Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 30 marca 2015 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu I Wydział Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 30 marca 2015 r. na posiedzeniu niejawnym we Wrocławiu

sprawy z powództwa: I. B.

przeciwko: Zakładom (...) Sp. z o.o. z siedzibą w B.

o zapłatę

na skutek zażalenia strony powodowej

na postanowienie Sądu Okręgowego we Wrocławiu

z dnia 14 stycznia 2015 r., sygn. akt I C 131/14

w przedmiocie wniosku o udzielnie zabezpieczenia

p o s t a n a w i a: oddalić zażalenie.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 14 stycznia 2015 r., sygn. akt I C 131/14 Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział I Cywilny oddalił wniosek powódki o udzielnie zabezpieczenia roszczenia o zasądzenie od strony pozwanej Zakładów (...) sp. z o.o. kwoty 566.666,61 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od pierwszego dnia każdego miesiąca od każdej raty miesięcznej wynoszącej 33.333,33 zł pomiędzy czerwcem 2012 r. a październikiem 2013 r. oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu Sąd Okręgowy wskazał, że powódka uprawdopodobniła istnienie roszczenia przeciwko Zakładom (...) sp. z o.o. Z dołączonych dokumentów, w tym umowy z 20 sierpnia 2009 r. o sprzedaży prawa do udziałów
w kapitale zakładowym spółki (...) sp. z o.o. wraz z aneksem oraz umowy
z 10 października 2013 r. sprzedaży wierzytelności, jak i wyciągów z rachunków bankowych wynika, że powódce przysługuje roszczenie o zapłatę kwoty dochodzonej pozwem. Nie podważają tego ustalenia podniesione przez pozwaną spółkę w sprzeciwie od wydanego w tym postępowaniu nakazu zapłaty z dnia 28 października 2013 r. zarzuty, w tym zwłaszcza zarzut potrącenia. Niemniej uprawniona nadal nie uprawdopodobniła interesu prawnego w uzyskaniu zabezpieczenia powyższego roszczenia. Sama okoliczność istnienia wielu wymagalnych wierzytelności wobec pozwanej spółki nie może jeszcze świadczyć o tym, że zaspokojenie wierzytelności wobec powódki, w przypadku korzystnego dla niej orzeczenia, będzie utrudnione lub niemożliwe. Tym bardziej, że jak wskazała strona pozwana, w dniu 2 kwietnia 2014 r. pozwana zawarła z powódką oraz M. B. porozumienie, na mocy którego zostały polubownie zakończone prowadzone pomiędzy nimi postępowania sądowe. Zatem twierdzenie, że powódce i M. B. przysługują inne jeszcze wymagalne zobowiązania, stało się nieaktualne. Uprawniona nie przedstawia żadnych dokumentów, z których wynika, że w sytuacji, w której miałoby dojść do sprzedaży udziałów, zagrożona byłaby wypłacalność pozwanej. Wskazała ona wprawdzie, czego obowiązana nie kwestionuje, iż jedynymi realnymi składnikami majątku obowiązanej są udziały w spółce, o których zajęcie wnosi. Uprawdopodobniła też, że pozwana spółka prowadzi rozmowy w sprawie sprzedaży tych udziałów na rzecz innych podmiotów. Jednakże nie zdołała uprawdopodobnić, że czynność ta miałaby prowadzić do niewypłacalności pozwanej, a zwłaszcza nie uprawdopodobniła, że otrzymany w wyniku takiej sprzedaży ekwiwalent pieniężny za sprzedaż tych udziałów nie pokryje zobowiązania uprawnionej. Wartość bilansowa tych udziałów wynosi ponad 7 mln zł (wartość rynkowa nie jest znana), natomiast wartość zobowiązania wobec uprawnionej nie przekracza sumy 750.000 zł. Udzielenie zabezpieczenia poprzez zajęcie wszelkich udziałów w spółce (...) stanowiłoby nadmierne obciążenie dla pozwanej spółki, bowiem pozbawiona zostałaby w ten sposób w całości możliwości dysponowania dochodem przysługującym z faktu uczestnictwa w spółce (...). Taki sposób zabezpieczenia stoi w sprzeczności z treścią art. 730 ¹ § 3 k.p.c. Co więcej, wskazany przez uprawnioną sposób zabezpieczenia poprzez zajęcie stwarza gwarancję zaspokojenia uprawnionej, ale dopiero w toku czynności egzekucyjnych. Z przedłożonych zaś dokumentów nie wynika natomiast, że w niniejszej sprawie zachodzi obawa wszczęcia postępowania egzekucyjnego z tych udziałów. Co do drugiego żądania
w zakresie sposobu zabezpieczenia uprawniona w dalszym ciągu nie sprecyzowała, jakiego rodzaju prawa mają podlegać zajęciu. Jest to o tyle istotne, że zgodnie
z art. 747 pkt 1 k.p.c. zajęciu mogą podlegać tylko prawa majątkowe.

