Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lipca 2016 roku

Sąd Rejonowy w Ostrołęce V Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Artur Kowalski

Protokolant: sekr. sądowy Emilia Górna

po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2016 roku w Ostrołęce

na rozprawie sprawy z powództwa

A. T. (1) (NIP (...))

przeciwko

A. R. (1) (NIP (...))

o zapłatę 17.082,00 zł

orzeka:

1.  oddala powództwo,

2.  tytułem zwrotu kosztów procesu zasądza od powoda A. T. (1) na rzecz pozwanego A. R. (1) kwotę 3.246,12 zł (trzy tysiące dwieście czterdzieści sześć złotych 12/100), w tym kwotę 2.400 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

SSR Artur Kowalski

Sygn. akt V GC 468/14

UZASADNIENIE

Powód A. T. (1) prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) A. T. (1) w dniu 24.10.2014 r. wniósł pozew przeciwko A. R. (1) prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą (...) o zapłatę kwoty 17.820 zł wraz z ustawowymi odsetkami od daty wniesienia pozwu do dnia zapłaty zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa prawnego.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że pozwany A. R. (1) prowadzący (...) zobowiązał się do wykonania dzieła w postaci "koncepcji architektonicznej zagospodarowania terenu pod konstrukcję zadaszenia kortu wraz z koncepcją budynku zaplecza i salą squash" w zamian za odpowiednią zapłatę na rzecz powoda A. T. (1). Projekt został sporządzony w sierpniu 2013 r. co skutkowało złożeniem wniosku o pozwolenie na budowę w dniu 4 września 2013 r. W dniu 23 września 2013 r. Starostwo Powiatowe w O. w sprawie o znak (...)wezwało powoda do uzupełnienia braków formalnych. Przedmiotowe braki zostały uzupełnione w terminie. W dniu 28 października 2013 r. Starosta (...) wydał postanowienie w przedmiocie doprowadzenia projektu architektoniczno-budowlanego do zgodności z § 12 ust. 6 Uchwały Rady Gminy O. nr (...) z dnia 30 marca 2012 r. oraz do wyliczenia wskaźnika intensywności zabudowy, wyliczenia powierzchni zabudowy, wyliczenia powierzchni terenu biologicznie czynnego jak również zaprojektowania obiektów z zachowaniem obowiązującej linii rozgraniczającej oraz linii zabudowy od drogi publicznej i wewnętrznej wyznaczonej na rysunku planu - do dnia 31 stycznia 2014 r. Powód wezwał pozwanego do uzupełnienia jego projektu architektonicznego. Braki te zostały uzupełnione i projekt został ponownie złożony do Starostwa Powiatowego w O.. Poprawiony projekt pozwanego nosił nazwę „Projekt architektoniczno-budowlany tymczasowego budynku kortu tenisowego wraz z zapleczem kontenerowym”. W dniu 5 marca 2014 r. została wydana odmowna decyzja w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę budynku tymczasowego zadaszenia kortu tenisowego wraz z zapleczem kontenerowym na działkach nr ew. (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...). Swoją decyzję Starosta uzasadnił tym, iż mimo uzupełnienia braków formalnych przedstawiony projekt narusza ustalenia § 12 ust. 6 pkt. l, 2 i 3 oraz § 27 ust. 2A, 2f, 2g obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego oraz obiekt kontenerowy przekracza 25m ^{( 2)} powierzchni dozwolonej. Istotnym jest fakt, iż powód w związku z powierzeniem prac pozwanemu, na podstawie przygotowanego przez niego projektu, poczynił już dalsze kroki realizujące inwestycję, a mianowicie: sporządził dokumentację projektową elektryczną, dokumentację projektową wodno-kanalizacyjną, usługi geologiczne oraz projekt przyłącza gazowego, które były zgodne z projektem wykonanym przez pozwanego. Powyższe prace są ściśle związane z projektem. Powód poniósł koszty w łącznej kwocie 13.308,60 zł brutto. W związku z powyższym powód pismem z dnia 8 września 2014 r. wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 20.544,00 zł z tytułu poniesionych kosztów netto i zwrotu zapłaty za wadliwy projekt. Pozwany pismem z dnia 12 września 2014 r. odmówił pokrycia tych kosztów. Po przeanalizowaniu sprawy powód zrezygnował z dochodzonej kwoty 2.724 zł, poniesionej na wykonanie przyłącza gazowego, ponieważ ta praca mogła być wykonana po otrzymaniu pozwolenia na budowę. Strona powodowa podkreśliła, iż między stronami nie została zawarta umowa o prace projektowe z uwagi na fakt, iż pozwany nagminnie unikał podpisania umowy. Podstawę odpowiedzialności pozwanego za wady projektu stanowi oświadczenie, które pozwany podpisał, znajdujące się w dokumentacji projektowej oraz art. 20 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. - prawo budowlane (Dz.U. z 2013 r., poz. 1409). Projektant nie dopełnił obowiązku zgodności projektu architektoniczno-budowlanego z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, co w konsekwencji doprowadziło do wydania odmownej decyzji w przedmiocie udzielenia pozwolenia na budowę. Działanie pozwanego doprowadziło do poniesienia przez powoda niepotrzebnych kosztów oraz do nieuzyskania pozwolenia na budowę. W takiej sytuacji powód może domagać się od pozwanego nie tylko zwrotu świadczenia wzajemnego, ale i naprawienia szkody, która wyniknęła z nienależytego wykonania zobowiązania. W ocenie powoda w analizowanej sprawie występują wszelkie przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego. Wykonał on bowiem swoje zobowiązanie umowne w sposób nienależyty.

W odpowiedzi na pozew, pozwany A. R. (1) wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego, według złożonego spisu kosztów ewentualnie, według norm prawem przewidzianych, jeśli spis nie zostanie złożony.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew, pozwany przyznał fakt zawarcia z powodem umowy o wykonanie przez pozwanego na rzecz powoda dzieła w postaci „Koncepcji architektonicznej zagospodarowania terenu pod konstrukcję zadaszenia kortu wraz z koncepcją budynku zaplecza i salą squash” w zamian za ustaloną zapłatę.

