Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 100/15
POSTANOWIENIE
Dnia 17 czerwca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Włodzimierz Wróbel
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 17 czerwca 2015 r.,
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
sprawy W. P.
skazanego z art. 197 § 1 k.k. i in.,
z powodu kasacji
wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w S.
z dnia 22 sierpnia 2014 r.,
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w M.
z dnia 25 marca 2014 r.,
p o s t a n a w i a:
1) oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną;
2) zwolnić skazanego z kosztów sądowych postępowania
kasacyjnego, obciążając nimi Skarb Państwa;
3) zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. N., Kancelaria
Adwokacka, kwotę 442,80 zł (czterysta czterdzieści dwa złote i
80/100), w tym 23% VAT, tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej
pomocy prawnej za sporządzenie i wniesienie kasacji.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego w M. z dnia 25 marca 2014 r. W. P. został
uznany winnym czynów z art. 197 § 1 k.k. w zw. z art. 157 § 1 k.k. w zw. z art. 11 §
2 k.k. oraz z art. 278 § 1 k.k., za które wymierzono mu karę łączną 8 lat i 6 miesięcy
2
pozbawienia wolności. Wyrok ten został utrzymany w mocy wyrokiem Sądu
Okręgowego w S. z dnia 22 sierpnia 2014 r.
Od powyższego prawomocnego rozstrzygnięcia kasację wniósł obrońca
skazanego, zarzucając przedmiotowemu orzeczeniu:
1) rażące naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na treść
orzeczenia, tj.:
a) przepisu art. 457 § 3 k.p.k. w związku z przepisem art. 2 §2 k.p.k. w związku z
przepisem art. 4 k.p.k. w związku z przepisem art. 5 § 2 k.p.k. w związku z
przepisem art. 7 k.p.k., polegające na zaakceptowaniu przez Sąd Okręgowy
wadliwej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, dokonanej
przez Sąd pierwszej instancji, mimo iż ocena ta, zdaniem obrony, jest sprzeczna z
zasadami logiki i doświadczenia życiowego, nadto nie uwzględnia okoliczności
przemawiających na korzyść oskarżonego, jak również dokonana została bez
uprzedniej wszechstronnej analizy materiału dowodowego zgromadzonego w
sprawie oraz nie rozstrzyga na korzyść oskarżonego istniejących w sprawie
wątpliwości, w szczególności wadliwej oceny:
- opinii biegłego dr W. A. wydanej na podstawie badań genetycznych,
- zeznań pokrzywdzonej N.S. i dwóch ujawnionych na jej ubraniu śladów DNA
oskarżonego;
2) rażącą niewspółmierność kary odnośnie, której orzeczenie w wymiarze 8 lat i 6
miesięcy pozbawienia wolności nastąpiło bez uwzględnienia ustawowych zasad
wymiaru kary i bez rozważenia wszystkich istotnych okoliczności świadczących na
korzyść oskarżonego oraz związanego z nim ograniczenia w możliwości
skorzystania przez oskarżonego z warunkowego przedterminowego zwolnienia z
odbywania kary pozbawienia wolności, co przekłada się także na obrazę przepisu
art. 77 § 2 kk w związku z art. 3 kk.
Podnosząc powyższe zarzuty, skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego
wyroku Sądu Okręgowego z dnia 22 sierpnia 2014 r., w całości i poprzedzającego
go wyroku Sąd Rejonowego z dnia 25 marca 2014 r. oraz przekazanie sprawy
właściwemu sądowi do ponownego rozpoznania.
W odpowiedzi na kasację Prokurator Prokuratury Okręgowej wniósł o jej
oddalenie jako oczywiście bezzasadnej.
