Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 21 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Tomasz Pawlik (spr.)

SSO Gabriela Sobczyk

SSR (del.) Maryla Majewska-Lewandowska

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 21 czerwca 2016 r. w Gliwicach

sprawy z wniosku A. N.

przy udziale S. N.

o wpis w dziale w I-O księgi wieczystej

na skutek apelacji wnioskodawcy

od postanowienia Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 14 marca 2016 r., sygn. akt Dz.Kw. 20695/15

postanawia:

oddalić apelację.

sygn. akt III Ca 799/16

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni domagała się pierwotnie , aby Sąd Rejonowy wpisał w dziale I-O księgi wieczystej (...):

- w rubryce „opis lokalu” - liczby: izb: 4, kuchni-1, wc-1

- w rubryce „opis pomieszczeń przynależnych” – powierzchni użytkowej piwnicy – 5,26 m ²;

- w rubryce „kondygnacja” – 2,0, ze wskazaniem na fakt, iż przedmiotowy lokal jest dwupoziomowy.

Następnie, pismem z 13.01.2016 r. (k.146 i nast.) skorygowała wniosek i domagała się jedynie ujawnienia w opisie pomieszczeń przynależnych piwnicy o powierzchni użytkowej 5,26 m ² oraz ujawnienia w opisie lokalu (...) pokoi ze wskazaniem ich położenia.

Do wniosku dołączono wypis z rejestru lokali z dnia 09.12.2015 r.. Powołała się także na dokumenty znajdujące się w aktach innej księgi wieczystej (...) – przesłane przez notariusza w ślad za aktem notarialnym Rep. A (...) rzuty poziome poszczególnych kondygnacji budynku położonego w P. przy ul. (...).

Postanowieniem z dnia 29 stycznia 2016 r. referendarz sądowy oddalił wniosek.

Od tego postanowienia wnioskodawczyni złożyła skargę domagając się jego zmiany i uwzględnienia wniosku o wpis, albo ewentualnie uchylenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu skargi skarżąca podniosła, iż istniały podstawy do rozpoznania wniosku i dokonania żądanego przez nią wpisu opisu lokalu zarówno w oparciu o dołączony do wniosku dokument w postaci wypisu z rejestru lokali, jak i w oparciu o wskazane przez wnioskodawczynię dokumenty znajdujące się w aktach innej księgi wieczystej – rzuty poziome budynku.

W wyniku wniesienia skargi orzeczenie referendarza sądowego utraciło moc prawną, a zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy oddalił wniosek.

U podstaw rozstrzygnięcia Sąd I Instancji legły następujące ustalenia dokonane w oparciu o treść księgi wieczystej oraz dokumentów powołanych we wniosku (art.626 ⁸ § 2 k.p.c.).

Księga wieczysta (...) prowadzona jest dla nieruchomości lokalowej – lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w P., na drugiej kondygnacji budynku przy ul. (...), o łącznej powierzchni użytkowej 117,92 m ². Opis powyższego lokalu został ujawniony w ten sposób, że lokal składa się z 1 pokoju, 1 kuchni, 1 WC. Lokal posiada jedno pomieszczenie przynależne w postaci piwnicy.

W dziale II prawo własności wpisane jest na rzecz wnioskodawczyni i jej małżonka w ustawowej wspólności.

Z treści załączonego do wniosku wypisu z rejestru lokali z 9 grudnia 2015 r. wynika, że lokal mieszkalny nr (...) położony jest w budynku nr (...) położonym w P. przy ul. (...) i posiada łączną powierzchnię użytkową 112,66 m ^{( 2)}. W skład lokalu wchodzą 4 izby oraz 1 pomieszczenie przynależne w postaci piwnicy o powierzchni 5,26 m ^{( 2)}. Lokal ten posiada identyfikator – (...) (...) i położony jest na kondygnacji 2 (1 piętro), przy czym w uwagach wskazano, że jest to lokal dwupoziomowy.

Dokumenty wskazane przez wnioskodawczynię w postaci rzutów poziomych poszczególnych kondygnacji budynku przy ul. (...) w P. (karty akt 13-16 w (...)) to rzuty poziome całych kondygnacji budynku (piwnicy, parteru, pierwszego piętra oraz poddasza). Nie pozwala to na identyfikację, które z wszystkich oznaczonych na nich poszczególnych pomieszczeń wchodzą w skład konkretnych lokali, w tym które pomieszczenia i na których kondygnacjach stanowią lokal mieszkalny nr (...), dla którego prowadzona jest księga wieczysta KW Nr (...). Niezależnie od tego nie są to dokumenty przewidziane w przepisach prawa jako podstawa oznaczenia lokalu w księdze wieczystej. Także w treści aktu notarialnego-ustanawiającego prawo odrębnej własności lokalu w obecnej postaci, nie wskazano z jakich pomieszczeń, w jakiej liczbie i gdzie położonych składa się lokal nr (...).