Pozwany zakwestionował, aby sporządzony przez niego projektu był niezgodny z obowiązującymi przepisami i normami technicznymi. Wskazał również, że pomimo wykonania projektu nie otrzymał do tej pory za niego wynagrodzenia. Podniósł również, że powód zakupując projekt budowlany typowy zadaszenia kortu nie poniósł żaden szkody z winy pozwanego a zlecając wykonanie projektów branżowych do projektu budowlanego sporządzonego przez pozwanego nie poniósł żadnej szkody. Pozwany wykonując projekt na zlecenie powoda dołożył szczególnej zawodowej staranności, ewentualna niezgodność projektu z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego spowodowana jest przez okoliczności, na które pozwany nie mógł odpowiednio zareagować, bądź też nie miał na nie wpływu. Ponadto projekt budowlany sporządzony przez pozwanego na zlecenie powoda może zostać zrealizowany po zakończeniu rozpoczętej przez Gminę O. procedury zmiany planu zagospodarowania przestrzennego z dnia 07 marca 2014r. Zwrócił również uwagę, że powód nie odwołał się od decyzji Starosty (...) z dnia 05 marca 2014r. odmawiającej zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę, pomimo że przedmiotowa decyzja opierała się na rzekomym naruszeniu innych przesłanek, aniżeli tych, jakie organ ją wydający wskazał we wcześniejszym postanowieniu z dnia 28 października 2013r. wydanym w trybie przepisu art. 35 ust. 2 Ustawy Prawo budowlane.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W styczniu 2013r. powód A. T. (1) zwrócił się do A. R. (1) prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) o wykonanie prac projektowych polegających na sporządzeniu koncepcji architektonicznej zagospodarowania terenu pod konstrukcję zadaszenia kortu wraz z koncepcją budynku zaplecza i salą squash.

Po przystąpieniu do opracowywaniu dokumentacji strony często komunikowały się ze sobą, powód zmieniał kilkukrotnie koncepcję, w szczególności co do wielkości projektowanych budynków, a pozwany uwzględniał jego wskazówki modyfikując projekt.

Projekt zaakceptowany przez powoda został ukończony w sierpniu 2013r. W dniu 04 września 2013r. powód jako inwestor wystąpił z wnioskiem o pozwolenia na budowę.

W dniu 12 września 2013r. A. R. (1) wystawił fakturę VAT nr (...) za sporządzenie „Koncepcji architektonicznej zagospodarowania terenu pod konstrukcje zadaszenia kortu wraz z koncepcją budynku zaplecza i salą squash” na kwotę 7.000 zł netto.

W dniu 23 września 2013r. Starostwo Powiatowe w O. w sprawie znak (...) wezwało powoda do uzupełnienia braków formalnych, które przy pomocy pozwanego zostały uzupełnione w terminie.

W dniu 28 października 2013r. Starosta (...) wydał postanowienie w przedmiocie doprowadzenia projektu architektoniczno-budowlanego do zgodności z § 12 ust. 6 Uchwały Rady Gminy O. nr (...)z dnia 30 marca 2012r. oraz do wyliczenia wskaźnika intensywności zabudowy, wyliczenia powierzchni zabudowy, wyliczenia powierzchni terenu biologicznie czynnego jak również zaprojektowania obiektów z zachowaniem obowiązującej linii rozgraniczającej oraz linii zabudowy od drogi publicznej i wewnętrznej wyznaczonej na rysunku planu – do dnia 31 stycznia 2014r.

Braki powyższe zostały uzupełnione przez pozwanego i projekt został ponownie złożony do Starostwa Powiatowego w O.. Poprawiony projekt został zatytułowany „Projekt architektoniczno-budowlany tymczasowego budynku kortu tenisowego wraz z zapleczem kontenerowym”.

W dniu 05 marca 2014r. została wydana przez Starostę (...) odmowna decyzja w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę budynku tymczasowego zadaszenia kortu tenisowego wraz z zapleczem kontenerowym na działkach o numerach ewidencyjnych: (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...). W decyzji Starosta wskazał, że projekt narusza ustalenia § 12 ust. 6 pkt 1, 2 i 3 oraz § 27 ust. 2a, 2f, 2g obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego a obiekt kontenerowy przekracza 25 m ² powierzchni dozwolonej.

Powód zrezygnował z przysługującej mu drogi odwoławczej do organu II instancji, pomimo pouczenia go o terminie i sposobie wniesienia odwołania zamieszczonego na odpisie decyzji z dnia 05 marca 2014r.

Powód zlecił wykonanie badań i dokumentacji projektowej geotechnicznej dla rejonu lokalizacji kortów tenisowych i budynku usługowego. Z tego tytułu (...) J. K. wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 2.361,60 zł brutto.

Za wykonanie dokumentacji projektowej dla powoda Przedsiębiorstwo Handlowo-Produkcyjno-Usługowe (...) w W. wystawiło fakturę VAT nr (...) na kwotę 8.425 zł brutto.

Za opracowanie projektu budowlanego instalacji elektrycznej wewnętrznej w zadaszeniu kortu, budynku zaplecza i boiska do squash, Usługi (...) wystawiło fakturę VAT nr (...) na kwotę 1906,50 zł brutto, zaś za opracowanie dokumentacji projektowej instalacji elektrycznej w tymczasowym budynku kortu tenisowego wraz z zapleczem biurowym fakturę VAT nr (...) na kwotę 615 zł brutto.

