Pełny tekst orzeczenia

WYROK WSTĘPNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 lipca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie Wydział I Cywilny

Przewodniczący – SSO Juliusz Ciejek

Protokolant – sekr. sąd. Aleksandra Bogusz-Dobrowolska

po rozpoznaniu w dniu 5 lipca 2016 r. w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. w S.

przeciwko Gminie B.

o zapłatę

uznaje roszczenie powódki za usprawiedliwione co do zasady.

Sygn. akt I C 702/15

UZASADNIENIE

W dniu 18 grudnia 2015 r. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w S. wniosła pozew przeciwko Gminie B. o zapłatę kwoty 130.290 zł z odsetkami ustawowymi od dnia doręczenia odpisu pozwu do dnia zapłaty i kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazała, że należności tej domaga się z tytułu bezumownego korzystania z jej instalacji oświetleniowej przez okres 36 miesięcy sprzed daty wniesienia pozwu. Podała, że pozwana trwale użytkuje jej infrastrukturę znajdującą się na terenie gminy, przy czym czyni to wbrew kategorycznemu sprzeciwowi powódki. Powódka pozostawała i nadal pozostaje wyzuta z posiadania i faktycznego władztwa nad rzeczami. Nie może czynić z nich użytku zgodnie z ich przeznaczeniem, który to użytek umożliwia powódce prowadzenie działalności gospodarczej. Powódka nadal ponosi koszty związane z tym majątkiem, jak np.: podatki, amortyzacja, koszty dzierżawy słupów. Alternatywną podstawę swojego powództwa wskazała art. 405 k.c. (k. 3-6, k. 467).

W odpowiedzi na pozew Gmina B. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów sądowych, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko zakwestionowała prawo własności powódki do infrastruktury oświetleniowej. Podała, że płaciła w okresie objętym pozwem za oświetlenie uliczne spółce (...) S.A. w G. oraz spółce (...) S.A. w G.. Korzyści z tego tytułu czerpały podmioty powiązane z powódką, nie zaś pozwana. Gmina B. nie traktowała i nie traktuje infrastruktury oświetleniowej jak właściciel. Jest ona szczególnym beneficjentem usług oświetleniowych narzuconym przez ustawodawcę. Pozwana realizuje obowiązek zaopatrzenie w energię elektryczną poprzez jej zakup oraz zakup usługi dystrybucji tej energii. Zdaniem pozwanej roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z infrastruktury oświetleniowej winno być skierowane do podmiotów sprzedających i dystrybuujących energię elektryczną za pośrednictwem tej infrastruktury. Pozwana podniosła, że działania powódki noszą znamiona nadużycia prawa podmiotowego i naruszenia zasad współżycia społecznego. Żądanie zapłaty za korzystania z infrastruktury, którą wybudowała właśnie pozwana, a następnie bezpłatnie przekazała poprzednikom prawnym jest trudne do pogodzenia z elementarnymi zasadami uczciwości i przyzwoitości (k. 199-202, 986-986v).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Na mocy zarządzenia Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 19 sierpnia 1948 r. wydanego w porozumieniu z Ministrem Skarbu i Prezesem Centralnego Urzędu Planowania zostało utworzone przedsiębiorstwo państwowe, prowadzone w ramach narodowych planów gospodarczych według zasad gospodarki handlowej, pod nazwą „Zjednoczenie Energetyczne Okręgu (...)” z siedzibą w O.. Przedmiotem działalności Zjednoczenia było wykonywanie zadań planowej gospodarski energetycznej w okręgu energetycznym (...) w każdoczesnych jego granicach. Na rzecz Zjednoczenie przekazano nieruchomości w zarząd i użytkowania, zaś ruchomość na własność.

(dowód: zarządzenie Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 19 sierpnia 1948 r. k. 640)

Zakład (...) w O. z siedzibą w O. został utworzony zarządzeniem nr (...)Ministra Energetyki z dnia 31 grudnia 1952 r.

Na podstawie zarządzenia nr (...)Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 25 listopada 1958 r. (znak: (...)) zostało utworzone przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą „Zakłady Energetyczne Okręgu (...)” z siedzibą w B., w skład którego weszło między innymi przedsiębiorstwo państwowe Zakład (...) w O. wraz z jego majątkiem, przy czym ZE w O. stał się zakładem zarządzanym przez przedsiębiorstwo państwowe (...).

