięcznie. Wskazała, że małoletni nie uczęszcza na basen, który kosztowałby 200 zł miesięcznie oraz na naukę języka angielskiego która kosztowałaby 320 zł miesięcznie (k. 8-9,103).

Na rozprawie w dniu 15 września 2015 roku przedstawicielka ustawowa wskazała, że koszty małoletniego redukuje do kwoty 2.900 zł, lecz koszty w kwocie 520 zł (basen i nauka angielskiego) nie są zaspokajane (k.102). Zamiast judo powód od września 2015r. trenuje piłkę ręczną. Podniosła także, że koszt wkładek ortopedycznych wynosi obecnie 90 zł miesięcznie , gdyż nie są już dostępne tańsze.

Pozwany kwestionował koszty utrzymania dziecka za wyjątkiem obozów sportowych.

A. M. (1) ma obecnie 38 lat. Nadal pracuje u poprzedniego pracodawcy jako kierownik zespołu obsługi należności. W 2014 roku osiągnęła 89.572,69 zł dochodu (PIT-37 k. 63-66). Wynagrodzenie zasadnicze wynosi 6.000 zł brutto miesięcznie (k.62). Zespół któremu przewodniczy uzyskuje premie za wyniki. Premie są przyznawane kwartalnie. W 2014 roku otrzymała trzy premie w wysokości od 47% do 60% miesięcznego wynagrodzenia. W 2015 roku otrzymała jedną premię w wysokości około jednej pensji (k. 101). Użytkuje również telefon służbowy.

Przedstawicielka ustawowa jest współwłaścicielką od 2008r w 1/8 części mieszkania w spadku po ojcu, w którym mieszka jej matka. Swój koszt utrzymania określa na około 2.700 zł miesięcznie. Posiada na lokatach bankowych z otrzymywanych premii 5.000-6.000 zł z przeznaczeniem na obozy syna.

Pozwany M. S. (2) ma 38 lat. Obecnie mieszka razem z matką w jej mieszkaniu o pow. 48 m.kw. Nie posiada majątku.

Wskazał, że utrzymuje się z prac dorywczych przy montażu mebli, z których uzyskuje około 1.500-1.700 zł miesięcznie (k. 91v). Pracuje bez rejestracji na rzecz firmy (...) z P.. Otrzymuje 15 zł na godzinę. Użytkuje do tych celów 10 letni samochód osobowy matki marki A. (...), koszt benzyny to 500 zł miesięcznie. Wozi z sobą skrzynkę ze sprzętem do montażu, czasem jakiej elementy montażowe. Swoje koszty utrzymania ocenił na 1000 zł miesięcznie. W wyuczonym zawodzie mechanika samochodowego nigdy nie pracował, potrafi wykonać proste prace przy samochodzie.

Przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda podniosła, że pozwany prowadzi niezarejestrowaną działalność gospodarczą polegającą na wykonywaniu szaf wnękowych. Na poparcie swojego stanowiska przedłożyła wydruki z portalu społecznościowego z profilu (...) (k. 34-43). Podniosła także, że pozwany wielokrotnie mówił dziecku, że nie może się z nim spotkać, gdyż pracuje (k. 104). Pozwany wyjaśnił, że próbował prowadzić działalność w zakresie budowy szaf, jednak nie udało mu się i jedynie pracuje jako montażysta a wcześniej przy pracach budowlanych.

Pozwany wyrokiem wydanym przez Sąd Rejonowy dla Warszawy M. w W. w sprawie o sygn. akt XIV K 761/13 został skazany na karę pozbawienia wolności w wymiarze sześciu miesięcy w zawieszeniu na półtora roku za uporczywe uchylanie się od płacenia alimentów. Wobec odwołania zawieszenia wykonania kary pozwany przebywał w zakładzie karnym w okresie od 21 stycznia 2015 roku do 21 maja 2015 roku (k. 104). Obecnie ponownie toczy się nowe postępowanie przeciwko pozwanemu o przestępstwo niealimentacji.

Przedstawicielka ustawowa wskazała, że po zatrzymaniu pozwanego zaczęła otrzymywać od komornika zaległe alimenty w różnej wysokości od 800 do 8.900 zł jedna wpłata. Zadłużenie alimentacyjne pozwanego wynosi obecnie jeszcze około 30.000 zł (k.104).

