Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 kwietnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Protokolant: protokolant sądowy M. Ł.

po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2016 r. w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...)z siedzibą w K.

przeciwko Gminie Miejskiej K.

o zapłatę

na skutek apelacji strony powodowej

od wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa – Śródmieścia w Krakowie

z dnia 7 stycznia 2016 r., sygnatura akt I C 1064/15/S

1.  zmienia zaskarżony wyrok nadając mu brzmienie:

„I. zasądza od strony pozwanej Gminy Miejskiej K. na rzecz strony powodowej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. kwotę 1835,82 zł (jeden tysiąc osiemset trzydzieści pięć złotych osiemdziesiąt dwa grosze) wraz odsetkami za opóźnienie w wysokości ustawowej za okres od dnia 7 maja 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz w wysokości ustawowej za opóźnienie za okres od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

II. oddala powództwo w części dotyczącej kwoty 2034,93 zł wraz z odsetkami ustawowymi za okres od dnia 8 kwietnia 2015 do dnia zapłaty, w zakresie odsetek ustawowych liczonych od kwoty 1835,82 zł za okres od dnia 8 kwietnia 2015 roku do dnia 6 maja 2015 roku oraz w zakresie odsetek ustawowych liczonych od kwoty 3485,09 zł za okres od dnia 8 kwietnia 2015 roku do dnia zapłaty;

III. zasądza od strony powodowej na rzecz strony pozwanej kwotę 505 zł (pięćset pięć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.”

2.  w pozostałej części apelację oddala;

3.  zasądza od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 236 zł (dwieście trzydzieści sześć złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSR Anna Kruszewska SSO Barbara Kursa SSO Grzegorz Buła

Sygnatura akt: II Ca 415/16

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 27 kwietnia 2016 roku

Wyrokiem z dnia 7 stycznia 2016 r., wydanym w sprawie z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w K. przeciwko Gminie Miejskiej K. o zapłatę, Sąd Rejonowy dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie w punkcie I oddalił powództwo, w punkcie II zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 1200 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

W sprawie tej bezsporne było, że wyrokiem z dnia 20 stycznia 2011 r. (sygn. akt I C 942/10/N) Sąd Rejonowy dla Krakowa- Nowej Huty w Krakowie nakazał B. G., A. G. (1) (obecnie Ś.) oraz małoletnim A. G. (2) i A. K. opuszczenie i opróżnienie lokalu mieszkalnego położonego w K. na os. (...) i wydanie tego lokalu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. - właścicielowi lokalu, ustalając jednocześnie, że pozwanym przysługuje uprawnienie do lokalu socjalnego z zasobów Gminy Miejskiej K..

Gmina Miejska K., wbrew obowiązkowi nałożonemu wskazanym powyżej wyrokiem, nie dostarczyła eksmitowanym lokalu socjalnego.

Już po wytoczeniu powództwa Gmina Miejska K. w dniu 20 maja 2015 r. dokonała wpłaty na konto Spółdzielni Mieszkaniowej (...) kwoty 3 485,09 zł. Na kwotę tę złożyło się odszkodowanie za niedostarczenie lokalu socjalnego eksmitowanym za okres od 1 lipca 2014 r. do 31 stycznia 2015 r. wg stawki czynszu najmu ustalonej na poziomie 10,89 zł/m ² (417,52 zł/mc) powiększonej o opłaty za windę (19,36 zł/mc), fundusz remontowy (48,69 zł/mc) oraz opłaty niezależne od spółdzielni za wyjątkiem pobieranych zaliczkowo (opłata za domofon 6,09 zł/mc, podatek od nieruchomości 5,37 zł/mc, opłata za wieczyste użytkowanie 5,37 zł/mc, obsługa monitoringu 0,69 zł/mc).

Nadto Sąd Rejonowy ustalił, że adw. P. W., powołujący się na pełnomocnictwo udzielone mu przez Spółdzielnię Mieszkaniową (...) w K., skierował do Gminy Miejskiej K. pismo z dnia 30 marca 2015 r., w którym wezwał stronę pozwaną do zapłaty kwoty 7.355,84 zł z odsetkami w terminie 7 dni, a to tytułem odszkodowania z tytułu niedostarczenia eksmitowanym oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego za okres od lipca 2014 r. do stycznia 2015 r. Pełnomocnictwo udzielone adw. P. W. wskazywało, że jest on umocowany do działania w imieniu Spółdzielni w sprawach przed wszystkimi sądami administracyjnymi i powszechnymi, Naczelnym Sądem Administracyjnym, Sądem Najwyższym, organami egzekucyjnymi, organami administracyjnymi, przed wszystkimi prokuratorami, a także przed Krajową Izbą Odwoławczą, jak też w kontaktach z osobami fizycznymi i prawnymi.