(dowód: zarządzenie nr (...) Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 25 listopada 1958 r., znak: (...)k. 641-644, 645-648, zaświadczenie Ministerstwa Finansów – Biuro Rejestru Przedsiębiorstw znak: PD/ (...) k. 650)

W wyniku podziału przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą (...) w B. na podstawie zarządzenia nr (...) Ministra Przemysłu z dnia 16 stycznia 1989 r. powstało przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą Zakład (...) w O.. Nowoutworzony podmiot powstał na bazie dawnego Zakładu (...) w O.. Jego majątek stanowiły składniki mienia powstałego z podziału przedsiębiorstwa (...) w B.. Przedmiotem działania przedsiębiorstwa było:

-przetwarzania, przesyłanie oraz dostarczanie i sprzedaż odbiorcom energii elektrycznej o właściwych parametrach,

- techniczna i handlowa obsługa odbiorców energii elektrycznej,

- budowa, rozbudowa, modernizacja i remonty sieci elektroenergetycznych.

Powyższy Zakład został wpisany do rejestru przedsiębiorstw państwowych.

(dowód: zarządzenie nr (...) Ministra Przemysłu z dnia 16 stycznia 1989 r. k. 654-656, wniosek o dokonanie wpisu o rejestracje przedsiębiorstwa k. 657-658, postanowienie SR w Olsztynie w sprawie I NsRej-PP-35/89 z dnia 7 lipca 1989 r. k 659-660, 661, 662)

W okresie budowy infrastruktury oświetleniowej w pozwanej Gminie obowiązywał part. 18 Zarządzenia Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 24 sierpnia 1964 r. w sprawie zasad przyłączania do wspólnej sieci urządzeń do wytwarzania, przetwarzania, przesyłania, rozdzielania i odbioru energii elektrycznej i cieplnej oraz paliw gazowych (M.P. z 1964 r. nr 62, poz. 286). Zgodnie z zapisami zarządzenia, niezależnie od tego, czyim kosztem została wybudowana sieć oświetleniowa, stanowi własność Skarbu Państwa. Zarząd siecią sprawował Zjednoczenie (...) wraz z podporządkowanymi przedsiębiorstwami, którym w latach siedemdziesiątych był Zakład (...).

(bezsporne, przyznane k. 472, protokoły zdawczo-odbiorcze k. 702-731, 739, 742-743, 745—746, protokoły zdawczo-odbiorcze przyjęcia do eksportacji na majątek ZE w O. nowowybudowanych linii, stacji transformatorowych, transformatorów, przyłączy domowych k. 732-738, 741, 749, 747, 935-980, oświadczenie pełnomocnika powódki k. 981)

Na podstawie zarządzenia nr (...)/O./(...)Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 9 lipca 1993 r. nastąpił podział przedsiębiorstwa państwowego Zakład (...) w O.. Celem tego podziału było wniesienie przez Skarb Państwa zorganizowanej części mienia tego przedsiębiorstwa do spółki akcyjnej (...) S.A. w W.. Jednocześnie nastąpiło przekształcenie Zakładu (...) w O. w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa ponad nazwą Zakład (...) Spółka Akcyjna w O.. Utworzona spółka weszła we wszelkie prawa majątkowe i niemajątkowe Zakładu (...) w O.. Jednocześnie przeszły na nią uprawnienia i obowiązki przekształconego przedsiębiorstwa wynikające z decyzji administracyjnych. Przedmiotem działania przedsiębiorstwa było:

1)  wytwarzania, przetwarzania, przesyłanie i sprzedaż energii elektrycznej oraz cieplnej,

2)  budowa, rozbudowa, modernizacja i remonty sieci i urządzeń energetycznych,

3)  eksploatacja urządzeń energetycznych,

4)  prowadzenie działalności handlowej i usługowej oraz inwestycyjnej w zakresie ww. punktów,

5)  świadczenie usług leczniczych i turystycznych,

6)  świadczenie usług doradczych, konsultacyjnych i inżynierskich w zakresie pkt. 1-3.

