Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 78/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 3 marca 2015 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi zasądził od Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Ł. na rzecz J. P. kwotę 5.114,51 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 20 września 2011 roku do dnia zapłaty, oddalając powództwo w pozostałym zakresie oraz orzekł o kosztach procesu.

Powyższy wyrok w części ponad kwotę 5.114.51 zł oraz w zakresie kosztów procesu zaskarżyła apelacją powódka J. P., zarzucając rozstrzygnięciu naruszenie:

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną ocenę dowodów oraz dokonanie ustaleń faktycznych w sposób dowolny poprzez uznanie, że:

a) biegły B. R. udał się do lokalu powódki, celem dokonania oględzin urządzenia B. 08, ale odmówiła ona jego naprawy gdyż było ono na gwarancji, w sytuacji gdy biegły nie dokonuje napraw a jedynie oględzin ruchomości, zaś powódka miałaby prawo odmówić naprawy urządzenia przez podmiot trzeci, gdyby urządzenie posiadało gwarancję,

b) nie zasługują na uwzględnienie twierdzenia powódki, iż urządzenie wielofunkcyjne B. 08 zostało uszkodzone na skutek zalania, gdyż z zeznań córki powódki – M. P. wynika, że do uszkodzenia aparatu doszło na skutek działania samej powódki, która odłączyła prąd wyłącznikiem głównym, w sytuacji gdy powódka zmuszona była do wyłączenia głównego bezpiecznika, gdyż nietrzeźwy pracownik pozwanej po nieumiejętnym odkręceniu śrubunku został silnie uderzony strumieniem pary, stracił przytomność upadając na zalaną posadzkę, blokując po upadku żelazne drzwi, przez co uniemożliwił dostanie się do ni ego przez powódkę co spowodowało realne zagrożenie, że zostanie śmiertelnie porażony prądem;

- art. 316 § 1 k.p.c. w zw. z art. 328 k.p.c. poprzez wyjście poza granice faktyczne

przedstawionego przez strony stanu faktycznego i dokonanie przez Sąd własnych ustaleń co do faktu, że powódka wynajmowała łóżko za kwotę 1.950 zł i tej kwoty dochodzi, w sytuacji gdy powódka nie była właścicielką łóżka solaryjnego, wynajmowała ona jedynie lokal, gdzie takie łóżko się znajdowało i nie dochodzi odszkodowania z tytułu niemożności korzystania z łóżka solaryjnego;

- art. 322 k.p.c. poprzez jego niezasadne i nieprawidłowe zastosowanie przy okazji ustalania wysokości szkody, która została udowodniona złożonymi dokumentami i opinią biegłego, w sytuacji gdy art. 322 k.p.c. winien być stosowany w sprawach, w których udowodnienie wysokości roszczenia może być niemożliwe lub bardzo utrudnione;

- art. 102 k.p.c. polegające na nieodstąpieniu od obciążenia powódki nieuiszczonymi kosztami sądowymi w sytuacji, gdy szczególne okoliczności sprawy, uzasadniają skorzystanie z dobrodziejstwa ww. przepisu;

- art. 227 k.p.c. w zw. z art. 278 k.p.c. poprzez bezzasadne oddalenie wniosku powódki o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości i finansów, co uniemożliwiło powódce precyzyjne udowodnienie wysokości szkody w postaci utraconego zarobku;

- art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 430 k.c. poprzez zaniechanie poczynienia ustaleń faktycznych czy szkody w mieniu powódki, w tym przede wszystkim uszkodzenie urządzenia B. 08, nie pozostają w związku przyczynowym z zachowaniem nietrzeźwego pracownika, co stanowi zaniechanie zbadania materialnej podstawy żądania pozwu, w sytuacji gdy szkody w mieniu powódki są również skutkiem działań pracownika Spółdzielni;

- art. 322 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie przy ustalaniu wysokości szkody w postaci utraconych korzyści, w sytuacji gdy udowodnienie wysokości tej szkody w oparciu o zgromadzonych materiał dowodowy winna być oparta na s zacunkowych wyliczeniach;

- art. 232 k.p.c. poprzez niewyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy, tj. czy powódka poniosła szkodę w postaci utraconego dochodu i co w tej konkretnej sprawie składa się na ów utracony dochód, w sytuacji gdy dla rozpatrzenia sprawy Sąd powinien przeprowadzić odpowiednie postępowanie dowodowe nawet z urzędu, w tym kontekście należy też rozumieć wymaganie (pojęcie) dostatecznego wyjaśnienia okoliczności spornych, które warunkuje rozstrzyganie (wyrokowanie) w sprawie,

a także nierozpoznanie istoty sprawy w zakresie żądania odszkodowania przez powódkę w związku z utraconym przez nią dochodami.