Powód jest jedynym dzieckiem pozwanego. Pozwany dotychczas nie wnosił o obniżenie alimentów na powoda.

Postanowieniem z dnia 07 stycznia 2012 roku wydanym w sprawie V. N. 536/122 Sąd Rejonowy dla Warszawy M. w W. ograniczył władzę rodzicielską M. S. (2) nad małoletnim M. S. (1) do współdecydowania w kwestiach wyboru szkoły i leczenia syna (k. 68).

W sprawie z wniosku A. M. (1) o zmianę kontaktów o sygn. akt V Nsm 844/15 w dniu 19 sierpnia 2015 roku strony zawarły ugodę zmieniającą dotychczasowe uregulowanie kontaktów, gdzie pozwany uzyskał nieco szersze kontakty z synem. W 2015r. pozwany spędził z synem 14 dni w czasie wakacji, kupuje dziecku prezenty na Boże Narodzenie oraz ubrania , które pozostają w domu ojca. Od czasu ugody systematycznie spotyka się z synem.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, w tym w szczególności w oparciu o wyjaśniana przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda (k. 68-69, 101-104), pozwanego (k. 104-106) oraz akt sprawy VI C 24/09

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Zgodnie z art. 133 § 1 i 3 krio: rodzice mają obowiązek świadczeń względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Zakres obowiązku alimentacyjnego zgodnie z art. 135 § 1 i 2 krio zależy z jednej strony od potrzeb osoby uprawnionej z drugiej zaś strony od możliwości zarobkowych i majątkowych osoby zobowiązanej. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Zmiana obowiązku alimentacyjnego, zgodnie z art. 138 krio, możliwa jest w razie zmiany stosunków tzn. wtedy, gdy zmianie ulegają uzasadnione potrzeby uprawnionego albo możliwości zarobkowe zobowiązanego. Zmiana taka musi jednak być istotna.

Przyjmuje się, za uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r.
(III CZP 91/86), że „przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego rozumieć należy potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu - odpowiedni do jego wieku i uzdolnień
- prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego określają zarobki i dochody, jakie uzyskiwałby przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych, nie zaś rzeczywiste zarobki i dochody.”

Granicę obowiązku alimentacyjnego stanowią uzasadnione potrzeby dziecka. Zgodnie z utrwaloną w orzecznictwie zasadą, dzieci mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami i to zarówno wtedy, gdy żyją z nimi wspólnie, jak i wtedy, gdy żyją oddzielnie. Oznacza to, że rodzice powinni zapewnić dziecku warunki materialne odpowiadające tym, w jakich żyją sami. Nie będzie to jednak dotyczyło potrzeb będących przejawem zbytku” (por. Z. Krzemiński, Alimenty i ojcostwo. Komentarz, Oficyna, 2008, wyd. III opubl. Lex).

Dotychczasowa kwota alimentów w wysokości po 700 zł od pozwanego M. S. (2) na rzecz małoletniego powoda M. S. (1) została orzeczona wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 08 kwietnia 2009 roku, sygn. akt VI C 24/09, czyli przeszło sześć lat temu. Tak długi okres od ostatniego orzeczenia nie stanowi samoistnej podstawy do podwyższenia alimentów z kwoty 700 zł do 2.000 zł miesięcznie. W sprawie o rozwód przedstawicielka nie wskazała miesięcznych kosztów utrzymania syna, a sąd orzekł 700 zł alimentów, tyle ile deklarował pozwany.

Nie udowodniono obecnie tak wysokich potrzeb 10.letniego powoda i kwota żądana przekracza możliwości zarobkowe pozwanego. Mając na uwadze m.in. sytuację majątkową rodziców powoda, sąd zweryfikował koszty utrzymania powoda do kwoty 1.700 zł miesięcznie, w tym 207 zł opłaty za czynsz i media (bez zmian w kosztach wskazanych przez przedstawicielkę), 550 zł wyżywienie, kosmetyki, wyposażenie pokoju (bez zmian), szkoła 150 zł, obozy sportowe ( nie kwestionowane przez pozwanego) i wyjazdy 350 zł, ubrania 200 zł, pakiet medyczny 63 zł (bez zmian) wkładki ortopedyczne 70 zł uznając, że wystarczają nie na miesiąc (koszy 90 zł ) a na około półtora miesiąca oraz pozostałe koszty około 200 zł łącznie.