Nowoutworzony Zakład został wpisany do rejestru przedsiębiorstw państwowych

(dowód: zarządzenie nr (...)/O./(...) Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 9 lipca 1993 r., postanowienie SR w Olsztynie z dnia 31 lipca 1993 r. w sprawie V Ns Rej. H 410/93 k. 665-666, akt notarialny Rep. A (...) z dnia 12 lipca 1993 r. sporządzony przez notariusza T. J. k. 667- 679)

W dniu 1 marca 1999 r. została zawarta umowa użyczenia pomiędzy Zakładem (...) S.A. w O. Rejon O., reprezentowanym przez Dyrektora Rejonu, jako użyczającym, a Urzędem Miasta B., jako biorącym w użyczenie, reprezentowanym przez ówczesnego Burmistrza tego Miasta. Użyczający oświadczył, że jest właścicielem części sieci oświetlenia ulicznego w Gminie B. składającego się z elementów i urządzeń wymiennych w protokole przekazania, stanowiącym załącznik nr 1 do umowy. Użyczający oddał w bezpłatne używanie wymienione w tym załączniku urządzenia i elementy na nieoznaczony czas. Momentem rozpoczęcia obowiązywania umowy była chwila protokolarnego przekazania przedmiotu umowy. Wartość początkową przedmiotu umowy określono na 72.746,58 zł. Dodatkowo strony umowy określiły zasady współpracy w sprawie eksploatacji oświetlenia ulicznego w Gminie B. w dokumencie pod nazwą „Instrukcja współpracy ruchowej w sprawie eksploatacji oświetlenia ulicznego w Gminie B.”. Zakład (...) w O. przekazał Miastu i Gminie B. oświetlenie obejmujące:

- punkty oświetleniowe (oprawy) 658 sztuk,

- szafki oświetleniowe 33 sztuki,

- tablice oświetleniowe 8 sztuk,

- kable oświetleniowe nn 0,800 km,

- linie napowietrzne oświetleniowe 34,978 km,

- wydzielone 1,8502 km,

- podwieszone do wspólnych konstrukcji siecią nn. 33,128 km.

(dowód: umowa użyczenia k. 1138-1143, załącznik nr 1 k. 1144-1149, schemat szafek oświetleniowych k. 1150-1151, instrukcja współpracy ruchowej pomiędzy stronami umowy k. 1152-1159, oświadczenie o rozwiązaniu umowy k. 1160)

W latach 2001-2004 Zakład (...) S.A. w O. zawarł szereg umów z Gminą B., których przedmiotem było udostępnienie słupów energetycznych na odcinku linii napowietrznej niskiego napięcia w celu podwieszenia urządzeń elektrycznych na potrzeby oświetlenia ulicznego oraz na budowę oświetlenia drogowego. Właścicielem słupów był Zakład, zaś Gmina była właścicielem wybudowanych urządzeń oświetleniowych. Udostępnienia słupów miało charakter odpłatny. Kolejne umowy były zawierane z następcą prawnym Zakładu (...) w O.. W tym okresie strony zawierały wiele umów dotyczących świadczenia usług przesyłowych i sprzedaży energii elektrycznej, których celem było oświetlenie ulic.

(dowód: umowy k. 886-888, 890, 891-893, 895, 896-898, 900-901, 903-904, 906-, 908, 910, 912, 914, 916, 918, 920, k. 922,924, 926, 927- 934, k. 1002-1125)

Decyzją z dnia 12 lipca 2004 r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wyraził zgodę na dokonane koncentracji, polegającej na połączeniu wielu przedsiębiorców – spółek energetycznych z północnego i wschodniego rejonu kraju i przeniesienia całego majątku kilku spółek przejmowanych, w tym Zakładu (...) S.A. w O. z siedzibą w O., na spółkę przejmującą tj. (...) S.A. ( (...) S.A.). W wyniku połączenia 100% akcji spółki przejmującej tj. (...) S.A. posiadać miał Skarb Państwa. Po połączeniu spółki przejmowane zostały wykreślone z rejestru przedsiębiorstw. Spółka Akcyjna (...) tworzy grupę kapitałową, w skład której wchodzi między innymi (...) S.A. z siedzibą w S..

W dniu 31 grudnia 2004 r. (...) S.A. zmieniła nazwę na (...) S.A. z siedzibą w G..