W oparciu o powyższe apelujący wniósł o:

- rozpoznanie w trybie art. 380 k.p.c. postanowienia Sądu I instancji mającego istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy oddalającego dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości i finansów, co uniemożliwiło powódce udowodnienia jej roszczenia w zakresie szkody z uwagi na utracone dochody oraz uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi, z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów postępowania odwoławczego, jako kosztów procesu,

ewentualnie:

- dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości i finansów z tezą dowodową jak powyżej oraz przesłuchania stron z ograniczeniem do powódki na okoliczność przebiegu zdarzenia z dnia 17 lutego 2009 roku, przyczyn uszkodzenia urządzenia B. 08, wysokości utraconego dochodu, rozmów z zarządem pozwanej Spółdzielni w przedmiocie wypłaty odszkodowania za zalanie lokalu powódki. Jednocześnie wskazuje, iż powyższy dowód jest konieczny z uwagi na fakt, iż dowody przeprowadzone w sprawie nie doprowadziły do usunięcia wszystkich wątpliwości w kwestiach istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy oraz zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest częściowo zasadna, a to w zakresie nieuwzględnionego roszczenia powódki o odszkodowanie za utracone korzyści w związku ze zdarzeniem z dnia 17 lutego 2009 r.

W pierwszej kolejności Sąd Okręgowy rozpoznał zgłoszony na obecnym etapie postępowania wniosek apelującej o dopuszczenie wskazanych przez nią dowodów. Uznając, że okoliczności mające zostać wykazane za pomocą zgłoszonych dowodów były już przedmiotem rozpoznania przez Sąd Rejonowy, a dodatkowo wniosek o dopuszczenie biegłego z zakresu rachunkowości i finansów został przez Sąd Rejonowy oddalony postanowieniem z dnia 24 lutego 2015 r., Sąd Okręgowy, zgodnie z treścią art. 381 k.p.c., pominął ww. wniosek apelującej.

Stosownie bowiem do art. 381 k.p.c., Sąd drugiej instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później.

W ocenie Sądu Okręgowego w realiach rozpoznawanej sprawy brak jest przesłanek uprawniających apelującą do żądania uzupełnienia materiału dowodowego przed Sądem Okręgowym. Niewątpliwie, możliwość powołania wnioskowanych dowodów istniała już w trakcie postępowania przed sądem pierwszej instancji, kiedy to apelująca wykazywała zakres szkód doznanych w wyniku zdarzenia z dnia 17 lutego 2009 r.

Na obecnym etapie apelująca nie może skutecznie żądać uzupełnienia postępowania dowodowego tylko dlatego, że spodziewała się korzystnej dla siebie oceny dowodów przez Sąd pierwszej instancji bądź przypuszczała, że do wykazania spornej okoliczności wystarczą inne dowody (por. wyrok SN z 7 listopada 1997 r., II CKN 446/97, OSNC 1998, nr 4, poz. 67 oraz z 23 listopada 1998 r., III CKN 52/98, L..pl nr (...)).

W dalszej kolejności należy podkreślić, wbrew zarzutom apelującej, prawidłowość ustalonego w sprawie stanu faktycznego, będącego rezultatem prawidłowej i odpowiadającej wymogom art. 233 § 1 k.p.c. oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne te ustalenia faktyczne, uzupełniająco wskazując, że w toku postępowania likwidacyjnego prowadzonego przez (...) SA na skutek zgłoszenia przez powódkę szkody z dnia 17 lutego 2009 r. obliczona została jej wysokość, w tym średni dochód netto za jeden miesiąc (obliczony z 4 miesięcy roku poprzedniego) w kwocie 3.636,28 zł.

