Sygn. akt II S 27/16
Dnia 11 lipca 2016 r.
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy Wydział II Cywilny Odwoławczy
w następującym składzie:
Przewodniczący: SSO Piotr Starosta
Sędziowie: SO Irena Dobosiewicz
SO Aurelia Pietrzak (spr.)
po rozpoznaniu w dniu 11 lipca 2016 r. w Bydgoszczy
na posiedzeniu niejawnym sprawy
ze skargi P. K.
z udziałem Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Rejonowego w (...)
na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki w toku sprawy prowadzonej przez Sąd Rejonowy w (...)sygn. akt XII Co 9984/15
postanawia:
o d d a l i ć s k a r g ę .
SSO Irena Dobosiewicz SSO Piotr Starosta SSO Aurelia Pietrzak
sygn. akt: II S 27/16
P. K. wniósł skargę, w której domagał się stwierdzenia przewlekłości postępowania z jego wniosku o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu w sprawie prowadzonej przed Sądem Rejonowym w (...) o sygnaturze akt XII Co 9984/15. W związku z tym domagał się przyznania od Skarbu Państwa sumy pieniężnej w wysokości 4.000 zł. W uzasadnieniu skarżący podał, że Sąd zgodnie z art. 781 1 k.p.c. ma termin na nadanie klauzuli wykonalności 3 dni, a w tej sprawie zwłoka wynosi ponad 5 miesięcy.
Skarb Państwa – Prezes Sądu Rejonowego w (...) zgłosił swój udział w sprawie i wniósł o oddalenie skargi wskazując w uzasadnieniu, że w sprawie nie nastąpiło takie przekroczenie rozsądnego terminu rozpoznania sprawy, które zasługiwałoby na stwierdzenie przewlekłości postępowania.
Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:
W dniu 2 grudnia 2015 r. P. K. nadał w urzędzie pocztowym przesyłkę z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu pochodzącemu od sądu z przejściem uprawnień. Pismo to wpłynęło do Sądu Rejonowego w (...) w dniu 3 grudnia 2015 r., a do XII Wydziału Cywilnego dzień później. (k. 2-5)
Zarządzeniem z dnia 4 grudnia 2015 r. Sędzia Przewodnicząca nakazała zwrócić się o akta podane we wniosku (I Nc 4228/12) oraz wskazała, że w niniejszej sprawie nie istnieje obowiązek wpisywania w klauzuli wykonalności PESEL/NIP dłużnika. (k. 1)
Postanowieniem z dnia 21 marca 2016 r. Sąd nadał klauzulę wykonalności z przejściem uprawnień na rzecz wnioskodawcy tytułowi egzekucyjnemu w sprawie I Nc 4228/12 Sądu Rejonowego w (...). Tytuł wykonawczy został doręczony wierzycielowi w dniu 7 kwietnia 2016 r. (k. 17-8, 10)
W dniu 8 kwietnia 2016 r. wnioskodawca nadał w urzędzie pocztowym pismo z wnioskiem o uzupełnienie tytułu wykonawczego o numery identyfikacyjne wierzyciela i dłużnika. Do pisma dołączył tytuł wykonawczy. (k. 11, 12)
Postanowieniem z dnia 1 czerwca 2016 r. Sąd oddalił wniosek wierzyciela. (k. 13)
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Skarga jest niezasadna.
Sąd Okręgowy zwraca uwagę, że ustawodawca w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. 2004 r., Nr 179, poz. 1843 ze zm. - dalej: „ustawa”) wskazuje, że przewlekłość postępowania zachodzi wówczas, gdy postępowanie w sprawie trwa dłużej, niż to konieczne dla wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, co oznacza naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki.
Dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd, w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do istoty, uwzględniając charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania (art. 2 ust. 2 ustawy). Przewlekłość postępowania jest pojęciem względnym, a zatem zawsze musi być odnoszona do konkretnych realiów sprawy i przyjętego trybu postępowania.
Biorąc pod uwagę powyższe przepisy ustawy wyraźnie zaznaczyć należy, że warunkiem zasadności skargi jest niezakończenie sprawy w „rozsądnym” terminie, a nie niepodjęcie przez sąd jakiejkolwiek czynności procesowej, czy też podjęcie jej z nieuzasadnionym opóźnieniem (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 09.09.2015 r., III SPP 20/15, LEX nr 1794319) . Podstawę oceny stanowi zatem całokształt postępowania, jego faktyczna długość a nie poszczególne jego części, nawet jeżeli w tych częściach zasadnie można stwierdzić, że sąd powinien szybciej wykonywać poszczególne czynności, czy też wykonywał pewne czynności nieprawidłowo. Również w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka kładzie się akcent nie na to, że sąd zbyt długo zwlekał z konkretnymi działaniami, ale na to jak długo trwa dane postępowanie od chwili jego wszczęcia, przy uwzględnieniu charakteru tej sprawy, jej złożoności oraz działań stron i sądu (wyrok ETPC z z dnia 02.09.2014, sprawa Siermiński przeciwko Polsce 53339/09, LEX nr 1548282). Zatem tylko wtedy, gdy dane postępowanie jest długotrwałe, czyli trwa ponad konieczność niezbędną do wyjaśnienia istotnych dla końcowego rozstrzygnięcia okoliczności faktycznych i prawnych, uzasadnione jest stwierdzenie jego przewlekłości.
W niniejszej sprawie podkreślenia wymaga fakt, iż termin z art. 781 1 k.p.c., na który powołuje się skarżący, ma charakter instrukcyjny. W myśl tego przepisu wniosek o nadanie klauzuli wykonalności sąd rozpoznaje niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 3 dni od dnia jego złożenia.
W tej konkretnej sprawie Sąd jeszcze miał obowiązek zwrócić się do I Wydziału Cywilnego Sądu Rejonowego w (...)o nadesłanie akt sprawy I Nc 4228/12 celem rozpoznania wniosku skarżącego o klauzulę wykonalności z przejściem uprawnień. Zatem choćby z tego faktu należy wywieść wniosek, że termin trzydniowy nie mógł być w tej sprawie zachowany.
Poza tym, jak wynika z akt sprawy, skarżący niezasadnie wniósł o uzupełnienie orzeczenia o dane PESEL jego i dłużnika, zwracając przy tym do Sądu tytuł wykonawczy. Nie można zatem dalszym upływem czasu obciążać Sąd Rejonowy.
Reasumując, Sąd Okręgowy stwierdził, że w niniejszej sprawie nie doszło do przewlekłości postępowania z uwagi na czynności, które musiał podjąć Sąd Rejonowy celem rozpoznania wniosku, jak i z uwagi na charakter instrukcyjny terminu określonego w art. 781 1 k.p.c. Sąd Rejonowy bowiem podejmował czynności bez zbędnej zwłoki.
Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 12 ust. 1 przywołanej wyżej ustawy oddalił skargę uznając ją za niezasadną.
SSO Piotr Starosta SSO Irena Dobosiewicz SSO Aurelia Pietrzak