3
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wniesiona kasacja jest bezzasadna w stopniu pozwalającym na jej
rozpoznanie w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
Postawione w pkt nr 1 zarzuty są sformułowane w sposób, który nie może
zostać uznany za skuteczny na etapie postępowania kasacyjnego. Bowiem zarzuty
naruszenia art. 4 k.p.k., 5 § 2 k.p.k., 7 k.p.k. czy tez art. 2 § 2 k.p.k. sprowadzają się
(co wynika z uzasadnień) jedynie do polemiki z ustaleniami faktycznymi poczynionymi
przez Sąd I instancji. Zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą Sądu Najwyższego,
ogólne deklaracje zawarte m.in. w art. 2 k.p.k. lub art. 4 k.p.k., których realizację
stanowią dopiero konkretne normy procesowe regulujące kształt poszczególnych
instytucji, uprawnień stron i obowiązków organów, nie mogą stanowić wyłącznej
podstawy zarzutów kasacyjnych (por. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
20 listopada 2012 r. V k.k. 106/12, LEX nr 1231645). W niniejszej sprawie owe
przepisy były wprawdzie przez skarżących powoływane w powiązaniu z innymi
regulacjami k.p.k. (m.in. art. 200 i n.), lecz ich uzasadnienie wskazuje, że był to jedynie
zabieg mający uwiarygodnić zarzut sprowadzający się do odmiennej oceny zebranego
w sprawie materiału dowodowego. Natomiast, gdy chodzi o zarzut naruszenia art. 7
k.p.k. należy przypomnieć, że zarzut ten podnoszony może być w postępowaniu
kasacyjnym wówczas, gdy sąd odwoławczy czynił samodzielne ustalenia faktyczne,
co, jak wskazano powyżej, w niniejszej sprawie nie miało miejsca (por. m.in.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 czerwca 2013 r., V k.k. 34/13 LEX nr
1331396). Ewentualnie możliwe jest jego podniesienie w przypadku, gdy błąd
polegający na naruszeniu tego przepisu przez Sąd I instancji przenika do wyroku sądu
odwoławczego, gdy ten w pełni i bezkrytycznie akceptuje ustalenia faktyczne sądu a
quo. W niniejszej sprawie, co było podniesione wcześniej – takowych błędów nie
można się jednak dopatrzyć w rozstrzygnięciu pierwszoinstancyjnym. Zgodnie zaś z
utrwalonym orzecznictwem, stosowanie art. 5 § 2 k.p.k. może mieć miejsce jedynie,
gdy w danym zakresie istnieją wątpliwości, które nie dają się usunąć, mimo
wykorzystania wszelkich dostępnych źródeł i środków dowodowych. O naruszeniu
tego przepisu można zatem mówić dopiero wówczas, gdy mimo przeprowadzenia
postępowania dowodowego zgodnie z regułami, o których mowa w art. 7 k.p.k.,
wątpliwości te nie zostały usunięte i rozstrzygnięto je na niekorzyść oskarżonego.
4
Należy jednak z całą stanowczością stwierdzić, że w toku rozumowania sądów I i II
instancji brak jest śladu powzięcia przez nie jakichkolwiek wątpliwości, co do
sprawstwa W. P., które dodatkowo rozstrzygnęły na jego niekorzyść. Gdy bowiem
ustalenia faktyczne zależą od dania wiary jednej lub drugiej grupie dowodów, nie
można mówić o naruszeniu art. 5 § 2 k.p.k., gdyż jednym z podstawowych zasad
sprawowania wymiaru sprawiedliwości przez sąd orzekający jest swobodna ocena
dowodów. Każdą niejasność w dziedzinie ustaleń faktycznych (m.in. w postaci kilku
wersji wydarzeń) należy w pierwszym rzędzie redukować wszechstronną inicjatywą
dowodową, a następnie wnikliwą analizą całokształtu materiału dowodowego
zebranego w sprawie. Jeżeli zatem z materiału dowodowego wynikają różne wersje
przebiegu zdarzenia objętego aktem oskarżenia, to nie jest to jeszcze jednoznaczne z
zaistnieniem niedających się usunąć wątpliwości w rozumieniu art. 5 § 2 k.p.k. (por.
m.in. postanowienie SN z dnia 10 stycznia 2013 r. IV k.k. 333/12 LEX nr 1277776).
Główny zarzut skierowany do orzeczenia Sądu odwoławczego, a dotyczący
błędnej, zdaniem skarżącego analizy opinii biegłego dokonującego analizy próbek
DNA nie zasługuje na uzasadnienie. Pozostaje w tym zakresie odesłać skarżącego do
s. 8-10 uzasadnienia wyroku Sądu odwoławczego, który w sposób rzetelny i, zdaniem
Sądu Najwyższego, niebudzący wątpliwości, ani nie obarczony żadnym błędem,
prezentuje swój tok rozumowania. Podkreślić należy, że wyrok wydany został na
podstawie wszechstronnej analizy materiału dowodowego zebranego w sprawie, a
badania DNA były jedynie jego elementem, który nie determinował w żadnej mierze
wyniku sprawy. Sąd odwoławczy dopełnił w swoim uzasadnieniu standardu
wyznaczonego treścią art. 433 § 1 k.p.k. oraz 457 § 3 k.p.k.
Zarzut rażącej niewspółmierności kary, tak jak został on sformułowany w kasacji
nie może stanowić samodzielnego i skutecznego zarzutu kasacyjnego. Stanowi o tym
wprost art. 523 § 1 k.p.k.
Wobec powyższego, należało orzec jak w sentencji.