W świetle powyższego, prawidłowym było oddalenie przez Sąd Rejonowy wniosku powódki o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości na okoliczność ustalenia wysokości średniego miesięcznego utraconego dochodu powódki z tytułu niemożności korzystania z urządzenia B. 08, albowiem powódka nie wykazała, że nie mogła korzystać z urządzenia, a nawet jeśli tak twierdziła, to nie zostało wykazane z jakich przyczyn owa niemożliwość korzystania wyniknęła. Nie można bowiem uznać, jak wskazuje apelująca, że uszkodzenie rzeczonego urządzenia pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z zalaniem pomieszczenia. Zbyt daleko idącym jest wnioskowanie powódki, że konieczność wyłączenia głównego wyłącznika prądu, będąca bezpośrednią przyczyną uszkodzenia urządzenia była następstwem zalania, skoro czynność tę powódka podjęła w reakcji na upadek pracownika pozwanej.

Wskazać przy tym należy, że przyczyna uszkodzenia urządzenia mogłaby zostać ustalona w wyniku naprawy gwarancyjnej, którą objęte było urządzenie zgodnie z twierdzeniem powódki. Powódka nie powiadomiła jednak Sądu o wynikach tej naprawy, stąd nie było podstaw by podzielić stanowisko powódki ,że urządzenie zostało uszkodzone na skutek zalania. Biegły B. R. nie dokonywał natomiast oceny ww. urządzenia pod względem ustalenia przyczyny jego uszkodzenia, ale dokonywał jedynie jego wyceny. Stąd postawione w apelacji zarzuty wobec tego biegłego są bezzasadne.

Całkowicie chybionym jest także zarzut naruszenia art. 316 § 1 k.p.c. w zw. z art. 328 k.p.c. poprzez wyjście poza granice faktyczne przedstawionego przez strony stanu faktycznego i dokonanie przez Sąd własnych ustaleń co do faktu, że powódka wynajmowała łóżko solaryjne za kwotę 1.950 zł i tej kwoty dochodzi. Twierdzenie tej treści pojawia się w uzasadnieniu Sądu Rejonowego jedynie przy okazji opisu stanowisk stron postępowania w początkowej części uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Nie stanowi natomiast części ustaleń faktycznych opisanych w dalszej części uzasadnienia. Przeciwnie, Sąd Rejonowy prawidłowo i niewątpliwie ustala, że w salonie powódki nie było solarium.

Z ustalonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że powódka z powodu zalania nie prowadziła zakładu przez miesiąc, ponosząc w ten sposób szkodę w postaci utraconego zarobku. Okoliczność ta została ustalona w oparciu o zeznania świadka M. P. oraz przyznana przez pełnomocnika pozwanej na rozprawie w dniu

14 kwietnia 2016 r.

W tej sytuacji, potwierdzając zasadność stanowiska apelującej o celowości zastosowania art. 322 k.p.c. przy ustalaniu wysokości szkody w postaci utraconych korzyści, Sąd Okręgowy przyjął wprawdzie szacunkowo ale w oparciu o wyliczenia ubezpieczyciela (...) SA, że odpowiednią kwotą odszkodowania będzie kwota 3.636,28 zł, stanowiąca średni dochód netto za jeden miesiąc (obliczony z 4 miesięcy roku poprzedniego).

Z powyższych przyczyn, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., zaskarżony wyrok częściowo zmieniono, podwyższając zasądzoną kwotę 5.1114,51 zł do kwoty 8.750,79 zł, tj. o kwotę 3.636,28 zł, zaś w pozostałej części, na podstawie art. 385 k.p.c., apelację oddalono.

Na podstawie art. 102 k.p.c., mając na względzie charakter roszczenia, stanowiącego w istocie źródło utrzymania powódki, jej sytuację ekonomiczną, tj. niskie dochody oraz sytuację zdrowotną, tj. długotrwałe schorzenie immunologiczne i nawracającą niedokrwistość, a także przebieg dotychczasowego postępowania, Sąd Okręgowy postanowił nie obciążać powoda kosztami postępowania pierwszoinstancyjnego oraz apelacyjnego.