Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt KSP 6/15
POSTANOWIENIE
Dnia 8 lipca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Roman Sądej (przewodniczący - sprawozdawca)
SSN Andrzej Ryński
SSN Włodzimierz Wróbel
w sprawie A. T.,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 8 lipca 2015 r.,
skargi A. T. na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez
nieuzasadnionej zwłoki w sprawie Sądu Apelacyjnego w […] o wznowienie
postępowania – sygn. II AKo …/09 oraz w sprawie tego Sądu w zakresie
rozpoznania wniosku o wyznaczenie obrońcy z urzędu w celu złożenia wniosku o
wznowienie postępowania – sygn. II AKo …/14,
na podstawie art. 430 § 1 k.p.k. w zw. z art. 429 § 1 k.p.k. oraz art. 8 ust. 2 ustawy
dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania
sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez
prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U. Nr 179,
poz.1843 ze zm.)
p o s t a n o w i ł
skargi A.T. pozostawić bez rozpoznania.
UZASADNIENIE
W piśmie datowanym na dzień 19 czerwca 2009r. A. T. zawarł wniosek o
wznowienie postępowania w sprawie prawomocnie zakończonej wyrokiem Sądu
Rejonowego w M. z dnia 17 listopada 2008r., i utrzymującym go w mocy wyrokiem
2
Sądu Okręgowego w S. z dnia 21 maja 2009r., domagając się jednocześnie
wyznaczenia mu obrońcy z urzędu. Wyrokami tymi A. T. skazano za występek z
art. 222 § 1 k.k. w zw. z art. 31 § 2 k.k., na karę 4 miesięcy pozbawienia wolności z
warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat.
Skazanemu wyznaczono obrońcę z urzędu w osobie adw. J. B. (k. 74), która
po zapoznaniu się z materiałami sprawy w dniu 6 października 2009r. (data
wpływu) przedłożyła szczegółową opinię, nie stwierdzając w niej podstaw do
wnioskowania o wznowienie postępowania. W uzasadnieniu opinii obrońca
obszernie i rzeczowo zaprezentowała przesłanki determinujące przyjęcie takiego
stanowiska, w tym analizujące zagadnienia związane z opiniami sądowo –
psychiatrycznymi i poczytalnością skazanego (k. 110-117). Odpis stanowiska
obrońcy został doręczony skazanemu w dniu 20 września 2009r. wraz z
wezwaniem do uzupełninia braku formalnego osobistego wniosku, poprzez
sporządzenie i podpisanie wniosku przez adwokata lub radcę prawnego (k.124).
Wobec nieusunięcia tego braku, zarządzeniem z dnia 28 grudnia 2009r.
odmówiono przyjęcia wniosku sporządzonego przez A. T. (k.146). Zarządzenie to
doręczono skazanemu 4 stycznia 2010r. (k.148) i skutecznie nie zostało ono
zaskarżone (k.157).
Postępowanie w przedmiocie wniosku o wznowienie zostało tym samym
definitywnie zakończone i jego statusu nie zmieniły kolejne pisma A. T., w których w
ich autor konsekwentnie domagał się wznowienia postępowania w sprawie
zakończonej wyrokiem Sądu Okręgowego w S. z dnia 21 maja 2009r. W
odpowiedzi na pisma skazany w 2010r. był wielokrotnie informowany przez Sąd, że
nie zachodzą podstawy do podważenia opinii sporządzonej przez dotychczas
wyznaczonego obrońcę z urzędu i nie wystąpiły żadne nowe okoliczności
implikujące konieczność podjęcia czynności procesowych zmierzających do
badania podstaw wznowienia w prawomocnie zakończonej sprawie, w tym
wyznaczenia nowego obrońcy z urzędu (k. 132, k. 202, k. 240, k. 249, k. 261, k.
272, k. 275).
W dniu 15 lipca 2014r. A. T. złożył kolejny wniosek o wznowienie
postępowania w tej samej sprawie, ponownie powołując się na takie same
przesłanki jak dotychczas, a także „nową” opinię sądowo – psychiatryczną z dnia
3
14marca 2014r., dotyczącą zarzucanych czynów z okresu od lipca 2012r. do lipca
2013r. (z art. 278 § 5 k.k.), w której stwierdzono, w odniesieniu do tych czynów, iż
miał on zniesioną poczytalność w rozumieniu art. 31 § 1 k.k. Skazany wnosił
również o wyznaczenie obrońcy z urzędu, a jego wniosek zarejestrowano pod
sygnaturą II AKo …/14. W odniesieniu do tego wniosku i kolejnego pisma, skazany
został poinformowany zarządzeniem Przewodniczącego II Wydziału Karnego Sądu
Apelacyjnego, że procesowa sytuacja w sprawie o wznowienie postępowania nie
uległa zmianie, a zatem nie wystąpiły podstawy do wyznaczania nowego obrońcy z
urzędu .
