Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 czerwca 2016 r.

Sąd Rejonowy w Gorlicach I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 21 czerwca 2016 r. w Gorlicach

sprawy z powództwa K. K.

przeciwko K. S., Z. S.

o ustalenie

I.  oddala powództwo zgłoszone w pozwie z dnia 22 lutego 2016r.,

II.  ustala, że na mocy umowy z dnia 12 stycznia 1991r. sporządzonej przez notariusza B. T. nr Rep. (...)w par. 6 K. S. ustanowił nieodpłatnie służebność przejazdu, przechodu i przegonu pasem szerokości 2m położonym na działce nr (...) (aktualnie oznaczonej nr 48/5), oznaczonej na mapie uzupełniającej z daty G. dnia 17 grudnia 1990r. nr (...) linią przerywaną koloru czerwonego na rzecz każdoczesnych właścicieli i posiadaczy działki nr (...) położonej w K.,

III.  zasądza solidarnie od pozwanych K. S. i Z. S. na rzecz powódki K. K. kwotę 600 zł tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu.

SSR Magdalena Penar

Sygn. akt I C 140/16

UZASADNIENIE

Powódka K. K. w pozwie skierowanym przeciwko K. S. i Z. S. domagała się ustalenia, że na mocy umowy z dnia 12.01.1991 r. sporządzonej przez notariusza B. T. nr rep. (...) K. S. ustanowił nieodpłatną służebność przejazdu, przechodu i przegonu pasem szerokości 4 metry, położonym na działce (...) w K. (aktualnie na działce (...)), oznaczonym na mapie uzupełniającej z daty G., dnia 17.12.1990 r. Nr (...)linią przerywaną koloru czerwonego na rzecz każdoczesnych właścicieli i posiadaczy działki (...) położonej w K..

Uzasadniając swoje żądanie twierdziła, że w treści powołanego wyżej aktu notarialnego wskazano, że przedmiotową służebność ustanawia J. S. (1), który do działania takiego nie miał umocowania. Podała, że oświadczenie o ustanowieniu służebności składał K. S. w związku z podziałem działki (...) na działki (...) i pozbawieniem dostępu do drogi działki (...). Wskazała, że na mocy umowy z dnia 12.01.1991 r. nr rep. A 95/91 K. S. przeniósł na jej rzecz własność działki (...), podając w treści kontraktu, że ma wiedzę na temat obciążenia służebnością nieruchomości objętej KW (...), a tym samym jest ona właścicielką nieruchomości, na rzecz której w dniu 12.01.1991 r. ustanowiona została służebność przejazdu, przechodu i przegonu. Twierdziła, że w późniejszych latach fakt istnienia służebności oraz jej przebieg nie budziły jakiejkolwiek wątpliwości stron, na co wskazują § 1 umowy z dnia 11.09.1992 r. nr rep. (...), treść umowy z dnia 28.06.2014 r. rep. (...) Swój interes prawny w wytoczeniu powództwa o ustalenie uzasadniała tym, że treść aktu notarialnego obejmującego umowę darowizny z dnia 12.01.1991 r. nr rep. (...)obarczona jest błędem w zakresie oznaczenia podmiotu ustanawiającego służebność na rzecz każdoczesnych właścicieli i posiadaczy działki (...) położonej w K., a jej prawa mogą być zagrożone, o czym świadczy wytoczone przez pozwanych powództwo o uzgodnienie treści księgi wieczystej (...) z rzeczywistym stanem prawnym poprzez wykreślenie wpisu ujawnionej w tej księdze służebności na rzecz działki (...), toczące się do sygn. I C 396/15.

W piśmie procesowym z dnia 16.06.2016 r. powódka zgłosiła żądanie ewentualne na wypadek nieuwzględnienia roszczenia pierwotnie dochodzonego, domagając się ustalenia, że na mocy umowy z dnia 12.01.1991 r. sporządzonej przez notariusza B. T. nr rep. (...) K. S. ustanowił nieodpłatną służebność przejazdu, przechodu i przegonu pasem szerokości 2 metry, położonym na działce (...) w K. (aktualnie na działce (...)), oznaczonym na mapie uzupełniającej z daty G., dnia 17.12.1990 r. Nr (...)linią przerywaną koloru czerwonego na rzecz każdoczesnych właścicieli i posiadaczy działki (...) położonej w K.. Wskazała, że choć w jej przekonaniu doszło do ustanowienia służebności pasem gruntu szerokości 4 m, tym niemniej faktycznie służebność była wykonywania inaczej, gdyż przejazdy wykonywane były także przez działkę (...).