Pismem z dnia 8 kwietnia 2015 r. strona pozwana zakwestionowała umocowanie pełnomocnika strony powodowej do działania w jej imieniu w zakresie wezwania do zapłaty należności oraz wniosła o dostarczenie prawidłowego pełnomocnictwa w tym zakresie.

Opłaty za wodę i odprowadzanie ścieków, ogrzewanie oraz gospodarowanie odpadami były w okresie objętym żądaniem pozwu regulowane zaliczkowo przez stronę powodową na rzecz właściwych dostawców i odbiorców. Strona powodowa na mocy własnych regulaminów zobowiązana była przy tym do rozliczania kosztów i ustalania opłat z tytułu dostawy wody i odprowadzania ścieków oraz energii cieplnej do 31 grudnia każdego roku oraz odpadów komunalnych do 31 marca roku następnego.

W okresie od lipca 2014 r. do stycznia 2015 r. w spornym lokalu mieszkały jedynie B. G. i A. G. (2). Nie uiszczały one żadnych opłat z tytułu korzystania z lokalu. Pozostałe pozwane- A. Ś. i A. K. w okresie objętym żądaniem pozwu mieszkały już w innym lokalu. Fakt ten nie był zgłaszany do Spółdzielni.

W oparciu o powyższe Sąd Rejonowy uznał, że zgłoszone powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. W toku postępowania wydany został nakaz zapłaty od którego sprzeciw wniosła strona pozwana, zaskarżając go jednak jedynie w części dotyczącej zasądzenia na rzecz strony powodowej kwoty 3 870,75 zł oraz odsetek i kosztów postępowania.

Odnosząc się do podstawy prawnej roszczenia Sąd Rejonowy wskazał, że odpowiedzialność Gminy za szkodę z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego, zgodnie z art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, oparta została na obowiązku zapłaty odszkodowania z tytułu czynu zabronionego, a jej podstawę stanowi art. 417 k.c. W toku postępowania strona pozwana kwestionowała jedynie w całości dochodzone przez stronę powodową roszczenie dotyczące opłaty za wodę i odprowadzanie ścieków, ogrzewanie oraz gospodarowanie odpadami. Sąd Rejonowy w powyższym zakresie uznał, iż strona powodowa nie wykazała zasadności i wysokości dochodzonego roszczenia. Sąd pierwszej instancji podniósł, że z zeznań świadka A. Ś., którym Sąd dał wiarę w całości, wynikało iż w okresie objętym żądaniem pozwu w spornym lokalu mieszkały jedynie dwie osoby- B. G. i A. G. (2). Z kolei pozostałe pozwane- A. Ś. i A. K. w lokalu tym nie mieszkały od 2011 r., choć fakt ten nie był zgłaszany do Spółdzielni. Już w świetle tego Sąd Rejonowy stwierdził, że naliczenie opłat od czterech osób, a nie dwóch było nieuzasadnione. Zdaniem Sądu Rejonowego przedstawione w toku postępowania dowody nie mogły skutkować uznaniem, że wykazane zostało roszczenie dotyczące opłaty za wodę i odprowadzanie ścieków, ogrzewanie oraz gospodarowanie odpadami. Strona powodowa nie kwestionowała w żaden sposób, że w dniu 20 maja 2015 r. Gmina Miejska K. dokonała wpłaty na konto Spółdzielni Mieszkaniowej (...) kwoty 3.485,09 zł, na którą złożyło się odszkodowanie za niedostarczenie lokalu socjalnego eksmitowanym powiększonej o opłaty za windę, fundusz remontowy, za domofon, podatek od nieruchomości, za wieczyste użytkowanie i za obsługę monitoringu. W ocenie Sądu Rejonowego błędnym było przy tym dochodzenie od strony pozwanej opłat za pozostałe media w postaci zaliczek regulowanych na rzecz dostawców. Roszczenie w zakresie opłat za te media winno bowiem ograniczać się do wysokości opłat faktycznie poniesionych we wskazanym okresie czasu. Skoro bowiem strona powodowa dokonywała rozliczenia dla poszczególnych budynków będących w jej zasobach, to powinna udowodnić w świetle przedłożonych faktur, jaka była faktyczna liczba wszystkich osób w nich zamieszkujących, aby w ten sposób było możliwe ustalenie jaka kwota obciąża osoby zajmujące sporny lokal. Co więcej za miesiąc styczeń 2015 r. kwota odszkodowania, opłata za fundusz remontowy, windę i pozostałe media w łącznej wysokości 926,47 zł, została zdublowana i nie wyjaśniono zasadności takiego działania.