Sytuacja finansowa matki powoda w porównaniu do stanu poprzedniego poprawiła się bowiem jej dochody nieznacznie wzrosły, nadto koszty utrzymania mieszkania są teraz dzielone na trzy osoby a nie na dwie, bowiem mieszka z przedstawicielką jej obecny mąż, który dodatkowo w znaczący sposób wspomaga żonę i uczestniczy w kosztach utrzymania pasierba otrzymując 3.500 zł netto pensji. Zdaniem sądu nie jest uzasadnionym kosztem zapewnienie powodowi wyjazdów na całe wakacje letnie. Skoro powód wyjeżdża na płatny drogi letni i zimowy obóz sportowy, to wystarczy jeszcze jeden wyjazd wakacyjny. Jeśli matka powoda z obecnym mężem jest w stanie pokryć jeszcze inne wyjazdy letnie powoda, to koszty te przekraczają już usprawiedliwione potrzeby dziecka w zakresie wypoczynku. Zawyżone są zatem koszty wskazane w pozwie zakupu ubrań, wydatków szkolnych, nie ma też kosztów zajęć i stroju i zawodów z judo, bo powód na nie już nie uczęszcza, prezenty urodzinowe i świąteczne w kwocie 400 zł miesięcznie nie są też usprawiedliwioną potrzebą.

Przy założeniu, że pozwany będzie płacił obecnie 900 zł alimentów, przedstawicielka 800 zł, to kwota łączna zaspokoi usprawiedliwione potrzeby 10. latka. Sąd pominął wydatki na małoletniego, które nie są realizowane, tj. j. angielski i basen.

Obecną sytuację pozwanego należy uznać za porównywalną do tej z daty ostatniego orzeczenia alimentacyjnego. Pozwany nadal ma wykształcenie średnie, nie posiada żadnego majątku, a tylko długi alimentacyjne. W ocenie Sądu możliwości zarobkowe pozwanego kształtują się na wyższym poziomie niż przez niego deklarowany tj. 1500- 1.700 zł. miesięcznie. Już w czasie trwającej sprawy o rozwód deklarował, że z prac dorywczych jako montażysta mebli zarabia do 2.000 zł. Mimo dużego zapału pozwanego by podjąć działalność gospodarczą w zakresie zabudowy wnętrz, pozwany przez ostatnie lata wykonuje prace montażowe mebli a być może też zabudowę wnętrz bez rejestracji i jedynie można szacować jego dochód. Sąd określa możliwości zarobkowe pozwanego na kwotę co najmniej 2.200 zł miesięcznie.

Podnoszona przez pozwanego okoliczność trudności w znalezieniu stałej pracy z powodu karalności jest bez znaczenia dla tej oceny, gdyż pozwany został skazany za umyślne przestępstwo niealimentacji, a więc własnym postępowaniem doprowadził do tych zdarzeń . O charakterze zaniedbania przesądza okoliczność, że pozwany nie występował do sądu o obniżenie alimentów, lecz po prostu ich nie płacił. Jednocześnie ocenić należy, że możliwości zarobkowe pozwanego nie są tak znaczne jak przedstawiła to strona powodowa tj. 4.000- 5000 zł. Gdyby tak było, to pozwany z pewnością płaciłby dotychczasowa kwotę alimentów i nie musiałby korzystać z pomocy swojej matki w spłacie zadłużeń alimentacyjnych.

Wobec tych ustaleń Sąd uznał za zasadne podwyższenie alimentów do kwoty po 900 zł miesięcznie, poczynając od wniesienia pozwu tj. od 21.11.2014r. , oddalając powództwo w pozostałym zakresie.

Z uwagi na powyższe, na mocy art. 138 krio , 133 § 1 krio w zw. z art. 135 § 1 i 2 krio orzeczono jak w sentencji.

O kosztach Sąd orzekł na mocy art. 98 kpc.

O rygorze natychmiastowej wykonalności Sąd orzekł na podstawie art. 333 § 1 pkt. 1 kpc.