Powód już w trakcie pierwszej wizyty w biurze projektowym pozwanego dysponował wypisem z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dotyczącym nieruchomości, na których zamierzał zrealizować zamierzoną inwestycję. Nieruchomości położone były na terenie przeznaczonym zgodnie z planem pod zabudowę jednorodzinną wolnostojącą z towarzyszącymi usługami. Sprzeczność zamierzeń inwestycyjnych z planowanym przeznaczeniem terenu powinna być oczywista i to nie tylko dla pozwanego, ale również dla samego powoda.

Pozwany współpracował z powodem przez wiele miesięcy i czynił wszelkie starania, aby sprostać oczekiwaniom powoda. Po przedstawieniu pierwszego projektu dokonał jego modyfikacji licząc na uzyskanie pozytywnej decyzji organu administracji. Pozwany pozostawał w kontakcie z pracownikami Starostwa Powiatowego w O., uzyskał zapewnienie, że planowana inwestycja zostanie pozytywnie zweryfikowana jako przeznaczona na nieuciążliwą pozarolniczą działalność gospodarczą a obiekt potraktowany będzie jako nieuciążliwy obiekt sportowo-rekreacyjny.

Projekty sporządzone przez pozwanego wykonane zostały zgodnie z obowiązującymi przepisami określającymi zakres i formę projektu budowlanego i warunki techniczne jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie oraz zgodne są z normami i normatywami technicznymi. Nie spełniały natomiast wymogów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy O. z dnia 30 marca 2012r. (wypis uzyskany na wniosek powoda datowany na 02 listopada 2012r.). W opinii biegłego projekt pierwotny nie był zgodny z zapisami zawartymi w planie miejscowym w związku z § 27, ust. 2 pkt b, f i g, w projekcie nie wykazano również zgodności przyjętych rozwiązań z zapisami zawartymi w § 27 ust. 6, 7, 8. Z kolei projekt zmodyfikowany był niezgodny z zapisami zawartymi w planie miejscowym w zw. z § 27 ust. 2 pkt b i f, i dodatkowo w związku z § 12 ust. 6 pkt b.

Dwa dni po wydaniu odmownej decyzji w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę, w dniu 07 marca 2014r. Uchwałą Nr (...) Rady Gminy O., Gmina przystąpiła formalnie do prac nad zmianą miejscowego planu zagospodarowania, również dla terenu, na którym miała być zrealizowana inwestycja.

Pozwany wyraził gotowość nieodpłatnego złożenia dokumentacji projektowej już po uchwaleniu nowego planu zagospodarowania przestrzennego. Strony nie osiągnęły jednakże porozumienia co do brzmienia przyszłej umowy, nie mogąc osiągnąć kompromisu co do kar umownych proponowanych przez powoda. Jeszcze w sierpniu 2014r. powód był zainteresowany, aby istniejącą dokumentację projektową dostosować do wymogów planu zagospodarowania przestrzennego po jego zmianie i wystąpić ponownie o pozwolenie na budowę w oparciu o taki projekt.

Uchwałą Nr (...) Rady Gminy O. z dnia 21 sierpnia 2015r. wprowadzono zmiany do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy O. dla nieruchomości, na których powód zamierza zlokalizować planowaną inwestycję.

Nowy miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego zmienia poprzednie przeznaczenie i zasady zagospodarowania dla przedmiotowej nieruchomości. Zgodnie z wypisem z tego planu, nieruchomość powoda w części (teren oznaczony symbolem (...)) została przeznaczona dla sportu i rekreacji, w części (teren oznaczony symbolem (...)) dla zabudowy mieszkaniowej z usługami. W granicach tereny (...) ustala się realizację boisk sportowych, w tym krytych kortów tenisowych realizowanych w obszarze wyznaczonymi liniami zabudowy w odległości 5 m od linii rozgraniczających i spełniających określone w planie warunki. Ustalono również dopuszczalną powierzchnię zabudowy działki (40 %), wskaźnik intensywności zabudowy (5 - 35 %) oraz minimalną powierzchnię biologicznie czynną (30 %). Nowy plan zmienił wcześniejsze przeznaczenie części nieruchomości (z (...) na (...)), zmienił ustalenia w zakresie nieprzekraczalnych linii zabudowy, odstąpił całkowicie od ograniczeń dotyczących powierzchni obiektów, dopuścił realizację przekrycia kortów tenisowych w postaci budynku, dopuścił zastosowanie dachu łukowego nad przekryciem kortów. Nowe przeznaczenie terenu jest całkowicie zgodne z zamierzeniami inwestycyjnymi powoda. Na terenie posesji inwestora obejmującej działki o łącznej pow. 5.730 m ^{( 2)} w jej części wskazanej pod sport i rekreację (0,38 ha) można wybudować dwie hale tenisowe według posiadanego przez powoda projektu powtarzalnego o łącznej pow. zabudowy 1.230 m ^{( 2)} i budynek zaplecza o powierzchni maksymalnej pozwalającej na spełnienie ustalonych wskaźników dotyczących maksymalnej zabudowy intensywności zabudowy i minimalnej powierzchni biologicznie czynnej.

Projekt pozwanego (zarówno w wersji pierwotnej jak i zmodyfikowanej) zgodny jest z warunkami nowego planu miejscowego. Konieczne zmiany ograniczone byłyby do uzupełnienia załączników formalnych i opisów technicznych (odniesienia się do nowych ustaleń nowego planu) i ewentualnych drobnych korekt w projekcie zagospodarowania działki.

Powód po dokonaniu zmian w planie zagospodarowania przestrzennego uchwałą z dnia 21 sierpnia 2015r., dysponował dokumentacją projektową zgodną z nowym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego umożliwiającym inwestycję, dokumentacją projektową instalacji elektrycznej i wodno-kanalizacyjnej a także dokumentacją geologiczną (geotechniczną). Wykonane przez powoda elementy dokumentacji są związane z planowanymi i uwzględnionymi w projektach pozwanego obiektami, które spełniając nowe zasady zagospodarowania terenu wprowadzone przez zmianę planu miejscowego. Dokumentacja nie straci na aktualności, jeśli paramenty techniczne i funkcja obiektów zlokalizowanych na tym terenie nie zostaną w sposób istotny zmienione.