Mając powyższe na uwadze Sąd Rejonowy uznał, że roszczenia w zakresie kwoty 2 944,34 zł za odprowadzanie ścieków, ogrzewanie oraz gospodarowanie odpadami nie udowodniono, zaś roszczenie w zakresie kwoty 926,47 zł było nieuzasadnione w świetle art. 18 ustawy o ochronie praw lokatorów. Z tego względu roszczenie strony powodowej w tym zakresie wraz z odsetkami musiało zostać oddalone. O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na zasadzie art. 98 i 101 k.p.c., wskazując, że skoro odpowiedzialność Gminy w sprawie miała charakter deliktowy, a zobowiązania z czynów niedozwolonych są zobowiązaniami bezterminowymi, to też wymagalność roszczenia z deliktu i opóźnienia w spełnieniu świadczenia powinna być określona na podstawie art. 455 k.c. - od dnia wezwania zobowiązanego do zapłaty. Jednakże wezwanie takie w sprawie nie nastąpiło przed doręczeniem odpisu pozwu, a zatem strona pozwana nie dała powodu do wytoczenia powództwa. Sąd Rejonowy podniósł, że w piśmie z dnia 8 kwietnia 2015 r. strona pozwana zakwestionowała pełnomocnictwo przedłożone przez adw. P. W., zaś w okresie późniejszym oraz w toku postępowania strona powodowa nie przedstawiła potwierdzenia czynności przez niego dokonanej. W tej sytuacji zdaniem Sądu Rejonowego zachowanie strony pozwanej nie mogło skutkować uznaniem, iż zachodziła konieczność skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego, w związku z czym to stronę powodową powinny obciążać koszty procesu poniesione przez Gminę Miejską K..

Apelację od powyższego wyroku wniosła strona powodowa, zaskarżyła go w części, to jest w zakresie pkt I co do kwoty 2.944,34 zł. wraz z odsetkami oraz w pkt. II wyroku w całości i zarzuciła:

1.  naruszenie art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu Cywilnego w zw. z art. 417 k.c. - poprzez ich niezastosowanie i oddalenie powództwa w części 2.944,34 zł, podczas gdy odpowiedzialność Gminy w sprawie miała charakter oczywiście deliktowy, a ustalenia Sądu pierwszej instancji były bezsporne;

2.  naruszenie art. 455 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że strona powodowa nie wzywała pozwanej do zapłaty przed dniem doręczenia odpisu pozwu oraz, że strona pozwana nie dała podstaw do wytoczenia powództwa,

3.  naruszenie art. 98 k.c. w zw. z art. 58 § 1 k.c. - poprzez ich błędne zastosowanie i uznanie, iż przedłożone przez stronę powodową pełnomocnictwo, które zostało dołączone do wezwania do zapłaty, z uwagi na jego treść, w świetle obowiązujących przepisów, nie pozwalało na ustalenie w pełni jego zakresu, a zatem było ono nieważne,

4.  naruszenie art. 6 k.c. poprzez jego błędne zastosowanie i uznanie przez Sąd Rejonowy, że:

a)  strona powodowa nie udowodniła dochodzonego roszczenia w zakresie żądania opłat za wodę i odprowadzanie ścieków, ogrzewanie oraz gospodarowanie odpadami,

b)  strona powodowa powinna udowodnić w świetle przedłożonych faktur, jaka była liczba wszystkich osób faktycznie zamieszkujących w lokalu, podczas gdy Sąd Rejonowy ustalił, co potwierdzili też zeznający w sprawie świadkowie, że nigdy i w żaden sposób nie informowały one SM (...) o fakcie ich wyprowadzenia się z lokalu,

5.  naruszenie art. 232 zd. 1 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie przez Sąd, że strona powodowa nie wskazała dowodów na poparcie swoich twierdzeń,

6.  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przyjęcie, że strona powodowa nie udowodniła dochodzonego przez siebie roszczenia, podczas gdy wszystkie zgromadzone dowody potwierdziły tezę powoda, nadto pozwana w toku postępowania częściowo uznała powództwo i spełniła część roszczenia, wypłacając część kwoty jakiej domagał się powód,

7.  naruszenie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 101 k.p.c. poprzez uznanie, że powód obowiązany jest zwrócić stronie pozwanej całość kosztów procesu, wobec faktu, iż przegrał sprawę, a pozwana nie dała podstaw do wytoczenia przeciwko niej powództwa,

8.  naruszenie art. 100 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i obciążenie powoda w całości kosztami procesu,

9.  naruszenie art. 103 § 1 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy strona pozwana postąpiła oczywiście niesumiennie oraz niewłaściwie kwestionując część roszczenia powoda, w sytuacji, gdy we wcześniejszych okresach zawierała z powodem ugody w tym zakresie, nie kwestionując obowiązku zwrotu kosztów jakie ponosił on za pozwaną na rzecz dostawców mediów,

Mając na uwadze powyżej sformułowane zarzuty strona apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w zakresie kwestionowanej kwoty 2.994,34 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 8 kwietnia 2015r., zasądzenie od strony pozwanej na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego wg norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację strona pozwana wniosła o jej oddalenie oraz o zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawnie przepisanych.