Pozwani K. S. i Z. S. wnieśli o oddalenie powództwa, tak pierwotnie dochodzonego, jak i roszczenia ewentualnego. Wskazali, że sprawy związanej z ustaleniem, czy K. S. ustanowił służebność gruntową pasem gruntu o szerokości 4 metrów, czy też nie ustanawiał nigdy takiej służebności, nie można ograniczać wyłącznie do ustalenia, czy takie oświadczenie złożył K. S., czy też jego brat J. S. (1) i czy w tym zakresie było to związane z błędem co do osoby sporządzającej akt notarialny. Twierdzili, iż powódka nie dołączyła do pozwu mapy uzupełniającej z daty G., dnia 17.12.1990 r. Nr (...), która ma obrazować przebieg służebności gruntowej pasem szerokości 4 m po działce (...), a to na powódce spoczywa ciężar wykazania, że K. S. ustanowił na rzecz działki (...) służebność gruntową o szerokości 4 m po działce (...) na podstawie powołanej wyżej mapy uzupełniającej. Zarzucili, iż twierdzenie powódki odnośnie przebiegu służebności gruntowej zawarte w pozwie, jest odmienne od tego, co oświadczyła w dniu 19.05.2015 r. podczas rozprawy przeprowadzanej przez pracowników Urzędu Gminy R., gdy podała, że K. S. ustanowił na jej rzecz po działce (...) służebność o szerokości 2 m, a nie 4 m.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 12.01.1991 r. przed notariuszem B. T. doszło do zawarcia umowy darowizny nr rep. A 91/91, na podstawie której K. S. przeniósł na rzecz swojego brata J. S. (1) prawo własności działki (...) o pow. 0,09 ha położonej w K., powstałej z podziału działki (...) zgodnie z mapą uzupełniającą z daty G., dnia 17.12.1990 r. Nr (...)na działki (...) o pow. 0,74 ha, 48/2 o pow. 0,09 ha i 48/3 o pow. 0,08 ha. Na mapie tej została zaznaczona liniami przerywanym koloru czerwonego proponowana służebność gruntowa pasem 4 m szerokości: 2 m po działkach (...) m po działce (...). W § 6 umowy znalazł się zapis, że J. S. (1) ustanawia nieodpłatnie służebność przejazdu, przechodu i przegonu pasem szerokości 4 m położonym na działce (...) oznaczonym na mapie uzupełniającej z daty G., dnia 17.12.1990 r. Nr (...)linią przerywaną koloru czerwonego na rzecz każdoczesnych właścicieli i posiadaczy działki (...).

/dowód: umowa darowizny z 12.01.1990 r. nr rep. (...)k.9,10 (oryginał w aktach KW (...)), odpis z KW (...) k.14-18, akta I C 396/15 - mapa z projektem podziału działki z 17.12.1990 r. k.19 (oryginał w aktach KW (...))/

Faktycznie oświadczenie o ustanowieniu służebności na rzecz działki (...) położonej w K. po działce (...) pasem szerokości nie 4 m, ale 2 m, składał nie J. S. (1), ale K. S.. W taki sposób tj. aby szlak drożny prowadził wzdłuż granicy działek (...) po 2 m z każdej strony, zaproponował geodeta w czasie czynności związanych z podziałem działki (...) w grudniu 1990 r. W trakcie odczytywania aktu notarialnego z dnia 12.01.1991 r. nr rep.(...)nikt nie zwrócił uwagi na błędny zapis § 6 umowy dotyczący służebności.

/dowód: częściowo zeznania św. J. S. (1) protokół rozprawy z dnia 21.06.2016 r. 00:23:10-00:59:26, częściowo zeznania powódki K. K. protokół rozprawy z dnia 21.06.2016 r. 00:59:26-01:30:15, częściowo zeznania pozwanego K. S. protokół rozprawy z dnia 21.06.2016 r. 01:30:15-02:02:40, częściowo zeznania pozwanej Z. S. protokół rozprawy z dnia 21.06.2016 r. 02:02:40-02:05:01, akta I C 396/15 - mapa z projektem podziału działki z 17.12.1990 r. k.19 (oryginał w aktach KW (...))/

