Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 czerwca 2016 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia SO Dorota Stańczyk

Protokolant p.o. protokolanta Dorota Hordziejewska

po rozpoznaniu w dniu 29 czerwca 2016 roku w Lublinie

sprawy R. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania R. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

z dnia 24 sierpnia 2015 roku znak (...)

oddala odwołanie

Sygn. akt VIII U 1636/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 sierpnia 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił R. W. prawa do emerytury. W uzasadnieniu swego stanowiska organ rentowy, powołując się na art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 roku, poz. 748 tekst jednolity ze zm.) w związku z § 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43 ze zm.) wskazał, że wnioskodawca wykazał na dzień 1 stycznia 1999 roku ogólny staż ubezpieczeniowy w wymiarze ponad 25 lat, nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, osiągnął wiek emerytalny 60 lat, jednak nie udowodnił 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Do tego okresu zaliczono jedynie zatrudnienie w wymiarze 9 lat i 9 miesięcy. Nie zaliczono pracy w (...) Zarządzie (...) w L. od 1 grudnia 1988 roku do 30 czerwca 1998 roku z uwagi na określenie w świadectwie pracy z dnia 30 czerwca 1998 roku i w piśmie z dnia 5 lutego 2014 roku, że wnioskodawca pracował na stanowisku ślusarz-spawacz i nie sprecyzowania w jakich okresach na którym stanowisku pracował. Ponadto w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 2 lipca 2015 roku zakład pracy powołał się na zarządzenie Ministra Obrony Narodowej, w którym określono jako pracę w warunkach szczególnych jedynie pracę spawacza elektrycznego i spawacza gazowego, nie wymieniając stanowiska ślusarza (k.18 a.e.).

W dniu 1 października 2015 roku R. W. wniósł odwołanie od powyższej decyzji, domagając się jej zmiany i przyznania mu prawa do emerytury. Wskazał, że w okresie od 1 grudnia 1988 roku do 30 czerwca 1998 roku w (...) (...) Zarządzie (...) w L., stale i pełnym wymiarze czasu pracy, zgodnie z przedstawionym świadectwem wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 2 lipca 2015 roku na stanowisku spawacza elektrycznego i spawacza gazowego, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w szczególnych warunkach (k. 2 -4 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie, argumentując jak w zaskarżonej decyzji. Podniesiono, iż jako praca w szczególnych warunkach został uwzględniony jedynie okres obejmujący zatrudnienie od 1 marca 1979 roku do 30 listopada 1988 roku wynoszący 9 lat i 9 miesięcy (k. 5 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

R. W. urodził się w dniu (...).

W dniu 17 grudnia 2013 roku złożył wniosek o ustalenie prawa do emerytury (k.1-5 a.e). Decyzjami z dnia 3 stycznia 2014 roku i 11 lutego 2014 roku organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury z uwagi na nie legitymowanie się o przynajmniej 15 letnim okresem wykonywania pracy w szczególnych warunkach (k. 9, 15 a.e.). Odwołania wnioskodawcy od tych decyzji zostały oddalone wyrokiem Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 20 sierpnia 2014 roku, wydanym w sprawie VIII U 275/14. Okresu zatrudnienia w Wojskowym (...) Zarządzie (...) w (...) następnie – (...) Zarząd (...)) od 1 grudnia 1988 roku do 30 czerwca 1998 roku na stanowisku ślusarza – spawacza, Sąd nie zaliczył do uprawnień, bowiem postępowanie dowodowe przeprowadzone w sprawie wykazało, iż skarżący nie pracował w szczególnych warunkach jako spawacz, stale i pełnym wymiarze czasu pracy (wyrok wraz z uzasadnieniem, k.39-49 akt sprawy sygn.VIII U 275/ 14).

W dniu 3 lipca 2015 roku R. W. złożył ponownie wniosek o ustalenie prawa do emerytury (k.1-7 t.II a.e). Dołączył do niego m.in. wystawione przez (...) Zarząd (...) w L. świadectwo wykonywania przy w szczególnych warunkach z dnia 2 lipca 2015 roku z którego wynika, iż w (...) (...) Zarządzie (...) w L. od 1 grudnia 1988 roku do 30 czerwca 1998 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym określone w wykazie A Dziale XIV, poz.12 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, na stanowisku spawacz elektryczny i spawacz gazowy, wymienionym w wykazie A Dziale XIV poz. 12 pkt 1i2 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 i 2 do Zarządzenia Ministra Obrony Narodowej NR 48.MON z dnia 12 września 1983 roku (Dz. Rozk MON z 1983 r. poz. 53) w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w jednostkach organizacyjnych resortu obrony narodowej (k. 8 t.II a.e.).