Rozpoznając niniejszą sprawę Sąd Okręgowy przyjął za własny stan faktyczny wynikający z okoliczności uznanych przez Sąd pierwszej instancji za niesporne, oraz opartych na poczynionych przez ten Sąd ustaleniach, uznając je za prawidłowe.

Nadto Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) dokonała rozliczenia kosztów rzeczywistego zużycia wody, odprowadzania ścieków oraz centralnego ogrzewania za rok 2014. W zakresie kosztów centralnego ogrzewania rozliczenie oparte było na zamontowanych w mieszkaniach podzielnikach, mierzących ilość zużytego ciepła. Rozliczenie zużycia wody i odprowadzania ścieków opierało się na danych wynikających z wodomierzy, jeśli w mieszkaniu były zamontowane oraz na średniej ryczałtowej na 1 osobę w lokalu, w przypadku lokali nieopomiarowanych. Mieszkanie na os. (...) nie było wyposażone w wodomierze. Rozliczenie kosztów wywozu odpadów komunalnych odbywało się proporcjonalnie do ilości osób zamieszkujących dany lokal. W przypadku powyższego lokalu koszty te były rozliczone przy uwzględnieniu 4 osób zajmujących lokal. Wszystkie dokonane rozliczenia związane z lokalem na os. (...) wykazały niedopłaty pomiędzy wysokością naliczanych co miesiąc zaliczek na poczet tych mediów, a kosztem faktycznego zużycia przypadającego na ten lokal.

Dowód: zeznania świadka B. D. (1) – protokół rozprawy z dnia 5.11.2015r. od 2min 36s do 27min 13s; kserokopia dokumentów rozliczeniowych –k.62-64;

Sąd Okręgowy dokonał powyższych ustaleń na podstawie zeznań świadka B. D. (1). W ocenie Sądu drugiej instancji zeznania te zasługują na wiarę, gdyż są konkretne i szczegółowe. Podnieść należy, że co do wiarygodności zeznań tego świadka nie miał również zastrzeżeń Sąd Rejonowy. Zeznania te znajdują potwierdzenie w kserokopiach dokumentów rozliczeniowych dołączonych do akt, które jakkolwiek nie stanowią dokumentów urzędowych, ani dokumentów prywatnych, to jednak mogą służyć jako inne dowody, w szczególności służące ocenie wiarygodności zeznań świadka. Należy podnieść, że dla stwierdzenia samego faktu dokonania rozliczenia przez Spółdzielnię kosztów związanych z poszczególnymi mediami, jak i jego ogólnych wyników, nie jest konieczne posiadanie wiadomości specjalnych. Zatem podstawę ich ustaleń może stanowić np. zeznanie świadka.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja była częściowo zasadna.

Na wstępie podnieść należy, że Sąd pierwszej instancji w sposób prawidłowy określił zasady odpowiedzialności odszkodowawczej Gminy Miejskiej K. z tytułu niedostarczenia (a w zasadzie niezaoferowania) lokalu socjalnego osobom objętym wyrokiem nakazującym opuszczenie lokalu z jednoczesnym przyznaniem prawa do lokalu socjalnego. Podstawą tą jest bowiem art. 417 k.c. w związku z art. 18 ust.5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t. jedn. Dz.U. z 2005 nr 31 poz.266 z póź. zm.), dalej u.o.p.l. Słusznie też Sąd pierwszej instancji stwierdził, że u.o.p.l. określa tylko przyczynę powstania odpowiedzialności odszkodowawczej oraz to, że roszczenie w stosunku do Gminy przysługuje właścicielowi opróżnianego lokalu. Nie określa jednak zasady odpowiedzialności ani wielkości odszkodowania. W tym zakresie art. 18 ust. 5 u.o.p.l. odsyła do art. 417 k.c. Przesłanką odpowiedzialności jest w tym wypadku bezprawność powodującego szkodę działania lub zaniechania określonego organu. Odpowiedzialność ta została oparta na zasadzie ryzyka, ma więc charakter obiektywny, wystarczające do jej zaistnienia jest wykazanie bezprawności działania lub zaniechania podmiotu sprawującego władzę, bez konieczności ustalania przyczyn powstania takiej sytuacji. Natomiast odpowiedzialność odszkodowawcza Gminy nie jest w żaden sposób uzależniona od faktu jej ewentualnego zawinienia, a jedynie od faktu niewywiązania się z nałożonego przez ustawę obowiązku dostarczenia lokalu socjalnego osobie do niego uprawnionej. Zakres odpowiedzialności jest wyznaczany w oparciu o koncepcję adekwatnego związku przyczynowego, a więc powstanie szkody musi być związane z niewskazaniem lokalu socjalnego w celu wykonania wyroku eksmisyjnego (art. 361 § 1 k.c.). Jak podkreślił Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 16 maja 2012 r. III CZP 12/12 LEX nr 1148242, „konieczność ponoszenia przez właściciela lokalu kosztów związanych z korzystaniem z mieszkania przez lokatorów, którzy nie ponoszą takich opłat, jest co do zasady normalnym następstwem niewykonania przez gminę obowiązku dostarczenia im lokalu socjalnego. Brak jest bowiem w istocie podstaw do innego traktowania jako elementu szkody strat wynikających z niemożliwości uzyskania czynszu najmu i strat będących następstwem konieczności ponoszenia przez samego właściciela opłat za korzystanie z lokalu obejmujących np. należności za wodę, energię elektryczną i ogrzewanie mieszkania”. W okoliczności faktycznych niniejszej sprawy odpowiedzialność strony pozwanej co do zasady nie mogła budzić jakichkolwiek wątpliwości, czego dowiodło m.in. uznanie części roszczenia przez Gminę Miejską K..