W § 8 umowy z dnia 12.01.1991 r. nr rep. (...) K. S. i J. S. (1) wnieśli, o dokonanie w księgach wieczystych następujących wpisów:

a.  w księdze wieczystej KW (...) podział działki (...) na działki (...) stanowiącą łąkę i las o pow. 0,74 ha, 48/2 stanowiącą łąkę o pow. 0,09 ha i 48/3 stanowiącą łąkę o pow. 0,08 ha oraz odłączenie działki (...) do nowej księgi wieczystej,

b.  dla odłączonej działki (...) położonej w K. stanowiącej łąkę o pow. 0,09 ha urządzenie nowej księgi wieczystej z wpisem prawa własności na rzecz J. S. (1) oraz prawa służebności gruntowej wg treści § 6 umowy,

c.  wpisanie w księdze wieczystej KW (...) prawa służebności gruntowej wg § 6 umowy.

Strony zrzekły się doręczenia zawiadomienia o dokonanych wpisach, potwierdzając, że zostały pouczone o sposobie i terminie wniesienia środka odwoławczego.

/dowód: umowa darowizny z 12.01.1990 r. nr rep. (...)k.9,10 (oryginał w aktach KW (...)), odpis z KW (...) k.14-18/

Także w dniu 12.01.1991 r. przed notariuszem B. T. doszło do zawarcia umowy darowizny nr rep. (...), na podstawie której K. S. przeniósł na rzecz swojej siostry K. K. prawo własności działki (...) o pow. 0,08 ha położonej w K., objętej KW (...). W § 1 umowy zapisane zostało, iż w KW (...) wpisane są służebności gruntowe znane stronom, zaś zgodnie z § 7 umowy K. S. i K. K. wnieśli o odłączenie działki (...) położonej w K. stanowiącej łąkę o pow. 0,08 ha do nowej księgi wieczystej i wpis prawa własności na rzecz K. K. oraz o wpis przepisanej z KW (...) służebności gruntowej. Strony zrzekły się doręczenia zawiadomienia o dokonanych wpisach, potwierdzając, że zostały pouczone o sposobie i terminie wniesienia środka odwoławczego.

/dowód: umowa darowizny z 12.01.1990 r. nr rep. (...)k.11,12 (oryginał w aktach KW (...))/

Na podstawie umowy z dnia 12.01.1991 r. nr rep. (...)została założona KW (...) dla działki (...) położonej w K., w której w dziale I jako prawo związane z własnością tą nieruchomością ujawnione zostało prawo przejazdu, przechodu i przegonu pasem szerokości 4 m położonym na działce (...) obj. KW (...) oznaczonym na mapie uzupełniającej z daty G., dnia 17.12.1990 r. Nr (...)linią przerywaną koloru czerwonego.

/dowód: odpis z KW (...) k.6-8/

Na podstawie umowy z dnia 12.01.1991 r. nr rep. A 91/91 została założona KW (...) dla działki (...) położonej w K., w której jako właściciela ujawniono J. S. (1). Obecnie nieruchomość ta stanowi własność K. K. na podstawie umowy zamiany zawartej pomiędzy nią i J. S. (1) w dniu 11.09.1992 r. przed notariuszem J. K. nr rep. (...).

/dowód: akta KW (...) – umowa zamiany z 11.09.1992 r. k.6,7/

Także w dniu 11.09.1992 r. przed notariuszem J. K. doszło do zawarcia umowy darowizny nr rep. (...), na podstawie której K. S. przeniósł na rzecz K. K. prawo własności działki (...) o pow. 0,29 ha powstałej z podziału działki (...) na działki (...) zgodnie z mapą uzupełniającą z daty G., dnia 14.08.1992 r. Nr (...). W § 1 tej umowy zapisane zostało, iż w dziale III KW (...) wpisana jest służebność przechodu, przejazdu i przegonu znana stronom. Z kolei w § 5 tej umowy K. S. ustanowił nieodpłatne służebność przechodu, przejazdu i przegonu pasem gruntu szerokości 2 m przez działkę (...) szlakiem oznaczonym na powyższej mapie linią przerywaną koloru czerwonego na rzecz każdoczesnych właścicieli i posiadaczy działki (...). W § 5 tej umowy K. K. ustanowiła natomiast nieodpłatne służebność przechodu, przejazdu i przegonu pasem gruntu szerokości 2 m przez działkę (...) szlakiem oznaczonym na powyższej mapie linią przerywaną koloru czerwonego na rzecz każdoczesnych właścicieli i posiadaczy działki (...).

