Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 czerwca 2016 roku

Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Karny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Małgorzata Krupska-Świstak

Protokolant: sekr. sądowy staż. Dorota Słomka

przy udziale Prokuratora: Jakuba Bętkowskiego

po rozpoznaniu w dniu 22 czerwca 2016 roku sprawy

P. D., syna D. i M. z domu B., ur. (...) w O.

oskarżonego o to, że:

w dniu 18 listopada 2015 roku w G., woj. (...) dzwoniąc na numer stacjonarny telefonu sekretariatu Szkoły Podstawowej w G. zawiadomił o zdarzeniu, które zagrażało życiu i zdrowiu wielu osób i mieniu w znacznych rozmiarach w postaci niebezpieczeństwa wybuchu podłożonego ładunku wybuchowego, co skutkowało podjęciem czynności przez jednostki straży pożarnej oraz policję, mające na celu uchylenie zagrożenia, wiedząc, że zagrożenie nie istnieje, czym działał na szkodę Szkoły Podstawowej w G. i Gimnazjum w G., reprezentowanych przez dyrektorów ww. szkół tj. o czyn z art. 224a kk

o r z e k a

1.  oskarżonego P. D. uznaje za winnego popełnienia zarzuconego mu czynu wyczerpującego dyspozycję art. 224a kk, z tym uzupełnieniem, iż do grona pokrzywdzonych instytucji zalicza Komendę Miejską Policji w P. (...) oraz Komendę Miejską Państwowej Straży Pożarnej w P. (...), które w wyniku podjęcia zbędnych czynności poniosły koszty w wysokości odpowiednio 1.556,34 zł i 615,44 zł i za to na podstawie art. 224a kk wymierza mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności,

2.  na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk, art. 70 § 1 kk, wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza oskarżonemu na okres próby 3 (trzech) lat,

3.  na podstawie art. 72 § 1 pkt 1 kk zobowiązuje oskarżonego do informowania Sądu w okresie próby o jego przebiegu w formie pisemnych sprawozdań składanych w terminie co 6 (sześć) miesięcy, poczynając od grudnia 2016 roku,

4.  na podstawie art. 46 § 1 kk orzeka wobec oskarżonego środek kompensacyjny w postaci obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez zapłatę na rzecz:

- Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej w P. (...) kwoty 615,44 (sześćset piętnaście zł, czterdzieści cztery gr) złotych,

- Komendy Miejskiej Policji w P. (...) kwoty 1.556,34 (jeden tysiąc pięćset pięćdziesiąt sześć zł, trzydzieści cztery) złotych,

5.  na podstawie art. 44 § 2 kk orzeka przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodu rzeczowego w postaci telefonu komórkowego marki N. (...) wraz z kartą SIM szczegółowo opisanych na k. 7 akt sprawy pod pozycją 1,

6.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz radcy prawnego T. S. kwotę 516,60 (pięćset szesnaście złotych sześćdziesiąt groszy) złotych tytułem zwrotu kosztów obrony udzielonej oskarżonemu z urzędu,

7.  zwalnia oskarżonego od kosztów procesu, które przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.

UZASADNIENIE

(na podstawie art. 423 § 1a kpk w zakresie ograniczonym do rozstrzygnięcia o karze i innych konsekwencjach prawnych czynu)

Przestępstwo spowodowania fałszywego alarmu penalizowane art. 224a kk jest zagrożone karą od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności.

Zgodnie z treścią art. 53 § 1 kk czynnikami limitującymi rozmiar sankcji karnej za popełnione przestępstwo są stopień winy i stopień społecznej szkodliwości czynu, których wymierzana w granicach sędziowskiego uznania kara nie powinna przekraczać. Wymierzając karę należy nadto mieć na uwadze cele zapobiegawcze i wychowawcze, a także potrzeby kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Stosownie do § 2 powołanego wyżej przepisu, uwzględnić należy w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, popełnienie przestępstwa wspólnie z nieletnim, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu sprawiedliwości, a także zachowanie się pokrzywdzonego.

Stopień społecznej szkodliwości czynu popełnionego przez P. D. okazał się wysoki i nie uzasadniał wymiaru kary na poziomie ustawowego minimum. Oskarżony godził w dobro o niekwestionowanej wartości, jaką jest niezakłócone funkcjonowanie instytucji państwowych oraz samorządowych, w tym zwłaszcza prawo służb bezpieczeństwa wewnętrznego do podejmowania interwencji w sytuacji zaistnienia autentycznego zagrożenia. P. D. prawa tego nie uszanował i wiedząc, że zagrożenie nie istnieje swoim bezmyślnym postępowaniem uruchomił szeroko zakrojoną akcję ewakuacyjną i ratunkową wymagającą zaangażowania sił i środków przeznaczanych przez Państwo na ratowanie życia i zdrowia ludzkiego. W wyniku jego działania ewakuowano blisko 1000 osób szczególnej kategorii- dzieci, nad którymi zapanowanie w sytuacji niecodziennej i stresującej bywa trudne. Tym samym oskarżony spowodował nie tylko realną szkodę finansową związaną z niepotrzebną pracą policji oraz straży pożarnej, ale naraził na szwank dobro ewakuowanych wywołując ryzyko wypadku w czasie pośpiesznie organizowanej akcji wyprowadzania uczniów z dwóch szkół. Nie trzeba chyba dodawać, że w czasie, gdy trwały zbędne czynności ratunkowe siły służb bezpieczeństwa doznały osłabienia, co w razie faktycznego zdarzenia wymagającego interwencji straży pożarnej czy policji mogło mieć opłakane skutki. Oskarżony działał z zamiarem bezpośrednim, a także z wyraźną premedytacją nie tylko świadomie dążąc do podniesienia alarmu na terenie dwóch placówek oświatowych, który w zamyśle miał uchronić jego dziecko przed złą oceną, ale specjalnie w tym celu wyposażył się w kartę telefoniczną mającą zapewnić mu anonimowość i bezkarność. Okoliczności te podwyższają stopień społecznej szkodliwości czynu, a w konsekwencji rzutują na wymiar kary. Z drugiej jednak strony, w zdarzeniu spowodowanym przez P. D. nikt nie ucierpiał, koszty uczestnictwa w akcji służ mundurowych trudno uznać za olbrzymie, a motywacja, jaką oskarżony się kierował wykazuje ścisły związek ze stwierdzonym przez psychiatrów lekkim upośledzeniem umysłowym, które jak wskazuje doświadczenie życiowe może stymulować decyzje nierozważne, nieadekwatne do osiągnięcia zmierzonych skutków.