Planowana obecnie konstrukcja zadaszenia kortu różni się względem wcześniejszej jedynie zastosowaniem drewna zamiast metalu, budynek zaplecza będzie natomiast zmniejszony w stosunku do poprzedniego projektu do pow. około 90 m ². Powód, pomimo zlecenia sporządzenia projektu również w tym zakresie, podobnie jak wcześniej, zamierza realizować faktycznie budowę jedynie jednego kortu, mając na uwadze, że oba plany zagospodarowania przestrzennego zawierają niekorzystne rozstrzygnięcie skutkujące nałożeniem wysokiego podatku w przypadku budowy zadaszenia drugiego kortu i realizacja tego zamierzenia będzie możliwa ewentualnie dopiero w przypadku kolejnej zmiany planu zagospodarowania.

Dokumentację geologiczną (geotechniczną) powód będzie mógł w całości wykorzystać przy nowej inwestycji.

Jeśli nowe warunki techniczne projektu nie zakładałyby zwiększonego zapotrzebowania na moc niż przyznane 30 kW w warunkach przyłączenia, to nie zachodziłaby konieczność projektowania i budowy nowego przyłącza. Podobnie w odniesieniu do przyłączy wodno-kanalizacyjnych, dopiero zwiększone zapotrzebowania na wodę i większy zrzut ścieków sanitarnych związany z istotną zmianą parametrów budynku wymagałby zmiany projektów tych przyłączy.

Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o:

- zeznania powoda A. T. (2) w charakterze strony – nagranie z rozprawy z dnia 09 września 2015r. od 00:06:56 do 01:05:08 – k. 109v-110, nagranie z rozprawy z dnia 27 czerwca 2016r. od 00:12:35 do 00:27:27 – k. 174-174v, wyjaśnienia złożone na rozprawie w dniu 11 lutego 2015r. – k. 93,

- zeznania pozwanego A. R. (1) w charakterze strony - nagranie z rozprawy z dnia 09 września 2015r. od 01:06:04 do 01:57:31 – k. 110-110v, nagranie z rozprawy z dnia 27 czerwca 2016r. od 00:28:07do 00:51:41 – k. 174v-175, wyjaśnienia złożone na rozprawie w dniu 11 lutego 2015r. – k. 93,

- zeznania w charakterze świadka S. F. – nagranie z rozprawy z dnia 27 kwietnia 2015r. od 00:04:24 do 00:39:35 – k. 98-99,

- zeznania w charakterze świadka A. R. (2) – nagranie z rozprawy z dnia 27 kwietnia 2015r. od 00:40:17 do 00:50:51 – k. 99,

- dokumentów dołączonych do pozwu w postaci: informacji z CEiDG – k. 11-12, poświadczonych za zgodność z oryginałem kopii faktury VAT nr (...) – k. 13, wniosku o pozwolenie na budowę – k. 14, pisma Starostwa Powiatowego w O. z dnia 23 września 2013r. – k. 15, postanowienia z dnia 28 października 2013r. – k. 16-17, decyzji Starosty (...) z dnia 05 marca 2014r. – k. 18-20, faktury VAT nr (...), faktury VAT nr (...) – k. 22, faktury VAT nr (...) – k. 23, faktury VAT nr (...) – k. 24, porozumienia – k. 25, faktury (...) – k. 26, wezwania do zapłaty – k. 27-28,

- projekt architektoniczno-budowlany – koperta na k. 29,

- dokumentów dołączonych do pisma pełnomocnika pozwanego z dnia 18 listopada 2014r. w postaci: wydruków poczty elektronicznej – k. 42—62, pisma (...) S.C. w G. – k. 63, wypisu z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego – k. 64-66,

- dokumentów dołączonych do pisma pełnomocnika powoda z dnia 30 grudnia 2014r. w postaci: rejestru nabycia środków TRW – k. 77-80,

- dokumentów w postaci: miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego datowanego na 31 sierpnia 2015r. – k. 106-108,

- opinii biegłego z zakresu obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowej mgr inż. arch. M. P. – k. 131-150.

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Jako podstawę prawną zgłoszonego roszczenia pełnomocnik powoda wskazywał na art. 471 k.c., zgodnie z którym dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Odpowiedzialność kontraktowa znajduje zastosowanie w stosunkach między wierzycielem i dłużnikiem, którzy są stronami określonego stosunku zobowiązaniowego. Odpowiedzialność kontraktowa dłużnika powstaje, jeżeli spełnione zostaną następujące przesłanki: 1) szkoda wierzyciela w postaci uszczerbku majątkowego; 2) szkoda musi być spowodowana niewykonaniem lub nienależycie wykonanym zobowiązaniem przez dłużnika; 3) związek przyczynowy między faktem nienależytego wykonania lub niewykonania zobowiązania a poniesioną szkodą.

Zauważyć trzeba, że zasadniczo przesłanka pierwsza i trzecia są tożsame z reżimem odpowiedzialności deliktowej, czy w ogóle odpowiedzialności odszkodowawczej, bo w braku szkody odpowiedzialność wyrównująca uszczerbki byłaby nieuzasadniona, a przy wyeliminowaniu związku przyczynowego, jako podstawy odpowiedzialności, okazałaby się odpowiedzialnością na chybił trafił i zamiast łagodzić poczucie niesprawiedliwości, jedynie tylko by je potęgowała.

Ciężar dowodu istnienia wyżej wymienionych przesłanek, faktu aktualizującego odpowiedzialność z art. 471 k.c., istnienia związku przyczynowego oraz powstania szkody, także w postaci utraconych korzyści, w świetle art. 6 k.c. spoczywa na wierzycielu jako osobie, która z tychże faktów wywodzi skutki prawne (v. wyrok SA w Lublinie z dnia 19 lutego 2013 r., I ACa 717/12).