Pomimo jednak prawidłowego przyjęcia przez Sąd pierwszej instancji kwalifikacji odpowiedzialności odszkodowawczej Gminy Miejskiej K., to jednak błędnie uznał on, że materiał dowodowy zgromadzony w toku procesu, w zakresie objętym sprzeciwem od nakazu zapłaty z dnia 27 kwietnia 2015 roku, nie wykazywał wysokości szkody poniesionej przez Spółdzielnię Mieszkaniową (...), objętej niniejszym powództwem. Zdaniem Sądu Okręgowego, jakkolwiek wysokość roszczenia dochodzonego przez stronę powodową w zakresie wydatków ponoszonych z tytułu opłat za wodę i odprowadzanie ścieków, centralne ogrzewanie oraz gospodarowanie odpadami w okresie od 1 lipca 2014 roku do 31 stycznia 2015 roku, obliczona została w oparciu o zaliczkowe comiesięczne opłaty obciążające osoby zajmujące lokal na os. (...), to nie można uznać, iż roszczenie to w całości pozostało nieudowodnione. Z ustaleń poczynionych przez Sąd pierwszej instancji, a uzupełnionych przez Sąd Okręgowy, wynikało iż przez cały wskazany wyżej okres osoby uprawnione na mocy wyroku sądowego do otrzymania lokalu socjalnego zajmowały lokal mieszkalny na os. (...), do którego dostarczana była woda i energia cieplna, z którego odprowadzane były ścieki, oraz z którego wywożono odpady komunalne wytwarzane przez mieszkające tam osoby. Z ustaleń tych wynika nadto, że strona powodowa poniosła na rzecz dostawców w/w mediów wszelkie koszty związane z ich dostarczaniem do tego lokalu, a także koszty usuwania z niego odpadów komunalnych, przy czym osoby zajmujące lokal i uprawnione do lokalu socjalnego przez cały ten okres nie uiszczały na rzecz Spółdzielni jakichkolwiek opłat z tego tytułu. W ocenie Sądu Okręgowego materiał dowodowy zgromadzony w sprawie wykazywał nadto, że Spółdzielnia za rok 2014 dokonała już rozliczenia rzeczywistego zużycia energii cieplnej oraz wody, a także kosztów wywozu nieczystości, a z rozliczenia tego wynikało, że w przypadku lokalu na os. (...) zaliczki naliczane co miesiąc nie pokryły tych kosztów. W tej sytuacji, jeśli nawet można się zgodzić ze stanowiskiem Sądu Rejonowego, że materiał dowodowy tej sprawy nie wykazał w sposób jednoznaczny jaki był ostateczny poziom należności obciążających przedmiotowy lokal, to bez wątpienia wykazywał, że szkoda strony powodowej wynikająca z pokrywania na podstawie wiążących ją umów (woda, co), bądź obowiązujących przepisów prawa tj. ustawy z dnia 13.09.1996r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (wywóz odpadów komunalnych), kosztów związanych z zamieszkiwaniem w w/w lokalu byłych lokatorów, wynosiła co najmniej sumę naliczonych zaliczek z tego tytułu, które w jakiejkolwiek części nie zostały przez tych byłych lokatorów zapłacone. Zauważyć w tym miejscu należy, że strona powodowa nie miała możliwości przedstawić rzeczywistego rozliczenia w/w mediów za okres stycznia 2015 roku, gdyż zgodnie z obowiązującymi ją regulaminami, takie rozliczenia następują dopiero po zakończeniu danego roku kalendarzowego. Zdaniem Sądu Okręgowego w aktach sprawy nie można dostrzec stanowiska strony pozwanej, w którym kwestionowałaby sposób w jaki Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) dokonała rozliczeń zużycia wody, energii cieplnej oraz wywozu odpadów, a także końcowych wyników tych rozliczeń, z wyjątkiem przyjmowania przez stronę powodową nieprawidłowej ilości osób zamieszkujących lokal w okresie objętym powództwem. Jeśli zatem Sąd pierwszej instancji uznał za wiarygodne zeznania świadka B. D., to niezrozumiałe i naruszające art. 233 §1 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c., było uznanie, że w jakiejkolwiek części roszczenie strony powodowej nie zostało wykazane. Zdaniem Sądu Okręgowego dla takiego stanowiska nie było wystarczające ustalenie, że w okresie objętym powództwem w przedmiotowym mieszkaniu zamieszkiwała mniejsza ilość osób niż ujęta w rozliczeniach przez stronę powodową. Podnieść należy, że dla kosztów związanych z dostarczaniem energii cieplnej ilość osób zajmujących lokal nie ma jakiegokolwiek znaczenia. Ma ona jednak