Strona powodowa nie zgodziła się z tym orzeczeniem i zaskarżyła je w całości, zarzucając mu:

1. naruszenie przepisów postępowania:

- art. 7301 § 1 k.p.c. poprzez przyjęcie, że powódka nie uprawdopodobniła interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia, podczas gdy zostało uprawdopodobnione, że pozwana spółka prowadzi rozmowy w sprawie sprzedaży udziałów pozwanej spółki w spółce (...) sp. z o.o., a udziały te są jedynym majątkiem pozwanej, zatem ich zbycie doprowadzi do niewypłacalności pozwanej,

- art. 233 § 1 k.p.c. polegające na przekroczeniu zasady swobodnej oceny dowodów i poczynienie błędów w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wydania przedmiotowego postanowienia, polegających na niewłaściwej ocenie zebranych w sprawie dowodów, które to naruszenie miało istotny wpływ na treść orzeczenia wydanego w niniejszej sprawie;

2. błędy logiczne we wnioskowaniu Sądu I instancji, sprzeczność z zasadami doświadczenia życiowego, brak uwzględnienia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych;

3. błędne ustalenie, że w sytuacji, w której miałoby dojść do sprzedaży udziałów, nie byłaby zagrożona wypłacalność pozwanej, podczas gdy ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika jednoznacznie, że udziały w spółce (...) sp. z o.o. są jedynym majątkiem pozwanej spółki, zatem ich zbycie doprowadzi do niewypłacalności strony pozwanej;

4. przyjęcie w sposób nieuprawniony i nieznajdujący poparcia w zgromadzonym w sprawie materiale dowodnym, że:

- powódka nie zdołała uprawdopodobnić, że otrzymany w wyniku sprzedaży ekwiwalent pieniężny za sprzedaż tych udziałów nie pokryje zobowiązania powódki, podczas gdy doświadczenie życiowe pokazuje, że zapłata ceny za sprzedawane udziały może nastąpić w taki sposób, że środki pieniężne należne pozwanej spółce z tej transakcji nie wpłyną nigdy do majątku spółki (przelewy wierzytelności, potrącenia itp.);

- z przedłożonych dokumentów nie wynika, że w niniejszej sprawie zachodzi obawa wszczęcia postępowania egzekucyjnego z udziałów strony pozwanej
w spółce (...) sp. z o.o., co stoi w sprzeczności z ustaleniami Sądu (jak najbardziej prawidłowymi), że jedynym majątkiem pozwanej są właśnie ww. udziały, zatem przedmiotem postępowania egzekucyjnego - w razie braku dobrowolnego wykonania przez stronę pozwaną zapadłego w sprawie orzeczenia - będą właśnie przedmiotowe udziały;

- udzielenie zabezpieczenia poprzez zajęcie wszelkich udziałów w spółce (...) sp. z o.o. stanowiłoby nadmierne obciążenie dla pozwanej spółki, albowiem pozbawiona zostałaby w ten sposób w całości możliwości dysponowania dochodem przysługującym z faktu uczestnictwa w spółce (...) sp. z o.o., podczas gdy zajęcie udziałów pozostaje bez wpływu na wykonywanie praw z tych udziałów, a nadto zajęcie całości udziałów w spółce (...) sp. z o.o. jest konieczne z uwagi na niemożliwość ustalenia realnej wartości tych udziałów na moment, gdy powódka będzie realizowała swoje roszczenie w oparciu o te zabezpieczone udziały;