(dowód: decyzja (...) Prezesa UOKIK z dnia 12 lipca 2004 r. k. 590-605, odpis KRS k. 552-583)

Pismem z dnia 23 grudnia 2009 r.(...), jako następca prawny Zakładu (...) S.A. w O., wypowiedział umowę użyczenia urządzeń oświetlenia ulicznego pozwanej Gminie z dnia 1 marca 1999 r. Powyższa decyzja była podyktowana procesem wydzielania działalności (...) S.A., która nie jest związana podstawowymi zadaniami Operatora Systemu Dystrybucyjnego. Działalność oświetleniowa miała zostać przekazana (...) Sp. z o.o., której podstawową dzielnością jest świadczenie usługi oświetlenia.

(dowód: rozwiązanie umowy k. 1160, zeznania świadka A. L. k. 981v-982)

Powódka (...) Sp. z o.o. prowadzi działalność gospodarczą polegającą między innymi na świadczeniu kompleksowej usługi oświetlenia oraz utrzymywania infrastruktury oświetleniowej. Swoje usługi świadczy przy pomocy infrastruktury oświetleniowej, na którą składają się przede wszystkim rozdzielnie oświetleniowe, linie oświetleniowo-kablowe, linie napowietrzne, słupy i oprawy oświetleniowe.

W dniu 24 listopada 2010 r. powódka nabyła od (...) S.A z siedzibą w G. szereg urządzeń stanowiących infrastrukturę oświetleniową znajdującą się między innymi w pozwanej Gminie. Nabycie własności nastąpiło w drodze wniesienia aportem przez (...) S.A. z siedzibą w G. zorganizowanej części przedsiębiorstwa służącej do prowadzenia działalności oświetleniowej opisanej w § 1- 10 aktu notarialnego Rep. A nr (...) w zamian za udziały w (...) Sp. z o.o. w S.. W zamian za wniesiony wkład niepieniężny w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa o wartości 138.590.200,00 zł oraz wkładu pieniężnego 300 zł, (...) S.A. w G. objęła 277.181 udziałów o wartości wniesionego wkładu – 138.590.500,00 zł. Na podstawie tej umowy powódka stała się właścicielem infrastruktury oświetleniowej, na którą składają się rozdzielenie oświetleniowe, linie oświetleniowo-kablowe i napowietrzne, słupy i oprawy oświetleniowe umiejscowione w granicach Gminy. Objecie w posiadanie tego majątku nastąpiło na podstawie protokołu przejęcia-przekazania dnia 30 listopada 2010 r. Wymieniono w nim między innymi oświetlenie: B. – Miasto 1, B. – Miasto 2, odcinki oświetlenia na drogach prowadzących do O., B., J., na terenie Gminy B..

(dowód: akt notarialny Rep. A. nr (...) k. 30-34, protokół przejęcie – przekazania k. 35-36, załącznik 2a ² k. 37- 43, spis inwentarza k. 44-48)

W chwili przejścia własności infrastruktury (...) S.A. z siedzibą w G. na powódkę, pozwana Gmina nie miała zawartej umowy umożliwiającej jej korzystania z tejże infrastruktury. Mimo podejmowanych wielu prób negocjacyjnych odmawiała zawarcia umowy. Deklarowała również odkupienie majątku wykorzystywanego do wykonywania zadań własnych, czyli oświetlenia dróg i miejsc publicznych znajdujących się na terenie Gminy, ale z uwagi na brak środków w budżecie gminnym do sprzedaży nie doszło. Od momentu przejścia własności powódka nie remontowała tych instalacji i urządzeń.

(dowód: pisma negocjacyjne stron k. 49-63, zeznania świadka A. L. k. 982v-983)

Oświetlenie ulic jest wykonywane z części za pomocą urządzeń i instalacji należących do powódki, a w części do pozwanej, która inwestowała w instalację oświetleniową, a w części przez instalacje wykonane przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad.

(bezsporne, dowód: 1123-1124, 1117, zeznania świadka A. L. k. 982v-983)

W 2012 r. pozwana Gmina zawarła szereg umowy o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej z (...) S.A. w przedmiocie oświetlenia ulic na obszarze Gminy. W związku z tym dokonuje zapłaty za świadczone usługi. W 2013 r. pozwana zawarła kilka umów z tym samym podmiotem dotyczących przyłączenie do sieci elektroenergetycznej. Spółki sprzedające energię nie płacą powódce za korzystania z jej infrastruktury.