/ dowód: mapa z projektem podziału działki z 14.08.1992 r. k.13, umowa z 11.09.1992 r. k.19-20/

Umową darowizny z dnia 28.06.2014 r. zawartą przed notariuszem W. S. nr rep. (...) K. S. darował swojej żonie Z. S. działkę (...) położoną w K., postanawiając, że przedmiot umowy będzie stanowić ich majątek objęty wspólnością ustawową. Zgodnie z zapisem pkt. I umowy wskazane zostało, że w dziale III KW (...) wpisano służebność przechodu, przejazdu i przegonu pasem gruntu szerokości 4 m położonym na działce (...) oznaczonym na mapie uzupełniającej z daty G., dnia 17.12.1990 r. Nr (...)linią przerywaną koloru czerwonego na rzecz każdoczesnych właścicieli działki (...).

/dowód: akta KW (...): umowa z 28.06.2014 r. k.5-7/

Szlak drożny przebiegający na szerokości około 2 m po działkach (...) i na szerokości około 2 m po działce (...) wzdłuż ich granicy został urządzony w 1994 r. przez K. S.. Faktycznie w taki sposób wykonywane są przejazdy przez strony do swych nieruchomości, z pominięciem słupa energetycznego znajdującego się na działce (...).

/dowód: zeznania św. J. S. (1) protokół rozprawy z dnia 21.06.2016 r. 00:23:10-00:59:26, zeznania powódki K. K. protokół rozprawy z dnia 21.06.2016 r. 00:59:26-01:30:15, zeznania pozwanego K. S. protokół rozprawy z dnia 21.06.2016 r. 01:30:15-02:02:40, zeznania pozwanej Z. S. protokół rozprawy z dnia 21.06.2016 r. 02:02:40-02:05:01/

Składając oświadczenie w czasie rozprawy administracyjnej w dniu 19.05.2015 r. w sprawie dotyczącej zmiany stosunków wodnych na drodze dojazdowej, K. K. podała, że przed 1994 r. po działkach (...) istniał dojazd do posesji jej i K. S. na zasadzie ustanowionej służebności zamiennej pasem szerokości 2 m z każdej działki, a w 1994 r. K. S. nie uzgadniając tego z nią, wykonał żwirowanie istniejącej służebności po jej i swojej stronie. Z kolei K. S. oświadczył, że w 1994 r. wykonał nasyp żwirem na drogę dojazdową do posesji, zarówno po jego części służebności, jak i po siostry.

/dowód: protokół z 19.05.2015 r. k.76-79/

W dniu 17.07.2015 r. K. S. i Z. S. wystąpili przeciwko K. K. do Sądu Rejonowego w Gorlicach z powództwem o uzgodnienie treści księgi wieczystej (...) z rzeczywistym stanem prawnym poprzez wykreślenie z działu III wpisu o ustanowieniu służebność przejazdu, przechodu i przegonu pasem gruntu szerokości 4 m położonym na działce (...), oznaczonym na mapie uzupełniającej z daty G., dnia 17.12.1990 r. Nr (...)linią przerywaną koloru czerwonego na rzecz każdoczesnych właścicieli i posiadaczy działki (...) położonej w K..

/dowód: akta I 396/15 – pozew k.1-4/

W dniu 17.11.2015 r. notariusz B. T. odmówiła sprostowania protokołem w §6 umowy darowizny sporządzonej w Państwowym Biurze Notarialnym w G. dnia 12.01.1991 r. nr rep. (...)oczywistej omyłki dotyczącej ustanowienia przez J. S. (1) służebności gruntowej, z uwagi na to, że K. S. uprawniony do ustanowienia służebności gruntowej jako właściciel działki (...), przez którą przebiega służebność gruntowa, odmówił przystąpienia do aktu sprostowawczego.