Mając na uwadze powyższe zarzuty, strona powodowa wniosła o:

1) zmianę zaskarżonego postanowienia i udzielenie powódce I. B.,
w toku postępowania prowadzonego przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu, Wydział
I Cywilny, sygn. akt I C 131/14, zabezpieczenia roszczeń pieniężnych o zapłatę kwoty 566.666,61 zł (słownie: pięćset sześćdziesiąt sześć tysięcy sześćset sześćdziesiąt sześć złotych 61/100) zł wraz z ustawowymi odsetkami:

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 1.06.2012r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 1.07.2012r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 1.08.2012r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 1.09.2012r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 2.10.2012r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 1.11.2012r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 1.12.2012r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 1.01.2013r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 1.02.2013r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 1.03.2013r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 3.04.2013r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 1.05.2013r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 1.06.2013r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 2.07.2013r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 1.08.2013r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 1.09.2013r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 1.10.2013r. do dnia zapłaty,

należnymi na dzień wniesienia wniosku o udzielenie zabezpieczenia, kosztami procesu i kosztami zabezpieczenia w łącznej wysokości sumy zabezpieczenia 743.554,11 zł (słownie: siedemset czterdzieści trzy tysiące pięćset pięćdziesiąt cztery złote 11/100) poprzez zajęcie udziałów strony pozwanej w spółce pod firmą (...) sp. z o.o. z siedzibą we W., wpisanej do Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy (...),
VI Wydział Gospodarczy KRS pod numerem (...), cofając jednocześnie wniosek o udzielenie zabezpieczenia w pozostałym zakresie (tj. poprzez zajęcie praw z udziałów strony pozwanej w spółce pod firmą (...) sp. z o.o.);

2) zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu strona powodowa podniosła, że Sąd Okręgowy wyciągnął błędne wnioski z prawidłowych ustaleń, że powódka uprawdopodobniła prowadzenie przez pozwaną rozmów w sprawie sprzedaży należących do niej udziałów w (...)
sp. z o.o. na rzecz innych podmiotów oraz że jedynymi realnymi składnikami majątku pozwanej są udziały w (...) sp. z o.o. Sama okoliczność, że udziały w (...)
sp. z o.o. są jedynym majątkiem pozwanej (przedstawiającym realną wartość), rodzi obawy co do przyszłej wypłacalności strony pozwanej. Do skutecznego zbycia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wystarczające jest zawarcie umowy w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi (art. 180 k.s.h.), strona pozwana może zbyć udziały w (...) sp. z o.o. w ciągu zaledwie kilku minut, wyzbywając się tym samym całego swojego majątku, z którego powódka mogłaby dochodzić w przyszłości zaspokojenia roszczenia zasądzonego w niniejszym postępowaniu. Nieuprawnione jest przy tym stwierdzenie Sądu I instancji, iż nie zachodzi w niniejszej sprawie obawa wszczęcia postępowania egzekucyjnego z tych udziałów - skoro udziały te są jedynym majątkiem pozwanej, to w razie braku dobrowolnej realizacji zapadłego w sprawie orzeczenia, egzekucja będzie musiała zostać skierowana właśnie do przedmiotowych udziałów. Zbycie udziałów (niezależnie od ich wartości) doprowadzi do utraty przez pozwaną jej jedynego majątku. O zamiarze zbycia przedmiotowych udziałów świadczą zarówno przytoczone przez powódkę doniesienia prasowe, jak i okoliczność wykreślenia zastawu obciążającego dotychczas przedmiotowe udziały, co spowodowało, że nie istnieją już ograniczenia w dysponowaniu udziałami przez pozwaną. Mając na uwadze przewidywany czas trwania niniejszego postępowania, w szczególności podejmowane przez stronę pozwaną liczne działania w celu jego przedłużenia – należy stwierdzić, iż do uprawomocnienia się orzeczenia w niniejszej sprawie może upłynąć jeszcze nawet 2-3 lata. W tym czasie pozwana może wyzbyć się środków pieniężnych uzyskanych ze sprzedaży udziałów w (...) sp. z o.o. Środki te mogą być w tym czasie rozdysponowane w sposób, który uniemożliwi ich zabezpieczenie lub przeprowadzenie z nich egzekucji. Wysoce prawdopodobne jest, że środki pieniężne z tytułu sprzedaży udziałów nie wpłyną bezpośrednio do majątku pozwanej. Jest to możliwe np. przez wykreowanie wierzytelności pomiędzy spółką
i jej wspólnikami oraz dokonanie przelewu środków pieniężnych ze sprzedaży udziałów bezpośrednio na wspólników pozwanej. W celu uniknięcia dokonania zapłaty na rzecz powódki należności dochodzonej przez nią przedmiotowym pozwem wykreowano fikcyjną wierzytelność wobec L. J., dokonano następnie jej przelewu na stronę pozwaną (z tytułu bliżej nieokreślonej umowy przedwstępnej, której przedmiotu - pomimo licznych podnoszonych przez powódkę zarzutów - do tej pory nie sprecyzowano, nie przedstawiając przy tym żadnych dokumentów na potwierdzenie zawarcia takiej umowy) i potrącono z wierzytelnością dochodzoną przez powódkę. Powyższe rodzi po stronie powódki bardzo poważane
i uzasadnione obawy, że również środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży udziałów zostaną rozdysponowane w sposób naruszający interesy wierzycieli, w tym powódki. Nawet jeśli pozwana spółka celowo nie rozdysponuje środków w sposób, który uniemożliwi przeprowadzenie z nich zabezpieczenia / egzekucji, to pozwana spółka będzie wydatkowała te środki na bieżące prowadzenie działalności gospodarczej.
W konsekwencji upływ czasu będzie działał na niekorzyść powódki, gdyż majątek pozwanej będzie stopniowo uszczuplany. O możliwości dowolnego dysponowania przez pozwaną spółkę udziałami i środkami z ich sprzedaży świadczą również ścisłe powiązania personalne pomiędzy pozwaną spółką, jej wspólnikami oraz (...)
sp. z o.o., które umożliwiają członkom zarządu pozwanej właściwie nieograniczone dysponowanie jej majątkiem, w tym środkami pieniężnymi uzyskanymi ze sprzedaży udziałów. Umożliwiają one dowolne kreowanie wzajemnych wierzytelności, dokonywanie ich przelewu i potrąceń tak, aby uniemożliwić wierzycielom realizację ich roszczeń wobec tych spółek i członów ich organów. Potwierdzeniem takich działań są już dokonane przez pozwaną spółkę przelewy i potrącenia wierzytelności w toku niniejszego postępowania. Nawet jeśli strona pozwana uzyska środki pieniężne ze sprzedaży udziałów, nikt nie jest w stanie przewidzieć, w jaki sposób środki te będą rozdysponowane przez stronę pozwaną. Nie jest obecnie możliwe ustalenie, jaki będzie majątek pozwanej w chwili uprawomocnienia się orzeczenia
w sprawie, co uzasadnia dokonanie zabezpieczenia w formie wskazanej we wniosku. Ponadto zajęcie udziałów pozostaje bez wpływu na wykonywanie przez wspólnika praw z udziałów (praw majątkowych – jak np. prawo do dywidendy czy też praw niemajątkowych – np. prawo głosu). Ustanowienie zabezpieczenia w formie zajęcia udziałów nie obciąża strony pozwanej ponad potrzebę, gdyż w dalszym ciągu pozwana spółką będzie miała możliwość prowadzenia działalności
w dotychczasowym zakresie. Mając na uwadze konieczność zrównoważenia interesów powódki i strony pozwanej, powódka cofnęła wniosek o udzielenie zabezpieczenia w formie zajęcia praw z udziałów pozwanej w (...) sp. z o.o., ograniczając swój wniosek do zajęcia tych udziałów.

Strona pozwana złożyła odpowiedź na powyższe zażalenie, w której wniosła o:

1. oddalenie zażalenia powódki,

2. zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania zażaleniowego.