wpływ na obciążenia związane z ryczałtem z tytułu używania wody i odprowadzania ścieków oraz kosztów wywozu odpadów. Ustalenie dokonane przez Sąd Rejonowy w zakresie ilości osób zamieszkujących lokal na os. (...), nie prowadzi w logiczny sposób do wniosku, że szkoda poniesiona przez stronę powodową z tytułu tych właśnie świadczeń związanych z w/w lokalem, nie wynosi co najmniej sumy naliczonych miesięcznych zaliczek. Jeśli bowiem zaliczki naliczane od 4 osób nie pokryły rzeczywistych kosztów tych mediów, to tym bardziej zaliczki liczone według właściwej ilości 2 osób kosztów tych pokryć nie mogły, gdyż łączny koszt rzeczywistego zużycia wody (ustalony na podstawie wodomierza głównego, który służył do rozliczeń z przedsiębiorstwem wodociągowym), podzielony przez mniejszą ilość osób doprowadzi do wyniku przekraczającego wysokość jednostkowych zaliczek przyjmowanych przez Spółdzielnię dla osób zajmujących przedmiotowy lokal. W tej sytuacji należało uznać, iż w zakresie szkody związanej z dostarczaniem wody, odprowadzaniem ścieków, i wywozu nieczystości, strona powodowa wykazała szkodę wyrażającą się sumą w/w zaliczek obliczonych co najmniej przy przyjęciu 2 osób zamieszkujących lokal. W ocenie Sądu Okręgowego nie ma natomiast podstaw do obciążenia odpowiedzialnością Gminy Miejskiej K. szkodą związaną z poniesieniem przez stronę powodową wydatków związanych z brakiem wiedzy o opuszczeniu przedmiotowego lokalu przez dwóch byłych lokatorów. Podnieść należy, że odpowiedzialność odszkodowawcza Gminy Miejskiej K. musi pozostawać w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem (zaniechaniem), które doprowadziło do powstania szkody. Zdaniem Sądu Okręgowego taki związek nie zachodzi pomiędzy obciążającym Gminę brakiem dostarczenia byłym lokatorom lokalu socjalnego, w szkodą Spółdzielni Mieszkaniowej (...), wynikającą z braku poinformowania jej przez osoby zajmujące lokal na os. (...) o fakcie opuszczenia tego lokalu przez dwóch byłych lokatorów, co miało wpływ na sposób rozliczenia kosztów wody i kanalizacji, a także wysokość kosztów uiszczanych z tytułu wywozu odpadów (nota bene na rzecz Gminy Miejskiej K.), a które to koszty ustalane były według ilości osób zajmujących lokale zgodnie z deklaracjami mieszkańców. Strona pozwana nie ponosi bowiem odpowiedzialności za czyny i zaniechania byłych lokatorów, lecz za własne zaniechanie w dostarczeniu lokalu socjalnego. W tej sytuacji brak poinformowania strony powodowej, że byli lokatorzy A. Ś. i A. K. w lokalu tym nie mieszkają od 2011 roku, nie prowadzić do obciążenia Gminy Miejskiej K. za szkodę w majątku Spółdzielni, wynikającą z tego, że ponosiła ona koszty związane także z tymi osobami.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy uznał, za wykazaną szkodę w wysokości 1835,82 zł, na którą złożyły się wydatki poniesione na dostarczenie energii cieplnej do przedmiotowego lokalu w wysokości sumy zaliczek naliczanych za okres od lipca 2014 roku do stycznia 2015 roku, oraz wydatków na dostarczenie wody i odprowadzenie ścieków do przedmiotowego lokalu i wywóz odpadów komunalnych w wysokości sumy zaliczek za ten sam okres liczonych za dwie osoby zajmujące ten lokal (według rozliczenia Spółdzielni za 2 osoby za wodę i śmieci oraz co za okres stycznia 2015r. – 266,22zł, za okres od lipca do grudnia 2014r. – 261,60zł x 6 m-cy = 1569,60zł, za okres od lipca 2014r. do stycznia 2015= 1569,60zł + 266,22zł = 1835,82zł. W związku z powyższym uznając za zasadny zarzut naruszenia art. 233 §1 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. w zakresie w jakim Sąd Rejonowy uznał, że materiał dowodowy nie wykazuje poniesienia przez stronę powodową szkody w wysokości wymienionej wcześniej kwoty, a w konsekwencji w tym samym zakresie uznając za trafny zarzut naruszenia art. 18 ust. 5 u.o.p.l. w zw. z art. 417 k.c., Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok zasądzając od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 1835,82zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie.