(dowód: kserokopia faktur k. 209-460, kserokopie umowy o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej z dnia 1 grudnia 2012 r. k. 609 i 610, wykaz umów k. 762-764, 765-766, 767-800, 801-874, umorzy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej k. 875 – 883, 884-885, zeznania świadka A. L. k. 982v-983)

W okresie 2012-2016 powodowa Spółka składała deklaracje dotyczące podatku od nieruchomości z tytułu prawa własności budowli, infrastruktury oświetleniowej.

(dowód: kserokopia deklaracji podatkowych z lat 2012-2016 k. 680695, zestawienie dokonanych wpłat k. 696)

Do dnia złożenia pozwu pozwana Gmina nie uregulowała należności wynikających z korzystania z instalacji bez tytułu prawnego.

(dowód: próby negocjacyjne k. 49-63, zeznania świadka A. L. k. 982v-983)

Sąd zważył, co następuje:

W oparciu o zgromadzony materiał dowodowy w sprawie, Sąd uznał roszczenie powódki za usprawiedliwione co do zasady.

Zgodnie z zarządzeniem Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 24 sierpnia 1964 r. w sprawie zasad przyłączania do wspólnej sieci urządzeń do wytwarzania, przetwarzania, przesyłania, rozdzielania i odbioru energii elektrycznej i cieplnej oraz paliw gazowych, sieć oświetleniową stanowiła ona własność Skarbu Państwa, niezależnie od tego, kto wybudował. Jednostką zarządzającą tą siecią był Zakład (...), który później stał się wyodrębnionym przedsiębiorstwem państwowym Zakładem (...) w O., któremu przyznano na własność sieć, w tym sieć oświetleniową, która uprzednio było w jego zarządzie. Wraz z przekształceniami ustrojowymi oraz usunięciem zasady jednolitości własności państwowej, Zakład (...) w O. uzyskał na własność mienie będące w jego zarządzie. Następnie został on przekształcony w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa – Zakład (...) S.A. w O.. W 2005 r. został on przejęty przez (...) S.A., która zmieniła nazwę na (...) S.A. z siedzibą w G.. Infrastruktura oświetleniowa została następnie wniesiona aportem przez tą ostatnią spółkę do spółki powodowej.

W ocenie Sądu w sposób pewny zostało wykazane prawo własności powódki i w rezultacie zasada wytoczonego powództwa.

Na podstawie ówcześnie obowiązujących przepisów to co zostało wybudowana przez poprzednika prawnego Gminy – infrastruktura oświetleniowa została przekazana do majątku poprzednika prawnego powódki – należącego do Skarbu Państwa przedsiębiorstwa państwowego. Na podstawie aktu notarialnego i protokołu przejęcia-przekazania (...) Sp. z o.o. stała się następca prawnym Zakładu (...) S.A. w O., którym jedynym akcjonariuszem był Skarb Państwa, i właścicielem urządzeń będących uprzednio własnością Zakładu.

Punktem wyjścia podstawy niniejszego rozstrzygnięcia jest umowa użyczenia z dnia 1 marca 1999 r. Zgodnie z tą umową Zakład (...) S.A w O. oddał w bezpłatne używanie urządzenia oświetlenia ulicznego w Gminie B.. Sieć ta składała się z elementów i urządzeń wymienionych w protokole przekazania stanowiącym załącznik nr 1 do tejże umowy. W chwili zawierania tej umowy Gmina dysponowała tytułem prawnym do korzystania z sieci oświetleniowej i zdawała sobie sprawę z faktu, że to nie ona jest właścicielem tych urządzeń. Nie kwestionowała własności tych rzeczy skoro przyjęła je w użyczenie. Zaś z chwilą wypowiedzenia tej umowy ze skutkiem na dzień 30 czerwca 2010 r. utraciła tytuł prawny i miała świadomość, że korzysta z tych urządzeń bez podstawy prawnej.

Zgodnie z art. 224 k.c. samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Jednakże od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy. Obowiązki zaś samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Z tym zaś wiąże się uprawnienie do domagania się zapłaty wynagrodzenia za korzystania z rzeczy (art. 224 k.c., 225 k.c.).