Na tle wskazanych realiów procesowych A. T. w piśmie datowanym na
dzień 25 stycznia 2015r. (data wpływu do Sądu Apelacyjnego – 7 kwietnia 2015r.),
w trybie ustawy z dnia 17 czerwca 2004r. o skardze na naruszenie prawa strony do
rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub
nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej
zwłoki, złożył skargi dotyczące postępowania wznowieniowego (sygn. II AKo …/09)
oraz postępowania w zakresie rozpoznania wniosku o wyznaczenie obrońcy z
urzędu w celu złożenia wniosku o wznowienie postępowania (sygn. II AKo …/14).
W szczegółowym uzasadnieniu skargi skazany wyrażał przekonanie o konieczności
wznowienia postępowania, starając się wykazać błędność opinii prawnej złożonej
przez wyznaczonego w 2009r. obrońcę z urzędu, jak i bezpodstawność
dotychczasowych czynności procesowych podejmowanych w sprawie o
wznowienie. Skarżący podkreślał długotrwałość wszystkich czynności sądowych,
które przez przeszło pięć lat nie doprowadziły do wznowienia postępowania, choć –
jego zdaniem – spełnione zostały wszelkie przesłanki do takiego rozstrzygnięcia.
Skarga A. T. nie mogła podlegać merytorycznej ocenie, jako niespełniająca
ustawowych przesłanek, co implikowało konieczność pozostawienia jej bez
rozpoznania.
Skarga na przewlekłość postępowania stanowi doraźną interwencję mającą
przeciwdziałać niezasadnie przedłużającemu się postępowaniu sądowemu, co
wprost wynika z przepisu art. 5 ust. 1 ustawy. Stanowi on, że skargę na
przewlekłość wnosi się "w toku postępowania w sprawie". Tymczasem, w realiach
tej sprawy, oczywistym jest, że postępowanie, którego badania domagał się
4
skazany, zostało zakończone kilka lat przed złożeniem skargi, co powoduje, że
żadna ze skarg nie spełnia ustawowego kryterium dopuszczalności. Niewątpliwie
postępowanie wznowieniowe prowadzone w sprawie II AKO …/09, dotyczące
prawomocnego skazania A. T. wyrokiem Sądu Rejonowego w M. z dnia 17
listopada 2008r., II K …/06, zostało zakończone zarządzeniem z dnia 28 grudnia
2009r. o odmowie przyjęcia osobistego wniosku skazanego, które skutecznie
zaskarżone nie zostało, jako że w dniu 19 stycznia 2010r. odmówiono przyjęcia nań
zażalenia z powodu uchybienia terminowi zawitemu (k.157). Wprawdzie A. T.
stanowczo kontestuje zasadność takiego rozstrzygnięcia postępowania
wznowieniowego, szeroko opisując argumenty mające wykazywać merytoryczną
zasadność wznowienia postępowania, ale przecież nie mogą być one przedmiotem
oceny w postępowaniu opartym o przepisy ustawy z dnia 17 czerwca 2004r. Fakt,
że w latach 2009 – 2010 i ponownie w 2014r. skazany składał liczne pisma
procesowe prezentując własne, subiektywne stanowisko co do podstaw prawnych
wznowienia i uzyskiwał ze strony Sądu równie liczne odpowiedzi, w żadnym razie
nie może prowadzić do uznania, iż przez cały ten czas toczyło się postępowanie w
trybie przepisów rozdziału 56 Kodeksu postępowania karnego. Skoro więc takie
postępowanie się nie toczyło od stycznia 2010r., to przewidziany w art. 5 ust. 1
ustawy „o przewlekłości” warunek złożenia skargi „w toku postępowania” spełniony
nie został. Niczego w tej materii nie zmienia inicjatywa A. T. podjęta w dniu 15 lipca
2014r. w sprawie II AKo …/14, skoro stosownymi zarządzeniami
Przewodniczącego Wydziału informowano skazanego o pozostawieniu pism „bez
nadania biegu”, ze szczegółowym wskazaniem przyczyn takich decyzji. Kontestacja
takiego stanowiska Przewodniczącego nie może przenieść argumentacji
skarżącego na płaszczyznę „przewlekłości” postępowania w rozumieniu ustawy z
dnia 17 czerwca 2004r.
W tym stanie rzeczy, na podstawie art. art. 430 § 1 k.p.k. w zw. z art. 8 ust.
2 tej ustawy skargę A. T., jako niedopuszczalną z mocy ustawy – gdyż nie została
wniesiona „w toku” postępowania wznowieniowego – należało pozostawić bez
rozpoznania.
5
Jaskrawa bezzasadność skargi A. T. bezprzedmiotowym czyniła rozważania
związane z ustawowym obowiązkiem uiszczenia od niej opłaty (art 17 ustawy z
dnia 17 czerwca 2004r.).
Kierując się przedstawioną motywacją Sąd Najwyższy orzekł, jak w części
dyspozytywnej postanowienia.