Zdaniem Sądu Okręgowego w pozostałej części apelacja nie była zasadna, w szczególności w części w jakiej domagała się zasądzenia odszkodowania w wyższej kwocie niż to uczynił Sąd Okręgowy. Jak już wcześniej stwierdzono, w świetle art. 361 §1 k.c., brak podstaw do uznania odpowiedzialności strony pozwanej za koszty poniesione przez stronę powodową z tytułu wywozu odpadów komunalnych za dwie osoby, które w okresie objętym pozwem nie mieszkały w lokalu na os. (...). Nadto brak rozliczenia zużycia wody i odprowadzania ścieków przy uwzględnieniu przez Spółdzielnię mniejszej niż początkowo zakładała, ilości osób zajmujących lokale w budynku na os. (...), nie pozwala uznać za wykazaną szkody w wyższej wysokości.

W ocenie Sądu Okręgowego nie można było także uznać za zasadne zarzutów dotyczących naruszenia art. 455 k.c., art. 481 §1 k.c., art. 98 k.c. i art. 58 k.c. Sąd Okręgowy w pełni podzielił argumentację prawną Sądu pierwszej instancji w zakresie braku skuteczności wezwania Gminy Miejskiej K. przez stronę powodową do spełnienia niniejszego świadczenia odszkodowawczego jeszcze przed wszczęciem obecnego procesu. Podzielając stanowisko Sąd Rejonowego odnośnie zbyt ogólnego charakteru pełnomocnictwa, które zostało dołączone do pisma z dnia 30 marca 2015 roku, dodać jeszcze należy, że z samej treści tego dokumentu wynikało, iż było to wyłącznie pełnomocnictwo procesowe, a więc nieuprawniające do podejmowania czynności prawa materialnego. Taka ocena powyższego dokumentu z dnia 31 grudnia 2014 roku wynika wprost ze sformułowania zawartego pod danymi osoby, której zostało ono udzielone. W tej sytuacji przyjąć należało, iż do skutecznego wezwania strony pozwanej do spełnienia świadczenia doszło dopiero z dniem doręczenia jej odpisu pozwu, co nastąpiło 7 maja 2015 roku. Stąd Sąd Okręgowy uznał za zasadne - na podstawie art. 481 §1 k.c. – zasądzenie odsetek od kwoty odszkodowania w uwzględnionej części od dnia 7 maja 2015 roku do dnia zapłaty, przy czym z uwagi na zmianę brzmienia art. 481 §1 i §2 k.c. od dnia 1 stycznia 2016 roku, okres za jaki zasądzono odsetki za opóźnienie podzielono na okres przed 1 stycznia 2016 roku, i po tej dacie. Dalej idące żądanie w zakresie odsetek z tytułu opóźnienia należało uznać za nie znajdujące podstawy prawnej w art. 481 §1 k.c. w zw. z art. 455 k.c., wobec czego trafnie zostało oddalone przez Sąd pierwszej instancji.

Konsekwencją przedstawionej wyżej oceny charakteru pełnomocnictwa dołączonego do pisma z dnia 30 marca 2015 roku, kierowanego do Gminy Miejskiej K., było uznanie za bezzasadne zarzutów strony powodowej dotyczących naruszenia art. 101 k.p.c. Zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd pierwszej instancji prawidłowo uznał, że przed wszczęciem procesu nie doszło do skutecznego wezwania strony pozwanej o zapłatę odszkodowania, zaś stanowisko zawarte przez Gminę Miejską K. w piśmie z dnia 8 kwietnia 2015 roku nie prowadziło do wniosku, że odmawiała ona spełnienia świadczenia, a jedynie iż domagała się przedłożenia dodatkowych dokumentów wykazujących ich zasadność. W tej sytuacji słuszne jest stanowisko Sądu Rejonowego, że strona pozwana nie dała powodu do wytoczenia powództwa, a skoro w sprzeciwie od nakazu zapłaty częściowo uznała żądanie i od razu je spełniła, to w tym zakresie należy się jej zwrot kosztów postępowania na podstawie art. 101 k.p.c. Natomiast, zdaniem Sądu Okręgowego, wobec częściowej zmiany zaskarżonego wyroku przez uwzględnienie powództwa także części w jakiej strona pozwana domagała się jego oddalenia, pozostałą część kosztów należało rozliczyć w oparciu o art. 100 k.p.c. w zw. z art. 98 §1 i §3 k.p.c. Powyższe stanowisko ostatecznie doprowadziło do zasądzenia od strony powodowej na rzecz strony pozwanej kwoty 505 zł z tytułu kosztów postępowania przed Sądem pierwszej instancji. Rozstrzygnięcie to było wynikiem następujących ustaleń:

Na koszty postępowania przed Sądem Rejonowym złożyły się:

a)  po stronie powodowej - 368zł z tytułu opłaty od pozwu, 1200zł z tytułu kosztów zastępstwa procesowego oraz 17zł z tytułu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, czyli łącznie (...).

b)  po stronie pozwanej - 1200zł z tytułu kosztów zastępstwa procesowego

Ponieważ strona pozwana przy pierwszej czynności procesowej uznała powództwo w zakresie kwoty 3485,09zł, czyli co do 48% dochodzonego roszczenia, to w takim samym zakresie – na podstawie art. 101 k.p.c. - należy jej się zwrot poniesionych kosztów. Skoro 48% kwoty 1200zł stanowi 576zł, to w takiej wysokości stronie pozwanej przysługiwało uprawnienie do otrzymania zwrotu kosztów procesu w części związanej z uznaniem powództwa.

Sprzeciw strony pozwanej obejmował należność główną w wysokości 3870,75zł. Zatem ostatecznie uwzględnione roszczenie w zakresie kwoty 1835,82zł, stanowiło 48% w/w sumy. W tym właśnie zakresie należało stronę powodową uznać za stronę wygrywającą. Z kolei stronę pozwaną należało uznać za wygrywającą w 52% roszczenia, którego dotyczył sprzeciw. Strona powodowa poniosła przed Sądem Rejonowym koszty w wysokości 1585zł. Nie może ona żądać zwrotu kosztów w tej części w jakiej jej żądanie zostało uznane przez drugą stronę przy pierwszej czynności tj. w zakresie 48% pierwotnej wysokości powództwa. Zatem pozostaje 52% kwoty poniesionych kosztów tj. 824,20zł (1585zł x52% = 824,20zł). Z tej ostatniej kwoty strona powodowa może żądać zwrotu w wysokości odpowiadającej wysokości uwzględnionego roszczenia tj. 48%, a 48% z kwoty 824,20zł stanowi kwotę 396 zł. Z kolei strona pozwana wygrała proces w 52%, a 52% z kwoty 624zł (tj. kwoty pierwotnych kosztów pomniejszonych o kwotę 576zł) wynosi 325zł. Ostatecznie stronie powodowej przysługuje zwrot kwoty 396zł, a stronie pozwanej 901 zł (576zł + 325zł = 901zł). Z tych względów w zakresie kosztów postępowania pierwszoinstancyjnego Sąd zasądził od strony powodowej na rzecz strony pozwanej 505zł (901zł – 396zł = 505zł).

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 §1 k.p.c. orzekł jak w punkcie 1 sentencji, a na podstawie art. 385 k.p.c. jak punkcie 2. O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł na zasadzie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 98 §1 i §3 k.p.c., stosunkowo rozdzielając te koszty pomiędzy stronami. Z uwagi na inną wartość przedmiotu zaskarżenia niż wartość przedmiotu sporu przed Sądem Rejonowym, stwierdzić należy iż strona pozwana uległa stronie powodowej w około 62%. Ponieważ koszty strony powodowej w postępowaniu odwoławczym wyniosły 748zł ( 600zł wynagrodzenie pełnomocnika, 148zł opłata od apelacji), to strona pozwana winna zwrócić na rzecz powoda kwotę 464 zł (748zł x 62% = 464zł). Z kolei koszty strony pozwanej w drugiej instancji wyniosły 600zł z tytułu kosztów zastępstwa procesowego, a 32% z tej kwoty wynosi 228zł. Różnica pomiędzy 464zł i 228zł to kwota 236zł, i taką właśnie kwotę Sąd Okręgowy zasądził od strony pozwanej na rzecz strony powodowej z tytułu kosztów postępowania odwoławczego. Dodać należy, że wysokość stawek opłat za czynności pełnomocników w postępowaniu odwoławczym określone zostały zgodnie z § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015r. poz. 1804) oraz §2 pkt 3 w zw. z §10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U z 2015r. poz. 1800).

SSR Anna Kruszewska SSO Barbara Kursa SSO Grzegorz Buła