Elementem konstrukcji prawnej dobrej wiary jest przekonanie o tym, że określonej osobie przysługuje określone prawo mające się wywodzić z określonego stosunku cywilnoprawnego. Kwestia przekonania to kwestia świadomości. W tym wyraża się aspekt psychologiczny dobrej wiary. Przewidziane w art. 7 k.c. domniemanie dobrej wiary ujęte jest w sensie podmiotowym (subiektywnym), a nie w sensie obiektywnym. Dobra wiara oznacza zatem stan psychiczny osoby (określonego podmiotu prawnego) wyrażający się w błędnym, ale usprawiedliwionym jej przekonaniu o istnieniu jakiegoś prawa lub stosunku prawnego lub też sytuacji istotnej z punktu widzenia prawa, mimo że rzeczywisty stan prawny obiektywnie oceniany jest odmienny. Innymi słowy można powiedzieć, że w dobrej wierze jest ten, kto powołując się na pewne prawo lub stosunek prawny mniema, że owo prawo lub stosunek prawny istnieje, chociażby nawet mniemanie to było błędne, jeżeli tylko błędność mniemania należy w danych okolicznościach uznać za usprawiedliwioną.

Natomiast zła wiara, zachodzi wówczas, gdy określony podmiot wie (ma świadomość) o nieistnieniu określonego prawa, stosunku prawnego lub sytuacji prawnej albo też wie lub wiedziałby, gdyby w konkretnych okolicznościach postępowałby rozsądnie, z należytą starannością i zgodnie z zasadami współżycia społecznego. Można powiedzieć także, że w złej wierze jest ten, kto powołując się na prawo lub stosunek prawny wie, że one nie istnieją, ewentualnie jego mylne wyobrażenie o ich istnieniu nie jest usprawiedliwione. Inaczej rzecz ujmując, zła wiara to znajomość prawdziwego stanu rzeczy, odbiegającego od twierdzenia zainteresowanego, albo nieusprawiedliwiona niewiedza o tym stanie rzeczy.

W niniejszej sprawie pozwana Gmina od co najmniej 1 marca 1999 r. – od chwili zawarcia umowy użyczenia ma świadomość tego, że urządzenia służące do oświetlania ulic nie są jej własnością. Z chwilą rozwiązania tej umowy ze skutkiem na dzień 30 czerwca 2010 r. wie, że nie posiada tytułu prawnego do ich używania.

Należy również zauważyć, że uiszczenie przez pozwaną Gminę opłat na rzecz (...) S.A. z tytułu nabycia energii elektrycznej oraz na rzecz (...) S.A. z tytułu świadczenia usługi dystrybucji nie jest tożsame ze spełnieniem świadczenia z tytułu korzystania z infrastruktury oświetleniowej - ulicznej. Nie oznacza to, że płaci za dostarczanie oświetlenia ulicznego w ramach wykonywania zadań własnych gminy. W związku z tym zasadne jest roszczenie uzupełniające powódki a mianowicie o zapłatę wynagrodzenia za korzystania z własności powódki (336 k.c. z art. 224 i 225 i 230 k.c.).

Poza sporem jest, to że część instalacji oświetleniowej na terenie Gminy należy do pozwanej, a część do GDDKiA. Nie przesądzając jeszcze o rozmiarze roszczeń powódki stwierdzić trzeba, że z całą pewnością wykazała ona iż część instalacji należy obecnie właśnie do niej i ma prawo domagać się z wynagrodzenia za korzystanie z niej.

Sąd nie uwzględnił zgłoszonego przez pozwaną zarzutu nadużycia prawa podmiotowego przez powódkę.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym zaspokojenie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, a zadanie to obejmuje, m.in. sprawy zaopatrzenia w energię elektryczną. Ustawa Prawo energetyczne w art. 18 ust. 1 pkt 3 precyzuje, że do zadań własnych gminy w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe należy finansowanie oświetlenia ulic, placów i dróg publicznych znajdujących się na terenie gminy z gminnych środków budżetowych. Przez finansowanie oświetlenia ustawa - Prawo energetyczne rozumie przy tym, zgodnie z art. 3 pkt 22 finansowanie kosztów energii elektrycznej pobranej przez punkty świetlne oraz koszty ich budowy i utrzymania. Powyższe oznacza, że koszty energii elektrycznej pobranej przez punkty świetlne oraz koszty budowy i utrzymania punktów świetlnych pokrywane są ze środków, których źródłem jest budżet gminy. Cele i wysokość tych wydatków określone są natomiast uchwałą budżetową.

