Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 czerwca 2016 r.

Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Jolanta Brzęk

Protokolant: st. sekr. sądowy Aleksandra Nyga

po rozpoznaniu w dniu 7 czerwca 2016 r. w Tychach

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) Sp. z o.o. w B.

przeciwko: A. B.

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanej A. B. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. w B. kwotę 8 928,36 zł (osiem tysięcy dziewięćset dwadzieścia osiem złotych trzydzieści sześć groszy) z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 21 sierpnia 2014 r. do dnia zapłaty;

2)  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2 949,79 zł (dwa tysiące dziewięćset czterdzieści dziewięć złotych siedemdziesiąt dziewięć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 166,56 zł (sto sześćdziesiąt sześć złotych pięćdziesiąt sześć groszy) tytułem kosztów z art. 10 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.

SSR Jolanta Brzęk

Sygn. akt: VI GC 128/15/3

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 16 października 2014 roku wniesionym do Sądu Rejonowego w Białymstoku, powódka (...) Sp. z o.o. w B. wniosła o zasądzenie od pozwanej A. B., kwoty 8 928,36 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 21 sierpnia 2014 r. do dnia zapłaty, kwoty 166,56 zł ustalonej zgodnie z art. 10 ustawy z 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych oraz kosztów procesu.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że wykonała na rzecz pozwanej zlecenie transportowe na trasie C. A. - T., za co wystawiła fakturę VAT. Pomimo upływu terminu zapłaty faktury pozwana nie uregulowała należności. Powódka wyjaśniła, że przedmiotową usługę zleciła podmiotowi trzeciemu, który w wyznaczonym czasie podstawił pojazd pod załadunek zgodnie z ustalonym terminem jednakże załadunek odbył się dopiero ok godz. 23:00. Powódka wskazała, że zakończenie załadunku o tak późnej porze miało bezpośredni wpływ na opóźnienie dostawy i nieterminowy rozładunek. Powódka podniosła, że pozwana miała wiedzę o opóźnieniu załadunku i jego przyczynach i w tym czasie nie zgłaszała żadnych zastrzeżeń dotyczących zaistniałej sytuacji i wyrażała zgodę nie przesunięcie rozładunku. Powódka dodała, że kierowca w związku z opóźnieniem w załadunku musiał wykonać pauzę wynikającą z norm prawnych. Powódka uprzedzając ewentualne zarzuty pozwanej wskazała także, że pozwana bezzasadnie w dniu 29 lipca 2014 r. wystawiła notę obciążeniową na kwotę 7 257,25 zł wskazując jako podstawę „spóźnienie na rozładunek – bez zezwolenia zatrzymanie się na 22,5 h.”

W dniu 27 października 2014 roku Sąd Rejonowy w Białymstoku Wydział VIII Gospodarczy wydał w sprawie VI GNc 4213/14 nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

W przepisanym terminie pozwana A. B. wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów postępowania. Pozwana zgłosiła również zarzut niewłaściwości Sądu oraz zarzut potrącenia.

W uzasadnieniu pozwana przyznała, że strony łączyła umowa zlecenia przewozu. Wskazała jednak, że powódka w nieprawidłowy sposób dokonała przewozu, zatem zgodnie z umową uprawniona była do nałożenia na powódkę kary umownej do wysokości frachtu. Pozwana dodała, że była w pełni uprawniona do nałożenia kary umownej w związku z faktem, iż przewoźnik, któremu powódka zleciła wykonanie przewozu, opóźnił się z jego wykonaniem, a pozwana odniosła z tego powodu szkodę w wysokości wynikającej z różnicy pomiędzy ceną sprzedaży towaru (0,85 gr oraz 0,98 gr za kg), a oczekiwaną ceną skupu arbuza ( z dnia 22 lipca 2014 r., która wynosiła 1,05 zł za kg). Pozwana zakwestionowała również roszczenie powódki w zakresie odsetek oraz rekompensaty wynikającej z art. 10 ustawy z 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.