Postępowanie karne nie dowiodło istnienia okoliczności zdolnych wyłączyć, czy znacząco ograniczyć winę oskarżonego, który niezależnie od mankamentów psychicznych działał jako sprawca poczytalny. Oznacza to, że stopień zawinienia także jest znaczący. Tym niemniej Sąd Rejonowy dostrzega, że ścieżka życiowa oskarżonego i stwierdzone u niego upośledzenie umysłowe zmieniają postrzeganie rzeczywistości i mogą predestynować do zachowań nieodpowiedzialnych, motywowanych naiwnością życiową i doraźną, chwilową pokusą. P. D. przyznał się do popełnienia zarzuconego mu przestępstwa, nie szukał usprawiedliwienia, był gotów ponieść za nie odpowiedzialność deklarując wolę dobrowolnego poddania się karze. W toku rozprawy przeprosił za swój nieroztropny uczynek przedstawicieli służb uczestniczących w zdarzeniu z 18 listopada 2015 r. Okoliczności te pozwoliły na wymierzenie kary oscylującej w dolnych granicach zagrożenia tj. 1 roku pozbawienia wolności i jednocześnie na postawienie mu pozytywnej prognozy kryminologicznej. Jako sprawca dotychczas niekarany, deklarujący poczucie wstydu za własne zachowanie i poprawę zachowania na przyszłość P. D. daje gwarancję, że jego resocjalizacja na wolności odniesie pożądane efekty. Ustalony na poziomie 3 lat okres próby jest konieczny, aby prognozę tę zweryfikować i jednocześnie skłonić oskarżonego do utrzymania prawidłowej dyscypliny postępowania poprzez obowiązek składania Sądowi okresowych sprawozdań z przebiegu okresu próby. Warto dodać, że warunkowemu zawieszeniu wykonania kary, w obecnym stanie prawnym musi towarzyszyć jeden z obowiązków probacyjnych skatalogowanych w art. 72 § 1 kk i po dokonanych już przeprosinach przedstawicieli pokrzywdzonych instytucji, ten o którym mowa w pkt 1 powołanego przepisu wydaje się najlepiej przystawać do właściwości i warunków osobistych oskarżonego. Częstotliwość informacji pozwalających zweryfikować przebieg okresu próby dostosowano do możliwości intelektualnych oskarżonego i potrzeb z zakresu prewencji indywidualnej.

Z mocy art. 46 § 1 kk orzeczono wobec P. D. środek kompensacyjny w postaci obowiązku naprawienia szkód finansowych wyrządzonych interweniującym służbom. W przekonaniu Sądu, jest do niezmiernie ważny element wychowawczy wyroku, uzmysławiający, że przestępstwo nie popłaca, a nierozważny uczynek miał swoje wymierne konsekwencje finansowe. Nie ma powodów, aby straty w publicznym budżecie wywołane rażąco nierozsądnym zachowaniem pozostały niewyrównane, tym bardziej jeśli pamiętać, że każdy wyrok ma pełnić również funkcję odstraszającą i zniechęcać potencjalnych sprawców fałszywych alarmów do podejmowania takich działań, na jakie zdecydował się P. D.. Wartość kosztów poniesionych przez interweniujące służby została wystarczająco udokumentowana i nie budziła zastrzeżeń ani oskarżonego, ani jego obrońcy.

Mając na względzie konieczność zachowania odpowiednich proporcji pomiędzy popełnionym bezprawiem a sumą dolegliwości wynikających z wyroku skazującego, Sąd Rejonowy nie znalazł podstaw do wymierzenia dodatkowo kary grzywny, której domagał się Prokurator. Sytuacja materialna i zdrowotna oskarżonego, który utrzymuje się jedynie ze stałego zasiłku pielęgnacyjnego w kwocie 150 zł i nieregularnych dochodów z pracy dorywczej nie pozwalają żywić nadziei, że ewentualna kara finansowa doczeka się wykonania. Nie ma również powodów, aby dające się przewidzieć koszty bezskutecznej egzekucji ponosiło Państwo. P. D. winien skupić wysiłki na naprawieniu wyrządzonej szkody, aby przywrócić równowagę ekonomiczną wywołaną przestępstwem.

Na podstawie art. 44 § 2 kk orzeczono o przepadku na rzecz Skarbu Państwa dowodu rzeczowego , który posłużył do popełnienia przestępstwa.

Wobec uznania, że w obecnej sytuacji życiowej uiszczenie kosztów postępowania byłoby dla oskarżonego zbyt uciążliwe, z mocy 624 § 1 kpk zwolniono go od tego obowiązku, a o kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu orzeczono na podstawie §14 ust. 2 pkt 3 i § 16 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 r. nr 163 poz.1348 z późn. zm.), bowiem sprawa została wszczęta przed 1 stycznia 2016 r.