Zaskarżoną decyzją z dnia 24 sierpnia 2015 roku organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury z uwagi na nieudowodnienie wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustalił, że wnioskodawca legitymuje się na dzień 1 stycznia 1999 roku stażem ubezpieczeniowym w wymiarze 27 lat, 2 miesięcy i 26 dni, w tym 27 lat, 2 miesiące i 21 dni okresów składkowych oraz 5 dni okresów nieskładkowych. Do pracy w warunkach szczególnych uwzględniono zatrudnienie od 1 marca 1979r. do 30 listopada 1988r.w (...) Zakładach (...) w L. w wymiarze 9 lat, 9 miesięcy (bezsporne, karta przebiegu zatrudnienia k.14 t.II a.e., decyzja k.18 t. II a.e.).

Po ukończeniu nauki w Zakładzie (...) w L. i zdobyciu zawodu frezera wnioskodawca w okresie od 15 września 1971 roku podjął zatrudnienie w Zakładach (...) w L.. W dniu 20 lutego 1978 roku ukończył kurs podstawowy spawania gazowego, zaś w dniu 7 maja 1976 roku otrzymał dyplom mistrza w zawodzie ślusarza samochodowego silników (akta osobowe k 23 a.s.- życiorys i kwestionariusz osobowy k. 3,8 a.o., kserokopia książki spawacza k. 25-26 a.s. VIII U 275/14, k. 23 a.s -akta osobowe książka spawacza k.4 a.o. , dyplom k 5 a.o.).

W dniu 1 grudnia 1988 roku wnioskodawca został zatrudniony w (...) (...) Zarządzie (...) w L. na czas nieokreślony, na stanowisku ślusarza-spawacza (akta osobowe k 23 a.s. -umowa o pracę k. 9 a.o.).

(...) (...) Zarząd (...) w L. wykonywał na zlecenie wojska m.in. stojaki na broń, elementy ogrodzenia, bram, wiat magazynowych, grzejniki rurowe, wężownice, kraty, szafki ubraniowe, łóżka polowe. Wnioskodawca pracował w szesnastoosobowej brygadzie ślusarskiej, która składała się z sześciu spawaczy, tokarza i ślusarzy. Przez większą cześć czasu pracy, około 70% wnioskodawca zajmował się spawaniem elektrycznym i gazowym. Przed przystąpieniem do spawania musiał wyciąć i przygotowywać materiał do spawania. Cięcie wykonywał ręcznie lub gumówką elektryczną. Wnioskodawca wykonywał cięcie metali ze stali na maszynach elektrycznych, palnikiem i tarczą ścierną. Na stalowej szczotce przy pomocy wałka oczyszczał zardzewiały materiał. Czyścił materiał z otuliny również przy użyciu papieru ściernego. Prostował elementy konstrukcji przy pomocy młotka i płyty do prostowania bądź kowadła. W razie konieczności szlifował elementy ręcznie szczotką stalową albo szlifierką. Ponadto wykonywał malowanie szafek farbą do metalu, nie była to minia. Przy użyciu pistoletu albo ręcznie pędzlem malował element, głównie kraty, farbą miniową z ołowiem. Po zespawaniu danego elementu ponownie musiał go oczyścić i wyszlifować w celu przygotowania do malowania. Były to prace typowo ślusarskie. Zajmowały często nawet jeden cały dzień pracy. Pracował w uciążliwych warunkach, na hali w dużym zadymieniu, kurzu i promieniowaniu UV od spawania (zeznania wnioskodawcy k. 12v-13, 30v- 31 a.s., zeznania świadków: A. J. 29v-30 a.s., W. K. k. 30-30v a.s.). Stosunek pracy z R. W. został rozwiązany w dniu 30 czerwca 1998 roku w związku z wypowiedzeniem stosunku pracy z powodu likwidacji pracodawcy (akta osobowe k. 23 a.s.- wypowiedzenie umowy o pracę k.19 a.o.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach organu rentowego, aktach osobowych wnioskodawcy oraz zeznania wnioskodawcy i świadków.