Sąd ustalił, co następuje:

Pozwana A. B. w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zleceniem przewozu nr (...) z dnia 17 lipca 2014 r. zleciła powódce (...) Sp. z o.o. w B. wykonanie usługi przewozowej na trasie C. – A. (Włochy) – T. (Polska). Strony w przedmiotowym zleceniu przyjęły, że załadunek towaru odbędzie się w dniu 18 lipca 2014 r. godz. 13:00, natomiast rozładunek towaru miał się odbyć w dniu 20 lipca 2014 r. do godz. 18:00. Przewożony towar stanowiły arbuzy o łącznej wadze 24 T. Strony ustaliły fracht na kwotę 1 750,00 euro.

Strony w pkt. 9 ust. 4 umowy przyjęły, że nie podstawienie ciężarówki na załadunek lub spóźnienie ciężarówki na rozładunek zagrożone jest obciążeniem do wysokości frachtu. Strony w pkt. 9 ust. 9 umowy przyjęły, że dostawy terminowe, w przypadku spóźnienia zleceniobiorca zostanie obciążony kwotą 500,00 zł. Powódka (...) Sp. z o.o. w B. na podstawie zlecenia nr (...) przedmiotową usługę zleciła A. K. prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą (...) Międzynarodowy Transport Drogowy A. K..

Dowody: umowa zlecenia przewozu (k.30-31), zeznania świadka B. K. (k. 119-121verte), zeznania Prezesa Zarządu powódki D. B. (k.122-125).zeznania świadek M. M. (k.140-142), faktury (k.41-42) z potwierdzeniem odbioru (k.43)

Przewoźnik - A. K. podstawił pojazd na załadunek w dniu 18 lipca 2014 r. o godz. 10:20. Na załadunku kierowca uzyskał informację, że pojazd będzie ładowany ok. godz. 16-17. Powódka poinformowała pozwaną o zaistniałej sytuacji. Ostatecznie towar został załadowany ok 23:00 w dniu 18 lipca 2014 r. Kierowca zobligowany był do odbycia przerwy w jeździe (tzw. pauzy), która miała miejsce od godz. 00:09 i trwała do godz. 23:02 dnia 19 lipca 2014 r. Przewoźnik na miejsce rozładunku przyjechał w dniu 21 lipca 2014 r. o godz. 12:10.

Dowody: CMR (k.11,15), wykres pracy pojazdu (k.21-23), pismo z dnia 13 sierpnia 2014 r. (k.14), umowa zlecenia przewozu (k.30-31), zeznania świadka B. K. (k. 119-121verte), zeznania Prezesa Zarządu powódki D. B. (k.122-125).zeznania świadek M. M. (k.140-142).

W związku z wykonaniem usługi powódka wystawiła dokument rozrachunkowy fakturę VAT nr (...) z dnia 21 lipca 2014 r. na kwotę 1 750,00 euro (netto) z terminem płatności na dzień 20 sierpnia 2014 r. Pozwana w dniu 29 lipca 2014 r. wystawiła notę obciążeniową nr (...) na kwotę 7 257,25 zł wskazując jako podstawę „spóźnienie na rozładunek – bez zezwolenia zatrzymania się na 22,5 godziny”. Powódka zakwestionowała zasadność wystawienia noty obciążeniowej.

Dowody: faktura (k.12), pismo z dnia 29 lipca 2014 r. (k.16 – 16 verte), pismo z dnia 19 sierpnia 2014 r. (k.17), pismo z dnia 29 sierpnia 2014 r. (k.18), pismo z dnia 22 września 2014 r. (k.19)

Powyższe ustalenia poczynione zostały w oparciu o powołane dowody z dokumentów, które Sąd uznał za wiarygodne w całości. Należy podkreślić, że powołana dokumentacja pomimo iż pochodziła z różnych źródeł przedstawiała spójny obraz przebiegu wydarzeń, który był prawdopodobny w świetle zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego.