Na bazie powyższych ustaleń Sąd I instancji ocenił, że powołane dokumenty nie stanowią dostatecznej podstawy dokonania żądanych wpisów. Wyjaśnił , że w związku z brakiem wprowadzenia systemu katastru nieruchomości o którym mowa w art. 27 u.k.w.h. i art. 626 ⁸ § 4 k.p.c. Sąd wieczystoksięgowy nie ma możliwości bezpośredniego sprawdzenia opisu nieruchomości w bazie danych katastru, co skutkuje tym, że ujawnienie zmian wyżej wymienionych danych w dziale I-O księgi wieczystej możliwe jest wyłącznie bądź na wniosek właściciela nieruchomości, bądź z urzędu na skutek zawiadomienia jednostki prowadzącej ewidencję nieruchomości. Zarówno do zawiadomienia, jak do wniosku o których mowa wyżej powinny być załączone dokumenty stanowiące podstawę dokonania takiego wpisu (zgodnie z § 76 i § 77 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 listopada 2013 r. w sprawie prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie elektronicznym), z których treści powinny bezpośrednio wynikać dane mające zostać uwidocznione w treści księgi wieczystej.

W pierwszej kolejności podkreślił, że z treści żadnego z dokumentów na które powołuje się skarżąca nie wynika zasadność żądanego przez nią wpisu opisu lokalu w przedmiocie liczby i położenia izb wchodzących w skład lokalu nr (...) – dwie izby na pierwszym piętrze oraz dwie izby na poddaszu. Nie wynika to ani z treści rzutów kondygnacji budynku przy ul. (...) w P., które nie mogły zresztą stanowić samodzielnej podstawy wpisu, jak również nie wynika to z wypisu z rejestru lokali, który wskazuje jedynie łączną liczbę izb – 4, bez podania które z nich są położone na danej kondygnacji. Uniemożliwia to dokonanie zmian w opisie lokalu odnośnie informacji o tworzących go izbach, gdyż wymagane jest tu wskazanie, na podstawie odpowiedniego dokumentu, także rodzaju i położenia izby.

W przedmiocie drugiego żądania zamieszczonego we wniosku skarżącej, tj. żądania wpisu powierzchni użytkowej pomieszczenia przynależnego – piwnicy o powierzchni 5,26 m ², Sąd Rejonowy stwierdził , że zgodnie z § 22 pkt 4 lit g rozporządzenia z dnia 21 listopada 2013 r. brak jest podstaw do wpisania w polu 1.4.4.7 w podpolu A „rodzaj pomieszczenia” powierzchni użytkowej tego pomieszczenia. Stanowisko takie uzasadnił tym, że zgodnie z § 23 ww. rozporządzenia, rubryka 1.5 "obszar" obejmuje jedno pole 1.5.0.1 "obszar", w którym wpisuje się pole powierzchni użytkowej lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość wraz z powierzchnią pomieszczeń przynależnych, W tej sytuacji, skoro powierzchnia przynależnej piwnicy objęta jest wpisem w polu 1.5.0.1, brak jest uzasadnienia do uwidaczniania jej powierzchni w polu 1.4.4.7.A.

Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia Sąd Rejonowy skazał art.626 ⁹ k.p.c..

Od opisanego postanowienia apelację wniosła wnioskodawczyni, która domagała się jego zmiany i uwzględnienia wniosku w całości, albo uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu. W apelacji zarzucono Sądowi Rejonowemu naruszenie art.626 ² § 2 i art.626 ⁸ § 2 i 4 k.p.c. poprzez uznanie, że dokument znajdujący się w aktach księgi wieczystej nie może być brany pod uwagę jako podstawa wpisu w księdze wieczystej oraz pominięcie, że opis nieruchomości jest niezgodny z danymi wynikającymi z rejestru lokali; a także obrazę art.626 ⁹ poprzez stwierdzenie braku podstaw do wpisu w sytuacji, gdy taka podstawa istniała. Niezależnie od tego podniesiono (bez bliższego rozwinięcia) naruszenie art.224 ustawy o gospodarce nieruchomościami, art.2 pkt 8 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne i § 2 ust.1 pkt 9 oraz § 70 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów poprzez niezastosowanie.