Sąd obdarzył wiarą dowody z dokumentów zgromadzonych w aktach organu rentowego (z wyjątkiem świadectwa pracy w szczególnych warunkach z dnia 2 lipca 2015 roku) oraz znajdujące się w aktach osobowych złożonych w postępowaniu sądowym w postaci decyzji, pism i zaświadczeń. Ich treść nie była kwestionowana przez żadną ze stron i nie budziły one również wątpliwości Sądu, nie nosiły śladów podrobienia czy przerobienia. Zostały wystawione przez uprawnione podmioty w granicach prawem dopuszczalnym.

Sąd obdarzył wiarą zeznania wnioskodawcy jako znajdujące potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym – zeznaniach świadków i obdarzonych wiarą dokumentach. Zeznania wnioskodawcy co do okoliczności faktycznych, w tym organizacji zakładu pracy i zajmowanych stanowisk oraz rodzaju obowiązków pracowniczych w okresie zatrudnienia w (...) (...) Zarządzie (...) w L. Sąd uznał za wiarygodne. Są one bowiem wewnętrznie spójne, logiczne i znajdują potwierdzenie w zeznaniach świadków A. J. i W. K.. A. J. był zatrudniony w (...) (...) Zarządzie (...) jako ślusarz w latach 1977-2013 zaś W. K. od 1977 jako ślusarz i ślusarz –lakiernik. Pracowali w tej samej hali co wnioskodawca, często wspólnie przygotowując elementy do spawania bądź pomagając skarżącemu - przytrzymując spawane elementy. Z zeznań świadków i samego wnioskodawcy wynika jednoznacznie, iż podczas zatrudnienia na stanowisku ślusarza - spawacza wnioskodawca pracował przez cześć czasu - sam określił ją na 30 % czasu pracy, jako ślusarz.

Świadkowie z racji swoich obowiązków znali zakres obowiązków pracowniczych na poszczególnych stanowiskach, w tym na stanowisku ślusarza –spawacza . Wymienieni wyżej świadkowie w sposób spójny przedstawili istotne dla sprawy okoliczności, jak zakres prac wnioskodawcy wykonywanych na zajmowanym stanowisku. Relacja świadków w pełni przekonuje, jeżeli zważy się na fakt, iż wspólnie z wnioskodawcą pracowali w tym samym zakładzie pracy. Wskazani świadkowie z racji swoich obowiązków pracowniczych znali specyfikę czynności i sposób pracy wnioskodawcy, na zajmowanym przez niego stanowisku. Świadkowie są nadto osobami obcymi dla wnioskodawcy, niezainteresowanymi wynikiem postępowania, nie mieli żadnego powodu, aby składać zeznania w sposób niezgodny z rzeczywistym obrazem. Ponadto świadkowie ci zeznali analogicznie jak w toku postępowania przed Sądem w sprawie VIII U 275/14 (k.35v,36 akt tej sprawy).

Tylko praca wykonywana stale i pełnym wymiarze czasu pracy na stanowiskach wymienionych w powołanym powyżej Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. może być uznana za pracę w szczególnych warunkach i stanowić podstawę przyznania wcześniejszej emerytury.

Poza wszelką wątpliwością przesłuchani świadkowie potwierdzili zeznania wnioskodawcy, w których podał, że będąc zatrudniony w (...) (...) Zarządzie (...) w L. wykonywał nie tylko prace polegające na spawaniu ale również prace typowo ślusarskie (wycinając palnikiem i tarczą ścierną materiał, oczyszczając go na szczotce stalowej przy pomocy wałka lub papieru ściernego z rdzy i otuliny, prostując elementy konstrukcji przy pomocy młotka i płyty bądź kowadła, po zespawaniu ponownie go oczyszczając i szlifując). Czynności te zajmowały mu często cały dzień pracy, sam wnioskodawca określił je na 30 % czasu pracy.

W toku postępowania przed organem rentowym wnioskodawca przedstawił wystawione w dniu 2 lipca 2015 roku świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach wydane przez (...) Zarząd (...) w L. w wykonaniu wyroku Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie z dnia 14 maja 2015r.(wyrok,k.17 a.e), z którego wynika, iż w (...) (...) Zarządzie (...) w L. od 1 grudnia 1988 roku do 30 czerwca 1998 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym (k. 8 t.II a.e.).