W uzasadnieniu strona pozwana podniosła, że Sąd Okręgowy błędnie ocenił, że powódka uprawdopodobniła roszczenie przeciwko pozwanej. Umowa sprzedaży wierzytelności z dnia 10 października 2013 r. w wersji załączonej do pozwu nie może stanowić dowodu w sprawie, gdyż została przez pełnomocnika powódki przerobiona – zamazane zostało postanowienie dotyczące ceny (§ 3). Pełnomocnik powódki uniemożliwił dopuszczenie dowodu z tego dokumentu i czynienie na jego podstawie jakichkolwiek ustaleń, w szczególności, że powódka z L. J. zawarła rzeczywiście umowę sprzedaży. Sąd nie może czynić ustaleń faktycznych na podstawie tego dokumentu, zanim nie pozna, jaki był rodzaj (inny niż umowa sprzedaży) tej umowy. Z okoliczności, o których pozwana dowiedziała się w trakcie spotkania w dniu 2 kwietnia 2014 r. wynika, że powódka została „podstawiona” do zawarcia tej umowy przez swojego męża W. B. i L. J. (zbywcę wierzytelności). Rzeczywistym celem podpisania tej umowy nie było przeniesienie na powódkę wierzytelności za zapłatą ceny, ale uniknięcie przez L. J. możliwości potrącenia z tą wierzytelnością wierzytelności o naprawienie szkody przez niego wyrządzonej w czasie kiedy pełnił funkcję Prezesa Zarządu. Podobną szkodę wyrządził (...) Sp. z o.o. W. B.. Powódka już po raz drugi odgrywa rolę tzw. „słupa” w transakcjach,
w których rzeczywiście uczestniczy jej mąż W. B. i L. J.. Poprzednia taka sytuacja miała miejsce przy nabyciu przez pozwaną praw do objęcia udziałów w (...) Sp. z o.o., gdzie negocjacje prowadził W. B.,
a umowy na uprzywilejowanych zasadach zostały zawarte z powódką i córką.
Na obecnym etapie postępowania przed przeprowadzeniem dowodów zawnioskowanych przez pozwaną w piśmie z dnia 2 maja 2014 r. bardziej prawdopodobne jest, że powódka nie ma legitymacji czynnej w niniejszej sprawie, gdyż nie nabyła skutecznie wierzytelności od L. J.. Pełnomocnik powódki od samego początku ukrywa treść postanowienia § 3 dotyczącego ceny. Fakt, iż w sprawie wydany został nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, nie ma żadnego znaczenia dla obecnej oceny uprawdopodobnienia roszczenia powódki. Pozwana posiada oprócz udziałów w (...) Sp. z o.o. również wierzytelność wobec L. J. o naprawienie szkody. Jeśli Sąd dojdzie do przekonania, że nie doszło do skutecznego potrącenia, to powódka będzie mogła prowadzić egzekucję z tej wierzytelności. Poza tym pozwana prowadzi cały czas działalność.
Z zarzutem fikcyjności umowy sprzedaży wierzytelności łączy się pytanie, po co powódka nabywała wierzytelność wobec pozwanej, skoro ma obawy o wypłacalność pozwanej.

Powołując się na powzięcie wiedzy o nowych okolicznościach, strona powodowa złożyła pismo uzupełniające zażalenie, w którym dokonała modyfikacji wniosku o udzielenie zabezpieczenia w ten sposób, że wniosła o:

1. zmianę zaskarżonego postanowienia Sądu I instancji i udzielenie powódce I. B., w toku postępowania prowadzonego przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu, Wydział I Cywilny, sygn. akt I C 131/14, zabezpieczenia roszczeń pieniężnych o zapłatę kwoty 566.666,61 zł (słownie: pięćset sześćdziesiąt sześć tysięcy sześćset sześćdziesiąt sześć złotych 61/100) zł wraz z ustawowymi odsetkami:

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 1.06.2012 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 1.07.2012 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 1.08.2012 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 1.09.2012 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 2.10.2012 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 1.11.2012 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 1.12.2012 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 1.01.2013 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 1.02.2013 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 1.03.2013 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 3.04.2013 r. do dnia zapłaty,