/dowód: pismo z 17.11.2015 r. k.21/

Powyższe ustalenia Sąd poczynił na podstawie powołanych dokumentów, których treść i autentyczność nie budzi zastrzeżeń i nie była kwestionowana przez strony, a nadto dowodów zgromadzonych w aktach I C 396/15. Podzielić należało także zeznania św. J. S. (1), powódki K. K. i pozwanych K. S. i J. S. (2), które - poza omówionymi poniżej fragmentami - zasługują na wiarę, korespondując z dowodami w postaci dokumentów. Wskazać przy tym należy, że prowadzenie dowodu z zeznań stron i świadków w celu ustalenia woli stron w drodze wykładni, rozumienia treści umowy, a także towarzyszących jej zawarciu uzgodnień, nie stanowi naruszenia zakazu prowadzenia dowodu przeciwko i ponad osnowę dokumentu, określonego w art. 247 k.p.c. (tak SN w orzeczeniach z 4.07.2014 r., II CSK 612/12, LEX 1489234, z 29.01.2002 r., V CKN 679/00, LEX 54342).

Jako nieprzekonujące ocenić należało w szczególności zeznania św. J. S. (1) i powódki K. K., gdy podali, że choć geodeta podczas podziału działki (...) zaproponował, aby służebność na rzecz działki (...) została ustanowiona na szerokości 4 m: 2 m po działce (...) m po działce (...), to jednak później rodzeństwo: J. S. (1), K. S. i K. K. uzgodnili, że szlak służebny będzie w całości na 4 m prowadził po działce (...). Twierdzenie to pozostaje bowiem w sprzeczności z zeznaniami pozwanych K. S. i J. S. (2), które należy w tej części ocenić jako wiarygodne, korespondujące z obiektywnymi dowodami w postaci dokumentów: tj. z mapą uzupełniającą z daty G., dnia 17.12.1990 r. (...), na której służebność 4 m szerokości wrysowana jest linią przerywaną koloru czerwonego, częściowo po działce (...), a częściowo po działkach (...), z protokołem rozprawy administracyjnej z dnia 19.05.2015 r., w którym K. K. i K. S. przyznali, że służebność biegnie po należących do nich działkach, częściowo po każdej z nich. Argumentem przemawiającym za taką interpretacją woli stron podczas ustanawiana służebności w § 6 umowy z dnia 12.01.1991 r. nr rep. (...)jest także zapis § 5 i 6 umowy z dnia 11.09.1992 r. nr rep. (...), w których została ustanowiona służebność przechodu, przejazdu i przegonu pasem gruntu szerokości 2 m przez K. S. przez działkę (...) na rzecz działki (...) i przez K. K. przez działkę (...) na rzecz działki (...), a zatem w przedłużeniu służebności zaproponowanej przez geodetę sporządzającego mapę z projektem podziału działki (...).

Zeznania pozwanych K. S. i J. S. (2) nie zasługiwały z kolei na wiarę, gdy zaprzeczyli, że to K. S. składał oświadczenie o ustanowieniu służebności gruntowej w § 6 umowy z dnia 12.01.1991 r. nr rep. (...). Są one bowiem nie tylko sprzeczne z oświadczeniem K. S. składanym podczas rozprawy administracyjnej z dnia 19.05.2015 r., ale także z zeznaniami powódki K. K. i św. J. S. (1), które w tym zakresie należało podzielić jako szczere i logiczne. Nie sposób bowiem przyjąć, by notariusz sporządzający akt notarialny nr rep. (...)przyjął oświadczenie o ustanowieniu służebności nie od właściciela działki, która miała zostać nią obciążona. Ponadto w późniejszych umowach, których stroną był K. S., powoływano się na służebność wpisaną w dziale III KW (...) prowadzonej dla działki (...), obecnie działki (...) (w szczególności w § 1 umowy z dnia 11.09.1992 r. nr rep. (...), w pkt. I umowy z dnia 28.06.2014 r. nr rep. (...)) i nie negował on tego, że obciążył swą nieruchomość służebnością na rzecz działki (...).

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 189 k.p.c. powództwo o ustalenie stosunku prawnego lub prawa może zostać uwzględnione wtedy, gdy spełnione są dwie przesłanki: interes prawny oraz wykazanie prawdziwości twierdzeń powoda o tym, że dany stosunek prawny lub prawo rzeczywiście istnieje, bądź nie istnieje, przy czym pierwsza z tych przesłanek, określana jako przesłanka skuteczności, decyduje o dopuszczalności badania i ustalania prawdziwości twierdzeń powoda, czyli istnienia przesłanki zasadności powództwa.