W ocenie Sądu powód nie wykazał w niniejszym postępowaniu spełnienia przesłanek rodzących odpowiedzialność odszkodowawczą pozwanego w związku z powoływaniem się na nienależyte wykonanie przez niego zobowiązania.

Biegły w specjalności architektonicznej w zakresie architektury obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowej mgr inż. arch. M. P. w przedstawionej opinii, analizując projekty sporządzone przez pozwanego wypowiedział się jednoznacznie, że zostały one wykonane zgodnie z obowiązującymi przepisami określającymi zakres i formę projektu budowlanego i warunki techniczne jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie oraz zgodne są z normami i normatywami technicznymi. Biegły stwierdził natomiast, że projekt nie spełniał wymogów miejscowego planu zagospodarowania Gminy O. z dnia 02 listopada 2012r. (faktycznie chodzi o miejscowy plan uchwalony uchwałą z dnia 30 marca 2012r., z tym że wypis uzyskany na wniosek powoda datowany na 02 listopada 2012r. i z tego też względu biegły posługuje się tą datą).

W opinii biegłego projekt pierwotny nie był zgodny z zapisami zawartymi w planie miejscowym w związku z § 27, ust. 2 pkt b, f i g, w projekcie nie wykazano również zgodności przyjętych rozwiązań z zapisami zawartymi w § 27 ust. 6, 7, 8. Z kolei projekt zmodyfikowany był niezgodny z zapisami zawartymi w planie miejscowym w zw. z § 27 ust. 2 pkt b i f, i dodatkowo w związku z § 12 ust. 6 pkt b.

Zdaniem Sądu, samo sporządzenie projektu z naruszeniem wymagań miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie skutkuje powstaniem odpowiedniości pozwanego opartej na art. 471 k.c.

Uzasadnieniem odpowiedzialności dłużnika jest niezachowanie należytej staranności, a więc w konsekwencji odpowiada on za winę w postaci niedbalstwa. Należyta staranność nie jest zatem kategorią jednolitą, stąd konieczność stosownej jej relatywizacji w zależności od zobowiązania (J. Dąbrowa (w:) System prawa cywilnego, t. III, cz. 1, s. 767). Należyta staranność zawsze musi być odniesiona do określonego zachowania, do którego dłużnik ten jest zobowiązany zgodnie z treścią stosunku obligacyjnego. Nie sposób mówić o należytej staranności, nie odnosząc jej do takiego zachowania.

Powód zgłosił się biura projektowego pozwanego z ambitnym, nowatorskim jak na lokalne warunki zamierzeniem budowy kortów tenisowych na terenie Gminy O.. Dysponował na ten cel nieruchomościami położonymi na terenie przeznaczonymi zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę jednorodzinną wolnostojącą z towarzyszącymi usługami. Jak wskazał biegły w opinii (str. 6), sprzeczność zamierzeń inwestycyjnych z planowanym przeznaczeniem terenu powinna być oczywista i to nie tylko dla pozwanego, ale również dla samego powoda. Co bezsporne, powód zgłosił się do pozwanego już z wypisem z miejscowego planu zagospodarowania a więc strony już przy pierwszym spotkaniu miały świadomość, jakie jest przeznaczenie terenu, a w szczególności, że nie jest on przeznaczony na cele sportowo-rekreacyjne. Jak wskazał biegły, tak podstawową sprzeczność zamierzonej inwestycji i przeznaczenia terenu, którym dysponował powód, można było usunąć wyłącznie przez zmianę planu miejscowego. W takich okolicznościach podjęcie się prac projektowych przez pozwanego musiało nastąpić na wyraźną prośbę powoda, który sam zdawał sobie sprawę, że zrealizowanie planowanej inwestycji będzie na takim terenie wysoce problematyczne, jeśli w ogóle możliwe. Wprawdzie powód wskazuje obecnie, że o tego rodzaju problemach nie wiedział a pozwany winien był od razu odmówić podjęcia się dalszych prac, jednakże twierdzenia takiego rodzaju stworzone zostały zdaniem Sądu jedynie na potrzeby niniejszego postępowania w dążeniu do korzystnego dla strony rozstrzygnięcia.