-od kwoty 33.333,33 zł od dnia 1.05.2013 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 1.06.2013 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 2.07.2013 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 1.08.2013 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 1.09.2013 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 33.333,33 zł od dnia 1.10.2013 r. do dnia zapłaty,

należnymi na dzień wniesienia wniosku o udzielenie zabezpieczenia, kosztami procesu i kosztami zabezpieczenia w łącznej wysokości sumy zabezpieczenia 743.554,11 zł (słownie: siedemset czterdzieści trzy tysiące pięćset pięćdziesiąt cztery złote 11/100) poprzez:

a) zajęcie udziałów strony pozwanej w spółce pod firmą (...) sp. z o.o.
z siedzibą we W., wpisanej do Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy (...), VI Wydział Gospodarczy KRS pod numerem (...),

b) zajęcie praw z udziałów strony pozwanej w spółce pod firmą (...)
sp. z o.o. z siedzibą we W., wpisanej do Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy (...)
VI Wydział Gospodarczy KRS pod numerem (...),

c) zajęcie wierzytelności:

- z rachunku bankowego strony pozwanej nr (...),

- z innych rachunków bankowych strony pozwanej,

do wysokości wskazanej przez powódkę sumy zabezpieczenia,

2. nadanie z urzędu postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia klauzuli wykonalności i doręczenie pełnomocnikowi powódki odpisu postanowienia opatrzonego klauzulą wykonalności,

3. zasądzenie przez Sąd w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie na rzecz powódki zwrotu kosztów postępowania zabezpieczającego, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych;

4. dopuszczenie dowodu z dokumentów:

a) Protokołu z Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników spółki (...)
sp. z o.o. z dnia 1.07.2013 r.,

b) Przedwstępnej umowy sprzedaży udziałów z dnia 2.09.2013 r. zwartej pomiędzy (...) sp. z o.o. a Zakładami (...) sp. z o.o.,

c) Protokołu z Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników spółki (...)
sp. z o.o. z dnia 25.06.2014 r.,

d) Umowy sprzedaży udziałów w celu umorzenia z dnia 30.06.2013 r. zawartej pomiędzy (...) sp. z o.o. a Zakładami (...) sp. z o.o. wraz z pełnomocnictwem,

e) Aktualnego odpisu z KRS spółki (...) sp. z o.o. (wydruk z Centralnej Informacji KRS),

na okoliczność ich treści, w szczególności nabycia przez (...) sp. z o.o. udziałów spółki Zakłady (...) sp. z o.o. celem ich umorzenia, umorzenia 3.824 udziałów spółki (...) sp. z o.o. oraz wypłacenia z tego tytułu przez (...) sp. z o.o. wynagrodzenia na rzecz spółki Zakłady (...) sp. z o.o.

W uzasadnieniu strona powodowa podniosła, że treść powołanych dokumentów wskazuje jednoznacznie, iż ziściły się obawy powódki, że pozwana może doprowadzić do zbycia swojego jedynego majątku, tj. udziałów w (...) sp. z o.o. 3.824 udziały strony pozwanej w (...) sp. z o.o. zostały umorzone. Strona pozwana posiada w (...) sp. z o.o. jedynie 300 udziałów o nominalnej wartości 15.000 zł. Pozostałe po umorzeniu 300 udziałów ma obecnie wartość jedynie 485.400 zł. Z uwagi na wartość dochodzonej pozwem kwoty oraz wartość innych roszczeń powódki dochodzonych w odrębnych postępowaniach (przed Sądem Okręgowym we Wrocławiu, sygn. akt I Nc 1412/14 o zapłatę kwoty 366.666,63 zł oraz przed Sądem Rejonowym (...)pod sygn. akt XIV C 87/14 o zapłatę kwoty 18.140,16 zł), istnieje już bardzo realne ryzyko, że roszczenie powódki nie zostanie w przyszłości zaspokojone. Środki pieniężne ze sprzedaży udziałów przez pozwaną w (...) sp. z o.o. powinny wpłynąć na rachunki bankowe pozwanej. Modyfikację wniosku strona powodowa uzasadniła ponadto, powołując się na realne ryzyko, iż na wskazanym przez powódkę rachunku bankowym nie będą znajdowały się środki pieniężne wystarczające na zabezpieczenie roszczeń powódki. Roszczenie powódki oparte jest o umowę sprzedaży praw do objęcia udziałów zawartą pomiędzy stroną pozwaną a L. J. oraz umowę sprzedaży wierzytelności, zawartą w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Okoliczność dokonania cesji wierzytelności pomiędzy powódką a L. J. - nie może budzić wątpliwości. Strona pozwana nie przedstawiła nigdy żadnego dowodu na istnienia wierzytelności o naprawienie szkody wyrządzonej rzekomo stronie pozwanej przez L. J. i wymagalność jakiegokolwiek wynikającego z niej roszczenia.