Sąd poczynił również ustalenia faktycznie w oparciu o zeznania świadków B. K. (k. 119-121verte), zeznania świadek M. M. (k.140-142) oraz zeznania Prezesa Zarządu powódki D. B. (k.122-125) uznając je w całości za wiarygodne. W ocenie Sądu zeznaniom ww. świadków jak i strony powodowej należało dać wiarę, jako że w sposób spójny przedstawiały one okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy, które znalazły swój wyraz w wyżej ustalonym stanie faktycznym.

Sąd zważył, co następuje:

W rozpoznawanej sprawie nie ulega wątpliwości, iż strony sporu łączyła zawarta umową przewozu, zgodnie z którą strona powodowa jako przewoźnik zobowiązała się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do przewożenia za wynagrodzeniem towaru, przy czym ze względu na fakt, iż miejsce załadunku i rozładunku przesyłki znajdowało się w różnych krajach, do zawartej umowy miały zastosowanie przepisy Konwencji genewskiej o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) z dnia 19 maja 1956 r. (Dz.U.1962.49.238 zał.).

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) i Protokół podpisania z dnia 19 maja 1956 r. (Dz. U. 1962 Nr 49, poz. 238), dalej zwaną (...), niniejszą Konwencję stosuje się do wszelkiej umowy o zarobkowy przewóz drogowy towarów pojazdami, niezależnie od miejsca zamieszkania i przynależności państwowej stron, jeżeli miejsce przyjęcia przesyłki do przewozu i miejsca przewidziane dla jej dostawy, stosownie do ich oznaczenia w umowie, znajdują się w dwóch różnych krajach, z których przynajmniej jeden jest krajem umawiającym się. W przedmiotowej sprawie jak już wspomniano, miejsce przyjęcia towaru znajdowało się na terytorium W., natomiast miejsce przewidziane dla jej dostawy znajdowało się na terytorium Polski. Sygnatariuszem Konwencji jest zarówno Rzeczpospolita Polska jak i Republika W., co uzasadnia zastosowanie postanowień Konwencji do przewozu realizowanego przez powódkę.

Zgodnie z art. 3 konwencji CMR przewoźnik odpowiada jak za swoje działania, za czynności i zaniedbania swoich pracowników i wszystkich innych osób, do których usług odwołuje się w celu wykonania przewozu, kiedy ci pracownicy lub te osoby działają w wykonaniu swoich funkcji. W myśl art. 4 dowodem zawarcia umowy przewozu jest list przewozowy. Brak, nieprawidłowość lub utrata listu przewozowego nie wpływa na istnienie ani na ważność umowy przewozu, która mimo to podlega przepisom niniejszej Konwencji. Z kolei w art. 9 czytamy, że w braku przeciwnego dowodu list przewozowy stanowi dowód zawarcia umowy, warunków umowy oraz przyjęcia towaru przez przewoźnika. List przewozowy to dokument tradycyjnie wystawiany przy przewozach, stosowany we wszystkich gałęziach transportu, zarówno w transporcie krajowym, jak i międzynarodowym. Funkcja dowodowa listu przewozowego wynika z przepisu art. 4 zdanie pierwsze oraz art. 9 ust. 1 CMR, który przewiduje, że list przewozowy stanowi dowód zawarcia umowy, warunków umowy oraz przyjęcia towaru przez przewoźnika. Ze względu na fakt, iż odbiorca potwierdza zazwyczaj przyjęcie przesyłki na liście przewozowym, list ten stanowi też często dowód wykonania umowy. Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 25 marca 2015 r. w sprawie o sygn. I ACa 952/14 zaznaczył, że przytoczone unormowania świadczą o tym że list przewozowy nie jest wyłącznym dowodem zawarcia umowy przewozu, a tym samym warunków tej umowy. Nadto jedną z podstawowych funkcji, jakie spełnia list przewozowy CMR, jest funkcja dowodowa, jednak osiąga ona swój pełny walor tylko w braku przeciwnego dowodu. (wyrok WSA w Gliwicach z dnia 25 maja 2012 r. (...) SA/Gl (...)).