Aktualna argumentacja powoda wskazująca, że nie zdawał on sobie sprawy o istniejących przeszkodach i był zapewniany przez pozwanego o możliwości zrealizowania inwestycji jest gołosłowna. Wynika to z faktu, że sprzeczność planowanej inwestycji z przeznaczeniem terenu była na tyle oczywista, że mogła ją zauważyć także osoba, która nie posiada specjalistycznej wiedzy w tym zakresie. Jak wskazuje pozwany, powód został poinformowany o zachodzących przeszkodach i wiążącym się z tym ryzykiem niepowodzenia przedsięwzięcia. Zdaniem Sądu, zawarta pomiędzy stronami umowa była umową starannego działania, a nie umową rezultatu. Pozwany zobowiązał się na jej podstawie do wykonania prac projektowych stosownie do koncepcji powoda i przeprowadzenia ich z należytą starannością a także przedłożenia dokumentacji projektowej celem wystąpienia przez powoda z wnioskiem o pozwolenie na budowę. Pozwany – jako architekt - nie był natomiast gwarantem uzyskania przez powoda takiego pozwolenia. Wydanie pozwolenia na budowę leżało w gestii organów administracji i było zależne od wielu czynników. W niniejszej sprawie nie może pozostawać bez znaczenia, że pozwany współpracował z powodem przez wiele miesięcy i czynił wszelkie starania, aby sprostać oczekiwaniom klienta. Po przedstawieniu pierwszego projektu dokonał jego modyfikacji licząc na uzyskanie pozytywnej decyzji organu administracji. Pozwany pozostawał w kontakcie z pracownikami Starostwa Powiatowego w O.. Jak przyznała przesłuchana w charakterze świadka S. F. – pracownik Starostwa, pozwany uzyskał zapewnienie, że planowana inwestycja zostanie pozytywnie zweryfikowana jako przeznaczona na nieuciążliwą pozarolniczą działalność gospodarczą a obiekt potraktowany będzie jako nieuciążliwy obiekt sportowo-rekreacyjny. Zdaniem biegłego taka interpretacja ze strony organu nie była prawidłowa, ale organ dopuścił ją wskazując jedynie na sprzeczność z planem tylko w zakresie zasad zagospodarowania działki. Uzyskując zapewnienie ze strony organu, działając na wyraźne zlecenie powoda, pozwany mógł pozostawać w błędnym, acz usprawiedliwionym przekonaniu, że prace projektowe, w razie potrzeby stosownie zmodyfikowane, zakończą się w efekcie sporządzeniem projektu zgodnego z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Należy jednakże mieć na uwadze, że nieruchomości pozwanego, na którym miała być zrealizowana inwestycja przeznaczona był w tamtym okresie pod zabudowę jednorodzinną wolnostojąco z towarzyszącymi usługami. Nawet zatem w przypadku zakwalifikowania planowanej działalności jak nieuciążliwej pozarolniczej nie zmieniało to faktu, że możliwości zabudowy były znacznie ograniczone ze względu na podstawowe przeznaczenie, a zatem zabudowę jednorodzinną wolnostojącą. W takich okolicznościach pozwany podjął próby dostosowania projektu do planu zagospodarowania przestrzennego, co pomimo podjętych starań okazało się niemożliwe ze względu na ówczesne przeznaczenie terenu. Były to działania objęte ryzykiem niepowodzenia, ale zdaniem Sądu podejmowane przy konsultacji z powodem i jego przyzwoleniem.

Inwestycja planowana przez powoda polegała na budowie co najmniej jednego kortu tenisowego z zadaszeniem jako obiektu całorocznego oraz co najmniej jednego budynku zaplecza. Powód już po otrzymaniu pierwszej negatywnej decyzji odnośnie udzielenia zezwolenia na budowę zrezygnował z dalszych prac projektowych. Pomimo dysponowania decyzją administracyjną z jasno określonymi punktami, w których projekt był niezgodny z ówczesnym planem zagospodarowania przestrzennego, nie zlecił dalszej modyfikacji projektu, a zatem nie jest możliwe ustalenie, czy projekt mógł być ostatecznie wykonany w taki sposób, aby spełnić wymogi planu zagospodarowania przestrzennego z 30 marca 2012r. Powód zrezygnował również z przysługującej mu drogi odwoławczej do organu II instancji. Nie był przy tym w stanie racjonalnie wytłumaczyć swojego zaniechania i to pomimo wyraźnego pouczenia o terminie i sposobie wniesienia odwołania zamieszczonego na odpisie decyzji z dnia 05 marca 2014r. Istniejąca niezgodność nie została więc formalnie potwierdzona lub zanegowana w trybie odwoławczym postępowania administracyjnego, na co zwrócił uwagę biegły w opinii. Odstąpienie od zlecenia dalszych prac projektowych mających na celu dostosowanie projektu do istniejącego planu, oznacza zdaniem Sądu, że powód był zainteresowany inwestycją w dotychczasowym kształcie zaprojektowanym przez pozwanego i jednocześnie obejmował swoją świadomością, że nie będzie to możliwe do zrealizowania w ówczesnych warunkach, tj. bez wcześniejszej zmiany planu. Wnioski takiego rodzaju są tym bardziej uzasadnione, jeśli uwzględni się, że już dwa dni po wydaniu odmownej decyzji w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę, w dniu 07 marca 2014r. Uchwałą Nr (...) Rady Gminy O., Gmina przystąpiła formalnie do prac nad zmianą miejscowego planu zagospodarowania, również dla terenu, na którym miała być zrealizowana inwestycja.

Nie bez znaczenia jest również, że pozwany wyraził gotowość nieodpłatnego złożenia dokumentacji projektowej już po uchwaleniu nowego planu zagospodarowania przestrzennego. Strony nie osiągnęły jednakże porozumienia co do brzmienia przyszłej umowy, nie mogąc osiągnąć kompromisu co do kar umownych proponowanych przez powoda. Co istotne, wydruki korespondencji z poczty elektronicznej (k. 56-62) wskazują, że jeszcze w sierpniu 2014r. powód był zainteresowany, aby istniejącą dokumentację projektową dostosować do wymogów planu zagospodarowania przestrzennego po jego zmianie i wystąpić ponownie o pozwolenie na budowę w oparciu o taki projekt.

Niezależnie od powyższych okoliczności powód nie wykazał w niniejszym postępowaniu, aby na skutek opracowania dokumentacji projektowej przez pozwanego i nieuzyskania pozwolenia na budowę odniósł szkodę rozumianą jako różnica między stanem majątkowym poszkodowanego, który powstał po nastąpieniu zdarzenia powodującego uszczerbek, a stanem, jaki by w jego majątku istniał, gdyby zdarzenie nie nastąpiło. Przypomnieć jedynie należy, że sąd wydając wyrok bierze za podstawę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy (art. 316 § 1 k.p.c.).

Jeszcze w toku niniejszego postępowania, Uchwałą Nr (...) Rady Gminy O. z dnia 21 sierpnia 2015r. wprowadzono zmiany do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy O. dla nieruchomości, na których powód zamierza zlokalizować planowaną inwestycję. Mając na uwadze, że Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego już po tej dacie, biegły mógł się odnieść do uchwalonych w sierpniu 2015r. zmian.