W uzasadnieniu apelacji skarżąca przedstawiła własną ocenę wypisu z rejestru lokali oraz rzutów poziomych budynków. Sugerowała także możliwość sprawdzenia przez Sąd z urzędu danych z rejestru lokali.

Sąd Okręgowy zważył:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Przede wszystkim rację ma Sąd Rejonowy, że w związku z brakiem wprowadzenia systemu katastru nieruchomości o którym mowa w art. 27 u.k.w.h. i art. 626 ⁸ § 4 k.p.c. sąd wieczystoksięgowy nie ma możliwości bezpośredniego sprawdzenia opisu nieruchomości w bazie danych katastru. Skutkuje to tym, że na właścicielu zmierzającym do ujawnienia w księdze wieczystej zmian w opisie lokalu spoczywa ciężar przedstawienia stosownych dokumentów. Ogólne zasady postępowania wieczystoksięgowego wykluczają przy tym jakiekolwiek działanie sądu prowadzącego księgi wieczystej prowadzone z urzędu celem uzyskania dokumentu stanowiącego podstawę wpisu. Tym samym nie doszło do naruszenia przez Sąd I instancji art. 626 ⁸ § 4 k.p.c..

Nie ma racji skarżąca, gdy zarzuca, że Sąd Rejonowy pominął przy rozpatrywaniu sprawy powołane przez nią rzuty poziome budynku znajdujące się aktach księgi wieczystej. Sąd ten zasygnalizował co prawda orzecznictwo Sądu Najwyższego wykluczające możliwość powołania się we wniosku wieczystoksięgowym na dokumenty znajdującej się w aktach księgi, której wniosek nie dotyczy, jednakże ostatecznie ocenił treść i moc dowodową nie tylko powołanych przez skarżącą rzutów, ale i aktu notarialnego z 11.02.2010 r. –umowa odpłatnego ustanowienia nieograniczonej w czasie służebności gruntowej, oraz umowa o zmianie niektórych warunków ustanowienia odrębnej własności lokali (k.2 i nast., akt księgi wieczystej (...)), do którego to aktu rzuty miały stanowić załącznik. Czyni to zarzut naruszenia art.626 ² § 2 k.p.c. bezprzedmiotowym.

Biorąc pod uwagę treść wskazanej wyżej umowy wraz z załącznikiem stanowiącym jej graficzny obraz, trafna była ocena Sądu Rejonowego, że dokumenty te nie stanowiły dostatecznej podstawy do zmiany oznaczenia lokalu co do ilości i rodzaju izb wchodzących w jego skład. Wypada w tym miejscu podkreślić, że postępowanie wieczystoksięgowe jest sformalizowane, co oznacza, że zmian w oznaczeniu lokalu można dokonywać jedynie na podstawie dokumentów, określonych w przepisach dotyczących prowadzenia ksiąg wieczystych. W rozpatrywanej sprawie nie jest takim dokumentem rzut lokalu, natomiast –wobec braku w wypisie z rejestru lokali informacji o rodzaju izb- konieczne dane winny być zawarte w akcie notarialnym. W tym kontekście, dla prawidłowego oznaczenia konfiguracji lokalu w księdze wieczystej konieczne jest odpowiednie oświadczenie (w formie aktu notarialnego) stron złożone w nawiązaniu do umowy z 11.02.2010 r. - odpłatnego ustanowienia nieograniczonej w czasie służebności gruntowej, oraz umowa o zmianie niektórych warunków ustanowienia odrębnej własności lokali- zawierające dane dotyczące ilości i rodzaju izb, z których składa się lokal będący przedmiotem wniosku,

Sąd odwoławczy w pełni podziela także stanowisko Sądu I instancji odnośnie żądania ujawnienia w księdze wieczystej powierzchni piwnicy. Rację ma Sąd Rejonowy, że przepisy regulujące strukturę informacji wpisywanych do ksiąg wieczystych nie przewidują ujawnienia takiego parametru w księdze wieczystej.

Pozostałe zarzuty zawarte w apelacji, dotyczące niezastosowania art.224 ustawy o gospodarce nieruchomościami, art.2 pkt 8 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne i § 2 ust.1 pkt 9 oraz § 70 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Przepisy, na które powołuje się skarżąca nie regulują bowiem podstaw wpisów w księdze wieczystej i nie są adresowane do sądów prowadzących księgi wieczyste.

Z tych wszystkich względów, gdy apelacja okazała się bezzasadna, orzeczono jak w sentencji na podstawie art.385 w zw. z art.13 § 2 k.p.c.

SSR (del.) Maryla Majewska-Lewandowska SSO Tomasz Pawlik (spr.) SSO Gabriela Sobczyk