Zgodnie z treścią art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na stronie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Uwzględniając treść art. 6 k.c. trzeba stwierdzić, że do osoby występującej z pozwem należy udowodnienie faktów pozytywnych, które stanowią podstawę powództwa, gdyż z faktów tych wywodzi ona swoje prawo. Do przeciwnika natomiast należy wykazanie okoliczności niweczących to prawo lub uniemożliwiających jego powstanie (OSNP 1998/18/537). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.)(OSNC 1997/6-7/76 Przegląd Sądowy 2001/4/81).

W przedmiotowej sprawie bezsporna jest okoliczność, iż strony zawarły umowę przewozu towaru na trasie z C. - A. we W. do T. w ramach zlecenia transportowego nr (...)/2014 r. Bezsprzecznie w umowie wskazano, iż załadunek miał się odbyć 18 lipca 2014 r. o godz. 13-tej, natomiast rozładunek w dniu 20 lipca 2014 r. o godzinie 18-tej. Z zastrzeżenia na CMR wynika, że pod rozładunek transport podstawił się w dniu 21 lipca 2014 r. o godzinie 12.10 . Bezspornym jest, że było to po terminie wyznaczonym w umowie.

Pozwana nie zwróciła się do powoda z reklamacją pisemną w terminie 21 dni, ale w ocenie Sądu zgodnie z komentarzem do CMR zastrzeżenie wobec bezsporności okoliczności spóźnienia jest wystarczające. Sąd uznał, że można pominąć obowiązek pisemnej reklamacji w przypadku opóźnienia przewozu. Zastrzeżenie, o którym mowa w art. 30 ust. 3 Konwencji CMR zostało dokonane na dowodzie CMR. Rację ma jednak powód, że kara umowna z pkt 4 zlecenia przewozowego jest nieważna, ponieważ nie wskazuje wyraźnie sposobu jej naliczania lub nie wskazuje jednej kwoty. Jest to sprzeczne z art. 483 k.c. oraz art. 41 Konwencji CMR.

Jak wynika z art. 23 ust. 5 Konwencji CMR opóźnienie dostawy musi powodować szkodę, aby żądać odszkodowania. Wysokość odszkodowania zależy od wysokości szkody, ale nie może przewyższać kwoty frachtu. Z tego wynika, że wysokość szkody musi zostać wykazana. Pozwana ograniczyła się jedynie do twierdzeń w zakresie ceny jaką mogłaby uzyskać w razie gdyby transport dotarł na czas. Nie przedstawiła cenników ani zaświadczeń lub informacji GUS, wskazała jedynie fakturę, z której wynika jaką uzyskała cenę. Szkoda w zakresie jej wysokości nie została więc wykazana. Pozwana w tym zakresie nie sprostała dyspozycji art. 6 k.c.

Nie roztrząsając więc podstaw i zasadności zarzutu przedawnienia, należało uznać, że pozwana jest zobowiązana uregulować całość frachtu powodowi zgodnie z umową zlecenia.

Wobec powyższych rozważań Sąd zasądził od pozwanej kwotę frachtu w wysokości 8 928,36 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wymagalności roszczenia.

O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z zasadą z art. 98 k.p.c. i odpowiedzialności za wynik procesu. Na łączną sumę kosztów złożyła się kwota 300 zł tytułem opłaty od pozwu, 1 266,23 zł tytułem trzech dojazdów pełnomocnika na rozprawy, 166,40 zł tytułem kosztów odzyskiwania należności, 17,00 zł tytułem kosztów opłaty skarbowej od dokumentu pełnomocnictwa, 1200,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

W ocenie Sądu bezzasadnym jest żądanie powoda o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w podwójnej wysokości oraz kosztów dojazdów na cztery rozprawy, skoro odbyły się tylko trzy.

Zgodnie z orzecznictwem oraz stanowiskiem doktryny kwota będąca równowartością 40 euro stanowi koszt i nie podlega wliczeniu do należności głównej, ponieważ nie powinna powiększać wartości przedmiotu sporu. Natomiast przedmiotowa kwota została zasądzona w kosztach postępowania dla powodowej strony.

SSR Jolanta Brzęk