Biegły wskazał (str. 18 opinii), że nowy miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego zmienia poprzednie przeznaczenie i zasady zagospodarowania dla przedmiotowej nieruchomości. Zgodnie z wypisem z tego planu, nieruchomość powoda w części (teren oznaczony symbolem (...)) została przeznaczona dla sportu i rekreacji, w części (teren oznaczony symbolem (...)) dla zabudowy mieszkaniowej z usługami. W granicach tereny (...) ustala się realizację boisk sportowych, w tym krytych kortów tenisowych realizowanych w obszarze wyznaczonymi liniami zabudowy w odległości 5 m od linii rozgraniczających i spełniających określone w planie warunki. Ustalono również dopuszczalną powierzchnię zabudowy działki (40 %), wskaźnik intensywności zabudowy (5 - 35 %) oraz minimalną powierzchnię biologicznie czynną (30 %). Nowy plan zmienił wcześniejsze przeznaczenie części nieruchomości (z (...) na (...)), zmienił ustalenia w zakresie nieprzekraczalnych linii zabudowy, odstąpił całkowicie od ograniczeń dotyczących powierzchni obiektów, dopuścił realizację przekrycia kortów tenisowych w postaci budynku, dopuścił zastosowanie dachu łukowego nad przekryciem kortów. Nowe przeznaczenie terenu jest całkowicie zgodne z zamierzeniami inwestycyjnymi powoda. Na terenie posesji inwestora obejmującej działki o łącznej pow. 5.730 m ^{( 2)} w jej części wskazanej pod sport i rekreację (0,38 ha) można wybudować dwie hale tenisowe według posiadanego przez powoda projektu powtarzalnego o łącznej pow. Zabudowy 1.230 m ^{( 2)} i budynek zaplecza o powierzchni maksymalnej pozwalającej na spełnienie ustalonych wskaźników dotyczących maksymalnej zabudowy intensywności zabudowy i minimalnej powierzchni biologicznie czynnej.

W konkluzji stwierdził biegły, że projekt pozwanego (zarówno w wersji pierwotnej jak i zmodyfikowanej) zgodny jest z warunkami nowego planu miejscowego zagospodarowania przestrzennego. Konieczne zmiany ograniczone byłyby do uzupełnienia załączników formalnych i opisów technicznych (odniesienia się do nowych ustaleń nowego planu) i ewentualnych drobnych korekt w projekcie zagospodarowania działki.

Uchwalenie w dniu 21 sierpnia 2015r. zmian w miejscowym planie powodowało, że powód już po tej dacie mógł w oparciu o dokumentację projektową przygotowaną przez pozwanego wystąpić o pozwolenie na budowę a po uzyskaniu pozytywnej decyzji przystąpić do realizacji inwestycji. Powód dysponował w tym czasie dokumentacją projektową zgodną z nowym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego umożliwiającym inwestycję, dokumentacją projektową instalacji elektrycznej i wodno-kanalizacyjnej a także dokumentacją geologiczną (geotechniczną). Jak wskazał biegły (str. 19 opinii) wykonane przez powoda elementy dokumentacji są związane z planowanymi i uwzględnionymi w projektach pozwanego obiektami, które spełniając nowe zasady zagospodarowania terenu wprowadzone przez zmianę planu miejscowego. Dokumentacja nie straci na aktualności, jeśli paramenty techniczne i funkcja obiektów zlokalizowanych na tym terenie nie zostaną w sposób istotny zmienione.

Powyższe wskazuje, że powód po dacie uchwalenia zmian w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego mógł przystąpić do realizacji inwestycji w oparciu o posiadaną dokumentację projektową. Wprawdzie powód w okresie wcześniejszym poniósł określone koszty związane ze zleceniem prac projektowych, jednakże uwzględniając że dokumentacja mogła być wykorzystana w całości przy realizacji inwestycji, nie sposób – na datę zamknięcia rozprawy - ustalić uszczerbku majątkowego po stronie powoda, który miałby odpowiadać poniesionej szkodzie. W tak ustalonym stanie faktycznym, powód deklaruje obecnie, że choć podjął wzmożone prace mające na celu zrealizowanie inwestycji, nie zamierza w ogóle korzystać z dokumentacji opracowanej przez pozwanego, a także pozostałej dokumentacji projektowej dotyczącej instalacji. Nowa postać zadania inwestycyjnego nie wynika z czynników obiektywnych, lecz mającej subiektywną postać zmiany koncepcji powoda. Oczywiście powód ma prawo swobodnie modyfikować plany inwestycyjne, może zrezygnować z inwestycji w dotychczasowym kształcie, jednakże nie może to statuować odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego. Powód po zmianie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego mógł zrealizować inwestycję w oparciu o posiadaną dokumentację a zatem nie występuje po jego stronie uszczerbek majątkowy. Ponadto powód zdecydował się na zlecenie opracowania nowej dokumentacji projektowej, pomimo że sporządzana aktualnie również opiera się na projekcie powtarzalnym. Przesłuchany w charakterze strony powód przyznał, że planowana konstrukcja zadaszenia kortu różni się względem wcześniejszej, jedynie zastosowaniem drewna zamiast metalu, budynek zaplecza będzie natomiast zmniejszony w stosunku do poprzedniego projektu do pow. około 90 m ². Powód, pomimo zlecenia sporządzenia projektu przewidującego dwa korty tenisowe, podobnie jak wcześniej, zamierza realizować faktycznie budowę jedynie jednego kortu, mając na uwadze, że oba plany zagospodarowania przestrzennego zawierają niekorzystne rozstrzygnięcie skutkujące nałożeniem wysokiego podatku w przypadku budowy zadaszenia drugiego kortu i realizacja tego zamierzenia będzie możliwa ewentualnie dopiero w przypadku kolejnej zmiany planu zagospodarowania. Powód twierdzi, że zmiana koncepcji podyktowana jest pogorszeniem jego sytuacji majątkowej, co jednakże nie zostało w niniejszym postępowania wykazane. Ponadto, nawet gdyby twierdzenie to odpowiadało prawdzie, pozwany nie może być obciążany odpowiedzialnością za taki stan rzeczy, nie mając w sposób oczywisty wpływu na finanse powoda. Należy mieć na uwadze, że wydanie pozytywnej decyzji odnośnie pozwolenia na budowę po przedłożeniu pierwszego projektu (budynek zaplecza o pow. 219 m ²) nie przesądza, że inwestycja w takim kształcie zostałaby zrealizowana, zwłaszcza że ocena rzeczywistych możliwości majątkowych powoda prowadziła do stopniowego ograniczania planowanej inwestycji. Z drugiej strony planowana obecnie przez powoda inwestycja w postaci budynku o pow. 90 m ² jest i tak znacznie większa niż zamierzone w zmodyfikowanej wersji kontenery o pow. 26 m ².