Świadectwo pracy jest dokumentem szczególnym, ale samo przez się nie tworzy praw podmiotowych ani ich nie pozbawia. Nie ma też cech wyłączności w zakresie dowodowym (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2007 r., II PK 33/07 Lex nr 348305). Ponadto Sąd, w przeciwieństwie do organu rentowego, nie jest związany określonymi środkami dowodowymi. Zgodnie bowiem z treścią art. 473 kpc, w postępowaniu przed sądem w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i przesłuchania stron. Oznacza to, że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe.

Z uwagi na sprzeczność informacji zawartych w powyższym świadectwie wykonywania pracy z szczególnych warunkach z dnia 2 lipca 2015 roku, zgodnie z którymi wnioskodawca stale i pełnym wymiarze czasu pracy pracował na stanowisku spawacza elektrycznego i spawacza gazowego, z pozostałą częścią materiału dowodowego, w szczególności z zeznaniami świadków oraz zeznaniami samego wnioskodawcy, który podał, iż praca spawacza zajmowała mu 70 % czasu pracy a pozostałe 30 % czasu pracy była to praca ślusarza, nie zaliczana do pracy w szczególnych warunkach, należało uznać iż sporny okres zatrudnienia nie może być uznany za pracę w szczególnych warunkach.

Z tych względów okres pracy w (...) (...) Zarządzie (...) w L. od 1 grudnia 1988 roku do 30 czerwca 1998 roku jako nie wykonywanej stale i pełnym wymiarze czasu pracy nie może zostać uznany za pracę określoną w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku, której wykonywanie uprawnia do ustalenia prawa do wcześniejszej emerytury.

Prawo do wcześniejszej emerytury dla osób zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, z uwagi na datę urodzenia wnioskodawcy, regulują przepisy art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 roku, poz. 748, tekst jednolity) oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43, ze zmianami). Prawo do emerytury nabywają ubezpieczeni po osiągnięciu wieku przewidzianego m. in. w art. 32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia 1999 roku) spełnili enumeratywnie określone przesłanki:

- posiadają okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat- dla kobiet i 65 lat- dla mężczyzn,

- legitymują się okresem składkowym i nieskładkowym, o którym mowa w art. 27.

Natomiast, w myśl art. 184 ust. 2 emerytura, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Wykaz A prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego, stanowiący załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku wymienia w Dziale XIV „Prace różne”, w poz. 12 „Prace przyspawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym”, a więc takie jak wykonywał wnioskodawca. Istotnym jednak dla rozstrzygnięcia sprawy jest fakt, że R. W. wymienionych wyżej prac nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Sąd Najwyższy jednoznacznie wskazał, że dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy i jej wykonywanie w warunkach określonych w § 2 ust. 1 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, a więc stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy). Przy ustalaniu okresów pracy w szczególnych warunkach, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, nie jest dopuszczalne zaliczanie innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika w stopniu powodującym wcześniejszą utratę zdolności do zatrudnienia i nie zostały wymienione w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia (wyroki SN z dnia 10 kwietnia 2014 roku II UK 395/13, z dnia 3 grudnia 2013 r. IUK 184/13 LEX nr 148473 , LEX nr 1455235, z dnia 6 czerwca 2013 roku II UK 358/12 LEX nr 1331294).

Z ustaleń faktycznych poczynionych w toku postepowania wynika, że wnioskodawca wykonywał również czynności ślusarza, które nie mogą zostać uznane za prace w szczególnych warunkach. Dlatego też nie może być podstawą ustaleń w sprawie wyrok Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie z dnia 14 maja 2015r. , w którym Sąd ten nakazał (...) Zarządowi (...) w L. wydać wnioskodawcy świadectwo wykonywania prac w warunkach szczególnych obejmujący okres zatrudnienia od 1 grudnia 1988r. do 30 czerwca 1998r. , na stanowisku spawacza (wyrok, k.17 a.e.).

Stwierdzić więc należy, że R. W. nie spełnił wszystkich przesłanek z art. 184 ustawy o rentach i emeryturach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych albowiem nie udowodnił ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze;

Sąd Okręgowy, kierując się powyższymi ustaleniami uznał, że zaskarżona decyzja jest prawidłowa, a odwołanie wnioskodawcy podlega oddaleniu.

Mając powyższe na uwadze w oparciu o powołane wyżej przepisy oraz na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.