Nie istnieje definicja pojęcia interesu prawnego. O prawnym charakterze interesu, czyli o potrzebie wszczęcia oznaczonego postępowania i uzyskania oznaczonej treści orzeczenia decyduje istniejąca obiektywnie potrzeba ochrony sfery prawnej powoda. Tak pojmowany interes prawny może wynikać zarówno z bezpośredniego zagrożenia prawa powoda, jak też może zmierzać do zapobieżenia temu zagrożeniu. Interes prawny występuje także wtedy, gdy istnieje niepewność stanu prawnego lub prawa, gdy określona sytuacja zagraża naruszeniem uprawnień przysługujących powodowi, bądź też stwarza wątpliwość co do ich istnienia, czy realnej możliwości realizacji. Pojęcie interesu prawnego powinno być zatem interpretowane z uwzględnieniem oceny, czy wynik postępowania doprowadzi do usunięcia niejasności i wątpliwości w tym zakresie i zapewni powodowi ochronę jego prawnie chronionych interesów, a więc, czy definitywnie zakończy istniejący spór ewentualnie, czy zapobiegnie takiemu sporowi w przyszłości (tak SN w wyroku z 29.03.2012 r., I CSK 325/11, LEX 1171285 i cytowanych tam orzeczeniach, wyroku z 8.02.2013 r., IV CSK 306/12, LEX 1318437 oraz w Kodeks Postępowania Cywilnego. Komentarz., pod red. T. Erecińskiego, LexisNexis 2012, tom I, str.912).

Taka sytuacja ma właśnie miejsce w niniejszej sprawie. Pozwani K. S. i J. S. (1) negują fakt obciążenia działki (...) (aktualnie działki (...)) służebnością przejazdu, przechodu i przegonu na rzecz działki (...), należącej do powódki K. K., wskazując, iż oświadczenie o ustanowieniu służebności w § 6 umowy z dnia 12.01.1991 r. rep. (...) złożył J. S. (1), nie będący właścicielem działki obciążonej. Tak więc, skoro pomiędzy stronami sporne jest nabycie służebności o określonej treści, dopuszczalne jest ustalenie tej treści, z uwzględnieniem przesłanek przewidzianych w art. 65 § 2 k.c. (tak SN w orzeczeniach z 29.01.2008 r., IV CSK 416/07, LEX 371413, z 29.01.2002 r., V CKN 679/00, LEX 54342, z 8.03.1985 r., III CZP 10/86, OSNC 1987/1/12).

Jak wynika z poczynionych w sprawie ustaleń oświadczenie o ustanowieniu w § 6 umowy darowizny sporządzonej przez notariusza B. T. w dniu 12.01.1991 r. nr rep.(...)składał nie jak omyłkowo wskazano J. S. (1), ale K. S., będący właścicielem działki (...), obecnie 48/5.

Jeśli zaś chodzi o zakres służebności obciążającej tę nieruchomość, wskazać należy na wewnętrzną sprzeczność zapisu w § 6 powyższej umowy. Jako nieruchomość obciążona służebnością 4 m szerokości figuruje bowiem tylko działka (...), przy czym dla oznaczenia przebiegu służebności powołuje się mapę uzupełniającą z daty G., dnia 17.12.1990 r. Nr (...), na której linie przerywane koloru czerwonego poprowadzone zostały tak, że pas szerokości 2 m znajduje się na działce (...), zaś pas szerokości 2 m – na działkach (...). Wyniki postępowania dowodowego prowadzą do wniosku, że wolą stron było obciążenie działki (...) służebnością na rzecz działki (...) pasem szerokości 2 m, nie zaś jak wskazano w umowie pasem szerokości 4 m.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w pkt. I i II wyroku na podstawie powołanych przepisów, oddalając powództwo pierwotnie wniesione, zaś uwzględniając roszczenie ewentualne.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu poniesionych przez strony uzasadnia przepis art. 102 k.p.c. Okoliczności sprawy: fakt, że roszczenie pierwotnie dochodzone przez powódkę i roszczenie zgłoszone ewentualnie co do istotnego elementu tj. szerokości służebności znacznie się od siebie różniły i stanowisko pozwanych negujących obciążenie działki (...) na szerokości 4 m zostało ostatecznie przez Sąd uwzględnione, przemawiają za obciążeniem pozwanych nie całością, lecz częścią kosztów poniesionych przez powódkę. Mając na uwadze powyższe zasądzono solidarnie od pozwanych na rzecz powódki ½ część kosztów zastępstwa prawnego.

SSR Magdalena Penar