Powód nie wykazał przy tym również, aby dokumentacja, którą sporządził dla niego pozwany wraz dokumentacją projektową dotyczącą instalacji straciła dla niego jakiekolwiek znacznie, nawet przy realizacji aktualnie planowanej inwestycji. W czasie przesłuchania w charakterze stron powód po raz pierwszy przyznał (okoliczność ta nie była sygnalizowana w żadnym piśmie procesowym), że dokumentację geologiczną (geotechniczną) będzie mógł w całości wykorzystać przy nowej inwestycji, co wynika wprost również z opinii biegłego (str. 10). W takich okolicznościach uzasadnione jest twierdzenie, że również pozostała dokumentacja, którą dysponował powód mogłaby być przez niego wykorzystana przy nowej inwestycji, jeśli nie w całości, to chociażby w ograniczonym zakresie. Jak już było wskazywane projekt zadaszenia kortów rożni się od poprzedniego jedynie w zakresie wykorzystanego materiału, wątpliwości budzi w tym zasadność zlecania wykonania zupełnie nowego projektu kolejnemu projektantowi i żądanie zwrotu dotychczas poniesionych kosztów od pozwanego. Powód nie wykazał, że obecnie planowane obiekty różnią się znacząco od wcześniejszych, mają być położone w innych lokalizacjach a sporządzone projekty instalacji elektrycznej i wodno-kanalizacyjnej są całkowicie bezużyteczne. W zakresie przyłącza energetycznego biegły wskazał, że jeśli nowe warunki techniczne projektu nie zakładałyby zwiększonego zapotrzebowania na moc niż przyznane 30 kW w warunkach przyłączenia, to nie zachodziłaby konieczność projektowania i budowy nowego przyłącza. Podobnie w odniesieniu do przyłączy wodno-kanalizacyjnych, dopiero zwiększone zapotrzebowanie na wodę i większy zrzut ścieków sanitarnych związany z istotną zmianą parametrów budynku wymagałby zmiany projektów tych przyłączy (str. 11 opinii). Do chwili zamknięcia rozprawy powód nie przedstawił nowej dokumentacji projektowej celem wykazania okoliczności, o których mowa wyżej. W zakresie wniosków opinii biegłego odnoszących się do przyłącza gazowego stwierdzić należy powód nie sformułował roszczenia z tego tytułu w niniejszym procesie.

W ocenie Sądu opinia biegłego stanowiła pełnowartościową podstawę do czynienia ustaleń faktycznych w sprawie. Opinia była szczegółowa, rzetelna a jednocześnie logiczna. Co istotne pomimo, że napisana fachowym językiem, z użyciem specjalistycznej terminologii, była w pełni zrozumiała, charakteryzując się jednocześnie wysokim poziomem merytorycznym. Wskazywała materiał, na którym opierał się biegły a jej układ był przejrzysty. Pomocną częścią opinii były również przypisy, w których biegły sygnalizował dodatkowe kwestie związane z podstawowym wywodem. Opinia zawierała wnioski korespondujące z tezą dowodową. W sposób przystępny a jednocześnie przekonujący uzasadnili biegli swój tok rozumowania.

Na koniec zauważyć należy, że poza faktem wystąpienia samej szkody powód zobowiązany jest również szczegółowo wykazać jej wysokość. Tymczasem możliwość wykorzystania dokumentacji posiadanej przez powoda przy realizacji nowej inwestycji nawet tylko w ograniczonym zakresie, powodowałaby odpowiednie zmniejszenie wymiaru szkody a zatem odpowiedzialności pozwanego. Możliwość zastosowania art. 322 k.p.c. zachodzi jedynie w przypadku, gdy ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione, co nie ma miejsca w niniejszym procesie.

Mając powyższe na względzie Sąd orzekł jak w pkt 1 wyroku.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął w pkt 2 wyroku w oparciu o treść art. 98 k.p.c. w związku z § 2 ust. 2 w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia MS z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U z 2002r. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).

Pełnomocnik pozwanego na rozprawie w dniu 27 czerwca 2016r. wniósł o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według złożonego spisu. Sąd uznał koszty wymienione w spisie za uzasadnione co do kosztów zastępstwa prawnego według stawki minimalnej w kwocie 2.400 zł, opłaty skarbowej za udzielenie pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, kosztów dojazdu w kwocie 829,12 zł (stawiennictwo pełnomocnika na rozprawach potwierdzają protokoły rozpraw w aktach sprawy, wskazana przez pełnomocnika stawka za 1 km jest prawidłowa, nie budzą również wątpliwości odległości, które pokonał w celu dojazdu na rozprawy).

Sąd przy rozliczaniu kosztów procesu przyjął stawki minimalne z tytułu zastępstwa prawnego. W ocenie Sądu charakter sprawy nie uzasadnia podwojenia stawki z tego tytułu. Wprawdzie sprawa dotyczyła dość skomplikowanej materii, jednakże zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie był obszerny, w sprawie odbyły się jedynie cztery terminy rozpraw a złożone przez pełnomocników pisma procesowe nie wskazują na nakład pracy uzasadniający przyznanie wyższych stawek z tytułu zastępstwa prawnego niż wynikające z rozporządzenia.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron.

dn. 27.07.2016r.