W związku z tym, że obowiązek finansowania oświetlenia ulicznego spoczywa na gminie, to żądania domagania się od niej wynagrodzenia za korzystania z infrastruktury oświetleniowej nie może być nadużyciem prawa, sprzecznością z zasadami uczciwości i przyzwoitości, skoro sam ustawodawca nakłada na Gminy taki obowiązek, zaś wstrzymywanie się od opłacanie tych kosztów przynosi pozwanej realną korzyść w postaci oszczędności uzyskanych z tego tytułu. Jednocześnie stwierdzić należy, że z ekonomicznego punktu widzenia koszty działalności powódki przy, pomocy których prowadzi ona działalność, winny znaleźć pokrycie w przychodach z tej działalności.

Pozwana Gmina sprzeczność z zasadami współżycia społecznego upatruje w tym, że skoro jej poprzednik prawny wybudował część infrastruktury służącej do oświetlania nie powinna płacić aktualnemu właścicielowi wynagrodzenia związanego z korzystaniem z dostarczanego światła. Na podstawie dawniej obowiązujących przepisów prawa, wybudowana sieć oświetleniowa stawała się własnością Skarbu Państwa bez względu na to czyim kosztem została wybudowana. W związku zaś z przeobrażeniami ustrojowymi powódka stała się następcą prawnym urządzeń będących wcześniej własnością Skarbu Państwa, zaś na podstawie aktualnych przepisów prawa, może domagać się wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy będącej jej własnością. Pozwana zaś nie może skutecznie podnosić nadużycia prawa podmiotowego przez powódkę, skoro w umowie użyczenia z dnia 1 marca 1999 r. nie zakwestionowała własności urządzeń służących do oświetlania ulic, a tym samym uprawnień z tego wynikających. Stanowisko pozwanej co do braku wykonywania prac remontowych urządzeń służących do oświetlania ulicznego ze strony powódki nie dowodzi nadużycia jej prawa własności. Wybudowano przez poprzednika prawnego pozwanej, a następnie przekazano nieodpłatnie poprzednikowi prawnemu powódki infrastrukturę oświetleniowa, za którą powódka domaga się zaległego wynagrodzenia. Nie było jeszcze wówczas ani Gminy, jako osoby prawnej, ani spółki (...). Wszystko w istocie należało do Skarbu Państwa. Podział jego majątku w ramach przekształceń ustrojowych doprowadził do wydzielenia odrębnych mas majątkowych, z których korzystanie i wzajemne relacje reguluje prawo cywilne. Z aktualnie obowiązujących przepisów prawa energetycznego wynika, że koszty energii elektrycznej pobranej przez punkty świetle pokrywane są ze środków z budżetu gminy. Skoro sam ustawodawca przewidział obowiązek zapłaty za pobieranie energii do celów oświetleniowych, to przewidział uprawnieniem otrzymania stosownego wynagrodzenia dla podmiotu dostarczającego oświetlenie.

W związku z powyższym, w oparciu o przywołaną argumentację powyższej, zarzut nadużycia prawa podmiotowego powódki nie mógł zostać uwzględniony.

Ustalenie zaś ile i za co pozwana będzie zobowiązana do zapłaty wymaga szczegółowego, czasochłonnego i kosztochłonnego postępowania dowodowego, o które strony wystąpiły. Zabrany materiał pozwolił przesądzić o odpowiedzialności pozwanej Gminy co do samej zasady. Być może stworzy to możliwość do polubownego rozwiązania sporu co do wysokości.

Mając na uwadze charakter niniejszej sprawy, Sąd w oparciu o art. 318 § 1 k.p.c. wydał wyrok wstępny, w którym na podstawie art. 336 k.c. z art. 224 i 225 i 230 k.c. uznał zasadność odpowiedzialności pozwanej Gminy z tytułu wynagrodzenia za korzystanie z infrastruktury oświetleniowej należącej obecnie do powódki.