Strona pozwana wniosła pismo procesowe, motywując jego złożenie koniecznością ustosunkowania się do uzupełnienia zażalenia powódki. Podniosła
w nim, że dokumenty przedłożone przez stronę powodową świadczą o polepszeniu się sytuacji pozwanej. Z faktu umorzenia części udziałów w (...) Sp. z o.o. wynika, że pozwana otrzymała do własnego majątku kwotę 6.187.232 zł, która posłużyła na spłatę zobowiązań pozwanej. Jednocześnie pozostałe 300 udziałów w (...)
Sp. z o.o. nadal stanowi 100% udziałów i głosów w kapitale zakładowym, a zatem nadal daje pozwanej tytuł do całego majątku (...) Sp. z o.o., który wielokrotnie przewyższa wierzytelność powódki. Co więcej, załączony do pozwu dokument ani nie udowadnia, ani nie uprawdopodobnia sprzedaży wierzytelności. Nie ma znaczenia, że został on zawarty w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Chodzi o to, że w wersji przedstawionej przez pełnomocnika powoda nie da się na podstawie tego „dokumentu” ustalić jego pełnej treści,
w szczególności, że została zawarta umowa sprzedaży wierzytelności, czy jakakolwiek inna umowa przenosząca skutecznie tą wierzytelność na powódkę.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Nie są zasadne zarzuty naruszenia przepisu art. 730 ¹ § 1 k.p.c. poprzez przyjęcie, że powódka nie uprawdopodobniła interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. Art. 730 ¹ § 1 k.p.c. uzależnia udzielenie zabezpieczenia od kumulatywnego spełnienia przesłanek w postaci uprawdopodobnienia roszczenia oraz interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. W myśl art. 7301 § 2 k.p.c. interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie orzeczenia zapadłego w sprawie. Stan realnej obawy co do możliwości wykonania przyszłego orzeczenia (w przypadku zabezpieczenia roszczeń nadających się do wykonania w drodze egzekucji – np.
o zapłatę) lub osiągnięcia celu postępowania (w sprawach, w których wydane orzeczenie nie podlega wykonaniu w trybie egzekucyjnym) zachodzi w sytuacji,
w której w czasie postępowania prawa uprawnionego zostały naruszone albo są zagrożone naruszeniem w taki sposób, że wymaga to niezwłocznego zabezpieczenia tych praw przed dalszymi naruszeniami do zakończenia postępowania
(zob. uzasadnienie postanowienia Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 21 czerwca 2013 r., sygn. akt I ACz 920/13). W przypadku roszczeń o świadczenia pieniężne obawa co do egzekucyjnego wykonania przyszłego orzeczenia może płynąć przede wszystkim stąd, iż zagrożona jest wypłacalność obowiązanego, w szczególności gdy nie ma on dostatecznego majątku (zob. Komentarz do art. 7301 k.p.c., [w:] Komentarz aktualizowany Kodeksu postępowania cywilnego, red. A. J.,
Lex 2013, teza 2). Okoliczności te powinny znajdować potwierdzenie
w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, nie jest natomiast wystarczające samo przekonanie uprawnionego o istnieniu hipotetycznego zagrożenia realizacji przysługujących mu roszczeń. Należy ponadto zaznaczyć, że nie każde utrudnienie uzasadnia istnienie interesu prawnego, ale tylko takie, które ma charakter poważny, a więc trudny do usunięcia. W przedmiotowej sprawie twierdzenia strony powodowej co do niewypłacalności pozwanej nie są wystarczające do uznania, że doszło do uprawdopodobnienia przez powódkę istnienia po jej stronie interesu prawnego
w udzieleniu zabezpieczenia dochodzonego przez nią roszczenia. Trafnie przyjął Sąd I instancji, że nie doszło do uprawdopodobnienia obawy wystąpienia stanu niewypłacalności pozwanej wskutek zbycia udziałów w (...) sp. z o.o. jako jedynego składnika majątku pozwanej. Istotny jest w tym kontekście podkreślony przez Sąd Okręgowy brak przedłożenia przez stronę powodową dokumentów, które uprawdopodobniałyby zagrożenie wypłacalności pozwanej wskutek zbycia udziałów. Istnienie interesu prawnego musi zostać uprawdopodobnione, nie wystarcza zatem samo twierdzenie o zaistnieniu wymienionych okoliczności, twierdzenie to musi być poparte źródłami, które czynią prawdopodobnym stan, o którym mowa w przepisie art. 730 ¹ § 2 k.p.c. (Komentarz do art. 730 ¹ k.p.c., w: Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz, red.
J. G., W. 2012, teza 7).

Nie zasługuje również na uwzględnienie zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. przez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów i poczynienie błędów
w ustaleniach faktycznych. Zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c. sąd ocenia wiarogodność
i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. W postępowaniu zabezpieczającym, w myśl
art. 738 k.p.c., sąd rozpoznaje wniosek o udzielenie zabezpieczenia w jego granicach, biorąc za podstawę orzeczenia materiał zebrany w sprawie. Zgodnie zaś z art. 243 k.p.c. zachowanie szczegółowych przepisów o postępowaniu dowodowym nie jest konieczne, ilekroć ustawa przewiduje uprawdopodobnienie zamiast dowodu. Uprawdopodobnienie jest środkiem zwolnionym z formalizmu zwykłego postępowania dowodowego, mającym na celu przyspieszenie postępowania
w sprawie, jednakże od swobodnej oceny sądu zależy uznanie, czy dokonane na podstawie uprawdopodobnienia ustalenia są na tyle wiarygodne, by można było uznać za uprawdopodobnione fakty, na które powołuje się strona. Jak wskazuje się w orzecznictwie i doktrynie, ramy swobodnej oceny dowodów muszą być zakreślone wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego, regułami logicznego myślenia oraz pewnego poziomu świadomości prawnej, według których sąd
w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc
oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego.
W przedmiotowej sprawie na potrzeby postępowania zabezpieczającego Sąd Okręgowy dokonał prawidłowej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i poczynił na tej podstawie niewadliwe ustalenia faktyczne. Brak jest podstaw, by wywodom Sądu I instancji przypisać błędy logiczne i sprzeczność
z zasadami doświadczenia życiowego. Sąd I instancji w sposób przekonywający
i zgodny z zasadami doświadczenia życiowego odniósł się do ustalenia, że jedynymi realnymi składnikami majątku pozwanej są udziały w spółce, objęte żądaniem wniosku powódki, powołując się na możliwość zaspokojenia uprawnionej
z otrzymanego w wyniku sprzedaży udziałów ekwiwalentu pieniężnego,
z uwzględnieniem wartości bilansowej udziałów. Podnoszone w tym zakresie przez stronę powodową argumenty, że środki pieniężne należne pozwanej z tytułu sprzedaży udziałów mogą nie wpłynąć nigdy do majątku spółki (w wyniku przewidywanych przelewów wierzytelności, potrąceń), opierają się w zasadzie na hipotetycznym założeniu, niepopartym źródłami, które uprawdopodobniałyby takie obawy w sposób dostateczny.

W świetle przytoczonych powyżej okoliczności orzeczono jak na wstępie, oddalając zażalenie strony powodowej (art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.
i art. 13 § 2 k.p.c.).

bp